سايمون گس، نوه سر نويل گس معروف است كه، امضاي او پاي قرارداد ننگين «گس ـ گلشائيان» نام او را در تاريخ ايران به بدي ماندگار كرد.
گرداب- روابط دیپلماتیک ایران و انگلستان در طول تاریخ انقلاب اسلامی هیچگاه ثبات مناسبی نداشته و همواره دستخوش تغییرات فراوانی بوده است. با این حال بعد از حوادث انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، دخالت‌های مستقیم و غیرمستقیم این کشور در فتنه بعد از انتخابات، ریسمان روابط ایران با انگلستان را به نازک‌ترین حد خود رساند.
تجمع‌های گسترده در مقابل سفارت انگلستان در تهران، ابراز انزجار مردمی و احضار سفیر این کشور به وزارت خارجه به دلیل حمایت‌های گسترده لندن از تروریست‌های شرق کشور، اعتراض نمایندگان و تهیه طرح کاهش روابط دیپلماتیک، اعم از اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با لندن همگی نمونه‌هایی از تلاش مردم و مسؤولان برای بیرون راندن انگلیسی‌ها از مسائل داخلی ایران طی چند ماه گذشته بوده است.
سفیر انگلیس در تهران، در حالی که در مقابل تصمیم نمایندگان مردم برای کاهش روابط با این کشور در نامه‌ای به رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران خواستار تجدید نظر نمایندگان در تصمیم خود شد، طی روزهای گذشته نیز سعی کرده با ترتیب دادن قرار‌هایی با اشخاص سیاسی و مذهبی کشور موجب گسترش ارتباطات خود با نیروهای داخلی نظام شود. تلاش سایمون گس برای دیدار با آیت‌الله سيد احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و درخواست برای دیدار با فراکسیون زنان مجلس، 2 اقدامی بود که به دلیل پاسخ «نه» داده شده به وی به رسانه‌ها منتقل شد و هنوز از ملاقات‌های دیگری که برای او در تهران تنظیم شده، خبری انتشار نیافته است. همزمان با تلاش‌های سفیر انگلیس در تهران برای انجام ملاقات‌هایی با شخصیت‌های سیاسی کشور که اقدامی معمول و دیپلماتیک در تمام کشورهاست، سایمون گس در مصاحبه با تلویزیون بی‌بی سی فارسی در اقدامی خلاف پروتکل‌های دیپلماتیک و در صحبت‌هایی که هیچ تناسبی با وظايف و تلاش‌های وی در داخل ایران ندارد، بدون ارائه هیچ مدرک و سندی ایران را متهم به دستیابی به سلاح هسته‌ای کرده و طی اظهارات گستاخانه‌ای گفته است: «برنامه هسته‌ای ایران ممکن است به طور کامل صلح‌آمیز نباشد. مهم‌ترین مسأله این است که باید هزینه سرپیچی ایران از خواسته‌های جامعه بین‌المللی را بالا برد».
پاسخ به اظهارات گستاخانه؛ مصداق عنصر نامطلوب
همانطور که در جریان بررسی کاهش سطح رابطه با دولت انگلستان در مجلس، نامه‌نگاری سفیر این کشور با رئیس کمیسیون امنیت ملی کشورمان انجام شد، بعد از بیان این صحبت‌ها نیز علاء‌الدین بروجردی در گفت‌وگو با فارس به صحبت‌های گستاخانه گس پاسخ داد. رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با تاكيد بر اينكه «سايمون‌گس» بايد ادب سخن گفتن با ملت بزرگ ايران را بياموزد، اظهارات اخير او درباره ايران را مصداق عنصر نامطلوب‌شدن در عرصه بين‌المللي دانست.
بروجردی از متاثر بودن مواضع دولت انگلستان در صحنه‌های بین‌المللی از گزارشات سفیر خود در تهران خبر داد و اظهار داشت: آنچه سفیر انگلیس در ارتباط با مسائل ایران در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی عنوان کرده، نشان‌دهنده متأثر بودن مواضع این کشور از گزارشاتی است که «سایمون‌گس» ارائه می‌دهد. بروجردی ادامه داد: معمولاً سفرای کشورهای مختلف تلاش می‌کنند نقش مؤثر و مثبتی در تنظیم روابط کشور متبوعشان با کشور متوقف‌فیه داشته باشند و برای حل مشکلات پیشنهاداتی ارائه و مسائل مثبت را محور فعالیت‌های خویش قرار دهند. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اتهامات سفیر انگلیس در تهران درباره گرایش فعالیت‌های هسته‌ای ایران در خارج از چارچوب ان‌پی‌تی و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را دروغ و غیرواقعی دانست و گفت: سفیر انگلیس باید در مدت اقامت خویش در جمهوری اسلامی ایران این واقعیت را درک کرده باشد که همه فعالیت‌های ایران در چارچوب مقررات آژانس و کاملاً صلح‌آمیز است و تکرار اینگونه مسائل کذب، به هیچ‌وجه واقعیت را تغییر نمی‌دهد.
وی در ادامه سخنان خود یادآور شد: سفیر انگلیس در ایران باید این واقعیت را درک کرده باشد که تحریم‌های اقتصادی در طول 30 سال گذشته تأثیر منفی بر جمهوری اسلامی ایران نگذاشته است و اکنون هم این تحریم‌ها که انگلیس نقش مهمی در پیدایش آنها داشته است، هیچگونه تأثیری نخواهد داشت، چرا که توانمندی‌های ملی ایران بیش از آن است که سفیر انگلیس نسبت به اینگونه تأثیرها دل خوش کند. پاسخ رئیس کمیسیون امنیت ملی به سفیر انگلیس در تهران تنها خواست ایران از این سفیر اروپایی آشنا به مسائل ایران برای رعایت ادب در مقابل ملت عظیم کشورمان نبوده است.
سفیری که نوه یکی از چهره‌های انگلیسی در تاریخ ایران است و در ذیل قرار داد گس- گلشائیان می‌توان امضای پدربزرگ او را دید. پدربزرگ وي، سِر نويل گس از سال 1919 تا 1934 به عنوان يكي از مديران بريتيش پتروليوم در ايران فعاليت مي‌كرده و در زمان حضور خود در ايران به‌دنبال انعقاد قراردادي 33ساله در زمينه نفت بود كه به قرارداد «گس- گلشائيان» معروف شد. بطوري كه اين قرارداد ننگین سلطه بريتانيا بر نفت ايران را تا سال 1361 شمسي تضمين مي‌كرد. سایمون گس هنگام ارائه استوار نامه‌اش به رئیس‌جمهوری خواست‌های ملت ایران از دولت انگلستان را از زبان رئیس‌جمهور شنیده بود. دکتر احمدی نژاد از گس خواسته بود خاطرات منفی مردم از دخالت‌های دولت انگلستان در مسائل داخلی کشور را به خاطرات مثبت تبدیل کند. باید دید پاسخ دیپلماتیک ایران به این اظهارات خلاف واقع چه خواهد بود.
منبع: وطن امروز /شماره 468