گرداب- یک نشریه آمریکایی نوشت: کنگره آمریکا هزینهای بالغ بر ٥٧ میلیون دلار را از سال گذشته صرف آموزش و پرورش مخالفین، شیوههای مخفی کردن هویت در نت و چگونگی عبور از فیلترهای دولتی کرده است.
نشریه "تایم"، در مقالهای به قلم "جان نیوتن اسمال"، مینویسد: مخالفان سوری بیشتر شبیه پیروان مدلهای غربی هستند و عموما با استفاده از شبکه اینترنت و کمک آمریکا توانستهاند سلاح در دست بگیرند و دست به شورش بزنند.
آمریکاییها از افراد عادی، جنگجوی سایبری میسازند
جنگجویان آزاد ارتش سوریه در خانهای در حومه "حلب"، سوریه، سهشنبه، دوازدهم ژوئن
"ابوقصان" بیشتر شبیه طرفداران مد است تا انقلابیها. بلوز صورتی رنگ و شلوار جین مشکی پوشیده، جعبهای سیگار را محکم در دست گرفته است و با تردید شروع به صحبت در باب فعالیتهایش میکند. مشتاق است که به "حمص"، شهر محاصره شده سوریه برگردد. خیلی سریع به پرسشهایی در مورد نحوه یادگیری کار با کلاشنیکف آکا-47 علیه بشار اسد علاقهمند میشود،
او از این میگوید که چطور با استفاده از یک کلاشینکف، یک دوربین فیلمبرداری و اینترنت به جنگ بشار اسد برود، و تعریف میکند که چگونه با کمک آمریکاییها توانست به جنگجویی سایبری تبدیل شود."ابوقصان" هم به فیلمبرداریاش میرسید هم به مبارزهاش"ابوقصان"، (که البته این اسم واقعیاش نیست) در هشتم ژوئن به تایم گفت که مدتی با دو روش متفاوت مبارزه میکرد؛ حتی زخمهایی هم برداشته که شاهدی بر این ماجرا است. وقتی در حال فیلمبرداری از تظاهراتی ضد دولتی در ماه دسامبر در "حمص" بود، صدای انفجاری را شنید که به دلیل شلیک دو تانک دولتی بود که به سمت جمعیت نشانه رفته بودند. "ابوقصان" بیست و شش ساله باید تصمیمش را میگرفت: یا به فیلمبرداری ادامه میداد یا سلاح در دست میگرفت. او تصمیم گرفت هر دو را انجام دهد، کلاشنیکفی از درون ماشینش برداشت و دوربینش را در مکان بلندی ثابت گذاشت تا از آن صحنهها تصویر بگیرد.
وقتی به سمت جلو میدوید، لندرور مسلحی مسیرش را منحرف کرد و جلوی جمعیت ایستاد و سربازان سوری آتش گشودند. "ابوقصان" و مبارزان ارتش آزاد سوریه، نیروهای شورشی حامی تظاهرکنندگان، در جواب آنها شلیک کردند تا پوششی باشند برای اینکه شهروندان بتوانند پراکنده شوند و فرار کنند. در این رد و بدل کردن گلولهها، ترکشی به شانه "ابوقصان" اصابت کرد. او میگوید: «نمیدانم چهطور شد که زخم بیشتری برنداشتم یا حتی کشته نشدم.»
وزارت امور خارجه آمریکا به شورشیان سوری آموزشهای سایبری میدهد"ابوقصان" هم مثل تمام مخالفانی که امروزه آموختهاند با فیلمهایشان چهکار کنند، صحنهای را که ضبط کرده بود وارد اینترنت کرد.
کمی بعد، رهبران مخالف دولت، با اجازه وزارت امور خارجه آمریکا، این مهندس سابق را برای رفتن به خارج از کشور و آموختن آموزههای پیشرفتهتر رایانهای در زمینه رمزگذاری، دور زدن فیلترهای (فایروال ها) دولتی و استفاده ایمن از تلفنهای همراه برگزیدند. این آموزش به شورشیان کمک کرد که در مبارزاتشان علیه رئیسجمهور سوریه آماده باشند. حتی وقتی ارتش دولت اسد، مخالفان را به زمین زد، دیکتاتور مسیر جنگیدن را گم کرده بود.
آمریکا از راههای غیرمستقیم در اوضاع سوریه دخالت خواهد کرددر این فرایند، دولت "اوباما" به آرامی از خط نامرئی گذشت. واشنگتن اعلام کرد که از مخالفان سوریه در تلاش برای براندازی حکومت اسد فعالانه حمایت نمیکند. آمریکا رسما گفت که طرح سازمان ملل به رهبری کوفی عنان را میپذیرد و تا وقتی که ناظران سازمان ملل در سوریه مستقر هستند، از فروش سلاح به گروههای مخالف سر باز میزند.
