وقتی حرف از "آزادی انسان‌ها" به میان می‌آید و گزاره‌هایی چون "آزادی بیان"، "آزادی انتشار اطلاعات و دسترسی آزادانه به آن"، "حریم خصوصی" و... مطرح میشود، اولین جایی که به ذهن بسیاری از افراد خطور می‌کند، ایالات متحده آمریکا است.
گرداب- آمریکا توانسته است با استفاده از غول‌های رسانه‌ای که در اختیار دارد این تصور را در ذهن خیلی از آن‌هایی که حتی یک ساعت هم در خاک این کشور نبوده‌اند به وجود آورد که آمریکا مهد دموکراسی و آزادی انسان‌ها است.این تصور گاهی چنان بر اذهان افراد نقش بسته است که حتی اجازه کوچک‌ترین تشکیک در این خصوص را به خود نمی‌دهند و هرگاه کسی در این صدد برآید، برچسب فردی متحجر، ناآگاه، ایدئولوژیک، مخالف آزادی و دموکراسی و... بر پیشانی وی زده خواهد شد اما فارغ از این پیش قضاوت‌ها در پی آن هستیم که نگاهی به وضعیت آزادی و حریم خصوصی در این کشور داشته باشیم و در این راه به اعتراف‌های رسانه‌های جریان اصلی در این کشور نیز اشاره‌ای کنیم. نتیجه‌گیری را هم به عهده خواننده محترم می‌گذاریم.
حریم خصوصی فردی
یکی از بنیادی‌ترین حقوق انسان‌ها داشتن حریم خصوصی است که بسته به روحیه، شخصیت، فرهنگ و... شعاع این حریم برای افراد مختلف متفاوت است. شکی در این نیست که این امر یکی از نیازهای ابتدایی و اصیل هر فردی است و امنیت روانی برای فرد ایجاد می‌کند. جهانی را تصور کنید که در آن حریم‌های خصوصی کاملاً از بین رفته‌اند، شما نتوانید حتی افکار شخصی‌تان را برای خودتان نگاه دارید و "ناظر کبیر" (Big Brother) - در رمان 1984، عنوانی است برای اشاره به شخصی که در حکومتی معمولاً استبدادی، قدرت کامل را در اختیار دارد - بتواند با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و بدون این‌که حتی شما مطلع شوید، نحوه اندیشیدن شما را تغییر دهد. تصور آینده‌ای تا این حد کابوس‌وار، از جامعه‌‌ای که "جرج اورول" در رمان 1984 توصیف می‌کند نیز به مراتب وحشتناک‌تر است. در یک نظام پلیسی الکترونیکی با فناوری‌های فوق پیشرفته، دیگر جایی برای فرار و یا مخفی شدن وجود نخواهد داشت.
به تازگی سندی استراتژیک مربوط به کاخ سفید به دست آمده است که بر اساس آن سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی مجازی به شدت تحت نظارت قرار می‌گیرند. به ظاهر این استراتژی به بهانه جلوگیری از رادیکالیزه شدن و در راستای مبارزه با تروریسم اتخاذ شده است اما نتیجه مستقیم آن محدود شدن آزادی افراد و آزادی انتشار اطلاعات همراه با جاسوسی از مردم عادی است.این سند هم زمان با آن ارائه شد که پنتاگون اعلام کرد افرادی را برای شناسایی و پیگیری ایده‌های عمومی و شبکه‌های اجتماعی مطرح در جامعه به استخدام در خواهد آورد.
بدین ترتیب این سیستم اطلاعات زیادی را در خصوص میلیون‌ها نفر از شهروندان این کشور جمع‌آوری، نگهداری، تجزیه و تحلیل می‌کند که بیش‌تر آن‌ها هیچ کار خلاف قانونی انجام نداده‌اند. باید گفت که دولت آمریکا کمر همت به جاسوسی از مردم بسته است و در حال جمع‌آوری اطلاعات در زمینه خصوصی‌ترین زوایای زندگی آنان است.
این موضوع شبیه چیزی است که در رژیم‌های توتالیتر و سرکوبگر روی می‌دهد. دولت، تمامی اطلاعات مربوط به شهروندان را در اختیار دارد و مردم را تشویق می‌کند تا از یکدیگر جاسوسی کنند. به این شعار اداره امنیت کشور آمریکا توجه کنید: "ببین و بگو" (See Something, Say Something). این شعار ترسناک است و مردم را وارد پروسه بی‌پایان جاسوسی از یکدیگر می‌کند. این پروسه مردم آمریکا را در نهایت به مردمانی تماماً جاسوس تبدیل خواهد کرد.
