Gerdab.IR | گرداب

نتیجه تلخ برخورد بی‌ضابطه با شبکه‌های اجتماعی

تاریخ انتشار : ۱۷ آبان ۱۳۹۴

شبکه های اجتماعی نظیرتلگرام و واتس آپ هم کارکرد مثبت دارند و هم منفی، اما متاسفانه در جامعه ما کارکرد منفی این شبکه ها بیشتر بُلد و پررنگ است.

به گزارش گرداب، مدیر مرکز مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با شبستان در پاسخ به این سوال که فعالیت در شبکه های اجتماعی تا چه میزان بر حیازدایی در میان افراد جامعه می تواند موثر باشد، گفت: شبکه های اجتماعی نظیر وایبر، واتس آپ و  ... هم کارکردهای مثبت و مفید دارند و هم منفی و نامطلوب.

وی با اشاره به کارکرد مثبت شبکه های اجتماعی ادامه داد: کارکرد مثبت این تکنولوژی ها، بُعد اطلاع رسانی و آگاهی بخشی آنها و ایجاد یک نوع تعامل و کنش میان افراد جامعه است که در پیشرفت آن نقش موثری می تواند داشته باشد.

این روانشناس تصریح کرد: اما متاسفانه در جامعه ما کارکرد منفی این شبکه ها بیشتر بُلد و پررنگ است و بسیاری از جوک ها و به تمسخر گرفتن ها و نگاه های ناصحیح به مسائل و جهت گیری های نادرست در این فضا مطرح می شود و به نظر می رسد افراد آن آگاهی لازم و کافی را در خصوص این شبکه ها ندارند، یعنی اعضای خانواده و به ویژه نوجوان ها و جوان ها تحت تاثیر ابعاد منفی این شبکه ها قرار گرفته و در درازمدت مرزهای عفت و حیا و روابط انسانی از بین رفته و دریده می شود و شان و شئون و منزلت و جایگاه و موقعیت اجتماعی افراد سخیف می شود.

وی تاکید کرد: بنابراین، استفاده صحیح از تکنولوژی باید در جامعه فرهنگسازی و نهادینه شود و افراد نسبت به آثار سوء آن باید آگاهی جمعی پیدا کنند، در غیر این صورت عامل تخریب کننده فضای مجازی نقش منفی را در تغییر و دگرگونی سبک زندگی افراد رقم خواهد زد.

حجت الاسلام پوریانی با بیان اینکه به نظر می رسد در سطح خرد و کلان باید برنامه ریزی در این راستا صورت بگیرد، عنوان کرد: رسانه ها به ویژه رسانه ملی، وزارتخانه های علوم، آموزش و پرورش و دستگاه های مدنی این فرهنگ سازی و آموزش صحیح را باید بر عهده گیرند تا جامعه در برابر آثار و  پیامدهای منفی استفاده از شبکه های اجتماعی واکسینه شود.

مولف کتاب «جامعه شناسی انحرافات» تصریح کرد: در سطح خُرد، دوستان و اعضای خانواده می توانند نقش آگاهی سازی داشته و برای جوان ها و نوجوان ها تبیین کنند که این تکنولوژی ها می تواند اعتیادزا بوده و برخی رفتارهای نابهنجار اجتماعی را در جامعه، عرفی سازی و عادی سازی کنند و موجب از بین رفتن حریم ها و حرمت ها شوند و حتی مسائل شرعی را زیر سوال ببرند و در نتیجه پایبندی نسبت به آنها کمتر شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه همان طور که امروز تولیدات ماهواره ای درصدد است خیانت به همسر را عادی جلوه داده و چه بسا نهادینه سازی کند، ابراز کرد: در این راستا شبکه های اجتماعی با کارکرد منفی خود پا جای پای ماهواره گذاشته و در صورت استفاده ناصحیح، خیانت را در روح و ذهن افراد نهادینه می کند.

به گفته وی شبکه های اجتماعی کارکردهای مثبتی نیز دارند که می توان از این ظرفیت استفاده بهینه برد؛ به طور مثال با تشکیل گروه های علمی در پیشرفت علمی کشور موثر بود و ارزش های علمی و فرهنگی را به وسیله آنها ترویج داد یا با ایجاد ارتباط میان خویشاوندان و خانواده، از حال یکدیگر باخبر بود و به مسائل و مشکلات یکدیگر رسید.

مدیر مرکز مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با انتقاد از برخی کارکردهای شبکه های اجتماعی بیان کرد: به طور مثال رد و بدل کردن آسان و راحت عکس های مستهجن، مطالب مستهجن، غیرارزشی و غیرعرفی و غیراخلاقی می تواند اثراتی منفی و نامطلوب بر جای گذاشته و ذهنیت سازی و تفکرسازی منفی داشته و گرایش به ناهنجاری های اجتماعی را در ذهن و فکر افراد ایجاد کند.

وی مسائل یاد شده در خصوص کارکردهای منفی شبکه های اجتماعی را عبور کردن از خط قرمز و حرمت شکنی خواند و بیان کرد: به نظر می رسد در قدم اول این معضلات و مشکلات در بُعد شناختی فرد اثر می گذارد و سپس در بُعد عاطفی و عشق و علاقه های مجازی و ناصحیح در این فضا مطرح می شود که می تواند شرایط نامطلوبی را ایجاد کند، بنابراین این شبکه ها در ابعاد وجودی انسان یعنی صفات شناختی و عاطفی می تواند اثرات مخربی به بار آورد.

حجت الاسلام پوریانی با بیان اینکه شبکه های اجتماعی در وضع شخصیت ملی و نوع نگرش و باورها و طرز تلقی فرد تاثیر مستقیم می گذارد، خاطرنشان کرد: این فضا می تواند سبک زندگی افراد را تغییر دهد و اگر استفاده از آنها هدایت و مدیریت نشده و راهبردهایی در این عرصه ارائه نشود، لایه های فکری افراد تغییر پیدا می کند تا جایی که حتی بر مساله ازدواج و تاخیر در سن ازدواج تاثیر خاصی خواهد داشت که این آثار مطلوب نبوده و با منویات یک شهروند  اسلامی ایرانی سازگار نیست.