به گزارش گرداب از فارس، بازار تلفن همراه ایران سالانه به 14 میلیون گوشی تلفن همراه نیاز دارد. از این تعداد یک میلیون دستگاه از محل تولید داخل آن هم عمدتاً مونتاژ قطعات بی‌کیفیت کالای چینی تأمین شده و 2 میلیون دستگاه نیز از طریق واردات رسمی تأمین می‌شود.
بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که بازاری با حجم 11 میلیون گوشی تلفن همراه و ارزش 1.8 میلیارد دلار در اختیار گوشی‌های قاچاق است.
بر اساس آمارها تاکنون 138 میلیون خط تلفن همراه توسط 3 اپراتور در کشور واگذار شده که 70 میلیون خط آن فعال است. حجم بالای قاچاق گوشی تلفن همراه مسئولان کشور را به اجرای طرح مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه واداشته که اجرای طرح «رجیستری» موبایل از مهمترین سرفصل‌های آن به شمار می‌رود.
این طرح در سال 85 نیز به اجرا درآمده بود، اما در آن زمان به دلایل مختلف مانند عدم همراهی یکی از دو اپراتور بزرگ کشور با طرح و مشکل ثبت کدهای IMEI اجرای آن ناکام ماند.
بنابه گفته مسئولان طرح اشکالات طرح رجیستری در طرح جدید رفع شده و کدها IMEI به صورت الکترونیک از گمرک به سازمان تنظیم مقررات رادیویی ارسال خواهد شد و بانک اطلاعاتی کدهای IMEI نیز در همین راستا تشکیل شده است.
از سوی دیگر این بار میان اپراتورهای تلفن همراه و تمامی دستگاه‌های مرتبط برای اجرای طرح هماهنگی به عمل آمده است.
اجرای طرح رجیستری در حالی از سوی برخی محافل مورد انتقاد قرار گرفته است که آمارها نشان می‌دهد تا سال 84 گوشی تلفن همراه جزو 10 کالای هدف که بیشترین حجم قاچاق را به خود اختصاص می‌دادند، نبود اما از سال 85 در آمار اکتشافات کالاهای قاچاق پس از مشروبات الکی و البسه رتبه سوم را به خود اختصاص داد.
این اتفاق پس از آن رخ داد که تعرفه واردات تلفن همراه از صفر به 17 درصد افزایش یافت. توقف 7 روزه گوشی‌های وارداتی برای طی تشریفات اداری و تست‌های استاندارد عامل دیگری بود که قیمت تلفن همراه را افزایش می‌داد، چنانکه به گفته واردات کنندگان هر روز خواب کالا در گمرک 1 درصد بر قیمت آن می‌افزود و این در حالی بود که واردات قاچاق نیازی به صرف هزینه‌هایی از این دست نداشته و طبیعتا ارزانتر تمام می‌شد.
بر همین اساس است که تجدیدنظر در تعرفه واردات گوشی‌های قاچاق بار دیگر در دستورکار قرار گرفته است و به احتمال زیاد پس از طی مراحل اداری و انجام بررسی‌ها بار دیگر به صفر برخواهد گشت.
در همین رابطه آمارها نشان می‌دهد در سال 93 واردات گوشی قاچاق تلفن همراه عدم تحقق بیش از 700 میلیارد تومان درآمد دولت از محل حقوق دولتی را به دنبال داشته است.
با اجرای طرح رجیستر موبایل، گوشی تلفن همراه خریداری شده بلافاصله پس از فعال‌سازی در صورتیکه قاچاق باشد پیامی را دریافت می‌کند با این مضمون که گوشی اصل نبوده و قابل فعال‌سازی نیست.
گزارش خبرنگار فارس حاکی است، طرح رجیستر تاکنون برای 103 میلیون دستگاه گوشی تلفن همراه در کشورهای منطقه آسیا و پاسیفیک به اجرا درآمده و کشورهای ترکیه، هند، آذربایجان، کلمبیا، مصر و کنیا هم اکنون در حال اجرای این طرح هستند. اجرای رجیستری سال 2006 در ترکیه باعث قرار گرفتن 14 میلیون گوشی تلفن همراه در لیست سیاه دولت شد. در این میان برخی کشورها نیر اجرای این طرح را برای مقابله با سارقان تلفن همراه به کار گرفته‌اند.
قاچاق تلفن همراه علاوه بر عدم تحقق حقوق دولتی تبعات دیگری نیز به همراه داشته است، از جمله این که این پدیده به همراه نوسان نرخ ارز 2 دلیل اصلی شکست مذاکرات با برندهای معروف تولید تلفن همراه دنیا مانند ال‌جی و سامسونگ برای سرمایه‌گذاری در ایران بوده است.
محدودیت کشش بازار ایران برای انواع تولیدات این شرکت‌ها از دیگر موانع سرمایه‌گذاری آنها در یک بازار محدود به شمار می‌رود که البته گفته می‌شود می‌توان با توسعه بازار به کشورهای همسایه این محدودیت را رفع کرد.
گزارش خبرنگار فارس حاکی است در حال حاضر تعرفه، معطلی گمرکی کالا و ارائه خدمات اپراتورها به گوشی‌های قاچاق بخشی از مهمترین چالش‌های مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه به شمار می‌رود که زمینه‌ساز عدم رغبت برندهای اصلی برای سرمایه‌گذاری در کشور، گسترش تجارت غیرقانونی، معضل اشتغال و تقابل با سیاستهای اقتصاد مقاومتی شده است.