بر اساس گزارش مجله "تایمز"، جورج بوش در سال 2002 میلادی دستور داد، آژانس امنیت ملی این کشور بدون هیچ محدودیت و مسئولیتی مکالمه‌ها و پست‌های الکترونیک شهروندان این کشور را مانیتور کند.
"راشا تودی" در گزارشی آورده است از تکنولوژی جدید اف.بی.آی برای شنود مکالمات گرفته تا رسانه‌های آنلاین و ویکی لیکس، آمریکا به سمت جاسوسی از مردم خود به پیش می‌رود. هم‌زمان با پیشرفت تکنولوژی و ابزار ارتباطات، اجرای قانون کم رنگ‌تر میشود. مقام‌های فدرال در آمریکا به دنبال تصویب قانونی هستند که تمامی تکنولوژی‌های جدیدی که ارائه می‌شوند از قبل اجازه دسترسی به آن را برای پلیس فراهم کند.
همچنین آمریکا در حال تصویب یک قانون برای کسانی است که اطلاعات را فاش می‌سازند. هدف اصلی این قانون در مراحل اولیه برخورد با مسئولان سایت‌هایی چون "ویکی لیکس" است اما رفته رفته دامن خیلی دیگر از سایت‌ها را خواهد گرفت. بازپرسان فدرال در تلاش هستند تا دادگاه این کشور را مجاب کنند تا به آنان اجازه دسترسی به اطلاعات خصوصی افراد در سایت‌های اجتماعی چون توییتر را بدهد.
به گزارش روزنامه "یو اس ای تودی"، سازمان امنیت داخلی ایالات متحده آمریکا در راستای توسعه و تحقیق سیستم‌های جاسوسی میلیون‌ها دلار به پیمانکاران طرف قرارداد پرداخت کرده است. بر اساس مدارکی که به تازگی منتشر شده، این سیستم‌ها می‌توانند به‌طور مخفیانه عابرین پیاده را رهگیری کرده و با استفاده از اسکنرهای مشابه در فرودگاه بدن افراد را به محض ورود به ایستگاه قطار، اتوبوس و سایر مراکز حتی از زیر لباس بازرسی کنند.
در همین ارتباط، ریاضی‌دان و تحلیل‌گر ارشد آژانس امنیت ملی آمریکا فاش کرد که دولت اوباما از ابداعات این دانشمند برای شنود و نقض حریم خصوصی مردم جهان و آمریکا سوء‌استفاده کرده است و با ابراز پشیمانی از مردم جهان عذرخواهی کرد. وی فاش کرد که دولت آمریکا از ابزارهای الکترونیکی نظارتی که کنترل‌گر حریم خصوصی برای شنود و جاسوسی در آن‌ها تعبیه شده، استفاده می‌کند.
"بیل بینی" ریاضی‌دان و تحلیل‌گر ارشد آژانس امنیت ملی آمریکا موارد به کارگیری اختراع خود را چنین عنوان می‌کند: "تین ترد" برنامه‌ای کوچک است که وی برای ردیابی دشمنان در خارج از آمریکا ابداع کرده است، این برنامه "دست‌کاری شده" و هم برای جاسوسی در خارج از آمریکا و هم داخل این کشور مورد استفاده قرار گرفته است. وی به همین دلیل می‌گوید: «من باید از مردم آمریکا عذرخواهی کنم. این برنامه، حقوق همه را نقض کرد. از این برنامه می‌توان برای استراق سمع تمامی جهان استفاده کرد.»
اسناد به دست آمده در زمینه درخواست "قانون آزادی اطلاعات"، از سوی "بنیاد مرز الکترونیک" نشان می‌دهد که اف.بی.آی، حداقل از سال 2001 میلادی، از نرم‌افزارهای جاسوسی ویژه‌‌ای برای ردیابی و تعقیب آنلاین اقدام‌های مشکوک استفاده کرده است.
شبکه راشاتودی در این زمینه می‌نویسد: «در این اسناد، نرم‌افزاری به نام (CIPAV)، تأیید کننده آدرس پروتکل اینترنت و رایانه، مورد تأکید قرار گرفته که به مقام‌های دولت فدرال اجازه می‌دهد هر زمانی که از اینترنت استفاده می‌کنند تمام اطلاعات جزئی کاربر را جمع‌آوری کنند. دفتر تحقیقات فدرال، آی.پی آدرس‌ها، مک آدرس‌ها، پورت‌های باز ارتباطی، فهرست برنامه‌های در حال اجرا، آدرس‌های بازدید شده و بسیاری از اطلاعات دیگر را جمع‌آوری کرده است.»
