تکنیک‌های داعش در تبلیغات مجازی/ از سایت و توئیتر تا کانال‌های فیلتر شده تلگرام

گروه بین الملل گرداب؛ گروه تکفیری تروریستی داعش را می توان هوشمندترین تشکل تروریستی در چند دهه اخیر نامید چرا که اساسا از بدو پیدایش تمام فعالیت هایش حساب شده، دقیق و با استفاده از به روز ترین و کارآمدترین ابزارهای موجود در دنیا بوده است. امری که پیش از این گروهک های تروریستی برای آن برنامه خاصی نداشتند.

آنها با بهره بردن از نکات و ظرایف حساب شده ای سعی در تحقق اهداف و استراتژی های خود داشته و دارند و در این رهگذر ابزار قدرتمند رسانه را با خود همراه ساخته اند. در این گزارش سعی بر آن است تا نگاهی به حضور داعش در رسانه ها و فعالیت هایش در فضای مجازی داشته باشیم.

این گروهک تروریستی در اکثر شبکه های اجتماعی شناخته شده و حتی شبکه های موبایلی حضور داشته و در صفحات خود اقدام به انتشار تصاویر و فیلم هایی از صحنه های جنایت خود می کند. فیلم هایی که با مدرن ترین وسائل ضبط شده و با جدیدترین متدها تدوین شده اند.

داعش سایت های مختلفی را در جهت معرفی اقدامات خود در عراق ایجاد کرده است. برای هر استانی (منظور مناطق تحت اشغال خود) یک حساب کاربری در توئیتر دایر کرده و با انتشار اخبار و پیام های خود از آنها به عنوان یک تریبون استفاده می کند. طبق یکی از آخرین آمارهای موجود داعش تنها در فضای توئیتر46 هزار حساب کاربری ایجاد کرده است.

این گروه با استفاده از زبان های مختلف دنیا، حتی به زبان هایی که ممکن است کمتر کسی با آن آشنا باشد، به نشر عقاید و افکار خود می پردازد. برای مثال داعش نماهنگی را با زبان"اویغوری" منتشر کرد که زبان مسلمانان چین و ترکستان شرقی است.

"توئیتر" را شاید می توان مهم ترین ابزار رسانه ای داعش دانست. بیشترین حجم توئیت های این گروه به زبان انگلیسی و بعد از آن به عربی و با حجم کمتری به دیگر زبان ها انجام می شود چرا که بیشتر مخاطبان آنها به زبان انگلیسی آشنایی دارند.

نحوه فعالیت اکانت های داعشی در توئیتر تقریبا یکسان و شبیه به هم است و بنظر می رسد از الگوی واحدی برای فعالیت در فضای مجازی تبعیت می کنند. آن ها نخست مدتی به انتشار تصاویر و اخبار داعش پرداخته و بعضا سایر کاربران را نیز به پیوستن به داعش دعوت کرده و سپس به صورت ناگهانی حذف می شوند!

صفحات منتسب به داعش روزانه قریب به 100 هزار پست در جهت تقویت، حمایت و نشر و تبلیغ افکار و عقاید آن گروه توئیت می کنند.

آمار از حساب های توئیتری داعش مربوط به سال 2014

پس از آنکه حساب های کاربری داعش بارها توسط توئیتر حذف شد این گروهک تروریستی تصمیم به راه اندازی یک شبکه اجتماعی به نام "خلافه بوک" گرفت تا بتواند آزادانه به ترویج عقاید متحجرانه خود بپردازد.

تصویری از شبکه اجتماعی «خلافه بوک» که توسط داعش ایجاد و پس از 24 ساعت حذف شد.

مدیران این شبکه اجتماعی هدف خود را از راه اندازی این شبکه اجتماعی اینگونه اعلام کرده اند: «ما این شبکه اجتماعی را ایجاد کردیم تا به شما جهانیان بگوییم که اسلحه به دست و غارنشین نیستیم. ما پا به پای پیشرفت جهانی حرکت می‌کنیم و البته می‌خواهیم که این پیشرفت اسلامی شود.»

این شبکه اجتماعی با وجود آنکه با هدف جذب نیروهای مجازی شکل گرفته بود، 24 ساعت پس از آنکه در اختیار کاربران فضای مجازی قرار گرفت به دلایل مختلف امنیتی همچون کشف سرور آن و خطر دستگیری گردانندگان و مدیران، از محیط اینترنت حذف شد.

انتشار بولتن های آنلاین با ترجمه به زبان انگلیسی، دیگر اقدام رسانه ای این گروهک است.

داعش همچنین با رشد نفوذ تلگرام بین کاربران شبکه های اجتماعی موبایلی تصمیم گرفت تا از این پیام رسان نیز به عنوان بستری جدید در فضای مجازی استفاده کند. این مساله بخصوص با ارائه امکانات جدید توسط تلگرام مانند راه اندازی کانال ها که امکان ارسال پیام به تعداد نامحدودی از کاربران را فراهم کرده بود، صورت گرفت.

داعش 24 ساعت بعد از فعال شدن قابلیت ایجاد کانال، وارد تلگرام شد.

البته این موضوع خیلی زود مورد واکنش مدیر تلگرام قرار گرفت و وی مدعی شد 242 کانال داعش در تلگرام را فیلتر کرده است

به گفته کارشناسان رسانه، داعشی ها در عین حال که با پخش جنایات وحشیانه خود سعی در ایجاد ترس و وحشت در میان مردم را دارند، هدف دیگری را نیز توأمان دنبال می کنند و آن فریب افکار عمومی از طریق ارایه تصویری مثبت از چهره خود است تا هم زمان که مخاطب از آنها به واسطه سفاکی ها و خون خواری هایشان می ترسد ، آنها را دوست هم داشته باشد و این یعنی استفاده همزمان از دو عنصر جاذبه و دافعه.

