با این‌که موضوع کلاهبرداری از طریق پیامکهای بی‌نام و نشان کلاهبردارانه سال‌هاست که مطرح است و بحث‌های مختلفی پیرامون آن انجام شده، اما به‌خاطر ناهماهنگی دستگاه‌ها، ریشه این موضوع خشکانیده نشده و همچنان قربانی می‌گیرد.
« واریز سود به مبلغ 9.897.290 ریال بابت سپرده پس انداز.... 144 را ارسال کن تا راز واریز شدنش به حسابت رو بگم. پیامی صد تومن». این پیامک در حالی ارسال می شود که مشتری برای دریافت چنین سودی باید مبلغی کلان در بانک سپرده گذاری کند. همچنین اعلام پرداخت سود به حسابی که یارانه افراد به آن واریز می شود نیز شکل دیگر و جدید کلاهبرداری پیامکی است.
در نهایت نیز با ارسال عدد خواسته شده، پیامک های اغواکننده بعدی به تلفن همراه فرد ارسال می شود و ماجرا تا مرحله ای پیش می رود که شخص در یک وسوسه یا طمع، اطلاعات حساب بانکی اش را اعلام می کند و تا می جنبد، می بیند کل موجودی حسابش خالی شده است. این در حالی است که دیگر شیوه های کلاهبرداری پیامکی از طریق اعلام برنده شدن در قرعه کشی، برنده شدن لوازم خانگی و... همچنان در جریان است و هر بار شیوه های جدیدتری خلق و ابداع می شود!
بررسی ها نشان می دهد بیشتر این پیامک ها از پنل های ویژه ارسال پیامک های انبوه که اپراتورها در اختیار پیمانکارانشان قرار می دهند، ارسال می شود و بعضا حتی اعلام شده این پنل ها اطلاعات اشخاص را نیز در اختیار پیمانکاران قرار می دهند. اما نظارت بر محتوای این پیامک ها ضعیف و موکول به بروز مشکل یا شکایت مردم است.
حال آن که این پرسش پیش می آید که چرا با وجود دامنه داربودن پیامک های کلاهبردارانه در سال های طولانی و با وجود امکانات گسترده ای که فناوری های نوین ارتباطی در اختیار قرار داده، ریشه این پیامک ها خشکانیده نمی شود؟
این در حالی است که پیگیری جام جم نشان داد که دست اندرکاران این امر در وزارت ارتباطات و پلیس فتا باید به این موضوع به عنوان یک مساله میان بخشی نگاه کرده و با همکاری یکدیگر آن را حل کنند. حال آن که این همکاری یا موثر نیست یا کم اثر است.
احراز هویت برای پنل پیامک
آرش کریم بیگی، کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره به جام جم گفت: هر کسی که از طریق پیامک های انبوه پیامکی را ارسال می کند از طریق اپراتور موردنظر احراز هویت شده و بعد از دریافت اطلاعات حقیقی و حقوقی پنل پیامک واگذار می شود.
وی افزود: اپراتورها با این افراد قراردادهایی منعقد می کنند تا در صورت بروز مشکل نسبت به آن پاسخگو باشند البته در برخی موارد هم شاهد هستیم که پیامک های انبوه به پیمانکاران واگذار می شود و افراد متقاضی باید برای دریافت پنل به پیمانکاران مراجعه و بعد از احراز هویت، سرویس را تحویل بگیرند.
وی تصریح کرد: درعین حال اگر مشکلی درباره پنل های تبلیغاتی با محتوای کلاهبرداری وجود دارد مردم باید به اپراتورها شکایت کنند. ممکن است برخی افراد فریب خورده و پنل پیامک را در اختیار فردی بگذارند به همین دلیل افراد اگر شکایت کنند همه اطلاعات لازم برای پیگیری و برخورد در دسترس پلیس فتا و اپراتورها بوده و کار به نتیجه خواهد رسید.
روش جدید کلاهبرداری؛ استفاده از سیمکارت شخصی
همچنین محمدرضا فرنقی زاد، سخنگوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت وگو با جام جم اظهار کرد: با توجه به گسترده شدن پیامک های کلاهبرداری پلیس فتا برخی افراد را شناسایی و دستگیر کرد به همین منظور برخی افراد سودجو به جای استفاده از سیستم پیامک انبوه از سیمکارت های شخصی استفاده می کنند تا به اهداف شوم خود برسند.