"تام برگارد"، مقاله نویس پایگاه تحلیلی "گلوبال ریسرچ" در مذمت فرهنگ سری سازی آن‌چه به مردم مربوط میشود، نوشته است: در تاریخ 13 جولای سال جاری، شبکه حفاظت از حریم شخصی در محیط الکترونیک گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌داد قاضی یکی از دادگاه‌های ناحیه‌ای، در حین دادرسی اظهارنظر عجیب نماینده آژانس امنیت ملی را قبول کرده است. نماینده آژانس در دادگاه گفته بود که نمی‌تواند این ادعا را که سازمان متبوع وی در جریان هک سایت‌های مختلف از سوی هکرهای چینی در ژانویه 2010 میلادی با شرکت گوگل همکاری کرده است را رد و یا تأیید کند.»
گوگل، مایکروسافت، فیس بوک: ابزارهایی جدید برای جاسوسی
شبکه خبری "سی.ان.ئی.تی" گزارش داد که سیستم ضبط تصاویر معابر گوگل، اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی میلیون‌ها لپ تاپ، تلفن همراه و دیگر وسایل متصل به اینترنت بی‌سیم (وای فای) را در گوشه و کنار دنیا جمع‌آوری کرده است؛ کاری که نگرانی‌ها را در خصوص خدشه‌دار شدن حریم خصوصی افراد افزایش می‌دهد. این شبکه گزارش داد که شرکت مایکروسافت هم در یک پروژه جاسوس مآبانه این چنینی برای جمع‌آوری اطلاعات مکانی افراد دست داشته است.
"دکلان مک کولاگ" در این خصوص نوشته است: مایکروسافت اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی میلیون‌ها لپ تاپ، گوشی تلفن همراه و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی متصل به شبکه‌های بی‌سیم را در گرداگرد کره زمین جمع‌آوری کرده و در سایت خود در معرض نمایش قرار داده است.
پایگاه خبری "اینفووارز"، در گزارشی به قلم "اندرو استیل"، می‌نویسد: فیس‌بوک افسون‌گری است که رهبری صف لعنت شدگان را بر عهده گرفته است و با ضربات طبل نظم نوین جهانی دنیا را رقص‌کنان به سوی غل و زنجیر بردگی پیش می‌برد.
این شبکه‌ها چاه بی‌پایانی برای گردآوری اطلاعات در مورد افراد نیز هستند؛ کاری که در گذشته چندان آسان نبود. در حالی که فیس‌بوک پرچم‌دار فعلی این صنعت است، شبکه‌های اجتماعی به نحو موفقیت آمیزی مردم سرتاسر جهان را به مشارکت گذاشتن اطلاعات مربوط به خود - از جزئیات خصوصی زندگی شخصی گرفته تا افکار درونی- وسوسه کرده‌اند.
مقام‌های قضایی برای تحقیق درباره جرائم و کارفرمایان برای یافتن کارمندان احتمالی خود از این شبکه، استفاده می‌کنند. فیس‌بوک در واقع پایگاهی اطلاعاتی برای ردیابی افراد و گروه‌ها است. شاید هیچ‌وقت از خودمان نپرسیده باشیم که انگیزه فیس‌بوک از گردآوری و نگهداری اطلاعاتی که درباره آن‌ها پرسش می‌کند، چیست؟ فیس‌بوک در واقع پایگاهی اطلاعاتی برای ردیابی افراد و گروه‌ها است.
به گفته یکی از کارمندان فیس‌بوک در مصاحبه با مجله اینترنتی "رامپوس"، فیس‌بوک نه تنها اطلاعات ارسالی اعضا بلکه تک‌تک کلیک‌های آن‌ها در زمان حضور در وبگاه را پیگیری می‌کند. فیس‌بوک می‌داند شما روی کدام یک از لینک‌های ارسالی دوستان خود کلیک می‌کنید، این بدین معناست که- جدا از اطلاعاتی از قبیل فعالیت‌های مورد علاقه، مذهب، گرایش جنسی و تعداد اعضای خانواده که داوطلبانه در اختیار این شبکه قرار می‌گیرد- او می‌داند شما، تاریخچه چه کسی را نگاه می‌کنید و چه عکس‌هایی را تماشا می‌کنید! این اطلاعات به تنهایی داده‌های بسیاری درباره علایق، دیدگاه‌ها، روابط شخصی و حتی گرایش‌های عاشقانه شخص در اختیارش قرار می‌دهد... اطلاعاتی که می‌توان از آن‌ها برای تشکیل پرونده‌های روان‌شناختی برای افراد مورد نظر استفاده کرد.