به هر حال،
مقامات آمریکا برای "تایم" فاش کردهاند که دولت اوباما برنامه آموزشی فناوری رسانهها را فراهم آورده است و از مخالفان از طریق مؤسسات غیرانتفاعی کوچکی مثل "مؤسسه گزارش جنگ و صلح" و "خانه آزادی" حمایت میکند. فیلمهای ویدئویی ویروسی، مثل فیلمی که "ابوقصان" ساخت، وجود جنایاتی را نشان میداد و باعث شد که اسد به یکی از منفورترین انسانهای روی کره زمین تبدیل شود و اتحادیه عرب همه مخالفت با او را در پیش گیرد و همان چند همپیمانش هم یکروزه از دست او عصبانی شوند.
"لارنس لسینگ"، رئیس مرکز اخلاق "ادموند جیسافرا" در هاروارد، گفت: «ا
گر دولت [آمریکا] در اوضاع سوریه دخالت کند، سعی میکند این کار را مستقیما و با مسئولیت خودش انجام ندهد. ابزاری که برای آزادی در اینترنت به کار میرود با ابزاری که دولت موجود به کار میبرد تداخل دارد و این موضوع ممکن است عملی خلاف محسوب شود.»
پس از بالا گرفتن اعتراضات در خاورمیانه اینترنت آزاد در واشنگتن مهم شداین برنامه در واقع چهار سال پیش با هدفی متفاوت آغاز شد: "چین". در سال ٢٠٠٨، "مایکل هورو ویتس"، از سرسپردگان قدیمی آزادی مذهب، به دوست نمایندهاش "فرانک ولف"، انقلابی ویرجینیایی، مراجعه کرد و پیشنهاد کرد که سرمایهای را برای کمک به "فالون گونگ"، (گروهی مذهبی که پکن فرقهای خطرناک نامیدشان) کنار بگذارد. این پول قرار بود به مخالفانی برسد که میخواستند نرمافزاری را توزیع کنند که از طریق آن فایروالهای گسترده چین را دور بزنند و ارتباط اینترنتی و آزادی را برایشان با تمام دنیا فراهم کند.
"ولف" موافقت کرد که سرمایهای معادل ١٥ میلیون دلار فراهم کند، ولی دیپلماتهای آمریکا ترسیدند که این حرکت روابط با پکن را از مسیرش خارج کند و هزینه کمی خرج کردند. اعتراضات ایرانیان در ٢٠٠٩-٢٠١٠ و خیزش اعراب در سال گذشته اینترنت آزاد را به اصطلاحی متداول در واشنگتن تبدیل کرد. کنگره خیلی زود دست به جیب شد و ٥٧ میلیون دلار دیگر از سوی دولت ظرف سه سال بعد از آن خرج کرد. این پول را در سه حوزه تقسیم کردند: "آموزش و پرورش"، "شیوههای گمنامی" برای کمک به مخفی کردن هویت کاربران که معمولا از طریق رمزگذاری انجام میشود و فناوری "دور زدن" که به کاربران امکان میدهد از سانسورهای دولتی فرار کنند و بنابراین کارشان –و کارهای حکومتهای متخاصم- در تمام جهان پخش و دیده شود.
سرمایهگذاران تجاری برای اینترنت آزاد پولی خرج نمیکننداین سرمایه در گوشهای مخفی در بخش جنوب شرقی طبقه هفتم ساختمان "هری اس. ترومان"، متعلق به وزارت امور خارجه در واشنگتن فراهم شد. در آنجا، گروهی متشکل از شش نفر –دو زن و چهارمرد- اینترنت آزاد را به گروههای غیر انتفاعی و سازندگان نرمافزار اعطا میکنند که به مخالفان تمام جهان کمک کنند. بیشتر وقت گروه برای بررسی دقیق صدها پیشنهاد کمک و خواندن نظرات متخصصان در مورد اینکه کدام یک از کارهایشان امیدوارکنندهتر است صرف میشود.
"بن اسکات" یکی از افرادی که در این گروه کار میکند، میگوید: «برای این چیزها سرمایهگذاران تجاری پیدا نمیشود زیرا هیچ پولی در این کار نیست. این طور نیست که کاربران زیادی در جهان از این موضوع آگاه باشند، یا آنقدر مهارت داشته باشند تا بتوانند خودشان این فناوریها را تولید کنند.» در مجموع، بیش از ١٠هزار وبلاگنویس، ژورنالیست و فعال رایانهای به ده زبان زنده دنیا و از طریق ٥٠ زبان آموزش دیدهاند و صدها هزار نفر دیگر به مطالب و راهنماییهایی که دولت منتشر میکند دسترسی دارند.
برای ایمن ساختن مکالمات تلفنی، به مخالفین گفته میشود که از سیمکارتهای ثبتشده افرادی که مردهاند استفاده کنند و آن را در تلفنهای شارژی ارزانقیمت قرار دهند که به راحتی میتوان آنها را دور انداخت. فناوری دیگری برای دور زدن، "تور" نامیده میشود که
به مخالفان امکان میدهد به سانسورهای اینترنتی سوریه دسترسی پیدا کنند که هم مورد توجه قاچاقچیان مواد مخدر قرار گرفته است هم هکرهای گروههای گمنام. این راهها را علیه اسد نیز استفاده کردهاند: پستالکترونیکی خصوصی و سیستمهای پیامگذاری شبیه به سیستمهای گروه رایزآپدات نت (RiseUp.net) مورد استفاده قرار گرفت؛ رایزآپدات نت گروهی از معترضان ضد دولتی آمریکایی بودند که مدام هدف افبیآی قرار میگرفتند.
