هرزه‌نگاری در شبکه‌های اجتماعی و افزایش رفتارهای پرخطر در نوجوانان

هرزه‌نگاری در شبکه‌های اجتماعی و افزایش رفتارهای پرخطر در نوجوانان
تاریخ انتشار : ۳۱ ارديبهشت ۱۳۹۸

سهولت دسترسی به محتوای مستهجن در فضای مجازی به شکل‌گیری زمینه‌های غیراخلاقی در دانش‌آموزان منجر شده است که این خود به گسترش و ترویج ارتباطات نامتعارف در میان نسل جدید دامن می‌زند.

به گزارش گرداب، پدیده هرزه‌‌نگاری در فضای مجازی، یکی از دستاوردهای منفی پیدایش رایانه و اینترنت است. این جرم یکی از ابزارهای قدرتمند جنگ علیه خانواده است که قلب، روح و وجدان زنان و مردان جوامع مختلف از غرب گرفته تا شرق را هدف قرار داده است. در دنیای ارتباطات دستیابی به محتواهای جنسی به راحتی از طریق تلویزیون، فیلم‌ها، کانال‌ها و سایت‌های اینترنتی میسر شده است. بنابراین، دولت‌ها و جوامع ناچارند که در قبال این جرم و همچنین در راستای حمایت از کاربران شبکه، به خصوص کودکان  نوجوانان که قشر آسیب‌پذیری در رابطه با جرم مذکور هستند، اقدام به قانون‌گذاری مناسب در این زمینه کنند. البته باید توجه داشت که قانون‌گذاری، تنها راه مقابله با این‌گونه جرایم نیست، بلکه شناخت این جرم و آگاهی‌سازی کاربران و خانواده‌ها در این راستا الزامی است.

در سراسر دنیا جنبش‌هایی علیه هرزه‌نگاری  وجود دارد، حتی در کشورهایی که هرزه‌نگاری با هیچ محدودیتی مواجه نیست، این مخالفت‌ها دیده می شود؛ چراکه آنها معتقدند این تجارت، روابط جنسی سالم را از بین می‌برد و با بهره‌برداری از آدمها، با نابودی صفات انسانی و حتی مشکلات روان شناختی همراه است.

هرزه‌‌نگاری یا پورنوگرافی به انتشار عکس، فیلم یا مطلبی گفته می‌شود که عملاً هیچ گونه ارزش علمی ندارد و صرفاً به قصد تحریک جنسی افراد است. برخی محققان تاریخچه‌ هرزه‌نگاری را اواخر قرن نوزدهم میلادی می‌دانند. هرزه‌نگاری در اینترنت، بیشترین فراگیری را دارد و جرمی است که تاثیر مستقیمی بر فضای فیزیکی دارد. با گسترش اینترنت و فضای مجازی، تولید و انتشار موارد هرزه‌نگاری شدت گرفته است. نوجوانان از طرفی هم تولیدکنندگان این محصولات و هم هدف آنها هستند.

پورنوگرافی یا هرزه‌نگاری یکی از مصادیق جرایم رایانه‌ای است که در مفهوم عام به معنای محتویاتی است که عمدتاً به قصد تحریک جنسی ارائه می‌شود. تولید، انتشار، توزیع و معامله محتویات مستهجن یا مبتذل، آشکارترین مصداق‌های پورنوگرافی‌اند. با توجه به شیوع رفتار‌های پیش گفته در فضای مجازی و لزوم صیانت اجتماع در برابر این گونه ناهنجاری‌ها، قانون جرایم رایانه‌ای  پس از سال‌ها بحث و بررسی در سال ۱۳۸۸ و در ۵۶ ماده به تصویب رسید که ماده ۱۴ آن به موضوع پورنوگرافی اختصاص دارد.