افزون بر این، پلیس فدرال آمریکا، اف.بی.آی در حال جمع‌آوری اطلاعات بیومتریک تمامی شهروندان آمریکایی است. بر اساس این گزارش با این اطلاعات پلیس آمریکا قادر خواهد بود که بلافاصله هویت هر شخصی را در هر مکانی که باشد، تشخیص دهد. قرارداد این پروژه عظیم که یک میلیارد دلار ارزش دارد به شرکت "لاکهید مارتین"، از پیمانکاران بزرگ نظامی پنتاگون که سازنده جنگنده‌های فوق پیشرفته "اف-35" و عضو شورای روابط خارجی آمریکاست، واگذار شده است.
پیش‌تر روزنامه انگلیسی گاردین نیز در گزارشی از تهدیدهای پروژه‌های بیومتریک سازمان‌های امنیتی آمریکا بر ضد حریم خصوصی مردم این کشور پرده برداشته و تصریح کرده بود که این پروژه که از سال 2008، مقارن با پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده، به مراحل اولیه اجرایی شدن رسیده است و تمام مشخصات جسمانی افراد را ذخیره می‌کند.
این گزارش در پایان با اشاره به استفاده از دستگاه‌های اسکن عریان بدن مسافرین هوایی در فرودگاه‌های آمریکا که با اعتراض‌های بسیاری از گروه‌های حامی حقوق بشر روبه‌رو شده بود، می‌افزاید: این آمریکای جدید است. حقوق تعریف شده شما از پنجره به بیرون پرتاب شده و هیچ استثنایی وجود ندارد که با شما به عنوان یک شهروند مطیع قانون، با احترام برخورد کنند. این قانون با شما به عنوان یک "شهروند برده" رفتار می‌کند.
نشریه "ندای مبارزه با فاشیسم" در گذشته نوشته بود که برنامه "شهروند کامل" یک پروژه 100 میلیون دلاری برای از بین بردن کامل حریم شخصی افراد است که از سوی پیمانکار محبوب آژانس امنیت ملی و وزارت دفاع، یعنی شرکت "رایتون" طراحی شده است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، این پروژه بر مبنای استقرار حس‌گر در شبکه‌های رایانه‌ای طراحی شده است که در ادامه، نرم افزارهای خاص می‌توانند هر رایانه‌ای را که به شبکه وصل شود، تحت نظر داشته باشند. تاکنون اطلاعات بسیار کمی در خصوص نحوه کارکرد برنامه شهروند کامل به بیرون درز کرده است ولی پست‌های الکترونیگی که از روزنامه "وال استریت ژورنال" فاش شده نشان می‌دهد که یکی از مقام‌های این شرکت، این برنامه را با سریال "برادر بزرگ" (متأثر از رمان 1984 جورج اورول) مقایسه کرده، سریالی که در آن تمامی افراد خانواده در یک مکان محصورند و نمی‌توانند هیچ‌گونه ارتباطی با جهان خارج داشته باشند، ولی به طور دائم از سوی یک قدرت بالاتر تحت نظر قرار دارند.
جاده‌ای به سوی زوال آزادی فردی
رئیس سابق سازمان سیا در مصاحبه با "لس آنجلس تایمز" گفت: «دولت باید قادر باشد تا اینترنت را قطع و سانسور کند و بر آن نظارت داشته باشد.» در این ارتباط "الکس جونز"، فعال آمریکایی، معتقد است که سیستم سیاسی آمریکا از قدرت آزادی بیان و شکل‌گیری رسانه‌های آزاد و مستقل در هراس بوده و بنابراین به دنبال جلوگیری از آن است.
این جامعه در حقیقت زندانی است که در آن هیچ رازی پنهان نمی‌ماند و هیچ اقدامی بدون بررسی و تأیید چشمی که همه چیز را می‌بیند، عملی نیست. در چنین دنیایی ممکن است مردم بتوانند فضاهای شخصی‌شان را انتخاب کنند و اجازه ندهند دیگران به اطلاعات شخصی آن‌ها دست پیدا کنند، اما این فقط آرامشی توخالی است. شاید برده‌ها بتوانند رازهای خود را از برده‌های دیگر پنهان نگاه دارند، اما نمی‌توانند چیزی را از اربابانشان مخفی کنند. در چنین دنیای نوینی زندگی خصوصی معنایی ندارد.
این جاده جهنم است، جاده‌ای که تمام ملت‌های خواهان برنامه‌ریزی مرکزی قبلاً پیموده‌اند؛ تنها تفاوت‌های موجود، وجود فناوری اجرایی قوی‌تر و مردمی است که چنان تحت تأثیر شعارها قرار گرفته‌اند که معنای آزادی حقیقی و در نتیجه راه مبارزه با بردگی را نمی‌دانند. فیس‌بوک سرآغاز این برنامه است... آواز دور دستی در باد که از جوانان دنیا می‌خواهد حریم خصوصی خود را به شبکه نظارتی بفروشند.
سعید جلالی
منبع: برهان