صبح امروز و پیش از طرح سوال نمایندگان مجلس از وزیر ارتباطات در صحن علنی که نهایتا منجر به کارت زرد گرفتن وی شد، گزارشی از وضعیت حوزه ICT بین نمایندگان پخش شده بود.
رویکرد سوالات این نمایندگان طبق آنچه رد رسانه‌ها مطرح شد، «دلایل توسعه شبکه و پهنای باند اینترنت توسط وزارت ارتباطات بدون پیوست فرهنگی و قبل از راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات» و «بی‌توجهی به ظرفیت داخلی و همچنین علت عدم ابلاغ ضوابط بهره‌برداری از اینترنت تلفن همراه» بود.
وکلای ملت هم پس از استماع سخنان نمایندگان سوال‌کننده و توضیحات وزیر ارتباطات در نهایت پاسخ‌های وزیر را قانع‌کننده ندانستند و یازدهمین کارت زرد مجلس به کابینه شامل حال محمود واعظی شد.
بهارستان‌نشینان با ۷۰ رای موافق، ۹۹ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع از مجموع ۱۹۵ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس اعلام کردند که پاسخ‌های وزیر قانع‌کننده نیست.
اما متن برگه‌هایی که بین نمایندگان مجلس با عنوان سوالات و ابهامات اساسی پیش از طرح سوالات در صحن علنی توزیع شد، چه بود؟
• شبکه ملی اطلاعات با تمام قابلیت های پیشرفته آن بالاخره چه زمانی در خدمت مردم قرار خواهد گرفت؟
• چرا از مراکز داده ای و سایت های اینترنتی که در داخل کشور تولید محتوا می کنند، بجای اینکه آنها را در سود فروش پهنای باند شریک کنند، همچنان هزینه دریافت می شود؟
• دست چه کسانی پشت واردات غیرشفاف پهنای باند خارجی به کشور است که فرصتهای اشتغال و پیشرفت را تقدیم خارجی ها می کنند و ما را وابسته فرهنگی و مصرف کننده محتوای مهاجم خارجی می کند؟
• چرا قبل از توسعه شبکه ملی اطلاعات و حمایت مزیت ساز برای فعالان و تولید کنندگان محتوای داخلی (اعم از سایت های اطلاع رسانی اینترنتی، ارائه دهندگان محتوا و بازی های رایانه ای اینترنتی، سرویس های جستجو، شبکه های اجتماعی و ایمیل داخلی) به سمت حاشیه امن و استثنا قائل شدن برای چند شرکت مشخص خارجی رفته اند؟
• چرا وزارت ارتباطات با ارائه وعده های کاذب و اقدامات عجولانه در خصوص اینترنت روی تلفن همراه، بدون در اولویت قرار دادن اجرای صحیح و قانونی شبکه ملی اطلاعات، باعث تحریک سمت تقاضای مصرف شده که موجب پر شدن ظرفیت پهنای باند فرکانسی در دسترس شبکه تلفن همراه و در نتیجه اختلالات بی سابقه و افزایش شکاف توان تامین پهنای باند نسبت به تقاضای مصرف فزاینده گردیده است؟
• با توجه به ماده ۲ قانون برنامه پنجم که دولت موظف است نسبت به تهیه پیوست فرهنگی برای طرحهای مهم و جدید اقدام نماید علت عدم ارائه پیوست فرهنگی در توسعه شبکه و پهنای باند چیست؟چرا قبل از ارائه پیوست فرهنگی خلاف قانون، وعده توسعه پهنای باند داده شده است ؟
