Gerdab.IR | گرداب

گام‌به‌گام تا کسب سواد رسانه‌ای

«زورگیری سایبری» تهدیدی جدی برای کودکان در فضای مجازی

تاریخ انتشار : ۱۰ مرداد ۱۳۹۵

زورگیری سایبری یکی از معضلات جدید کودکان آنلاین است که در آن با استفاده از رسانه‌های الکترونیک و اینترنت موجب ارعاب, تهدید و وحشت افراد می‌شوند؛ قربانی احساس می‌کند که دیگر هیچ پناهگاهی ندارد و ...

به گزارش گرداب، در ادوار گذشته هر زمان که سخن از «سواد» و «باسواد» به میان می‌آمد، ذهنمان ناخودآگاه به‌سمت افرادی سوق پیدا می‌کرد که توانایی خواندن و نوشتن را دارا بودند یا در بهترین حالت به زبان دیگری غیر از زبان مادری خود تسلط داشتند؛ در دورانی که ارتباطات، محدود و محصور به مرزهای فیزیکی بود و سرعت انتقال اطلاعات بسیار پایین‌تر از عصر امروز بود، همین اندازه «سواد» هم، گره از مشکلات افراد می‌گشود.

اما شرایط امروز، به‌کلی دگرگون شده و در قرنی زندگی می‌کنیم که به قرن ارتباطات معروف است؛ ارتباطات دیجیتال تسریع شده‌، روابط «رو در رو» جای خود را به روابط دیجیتال داده‌اند و موبایلها و تبلتها به‌جای ما صحبت می‌کنند، فرزندان، دنیادیده‌تر از والدین شده‌اند و هزاران هزار اتفاق عجیب دیگر؛ کسی چه می‌داند شاید اینها تبعات همان «کلبه دیجیتال» آلوین تافلر است.

خوب یا بد، اکنون در عصر کلبه‌های دیجیتال زندگی می‌کنیم و روابط ما به‌شدت تحت تأثیر فضای پرسرعت و فریبنده سایبری است؛ با این شرایط اگر ندانیم در چه دوره‌ای زندگی می‌کنیم و اقتضائات بهره‌مندی از این دوره را ندانیم، بی‌شک در دام این تکنولوژی خواهیم افتاد و زمان ما را در گرداب خود خواهد کشاند و حاصلی به‌جز خسارت برایمان نخواهد داشت.

یقیناً رسانه‌ها و به‌طور کلی فضای سایبری سردمدار این کلبه دیجیتالی هستند پس اگر بخواهیم در این زمانه دچار سردرگمی نشویم باید به سواد این حوزه یعنی «سواد رسانه‌ای» مسلط شویم.

شاید جالب باشد که بدانیم فضای سایبری که امروزه در کشور ما از آن به فضای مجازی یاد می‌شود، برگردان واژه لاتین «cybernetic space» است که در اصل به‌معنای «فضای کنترل‌شده» است؛ این تعبیر شاید تلنگری برای ما باشد تا در مواجهه و استفاده از این فضا حساب‌شده‌تر عمل کنیم.

همین مسئله و تأثیرات فراوان فضای سایبری بر روابط اجتماعی، سبب شد تا در قالب سلسله گزارشهایی تحت عنوان «گام‌به‌گام تا کسب سواد رسانه‌ای» به تبیین موارد مهم و نحوه کار با فضای سایبری خصوصاً با محوریت نوجوانان بپردازیم.

این گزارشها که تماماً به‌صورت تصویری (پویانمایی و اینفوگرافیک) تهیه شده‌اند، امیدواریم گامی کوچک و کاربردی در راستای ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه ایرانی باشد.

در طول تاریخ راهزنانی بوده‌اند که به دارایی‌های افراد دستبرد می‌زدند و در صورت ممانعت صاحبان آن اموال به زور آن اموال را از دست صاحبانش در می‌آوردند؛ آن روز اموال چیزی جز پاره‌ای از سکه‌های طلا و نقره و چهارپایان یا طاقهای پارچه نبود اما امروز در جهان مجازی اموال نیز تغییر کرده‌اند.

اموال در جهان مجازی امروز  چیزی بیش از پاره‌ای از سکه‌های طلا و نقره و چهارپایان یا طاقهای پارچه است؛ اطلاعات شخصی افراد مهمترین دارایی است که امروزه به کمک فضای مجازی در کمین طراران قرار گرفته است و در صورتی که مراقبتهای لازم صورت نگیرد صدمات جبران‌ناپذیر روحی برای کاربران خواهد داشت.

لزوم واکسینه شدن کاربران اینترنتی در برابر «زورگیری سایبری» ما را بر آن داشت که سلسله کلیپهایی را برای آگاه‌سازی و ایمن‌سازی در برابر زورگیران سایبری تقدیم ملت شریف ایران کنیم.