برنامه توسعه تولید محصولات دانش بنیان
* فصل اول- اصطلاحات
ماده 1- در این برنامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بهکار میروند:
الف- قانون: قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور - مصوب 1394- .
ب- معاونت: معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور.
پ- برنامه: برنامه توسعه تولید محصولات دانشبنیان.
ت- کارگروه: کارگروه توسعه تولید، تقاضا و صادرات محصولات دانشبنیان موضوع ماده (2) این برنامه.
ث- قانون دانشبنیان: قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوری‌ها و اختراعات – مصوب 1389 -.
ج- محصولات دانش بنیان: مجموعه کالاها و خدماتی که در فهرست مصوب کارگروه بوده و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
1- در طبقه فناوری‌های بالا و متوسط به بالا باشند؛
2- عمده ارزش افزوده آن ناشی از دانش فنی و نوآوری فناورانه باشد؛
3- تولید آن دارای پیچیدگی فنی بوده و نیازمند تحقیق و توسعه مداوم باشد.
چ- امتیاز دانشی محصول: میزان داخلی‌سازی ویژگی‌های سه گانه مذکور در بند (ج) این ماده که در محصول موردنظر عینیت یافته است.
ح- شرکت دانشبنیان: شرکتها و مؤسسات دارای تأیید صلاحیت از کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و نظارت بر اجرا، موضوع ماده (3) آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاریسازی نوآوری‌ها و اختراعات موضوع تصویب نامه شماره 141602/ت46513هـ مورخ 21/8/1391.
خ - تجاریسازی: فعالیت‌های مرتبط با عرضه محصول یا خدمت جدید مبتنی بر ایده‌ها یا فناوری‌های جدید که شامل یکی یا ترکیبی از فرایندهای مرتبط از جمله ثبت اختراع، ارزشگذاری فناوری، اعطای امتیاز، انتقال و انتشار و کسب سایر فناوری‌های مورد نیاز (مکمل) و پرداخت حق‌الامتیازهای مرتبط، جذب سرمایه و منابع (نمونه سازی، طراحی صنعتی فرایند یا محصول جدید، انجام آزمون‌ها و دریافت تأییدیه‌های لازم، تولید آزمایشی، بازاریابی و رفع اشکال)، خدمات پشتیبانی تخصصی تجاریسازی (شامل فعالیت‌های مشاوره، مدیریت فناوری، طراحی محصول و فرایند، خدمات استانداردسازی، اندازه سنجی و خدمات آزمایشگاهی) میشود.
د- سرمایهگذاری خطرپذیر: شکل ویژه‌ای از واسطه‌گری مالی که توسط آن سرمایه مالی موردنیاز شرکتهای نوآور که دارای ظرفیت رشد بالایی بوده و در مراحل اولیه شکل‌گیری خود قرار دارند، تأمین میشود با این هدف که طی چند سال این سرمایه به علاوه سود آن از شرکت خارج شود.
ماده 2- در اجرای ماده (43) قانون و به منظور هماهنگی امور اجرایی و بهروزرسانی برنامه‌های توسعه تولید، تقاضا و صادرات محصولات دانشبنیان، تصویب دستورالعمل های مورد نیاز و نظارت بر اجرای آن، کارگروه توسعه تولید، تقاضا و صادرات محصولات دانشبنیان متشکل از معاون علمی و فناوری رییس جمهور (رییس کارگروه)، نمایندگان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت، امور اقتصادی و دارایی، جهاد کشاورزی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون ایران تشکیل می‌گردد.
تبصره 1- دبیرخانه کارگروه در وزارت صنعت، معدن و تجارت مستقر می‌باشد.
تبصره 2- نمایندگان سایر دستگاه های مرتبط حسب موضوع مورد بررسی به جلسات کارگروه دعوت خواهند شد.
تبصره 3- کارگروه مذکور موظف است هر شش ماه یکبار گزارشی از نحوه اجرای این برنامه را به شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری ارایه نماید.