در کانال‌ها و گروه‌های شبکه‌های مجازی، هر روزه ده‌ها مطلب طنز بر مبنای پورنوگرافی‌های افراد منتشر می‌شود و این موضوع دستمایه‌ خنده‌ بسیاری از کاربران این شبکه‌ها شده است. در گروه‌هایی که غالب کاربران آن نوجوانان هستند، این موارد خیلی زود منتشر می‌شود و گاهی موارد موجود در این ویدئو‌ها، تبدیل به تکیه‌کلام یا موضوع شوخی می‌شود.

ما هر روزه در روزنامه‌ها با اخبار مربوط به قتل‌های ناموسی و جنایاتی که به دلیل مسائل ناموسی صورت گرفته است، روبرو هستیم. تعداد تجاوزات و سوءاستفاده‌های جنسی کودکان، کودک آزاری و پخش فیلم‌های پورن، روز به روز  رو به افزایش است و جدیداً با پدیده جدیدی رو به رو هستیم که طی آن موبایل به وسیله‌ای برای ترویج و عامل محرک جنسی تبدیل شده است.

 رد پای  صهیونیسم در کثیف‌ترین تجارت دنیا (اشاره‌ای کوتاه به تاریخچه شکل‌گیری  صنعت  هرزه‌نگاری )
 فعالیت صهیونیست‌ها در صنعت هرزه‌نگاری در قالب دو گروه تولیدکنندگان و فروشندگان محصولات آن و بازیگران فیلم‌های مستهجن  صورت می‌گیرد. هر چند یهودیان تنها 2% از جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند، ولی در پورنوگرافی برجسته و سرشناس شده‌اند.

بسیاری از دلال‌ها  و معامله‌گران هنر و ادبیات مستهجن در تجارت کتاب، بین سال های ۱۹۴۰ ـ ۱۸۹۰ م. یهودیان مهاجرانی بودند که دارای ریشه و اصل و نسب آلمانی بودند. نکته مهم و قابل توجه در این رابطه این است که نقش صهیونیست‌ها در این حوزه، مهم و چشمگیر بوده و هنگام آن فرارسیده است که درباره آن به طور جدّی بیندیشیم و بنویسیم.

 هرزه‌نگاری چالشی جدی پیش  روی تربیت اسلامی
مهم ترین آسیبی که کاربری این محصولات در پی دارد، متوجه زنان و به تبع آن، ازدواج و نهاد خانواده است. بر همین اساس، هدف اصلی پژوهشی که در ادامه به آن اشاره می‌شود، آسیب شناسی استفاده از محصولات هرزه‌نگاری نسبت به زنان است. این مطالعه به صورت کیفی با رویکرد پدیدارشناختی و مبتنی بر نمونه‌گیری هدفمند انجام شده است. بدین منظور، با 20 نفر از مردانی که مصرف‌کننده فیلم و عکس هرزه‌نگاری بودند، مصاحبه عمیق صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد پیامدهای استفاده از محصولات هرزه‌نگاری در دو دسته پیامدهای نگرشی زن (به عنوان کالای جنسی، ترس از صمیمیت، برداشت‌های نادرست نسبت به زن و اخلال در امر ازدواج) و پیامدهای کنشی (الگوبرداری جنسی، اعتیاد جنسی، تجاوز و خشونت جنسی و رابطه جنسی شهوانی) قابل تقسیم بندی است.

متفکّران و متخصّصان علوم رفتاری با تحقیقات گسترده در زمینه آثار و پیامدهای روانی، اجتماعی هرزه‌نگاری خواستار وضع محدودیّت‌های قانونی در این زمینه هستند؛ گرچه این محدودیّت‌ها و (فیلترینگ) می‌تواند در دسترسی افراد، به موارد هرزه‌نگاری نقش داشته باشد، ولی کافی نیست.

طی تحقیقات صورت گرفته در مورد ۵۰۰ شرکت پیشرو و موفق،روشن شد که کارمندان مرد، ۶۲ درصد از زمان کاری خود در پشت کامپیوتر را به استفاده از سایت‌های مختص به محتوای مستهجن اختصاص می دهند.دامنه استفاده از چنین شبکه هایی در مراکز کاری بدان حد است که اخیراً سهم عمده ای از بالاترین رده‌های اجرایی و مدیران ادارات به دلیل استفاده افسار گسیخته از سایت‌های اینترنتی مختص به محتوای مستهجن ،هنگام کار با کامپیوترهای این شرکت،اخراج می گردند.