• توسعه پهنای باند اینترنت ناکارآمد طبق تکالیف بالا دستی بدون راه اندازی شبکه ملی اطلاعات ممنوع می‌باشد. وزیر محترم ، راه اندازی شبکه ملی اطلاعات را به آخر ۱۳۹۴ موکول نموده اند درعین حال درحال توسعه پهنای باند اینترنت خارجی می باشند، علت این کار چیست؟
• در توسعه این شبکه و پهنای باند به چه دلیل به ظرفیت داخلی اعتنا نشده است ؟
• ضوابط اینترنت بر روی تلفن همراه چه می باشد در حالی که اینترنت خانگی ضوابط مشخصی دارد؟
شبکه ملی اطلاعات مناسبترین راهکار برای در دست گرفتن لایه های حاکمیت و مدیریت فضای مجازی
راهبرد اساسی ایالات متحده آمریکا در فضای مجازی در دست گرفتن لایه های اساسی حاکمیت و مدیریت این فضا است. بر همین اساس به سرگرم ساختن روزافزون افراد و سایر حاکمیت ها در لایه کاربری تاکید دارد تا بتواند موجبات غفلت کشورها از لایه های حاکمیت و مدیریت را به وجود آورد. بنابراین بهترین و مناسبترین راه حل برای به دست گرفتن لایه های حاکمیت و مدیریت در عرصه فضای مجازی آن است تا ساختاری مستحکم را ایجاد کنیم. شبکه ملی اطلاعات زیرساختی است که از طریق آن می توان علاوه بر به دست گرفتن این لایه های اساسی موجبات پیشرفت کشور در زمینه فضای مجازی را به وجود آورد.
در خصوص اجرای موفق طرح راهبردی شبکه ملی اطلاعات می توان به تجربه کشور های آلمان، چین، روسیه و کره جنوبی اشاره کرد. بر همین اساس کره جنوبی با عملیاتی کردن وتوسعه ی شبکه ملی اطلاعات خود رتبه اول فاوا در سالهای ۲۰۰۸و۲۰۱۰ و رتبه اول شاخص دولت الکترونیک سازمان ملل را کسب کرده و ارائه کننده پرسرعت ترین پهنای باند به کاربران کشور خود در میان کشورهای جهان می باشد. همچنین کشور چین با اتکا به شبکه پیشرفته ملی اطلاعات خود توانسته ضمن کسب استقلال و حاکمیت مقتدرانه خود در فضای مجازی با پایینترین قیمت پهنای باند مورد نیاز مردم خود را تامین کند.برخی از کشورهای اروپایی همچون آلمان با اتکا به ظرفیت شبکه ملی اطلاعات خود توانسته اند یکی از مهمترین نقاط ترانزیت و تبادل داده های اینترنتی در دنیا باشند که از این طریق ضمن کسب درآمد امکان رقابت موثر را برای فعالان داخلی خود در رقابت با سرویس های آمریکایی فراهم کرده اند.
تبیین های نادرست از شبکه ملی اطلاعات
سرچشمه تببین های نادرست از شبکه ملی اطلاعات ایران را می توان در تحریف غیرواقعی و تخریبی شبکه ملی اطلاعات کشور در رسانه‌های خارجی همچون بی‌بی‌سی پیدا کرد. القای اینکه در صورت اجرای شبکه ملی اطلاعات اینترنت جهانی به یک اینترانت محدود در سطح ملی تقلیل پیدا می‌کند و یا شبکه ملی اطلاعات ابزاری مخوف برای کنترل بیشتر افراد و محدود کننده آزادی اطلاعات است از جمله این موارد است. همچنین آنها با مطرح کردن مثال کره شمالی این گونه به مخاطب القا میکنند که عملی شدن پروژه شبکه ملی اطلاعات یعنی قطع ارتباط با اینترنت جهانی است. این در حالی است که بستر ارتباط اینترنت در بسیاری از کشور های غربی دقیقا مبتنی بر شبکه ملی اطلاعات خودشان است.
