Gerdab.IR | گرداب

گرداب- رشد استفاده نهادهای امنیتی غرب از ابزارهای فناوری اطلاعات برای ورود غیر قانونی و غیر اخلاقی به حریم خصوصی کاربران و تاثیرات شدید آن در نگاه افکار عمومی به این فناوری، در کنار رشد و توسعه روز افزون ابعاد جمع‌آوری و تلاش برای رسوخ به لایه‌های پایین‌تر روحی و فکری عناصر انسانی با به‌ کارگیری ابزار فناوری اطلاعات و تلاش مدیران ابزارهای فناوری اطلاعات برای توسعه ابزارها در این زمینه و بهره‌مندی از امکانات دولتی در مقابل این توسعه و همکاری کامل با نهادهای امنیتی آنها موجب شده دغدغه‌ای به عنوان دغدغه فرار از هویت آن‌لاین به دغدغه‌های شهروندان جوامعی که از ضریب نفوذ بالاتری از شبکه‌های اجتماعی و فناوری اطلاعات برخوردارند، بدل شود.

اخیرا بخش اخبار پایگاه اینترنتی "یاهو" با درج خبری تحت عنوان "چگونه خودتان را از اینترنت حذف کنید" (How to delete yourself from the Internet) منتشر کرده که به واکنش‌های دامنه‌داری در بخش کامنت‌ها منجر شده است. بحث فرار از هویت آن‌لاین و تبعات بهره‌کشی از ابزار فناوری اطلاعات برای پایش شهروندان عادی که در جامعه غربی به دنبال ماجرای 11 سپتامبر و تصویب قانون "اقدام میهن‌پرستانه" (The patriot Act) در ایالات متحده آمریکا در سراسر دنیای غرب شیوع پیدا کرد، جدا از تلاش شهروندان آن‌لاین برای حفظ امنیت شخصی و روش‌هایی است که به وسیله گروه‌های مختلف فنی و اجتماعی به‌عنوان راهکار اعلام می‌‌شود.

نوع واکنش‌ها و رفتارهای مخاطبان خبر در پایگاه یاهو نشانگر آن است که امروز دغدغه فرار از آن‌لاین بودن، از دغدغه فرار از سرقت اطلاعات به وسیله افراد با سطح دسترسی برابر (دیگر کاربران) بالاتر رفته و امروز چشم‌های کاربران آن‌لاین در دنیای مدرن با نگرانی به Admin‌های شبکه‌های اجتماعی آن‌لاین و مدیران فناوری اطلاعات و شرکت‌های خصوصی مالک آنها دوخته شده و به نظر می‌‌رسد شهروند امروز جبهه شمال خود را در حال زیست در یک اتاق شیشه‌ای نامحسوس می‌‌بیند که نه‌ تنها قدرتی برای پنهان کردن چیزی یا موضوعی ندارد بلکه حق قانونی این کار نیز از او سلب شده است!

در حقیقت امروز شاخص ضریب نفوذ کاربردها و نمودهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در جامعه که روزی در دنیای غرب به عنوان شاخص توسعه‌یافتگی و دموکراسی تلقی می‌‌شد، به ابزاری در دست حکومت‌های غربی برای پایش دائمی، عمومی و نامحدود شهروندان عادی بدل شده و دولت‌ها خود را برای تعقیب آرام و در سکوت همه شهروندان در همه لحظات، بدون آن که آن ها مرتکب جرمی شده یا آن که برای تعقیب آنان نیاز به مجوز قضائی باشد، محق می‌‌بینند و برخی کشورها همچون آمریکا نیز با تصویب قوانینی همانند قانون پاتریوت اکت، این اختیار را رسما به نهادهای امنیتی خود داده‌اند تا تحت پوشش اقدام پیش‌دستانه در مقابل حملات علیه تمامیت ملی، با به کارگیری این ابزارها، به‌طور‌‌ دائمی همه شهروندان حاضر در حیطه سرزمینی را مورد پایش مستقیم قرار داده و از طریق عقد موافقت‌نامه‌های امنیتی دوجانبه و چندجانبه، امکان تبادل اطلاعات امنیتی و فنی را در این راستا فراهم آورند.

مطالعه واکنش‌های صورت گرفته نسبت به بازنشر مقاله "Rosenblatt" در یاهو نشانگر آن است که امروز ابزارهای فناوری اطلاعات به وسیله حکومت‌های جبهه شمال به ابزاری برای به چالش کشیدن دموکراسی در سکوت بدل شده‌اند و نه‌ تنها ابزاری همه‌ جانبه برای پیگیری حقوق دموکراتیک محسوب نمی‌شوند، بلکه حتی به اسلحه‌ای پر از گلوله بدل شده‌اند که "ماشه" آن در دست خود کاربر و نشانه آن نیز به سمت خود او است. کاربر با انتشار افکار، عقاید و تمایلات خود در این پایگاه‌ها و اجازه دادن به صفحات متعدد پرسنده علائق، سلایق، تمایلات و نظرسنجی‌های روحی، روانی، اجتماعی و سیاسی به کشف و رصد استعدادهای سیاسی و اجتماعی وی، به دست خود در حال تکمیل پروفایل امنیتی خود در مراکز عظیم رصد حکومت‌های غربی از جمله NSA است.

انتشار مقالاتی از این دست در معتبرترین رسانه‌های مربوط به فضای فناوری اطلاعات و ارتباطات مانند پایگاه CNET و شبکه‌های عمومی پرمخاطب مانند YAHOO و درز اخباری مبنی بر قرارهای بزرگ اجتماعی برای خروج از پایگاه فیس‌بوک و حذف کد کاربری در این شبکه به صورت دسته‌ جمعی که منجر به قرارهای میلیون کاربری شده، همگی نشانه‌هایی از شکل‌گیری یک جنبش بزرگ ضدکاربردهای جاسوسی در فناوری اطلاعات و ارتباطات علیه شهروندان جهان غربی است.

به کارگیری روش‌های جدیدتر در جذب و حل مخاطب که از سوی خود کاربران به اعتیادآور بودن فیس‌بوک و دشواری خروج از فعالیت در آن تعبیر می‌‌شود، همه و همه ناشی از آنالیز دائمی روحیات و علاقه‌مندی‌هاست که به وسیله فیس‌بوک و دیگر ماشین‌های بزرگ جمع‌آوری اطلاعات اجتماعی به شکل لحظه به لحظه در حال اجرا و پیگیری است. با وجود آنکه جنبش‌ها و رویکردهای این گونه در فضای فناوری اطلاعات در اردوی شمال در حال پیگیری، رشد و تقویت است، به نظر می‌‌رسد تا شکل‌گیری یک بیداری فراگیر درباره سوءاستفاده ای که امروز دنیای استکباری از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات علیه شهروندان خود و دیگر شهروندان ملل مختلف می‌‌کند، فاصله زیادی است.

کاربران جهانی تا یک بیداری همه‌جانبه درباره همه ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات که در ارتباطات گسترده جهانی همچون "اشلون" و سیستم‌های متمرکز NSA در حال جمع‌آوری داده و داده‌کاوی دائمی هستند، فاصله نه‌چندان دوری دارند. هر چند بسیاری از همین رویکردهای معترضانه نیز ناشی از جریان اخیر بیداری اسلامی و موج عصیانگری‌های اجتماعی شکل گرفته در اروپا و آمریکا علیه دولت‌ها و سیاست‌های رسمی و غیر رسمی آنان است.

ابوذر منتظرالقائم/منبع: وطن امروز