در دنیای معاصر، دین و رسانه‌های مجازی جدایی‌ناپذیرند؛ به ‌عبارت‌ دیگر، نه رسانه‌ها قادر به عدم انعکاس مفاهیم و مطالب دینی هستند و نه دین می‌تواند در مقابل طرح و اصول خود از طریق رسانه‌های مجازی مقاومت کند.

ابعاد منفی یا استفاده زیان‌آور و نامطلوب از اینترنت از آنجا گسترش می‌یابد که کنترل‌های رایج در مورد رسانه که به‌طور معمول صورت می‌گیرد، در مورد اینترنت مؤثر نیست. در مورد استفاده از رسانه‌ها، نظارت در سطوح فردی، خانوادگی، گروهی و در سطح دولت به‌صورت منفرد یا ترکیبی صورت می‌گیرد. در مورد استفاده از اینترنت، این نظارت‌ها یا امکان ندارد و یا به ‌قدر کافی کاربرد ندارد؛ درنتیجه مشکل آسیب‌های اخلاقی اینترنت، ابعاد بااهمیتی پیدا می‌کند.

آسیب های تربیتی نوجوانان درفضای مجازی 
یکی از چالش‌های فرا‌روی فرهنگ‌ها، برخورد با پدیده  سقوط اخلاقی و هرزه‌نگاری ها در فضای مجازی است. چون اساساً ورود اینترنت همراه با ارزش‌های غربی، چالش‌های جدیدی را در کشورهای دیگر به وجود آورده است. از آنجایی ‌که برخی از عناصر موجود در این پدیده مغایر با فرهنگ خودی (ارزش‌های اسلامی- ایرانی) است، پس می‌توان گفت اینترنت می‌تواند آسیب‌های اخلاقی زیادی برای خانواده به همراه داشته باشد. مثلاً ورود اینترنت در حوزه خانواده موجب تغییر نظام ارزشی در خانواده‌ها می‌شود. در یک مطالعه تجربی نشان داده شد که استفاده جوانان از اینترنت موجب کاهش ارزش‌های خانواده می‌شود.

افرادی که ساعت‌ها وقت خود را در سایت‌های با محتوای مستهجن  می‌گذرانند، بسیاری از ارزش‌های اجتماعی را زیر پا می‌نهند. نتایج پژوهش شاندیز نشان داد که استفاده زیاد از اینترنت با پیوند ضعیف اجتماعی مرتبط است. برعکس کاربرانی که از اینترنت کمتر استفاده می‌کنند، به‌طور عمده‌ پیوندهای اجتماعی قوی‌تری با والدین و دوستانشان  دارند. 

آسیبی که نوجوان پس از قرار گرفتن در معرض صفحات نامناسب با آن روبرو می‌شود، بلوغ زودرس جنسی است که متاسفانه والدین غیر از شنیدن نام بلوغ زودرس اطلاعات دیگری در این زمینه ندارند که امید است  اطلاع رسانی بهتری در این زمینه صورت گیرد. آسیب  بعدی  تقلید از محتوای این صفحات و انجام رفتارهای جنسی است که به طور طبیعی نوجوان در درون همان اینترنت یا گروه هم‌سالان شریک جنسی خود را انتخاب می‌کند و همین مسئله امکان آسیب جدی‌تری را نیز در پی دارد و آن قرار گرفتن در معرض خشونت، آزار و حتی تجاوز جنسی است. گفتنی است، سهولت دسترسی به محتوای مستهجن به ایجاد روابط دوستانه و عاشقانه و شکل‌گیری  زمینه‌های غیراخلاقی مجازی برای دانش‌آموزان  منجرشده است که این خود به گسترش و ترویج ارتباطات نامتعارف دامن می‌زند.