* فصل دوم - چشم‌انداز، افق زمانی و اهداف کمی و عینی
ماده 3- چشم‌انداز برنامه به شرح زیر است:
الف- دست‌یابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه‌ی آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تأکید بر جنبش نرم‌افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل (سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404).
ب- افزایش سهم تولید محصولات و خدمات مبتنی بر دانش پیشرفته و فناوری داخلی در تولید ناخالص (نقشه جامع علمی کشور و سیاستهای کلی علم و فناوری).
پ- افزایش سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی با تأکید بر مصرف بهینه منابع و ارتقای بهره‌وری (نقشه جامع علمی کشور و سیاستهای کلی علم و فناوری).
ماده 4- افق زمانی برنامه سال 1404 می باشد و لازم است کلیه اقدامات به نحوی اجرا شوند که اهداف کمی موضوع ماده (5) این برنامه در افق زمانی تعیین شده محقق شود.
ماده 5- براساس چشم انداز ترسیم شده در ماده (3) این برنامه و برای گذر از
وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب، اهداف کمی برنامه (GOALS) به شرح
جدول زیر تعیین میشود:
ردیف | عنوان اهداف کمی | وضعیت کنونی براساس داده‌های موجود | هدفگذاری در انتهای برنامه |
1 | درصد محصولات با فناوری متوسط به بالا از کل محصولات ساخته شده(صنعتی) | 3/36 | 50 (حداقل) |
2 | درصد ارزش افزوده محصولات با فناوری متوسط به بالا از تولید ناخالص داخلی | محاسبه نشده است | 20 |
3 | درصد صادرات محصولات با فناوری بالا از کل صادرات غیر نفتی | کمتر از یک درصد | 10 |
4 | رتبه صادرات محصولات با فناوری بالا از کل صادرات در منطقه | 7 | 1 |
5 | نسبت هزینه کرد تحقیق و توسعه به تولید ناخالص داخلی | 7/0 | 4 |
6 | درصد هزینه کرد بنگاه‌های تجاری در بخش تحقیق و توسعه به کل هزینه کرد تحقیق و توسعه کشور | 17 | 50 |
ماده 6- به منظور تحقق اهداف کمی موضوع ماده (5) این برنامه، اهداف عینی(OBJECTIVES) پنج-گانه و برنامه‌های اقدام متناظر با آنها به شرح بندها و جدول زیر تعیین می شود:
الف- بکارگیری سیاست های بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانش بنیان(برنامه های اقدام (1) و (2) فصل چهارم)
ب- ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان(برنامه های اقدام (3) و (4) فصل چهارم)
پ- طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانش بنیان (برنامه های اقدام (5) و (6) فصل چهارم)
ت- شفاف سازی و ایجاد نظام جامع آمار مربوط به تولید محصولات دانش بنیان(برنامه های اقدام (7) و (8) فصل چهارم)
ث - نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانش بنیان(برنامه های اقدام (9)، (10) و (11) فصل چهارم)
ماده 7- تطابق اهداف کمی و عینی برنامه به شرح جدول زیر تعیین میشود:
تطابق اهداف کمی و اهداف عینی برنامه
اهداف کمی | درصد محصولات با فناوری متوسط به بالا از کل محصولات ساخته شده (صنعتی) | درصد ارزش افزوده محصولات با فناوری متوسط به بالا از تولید ناخالص داخلی | درصد صادرات محصولات با فناوری بالا از کل صادرات غیر نفتی | رتبه صادرات محصولات با فناوری بالا از کل صادرات در منطقه | نسبت هزینه کرد تحقیق و توسعه به تولید ناخالص داخلی | درصد هزینه کرد بنگاه‌های تجاری در بخش تحقیق و توسعه به کل هزینه کرد تحقیق و توسعه کشور |