فرنقی زاد اضافه کرد: در این مورد اطلاع رسانی های زیادی شده و مردم نباید نسبت به پیامک های وسوسه انگیز و برنده شدن در قرعه کشی واکنش نشان دهند تا در دام این افراد متخلف نیفتند. وی گفت: مدتی است برخی پیامک ها با مضمون برنده شدن در قرعه کشی به تلفن های مردم ارسال می شود که در ادامه با واکنش صاحبان تلفن همراه، این افراد نقشه خود را پیاده کرده و حساب بانکی آنها را خالی می کنند. وی افزود: این در حالی است که هر شرکت یا بانکی برای برنده شدن در قرعه کشی دارای سایت بوده یا نام افراد را پشت در شعبه مورد نظر نصب می کنند.
مردم دقت کنند به دام نیفتند
در همین حال دکتر داوود زارعیان، سخنگوی شرکت مخابرات ایران به جام جم گفت: هیچ وقت نتایج قرعه کشی و مسابقات از طریق پیامک اعلام نمی شود و خوشبختانه با اطلاع رسانی های انجام شده در این زمینه میزان تخلفات در این بخش کاهش یافته اما همچنان وجود دارد و مردم در این زمینه باید دقت کافی داشته باشند.
وی افزود: غالبا افراد سودجو کار خود را از طریق پنل پیامکی انجام نمی دهند و به طور معمول از طریق شماره تلفن های شخصی که متعلق به خودشان نیست و افراد را برای به کاربردن آن فریب می دهند استفاده می کنند. چراکه شماره پنل ها قابل شناسایی است.
وی با اشاره به اقدام اپراتورها برای کنترل محتوای پیامک های انبوه اظهار کرد: اپراتورها حق دخالت در محتوا را ندارند و مسئولیت محتوا با دیگر نهادهاست. در پیامک های ارزش افزوده هم نام شرکت و هم شماره آن معلوم است. از سوی دیگر هر پیامکی از این پنل از هر نقطه ای که ارسال می شود، برای اپراتورها روشن است.
وی افزود: هر فردی که در این زمینه شکایتی داشته باشد، می تواند به اپراتورها مراجعه کرده و شکایت خود را تنظیم کند و در این بخش همه چیز قابل پیگیری است.
زارعیان اضافه کرد: بازرسی، حراست و امور مشترکین هر شرکت می توانند پاسخگوی مشکلات مردم در این زمینه باشند. مشترکین همراه اول هم در این باره می توانند با 9990 تماس بگیرند و مشکل خود را در این زمینه مطرح کنند.
سخنگوی شرکت مخابرات ایران گفت: از ابتدای سال تاکنون حدود 200 میلیون پیامک به منظور اطلاع رسانی به مردم ارسال کردیم تا در دام این افراد نیفتند.
پلیس فتا: حتما شکایت کنید
سرهنگ علی نیک نفس، معاون تشخیص و پیشگیری جرایم رایانه ای پلیس فتا نیز ضمن تاکید بر رعایت اصول ایمنی از سوی کاربران تلفن همراه به خبرنگار جام جم گفت: درخصوص پیامک های کلاهبرداری اگر از شخصی کلاهبرداری شد، باید به پلیس فتا یا دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه و شکایت کند.
وی با تاکید بر این که نهادهای مالی معتبر و اپراتورهای تلفن همراه تمام مشخصات کاربران را در اختیار دارند، گفت: شهروندان بدانند که برای دریافت جایزه، سود سپرده و اطلاع از آخرین وضعیت حساب بانکی خود نیازی به ارائه اطلاعات بانکی به دیگران نیست و کسانی که با این ادعا با افراد تماس می گیرند، بدون تردید به دنبال سودجویی یا خلافی در این زمینه هستند؛ هرچند کاربران نباید فراموش کنند برای دریافت سود یا جایزه بانکی نیز نباید به دستگاه های خودپرداز مراجعه کرده یا اطلاعات رمز دوم عابربانک و شماره سی وی وی کارت بانکی خود را برای کسی ارسال کنند.
به گفته این مقام مسئول در پلیس فتا، بهترین راهکار برای شهروندان در صورت گرفتار شدن در دام این کلاهبرداران این است که بلا فاصله موضوع را به پلیس فتا اطلاع داده و رمز اینترنتی خود را تغییر دهند تا از تکرار این موارد جلوگیری شود.
در همین حال خبرنگار ما برای پیگیری این موضوع با سازمان تنظیم مقررات رادیویی تماس گرفت اما روابط عمومی این سازمان بعد از معطلی 24 ساعته خبرنگار ما پاسخی نداد و بعد از گذر این زمان گفت که باید سوالات خود را به صورت کتبی ارسال کنید. با این که سوالات هم کتبی ارسال شد در این زمینه پاسخی ازسوی رگولاتوری که مسئول اصلی نظارت بر این پیامک ها است، داده نشد.