بهترین برنامه‌ریزی برای وقت فراغت آن است که در جهت تربیت یا رشد فرد باشد؛ به عبارتی اگر فرزند هم اوقات فراغت خود را با شادابی طی کند و هم این اوقات به تربیت و رشد وی کمک کند به قول معروف با یک تیر دو نشان زده‌ایم و چه اوقاتی بهتر از وقتی که در محضر قرآن باشیم. یادگیری قرآن و شرکت در مراسم مذهبی  و... همه می‌تواند سلاحی محکم برای فرزندان در برابر آسیب‌ها باشد. در وهله دوم رشد جسمی و روحی وی به همراه شادابی باید در اوقات فراغت لحاظ گردد و آن در ورزش نهفته است. ورزش همیشه و در همه حال به عنوان عنصری مطلوب برای پر کردن اوقات فراغت مطرح است و در روایات منقول از پیامبر گرامی اسلام و ائمه اطهار صلوه الله علیهم اجمعین به ورزش کردن و کسب مهارت در یک یا چند رشته ورزشی توصیه شده است.

طبیعتاً خانواده و مدارس می‌توانند با برنامه‌ریزی صحیح و البته با استفاده از نظر مشاوران اوقات فراغت فرزندان را با نظمی منطقی پر نمایند تا ضمن دوری از آسیب‌های گفته شده در جهت رشد و تعالی مادی و معنوی خود گام بردارند؛ فعالیت‌هایی نظیر آموزش فضای مجازی و سوادرسانه‌ای در سطح دانش آموزان و والدین ایشان، بررسی آسیب‌های فضای مجازی برای دانش آموزان و والدین و آماده‌سازی متونی که بعضاً وارد کتب درسی هم شده است. ولی واقعیت این است که مدارس ضمن اینکه می‌توانند در صورت عدم توجه، عمق لطمات فضای مجازی را افزایش دهند و به عکس در صورت توجه با آموزش سواد و مهارت‌های رسانه‌ای نقش ویژه‌ای در پیشرفت علمی دانش آموزان ایفا نمایند.

همان‌طور که فضای مجازی با سرعت، رو به رشد و گستردگی است، باید راه‌های پیشگیری از جرم هم در این فضا همگام با توسعه‌ آن به‌ روز شود. پیشگیری از بزهکار شدن نوجوانان، با چالش‌های مختلفی روبرو و نیازمند همکاری نهادهای مختلف است و به نوعی در این خصوص، به یک وحدت همگانی احتیاج است. باید توجه کرد فقر مالی و خانواده‌ ناسالم، تنها دلیل بزهکاری نوجوانان نیست.

مجید ابهری آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری، در این خصوص گفت: ورود هر فناوری به جامعه مستلزم بسترسازی فکری، فرهنگی و کاربردی در مورد آن است، در غیر این صورت عوارض و آسیب‌های آن خیلی بیشتر از محاسن و فوائد آن خواهد شد. یکی از این فرآیندها فضای اینترنت است. بعد از ورود شبکه‌های اجتماعی به جامعه متاسفانه قبل و همزمان با آن فرهنگ‌سازی  برای استفاده از آن و چگونگی کاربری آن به نسل جدید آموخته نشد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر ناتوی فرهنگی و اتاق فکر جنگ نرم درصدد تخریب بنیان خانواده و جوانان در کشورهای اسلامی به ویژه کشور ما هستند. به همین لحاظ کاربرد تصاویر مستهجن و بدآموز در فضای مجازی به عنوان یکی از ابزارهای جنگ نرم کاملاً مورد استفاده قرار گرفت و باعث شده است بعضی از جوانان و نوجوانان دچار انحطاط و انحراف فکری شده و دچار مشکلاتی شوند. هنوز برای اطلاع‌رسانی و آموزش نسل جوان دیر نشده است. برای پیشگیری از این وضعیت  همانطور که رهبر معظم انقلاب  فرمودند ما باید با مهندسی فرهنگی ابزار تهاجم دشمن را شناسایی و با همان ابزار، تجهیزات و امکانات با او مقابله کنیم.