اهداف عینی مرتبط | 1- بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان 2- طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانشبنیان 3- ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان 4- نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانشبنیان | 1-شفافسازی و ایجاد نظام جامع آمار مربوط به تولید محصولات دانشبنیان 2-بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان 3-طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانشبنیان 4-نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانشبنیان | 1- طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانشبنیان 2- ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان 3- نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانشبنیان 4- بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان | 1- طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانشبنیان 2- ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان 3- بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان | 1- شفافسازی و ایجاد نظام جامع آمار مربوط به تولید محصولات دانشبنیان 2- بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان 3- طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانشبنیان | 1- شفافسازی و ایجاد نظام جامع آمار مربوط به تولید محصولات دانشبنیان 2- بکارگیری سیاستهای بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانشبنیان 3- ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان 4- نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانشبنیان |
* فصل سوم- حوزهها و موضوعات کلان اولویت‌دار
ماده 8- موضوعات کلان ملی در تدوین حوزه‌های فناورانه و بخشی اولویت‌دار توسعه محصولات دانشبنیان عبارتند از:
الف- اولویت های (الف) سند نقشه جامع علمی کشور در بخش فناوری، شامل فناوری‌های هوافضا، اطلاعات و ارتباطات، هسته‌ای، نانو و میکرو، فناوری‌های نفت‌های و گاز، زیستی، زیست محیطی، نرم و فرهنگی.
ب- مسایل و اولویت های اجتماعی و اقتصادی ملی شامل:
1- بهینه سازی مصرف انرژی و آب و اصلاح الگوی مصرف.
2- کاهش سهم سوخت های فسیلی و توسعه انرژی های تجدیدپذیر.
3- امنیت غذایی و غذای سالم.
4- ارتقای سلامت، دارو و تجهیزات پزشکی.
5- رفع مشکلات کم‌آبی و خشکسالی.
6- کنترل آلاینده های زیست محیطی و پسماند.
7- حمل و نقل،کنترل ترافیک (آمد و شد) و کاهش تصادفات.
پ- حوزه های با ارزش افزوده بالای دانشی در زنجیره ارزش بخش های مختلف اقتصادی با تشخیص دستگاه مسئول و تصویب در کارگروه تبصره- کارگروه و دستگاههای اجرایی موضوع این برنامه موظفند دستورالعمل‌ها، برنامه‌های اقدام و مشوق‌های موضوع این برنامه را با رعایت اولویت‌های این ماده تدوین و یا اجرا نمایند.
* فصل چهارم- برنامه های اقدام
ماده 9- برنامه های اقدام مربوط به توسعه تولید محصولات دانشبنیان در جهت تحقق اهداف عینی موضوع ماده (6)، در پنج بخش و (11) برنامه به شرح مواد (10) تا (20) به شرح زیر تعیین میشود.
بخش اول- برنامه های اقدام مربوط به بکارگیری سیاست های بازرگانی و تحریک تقاضای محصولات دانش بنیان
1- برنامه جهت دهی به تقاضای مواد و تجهیزات دانشبنیان به خرید از ساخت داخل
ماده 10- به منظور جهت دهی به تقاضای دولتی، عمومی و خصوصی برای استفاده هرچه بیشتر از محصولات دانشبنیان تولید داخل و تحریک تقاضای این محصولات در چارچوب اولویت های این برنامه و تشویق به خرید از فهرست معتبر محصولات دانش بنیان داخلی :
الف- مشوق‌های خرید به متقاضیان محصولات دانشبنیان داخلی عرضه شده در سامانه و یا نمایشگاه‌های دوره‌ای ساخت داخل تدوین و ارایه می شود. کارگروه موظف است ظرف شش ماه پس از ابلاغ این برنامه، دستورالعمل اجرای آن را مشتمل بر ایجاد سامانه عرضه محصولات دانش بنیان داخلی و برگزاری نمایشگاه های دوره ای، نحوه ارزیابی امتیاز دانشی محصول و میزان داخلی بودن، قیمت، کیفیت و خدمات پس از فروش محصولات ارایه شده و میزان حمایت، واسپاری (لیزینگ) و یا سایر خدمات مالی مشوق خرید از داخل تصویب نماید.