این گروه به این نکته آگاه است که میزان استفاده مردم در سراسر دنیا از اینترنت و شبکه های اجتماعی افزایش بی سابقه ای داشته است و بهترین راه جهت پخش اخبار، نظرات و نفوذ به افکار توده های مردم از هر نژاد و زبان و فرهنگ و ملیتی استفاده از رسانه های جمعی و حضور در فضای مجازی است.

آمارها درسال 2015 حکایت از آن دارد که قریب به 4 هزار نفر از کشورهای غربی به گروه های افراط گرای تروریستی در منطقه پیوستند، گفته می شود حداقل 200 نفر از امریکا روانه سوریه و عراق شده اند تا به گروه داعش ملحق شوند. (البته در این موارد آمارهای اعلام شده رسمی نیست)

پایگاه اینترنتی «الوقت» پیرامون جذب نیرو توسط داعش در فضای مجازی می نویسد

«اين سازمان دو نوع از اهداف را مد نظر خود دارد: اول اهداف غير معين که از جوانان توانمند اهل سنت تشکيل شده است که معمولا ميدان هاي مورد هدف آن ها نیز شامل جهان عرب، کشورهاي شمال آفريقا و شرق آسيا و مناطقي که اقوام سني در آنجا حضور دارند، می باشد. اما هدف دوم شامل اهداف تعيين شده مي باشد، که فرد مورد نظر از طريق وسايل فيزيکي، اينترنت، صفحه ها و آدرس هاي ويژه و همچنين اطلاعات بدست آمده در مورد او، از سوي تعدادي از مبلغين و مسئولين امنيتي داعش شناسايي شده تا بتوانند مقدمات جذب وي را فراهم کنند.

غالبا اين نوع از اهداف شامل افراد خاص مثل خبرنگاران، فعالان اجتماعي، دانشجويان نظامي و امنيتي، افراد پرنفوذ صاحبان قدرت وثروت، صاحبان هنرها و توانايي هاي استثنايي، غير مسلماناني که تازه به اسلام روي آورده اند، افرادي که تابعيت هاي گوناگون دارند، مسافرين و... می شود.»

داعش از طریق رسانه هایی که در اختیار دارد همان گونه که در گزارش به آن اشاره شد اقدام به جذب نیرو می کند و حقیقتاً نیز این اقدام آنها برایشان بسیار سودمند افتاده است چرا که می توانند از سراسر دنیا افرادی را که به هر دلیل فریب می خورند و یا هم عقیده و هم مسلک هستند را یافته و آنها را به خود اضافه  کنند.

تبلیغات داعش اینگونه تاثیر می گذارد.

برخی از شعارهای تبلیغاتی که تیم رسانه ای داعش آنها را مطرح کرده و به واسطه آنها افرادی را به خود جذب می کنند شامل موارد زیر می باشد:

«زندگی بهتری را تجربه خواهید کرد به شما جایگاه، امکانات، پول و خلاصه هر آنچه که ممکن است در گذشته نداشته بودید، داده خواهد شد. به ما بپیوندید تا شانس زندگی بهتری را بدست آورید. اگر به دنبال ماجراجویی هستید و زندگی اتان یکنواخت و کسل کننده است به ما ملحق شوید.

Hate how your life turned out? Join us and become something more. »

داعش برای آنکه خودش را در در اخبار جهان نگه دارد بخوبی از استراتژی های رسانه ای استفاده کرده است. تا جایی که بسیاری از رسانه ها به دنبال انتشار اخبار دست اول از داعش هستند. می توان گفت داعش توانسته با استفاده از دیپلماسی عمومی به بهترین نحو ممکن خود را بین مردم جهان جا کرده و به جذب نیرو بپردازد. برخی مواردی که داعشی ها در تبلیغات خود جهت جذب نیرو القا می کنند:

- نشان دادن وضعیت مطلوب از زندگی میان اعضای داعش و در مناطق تحت کنترل

- قدرتمند و بی رقیب نشان دادن خود که در چشم مخاطب عام و بی اطلاع با شکوه و با هیبت جلوه می کند

- مانور تبلیغاتی با استفاده افراد مشهور و تاثیر گذاری که بعضاً به این گروه پیوستند

- مدینه فاضله و یا آرمان شهر ترسیم کردن مناطق تحت اشغال خود (به گونه ای که به وسوسه زندگی در چنین جایی، برخی کیلومتر ها مسافت را می پیمایند تا به داعش ملحق شده و البته خیلی زود متوجه می شوند که سرابی بیش نبوده)

- وضعیت خوراک، پوشاک، مسکن، خودرو و سایر امکانات و تفریحات اعضای داعش را بسیار مدرن و متنوع به نمایش می گذراند

در پایان این گزارش بایستی این مطلب را عنوان کرد که داعش دو بال تنومند را داراست که به رسیدن این گروهک به اهداف خود کمک بسیار کرده است: نخست منابع مالی سرشار و متنوع و دوم استفاده از ابزار قدرتمند رسانه. داعش و دیگر گروه های افراط گرا نه تنها برای منطقه ما بلکه برای تمام بشریت و تمام کشورهای دنیا نگران کننده و مضر هستند و مقابله با آنان عزم و همتی همگانی را می طلبد.