توسعه میادین گازی در شرق مدیترانه طی دو سال اخیر، آمریکا را به گسترش امنیت و کاهش ناآرامی‌های منطقه امیدوار کرده است.
به گزارش گرداب، اندیشکده واشنگتن در مقاله‌ای به قلم "سیمون هندرسن" و "دیوید شنکر" می‌نویسد: مصر به دلیل پرداخت نکردن هزینه‌های مربوط از طرف اسرائیل پیمان گازی خود با این کشور را لغو و نه تنها آمریکا که کشورهای شرق مدیترانه را نیز با مشکلاتی مواجه کرد.شرکت دولتی گاز کشور مصر در اقدامی قابل پیش‌بینی ولی در عین حال غیرمنتظره اعلام کرد که قرارداد گازی خود با اسرائیل را لغو کرده است؛ این اقدام مصر نگرانی جدی آمریکا را سبب شد، چرا که این مسئله نه تنها پیمان صلح بین دو کشور را به مخاطره انداخته است، بلکه احتمالا توسعه منابع گازی شرق مدیترانه را با مشکلات عدیده‌ای روبرو می‌سازد.
تمام مصری‌ها با لغو قرارداد با اسرائیل موافقند
صادرات نفت و اخیرا گاز از مصر به اسرائیل یکی از مسائل کلیدی در "پیمان کمپ دیوید" محسوب می‌شود. با وجود قراردادی که بین مصر و اسرائیل بسته شد، در سال 2005 یک پیمان گازی به همراه یک تفاهم‌نامه همکاری نیز امضا شد که بر اساس آن مقدمات تأمین انرژی از سوی مصر- طی 15 سال اولیه - "باید به گسترش صلح و ثبات در خاورمیانه کمک کند."
بر اساس مفاد این تفاهم‌نامه، دولت قاهره تأمین گاز برای اسرائیل را باید به صورت مداوم و پیوسته انجام دهد. با وجود این مسئله، اصل این پیمان همیشه مورد مناظره احزاب "آزادی‌خواه" و "اسلام‌گرایان" مصر بود. یکی از اتهام‌هایی وارد بر "حسنی مبارک"، رئیس‌جمهور مخلوع این کشور، دست بردن احتمالی در این قرارداد است. در حال حاضر، بنا بر گزارش‌ها این قرارداد به دلیل پرداخت نکردن هزینه‌های مربوط از طرف اسرائیل لغو شده که این مسئله مورد تأیید تمام احزاب سیاسی مصر قرار گرفته است.
آیا حکمیت سرنوشت این قرارداد را تأمین می‌کند؟
شاید سرنوشت این قرارداد را باید با حکمیت تعیین کرد؛ حال می‌خواهد این حکمیت قانونی باشد یا سیاسی. به دلیل کم‌توجهی و خرابکاری‌های متعددی که بر روی لوله‌های انتقال نفت انجام شد و مسئول اصلی آنها را گروهک القاعده و عرب‌های بادیه‌نشین دانسته‌اند، اسرائیل هنوز واکنشی جدی نسبت به لغو این قرارداد نشان نداده است. این قرارداد در صورتی که درست اجرا شود، سالانه حدود 4 میلیارد مترمکعب گاز برای اسرائیل تأمین می‌کند، اما از سال 2009 در سواحل خود به منابعی جدید بالغ بر 750 میلیون مترمکعب دست یافته است. این میزان گاز طبیعی برابر است با گازی که 200 سال طول می‌کشید تا از مصر وارد شود.
اسرائیل با مشکل تأمین گاز فوری روبه‌روست
مشکل اسرائیل آن است که نخستین منبع گازی از بین این منابع که میدان گازی "تمر" است، تا دوازده ماه آینده شروع به فعالیت نخواهد کرد. تا آن زمان، نیروگاه‌هایی که پیشتر با سوخت وارد شده از مصر فعالیت خود را ادامه می‌دادند، باید کماکان نفت نسبتا ناخالص و گران قیمت این کشور را استفاده کنند؛ نفتی که هنوز هم برای به دست آوردنش باید با مشکلاتی از قبیل خرابکاری و کم‌فروشی دست و پنجه نرم کنند. بر خلاف تلاش‌های جدی در زمینه فعال کردن بخش اندکی از منابع ساحلی که پیشتر غیرقابل استفاده می‌کرد، احتمال کمبود برق در اوج گرمای تابستان در اسرائیل بیشتر و بیشتر شده است. علاوه بر این، اسرائیل به دنبال راهی است تا از طریق آن بتواند تا زمان آغاز به کار میدان گازی "تمر" به طور موقت از گاز وارداتی در تجهیزات نفتی خود استفاده کند.
مشکلات بین اسرائیل و کشورهای خاورمیانه گره‌ای کور برای آمریکا
در این بین، "بنیامین ناتنیاهو"، نخست وزیر اسرائیل، تصمیم مصر برای لغو این قرارداد را بی‌اهمیت تلقی کرد، اما احتمال دارد که چنین تصمیمی اسرائیل را مصمم سازد که خود را از بند روابط دوجانبه محدودکننده خلاص سازد؛ روابطی که ممکن است استخراج و صادرات گاز از میدان دیگری که نامش "لیویاتان" است را هم تحت‌الشعاع قرار دهد.
دامنه مشکلاتی که این مسئله برای آمریکا ایجاد می‌کند بسیار وسیع‌تر است، چرا که توسعه میادین گازی در شرق مدیترانه طی دو سال اخیر، آمریکا را به گسترش امنیت و کاهش ناآرامی‌های منطقه امیدوار کرده است. تاکنون کشف میادین گازی در اسرائیل تغییری در شرایط ایجاد نکرده است. با وجود افزایش روزافزون همکاری‌های بین اسرائیل و قبرس، روابط بین ترکیه و قبرس رو به تیرگی است. از سوی دیگر، بنابر گزارش‌ها کاهش مشاجرات مرزی بین لبنان و اسرائیل اوهامی بیش نیست. اردن هم که از واردات از مصر ضربه زیادی دیده است، گزینه منطقی خرید گاز از اسرائیل را نادیده می‌گیرد و به فکر مذاکره با قطر است.
دولت واشنگتن هم در پی تلاش برای ادامه دخالت‌های خود در مصر است و از سوی دیگر سعی دارد که معاهده صلح خود با مصر را زیر پا نگذارد. مصر همواره برای آمریکا حکم آچار فرانسه را در منطقه داشته است. با وجود حساسیت بیش از حد آمریکا در مورد سیاست‌های اتخاذ شده در قبال مصر، سیاست این کشور در مورد توسعه منابع گازی در شرق مدیترانه نیز با چالش‌هایی روبه‌روست، پس این دو مسئله نباید با هم اشتباه شود. تصمیم ناامیدکننده مصر فرصت را برای جدا کردن این دو مسئله فراهم کرده است.
منبع: فارس