تبیین صحیح از شبکه ملی اطلاعات
مطابق تبصره ۲ از ماده۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبات شورای عالی فضای مجازی در خصوص الزامات کلی شبکه ملی اطلاعات، شبکه ملی اطلاعات به هیچ عنوان قطع ارتباط با فضای خارج تلقی نمی شود و تسهیل کننده ارتباطات داخلی کشور و راه حلی برای در دست گرفتن لایه های حاکمیتی و مدیریتی فضای مجازی و تبدیل تهدیدات بزرگ خارجی به فرصت های راهبردی برای کشور است. علاوه بر مزیت های متعدد حاکمیتی موجب رونق کسب و کار، کسب پیشرفت های فنی، علمی و فرهنگی، بالارفتن ملموس سرعت و پهنای باند در اختیار مردم و افزایش پایداری و امنیت شبکه ارتباطات و اینترنت کشور و کاهش هزینه ها و ممانعت از خروج فزاینده ارز خواهد بود.
وضعیت شبکه ملی اطلاعات در حال حاضر:
• در صورت اجرای طرح طبق اسناد بالا دستی (قانون پنجم توسعه) این طرح می بایست حداکثر تا ابتدای سال ۹۲ اجرا می شد!
• طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی، طرح شبکه ملی اطلاعات باید به تصویب
آن شورا برسد و بنابراین در حال حاضر این طرح بر اساس کدام مصوبه در حال
اجرا است؟ و بنابراین طرح مذکور تایید نهاد عالی نظام در این حوزه را
ندارد.
• در صورتی که طرح به صورت کامل اجرا شده باشد: تائید کدام نهاد، سند
پشتیبان اجرای آن است؟ نمونه و نمود عینی آن چیست؟ سرعت دریافتی کاربران
چند برابر افزایش یافته است؟ میزان اختلالات شبکه به چه میزان کاهش پیدا
کرده است؟
تخلفات وزارت ارتباطات در حوزه شبکه ملی اطلاعات
در اسناد بالادستی شورای عالی فضای مجازی آمده است:
"ضروری است قبل از تکمیل شبکه ملی اطلاعات و پروژه های اقماری آن و نیز صدور مجوز شورای عالی برای آغاز به کار آن، درخصوص پهنای باند اینترنتی با ارائه وعده های گوناگون، انتظارات کاذب ایجاد نشود."
فلذا آنچه صورت گرفته :
• هدف گذاری صرفاً روی افزایش پهنای باند ناکارآمد وابسته به خارج به جای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات که موجب افزایش جهشی پهنای باند با قیمت بسیار پایینتر و با کیفیت و پایداری بالاتر در دسترس مردم میشود و درنتیجه اتلاف منابع و فرصتهای پیشرفت
• تصدی گری غیر قانونی دولتی (راه اندازی CDN و IXP مستقیماً توسط برخی شرکت های دولتی)
• افزایش اختلالات ارتباطاتی که به سطح مکالمات تلفن همراه هم کشانده شده که ناشی از دامن زدن به تقاضای مصرف پهنای باند خارجی به جای تسریع در ایجاد شبکه ملی اطلاعات و توسعه ظرفیتهای ملی بوده است
• اعطای مجوز بی ضابطه برای نسل سوم و چهارم تلفن همراه به اپراتورهای تلفن همراه بدون در نظر گرفتن اولویت شبکه ملی اطلاعات و پیوست فرهنگی لازم
• اطلاع رسانی نادرست برخی مسوولان دولتی که موجب ابهام آفرینی و ایجاد نگاه منفی و محدودیت زا درخصوص طرح شبکه ملی میشود: در این شیوه خبری، عبارت شبکه ملی اطلاعات را همراه با وجوه کنترلی و نظارت آن و بدون مطرح ساختن وجوه مستلزم پیشرفت و رشد اقتصادی و فرهنگی آن مطرح می سازند و همین موضوع باعث ایجاد جو روانی نامناسب در جامعه نسبت به این طرح پیشرفته ملی می‌گردد. در همین راستا معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ممنوعیت ورود به اینترنت در قالب شبکه ملی اطلاعات بدون هویت محرز خبر داده است بدون اینکه برای مزیت های خدماتی و اقتصادی آن تبیین مناسبی داشته باشد.