نرمافزارهای گوناگونی برای نصب در گوشیهای همراه معترضان ساخته شدهنوز هم، این کار به صورت مخفی انجام میشود.
بنیاد آمریکای نوین سرمایهای را برای توسعه آنچه که "پروژه اینترنت در چمدان شما" نامیده است فراهم آورده است که از طریق آن وقتی مقامات محلی کشوری پایگاهی اینترنتی را بسته باشند دسترسی به اینترنت امکانپذیر است.نرمافزاری که با تولیدش، وحشتی را ایجاد کرد که شاید مخالفان بتوانند در صورتی که پلیس یا دیگر نیروهای امنیتی آنها را متوقف کنند با زدن دکمهای تمام اطلاعات مربوط به تماسهایشان یا مدارکی که متهمشان میکند را از گوشیهایشان پاک کنند. نرمافزار دیگری وقتی رمز امنیتی غلطی را وارد میکنیم صفحهای دروغین را نمایش میدهد و یکی دیگر چهرههای مخالفان را محو میکند تا فیلم و عکسهای معترضان را بدون اینکه مشخص شود این افراد چه کسانی هستند که با ریختن به خیابانها زندگیشان را به خطر انداختهاند قابل استفاده کند.
دولت سوریه در عین حال درگیر جنگی پیشرفته و سایبری است"ابوقصان" در زمان غیبتش از "حمص" در زمستان امسال، دوره پنجروزهای را به نام واحد ١٠١ امنیت ارتباطات گذراند که با چگونگی استفاده از ابزاری اولیه آغاز میشد: تلفن همراه. دولت سوریه شبکه مکالمات تلفن همراه کشور را تحت کنترل دارد و میتواند موقعیت مخالفان را ردیابی کند، حتی میتواند از تلفنهای خود آنها برای شنود گفتگوهایشان استفاده کند. فعالان یاد گرفتهاند که وقتی از تلفن استفاده نمیکنند باتریاش را خارج کنند، چندین تلفن همراه داشته باشند و هرچه سریعتر دائم از این یکی به آن یکی بروند. افراد تحت آموزش همچنین یادگرفتهاند که چگونه مکالماتشان را رمزگذاری کنند، ارتباط امنیتی برقرار کنند و پوشههایشان را در رایانه مخفی کنند. مربیها به دولت سوریه هشدار دادهاند که درگیر جنگی سایبری هم شده است.
پلیس آشکارا رایانامههای دوستانهای میفرستد که نرمافزارهایی را مخفیانه روی رایانه مخالفان نصب میکند تا فهرست تماسهای مخالفان را دچار خدشه کند. اگر یک رایانه آلوده شود، ویروس میتواند تمام کلیدهای زدهشده را شناسایی و ردیابی کند؛ بنابراین، "برادر بزرگشان" در دمشق میتواند ببیند که مخالفان چه چیزهایی تایپ میکنند، برای چه کسی و همینطور رمز جدیدشان چیست.
فناوریهای پیشرفته مثل شمشیر دولبهانداما چالشی که در این میانه به وجود آمده این است که جریان این نرمافزارهای پیشرفته به هر دو طرف درگیری سرازیر میشود. رژیم اسد نیز فناوریهایی از آمریکا وارد کرده تا بتواند رد مردم را به صورت آنلاین بزند و آنها را از طریق اینترنت شناسایی کند.
"ساشا مینرت" که مدیریت "پروژهاینترنت در چمدان شما" را به عهده دارد میگوید: «بسیاری از این فناوریها را میتوان در راههای درست استفاده کرد، اما مسئله اینجاست که طرف مقابل نیز از آنها سود میجوید و این فناوریها همچون شمشیر دولبهاند.» ماه گذشته دولت اوباما دستوری اجرایی صادر کرد که تحریمهایی را متوجه هر شرکتی میکرد که در نقض حقوق بشر به سوریه یا ایران کمک کنند.
دوربین از کلاشینکف قدرتمندتر استکمپین پیشرفته واشنگتن، نمیتواند بشار اسد را سرنگون کند، اما به مخالفان سوری که با قدرت و امتیازات رژیم در زمینه تسلیحات جنگی روبهرو شده بودند، کمی اعتمادبهنفس میبخشد. ابوقصان در ماههای آخر آموزشهایی که دیده، دهها فیلم ویدئویی تهیه کرده است. وقتی از او میپرسیم که فکر میکند دوربین فیلمبرداریاش سلاح قدرتمندتری است یا کلاشینکف آکا-47 میخندد و پس از چند ثانیه مکث میگوید: «راستش اگر اتصال اینترنتی برقرار باشد، دوربینم سلاح قدرتمندتری است.»
منبع:
فارس