به گزارش
گرداب، حدود ۱۰سال پیش موجی از کلیپ‌های صوتی در فضای مجازی پخش شد که گویش و فرهنگ قمی را نشانه رفته بود. در این کلیپ‌ها دو گوینده با گویش قمی داستانی طنزآمیز را در بستر اماکن و آداب و رسوم این شهر روایت می کردند. اولین کلیپ درباره راننده تاکسی قمی بود که با یک جوان تهرانی برخورد می‌کند و با شنیع‌ترین و مبتذل‌ترین کلمات با او سخن می‌گوید. این کلیپ زود‌تر از زمانی که قابل پیش بینی باشدبه وسیله بلوتوث توانست در سراسر کشور منتشر شود؛ در شرایطی که مثل امروز شبکه‌های اجتماعی وجود نداشت.
پخش این کلیپ های صوتی خنده دار و غیر اخلاقی کم کم نوع نگاه مردم شهرهای دیگر را به قمی‌ها که اتفاقا مذهبی‌ترین شهر کشور است و هرساله میزبان خیل زیادی از زائران، طلاب و دانشجویان است، تغییر داد. بعد ازآن نیز کلیپ‌هایی دیگری منتشر شد و با استفاده از جو رسانه‌ای که در کشور ایجاد کرد توانست تا مدت‌ها قمی‌ها را افرادی غیراخلاقی معرفی کند.
تمسخر گویش قمی در رسانه ملیپس از مدت‌ها که تب تمسخر گویش قمی فروکش کرده بود، جواد رضویان بازیگر قمی در سریال طنز «در حاشیه» به کارگردانی مهران مدیری از این گویش استفاده کرد. نکته قابل توجه این است که تمام بار طنز و جذابیت این سریال را رضویان با بهره گیری از گویش قمی – آن هم با لودگی- به دوش داشت و اگر حرکات و تکه کلام‌های این بازیگر نبود، سریال«در حاشیه» در حاشیه می‌رفت.
اما در این میان عکس العمل مردم قم نسبت به این موضوع نیز بسیار جالب بود. در حالیکه خیلی از اقوام کشور اگر احساس کنند فیلم یا سریالی قصد تمسخر لهجه و گویش و به طور کلی فرهنگ آن‌ها را دارد، واکنشی سخت نشان می‌دهند، قمی‌ها نه تنها نسبت به این موضوع ابراز ناراحتی نکردند بلکه مشعوف شدند که بعد از سال‌ها گویش آن‌ها مورد توجه مردم قرار گرفته است. چنانکه این واکنش از سوی آذری‌ها و لرها دیده شد و حتی باعث تعطیلی تولید سریال مورد شکایت و عذرخواهی مسئولان صدا وسیما گردید. در واقع سایر اقوام ایران سعی می‌کنند گویش و لهجه خود را حفظ کنند و آن را ارج نهند و از اینکه ببینند فقط دستمایه هجو شده ناراحت می‌شوند. برخی از استان‌ها حتی اخبار استانی را هم به زبان و گویش همان استان اجرا می‌کنند در صورتی که در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی قم از گویش مردم این شهر تنها برای خنداندن مردم استفاده می‌شود.
اگر مردم قم می‌دانستند با این تقلید گویش توسط این بازیگر قمی، چه آسیبی به جایگاه آن‌ها در میان مردم سایر شهرهای کشور وارد می‌شود، مانند اقوام دیگر دست به اعتراض و شکایت می‌زدند. نکته‌ای که متاسفانه از نظر بسیاری از دلسوزان و فرهیختگان قم دور ماند.
«امپراطور کوزکو»از اواخر فروردین ماه امسال کانالی در تلگرام با عنوان «امپراطور کوزکو» با نزدیک به ۳۰ هزار عضو برای بار دیگر با تولید و انتشار کلیپ‌های تصویری، گویش و فرهنگ اصیل مذهبی‌ترین شهر کشور را مورد هدف قرار داد. مدیریت این کانال برعهده خانم جوانی است که با حجاب چادر -به طوری که تنها بینی وی معلوم است- رو به دوربین و از زاویه‌ای نه چندان مطلوب، با گویش قمی حرف می‌زند و در هر قسمت به موضوعی اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی اشاره می‌کند. تا کنون نیز نزدیک به ۷۰ قسمت تولید کرده است. «اهمیت تحصیل در زندگی دختران، دختر خانم‌ها لطفا چاق نباشند، جوانان در خیابان درست لباس بپوشند، حضور زنان در ورزشگاه، چه هاتونو خودتون بزرگ کنید تورو به حرضیت عباس و چه معنی می‌ده دختر درس بخونه؟» از جمله عناوین موضوعاتی بود که برای کلیپ‌های این کانال در نظر گرفته شده است.
بعد از انتشار ویدئوی چهلم و با گذشت یک ماه، اعضای این کانال۱۰ هزار نفر شدند. اگر با فضای تلگرام آشنا باشید خوب می‌دانید که این تعداد عضو برای کانال،آن هم پس از گذشت یک ماه نشان دهنده میزان استقبال فراوان مردم است. رفته رفته به دلیل این حجم استقبال، بعضی کلیپ‌های کانال «امپراطور کوزکو» رنگ و بوی تبلیغاتی گرفته است و شنیده شده که مدیر کانال برای هر تبلیغ ۳۰۰هزار تومان دریافت می‌کند.
معرفی قمی‌ها به عنوان مردمی بی ادبدر این خصوص توجه به چند نکته ضروری است؛ اول اینکه تقریبا در همه این ویدئو‌ها می‌توان فحش‌هایی که در گویش قمی رایج است را شنید و به دلیل کثرت استفاده از این فحش‌ها ممکن است مردم قم به عنوان مردمی بد زبان و بی‌ادب معرفی شوند.
از سوی دیگر نوع حجاب بازیگر این کلیپ‌ها که گویا برای شناسایی نشدن است، ضدحجاب و ضدارزش است. چرا که مخاطب با کنار هم گذاشتن این ادبیات بی‌ادبانه و نوع حجاب بازیگر که از سوی قشر مذهبی و مقید قم رعایت می‌شود و اتفاقا پوشش طبیعی‌ای در این شهر است، تمام با حجاب‌ها را متهم به بی‌ادبی کند.
هم چنین لازم به ذکر است این بازیگر تنها از گویش قمی آن هم به شیوه‌ای ناشیانه استفاده می‌کند در حالیکه بسیاری از لغات و واژگان این زبان در حال نابودی و انقراض است و خانم بازیگر به آن‌ها هیچ اشرافی ندارد.
بنابراین ظهور پدیده‌های این چنین در خوشبینانه‌ترین شرایط، تنها ضرری که به فرهنگ قم و مردم مذهبی آن می‌زند، از دست دادن جایگاه و ارزش آن‌ها نزد سایر استان ها است. در حالیکه علم تشیع از این شهر به تمام جهان صادر می‌شود و بسیاری از طلاب در این شهر درس می‌خوانند و از این شهر برای تبلیغ دین اعزام می‌شوند. پس آنچنان که شایسته مردم و فرهنگ قم است باید با گویش آن که نماینده فرهنگ اصیل آن است، رفتار کرد.
منبع: قم نا