ب- بالاترین مقام دستگاه های اجرایی متقاضی مشارکت در برنامه موضوع این ماده مجازند تا بیست درصد از تخصیص بودجه طرح های تأمین تجهیزات و ماشین آلات دستگاه را منوط به مشارکت بخش-های زیر مجموعه در برنامه تشویقی موضوع این ماده نمایند. دستگاه های اجرایی متقاضی موظفند میزان تقاضای خود را در افق کوتاه مدت و بلندمدت به تفکیک محصولات دانشبنیان مورد نیاز تهیه و سالانه به دبیرخانه کارگروه ارایه دهند.
پ- کارگروه با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی ابزارهای مناسب برای حمایت از خریداران غیردولتی محصولات دانشبنیان مشمول این برنامه، به ویژه واسپاری (لیزینگ) خرید محصولات دانش بنیان را ظرف شش ماه پس از ابلاغ این برنامه فراهم آورده و به صورت عمومی اطلاع‌رسانی می‌نماید.
ت- دبیرخانه کارگروه موظف است با همکاری دستگاه های عضو، برنامه سالانه برگزاری نمایشگاه های ساخت داخل و سامانه مجازی آن را تدوین و منابع آن را پیش بینی نماید.
2- برنامه توسعه صادرات محصولات دانشبنیان
ماده 11- به منظور حمایت از توسعه صادرات محصولات دانشبنیان در چارچوب اولویت های این برنامه و افزایش سهم بین‌المللی کشور در این حوزه، کارگروه موظف است اقدامات زیر را انجام دهد:
الف- حمایت از ایجاد و توسعه واسطه‌های بازرگانی خصوصی و غیردولتی از جمله شرکت های مدیریت صادرات، کنسرسیوم‌های صادراتی، پایگاه‌ها و پایانه‌های صادراتی، خوشه‌های صادرات‌گرا، صادرات پارک‌های علم و فناوری و شرکتهای زایشی دانشگاههای کشور و سایر هزینه های مرتبط با افزایش توان بازاریابی و فروش محصولات دانشبنیان.
ب- حمایت از ایجاد و توسعه نشان های تجاری (برند) مشترک صادراتی میان محصولات دانشبنیان در حوزه‌های بخشی و بین بخشی.
پ- حمایت از حضور مشترک شرکت های تولیدکننده محصولات دانشبنیان در نمایشگاه های معتبر خارجی و برگزاری نمایشگاه های داخلی با حضور شرکت های معتبر خارجی.
ت- طراحی و اعطای جایزه صادراتی ویژه شرکت ها و محصولات دانشبنیان و تسهیل فرایند اعطای جوایز صادراتی شرکت های دانشبنیان.
ث- حمایت از سرمایه گذاری شرکت های دانشبنیان داخلی در کشورهای خارجی در قالب های مختلف از قبیل توسعه تولید، کارگزاری و فروش، ثبت نشان تجاری (برند) بین المللی، مشارکت با طرف‌های خارجی.
ج - حمایت از فروش اختراعات داخلی در بازارهای بین المللی.
چ - ارایه حمایت های لازم در دعاوی حقوقی شرکت ها و محصولات دانشبنیان داخلی در محاکم بین المللی و حمایت های مرتبط با مدیریت پتنت.
ح- حمایت های مرتبط با کسب مجوزهای بین المللی برای تسهیل ورود در بازار کشورهای مختلف.
خ- جهت دهی به کمک های خارجی و توسعه ای ایران و ایجاد خطوط اعتباری صادراتی در جهت توسعه بازار صادراتی محصولات دانشبنیان تولید داخل.
تبصره- معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در چارچوب قوانین و مقررات مربوط می توانند از محل منابع داخلی خود با هماهنگی کارگروه، جهت اجرای مفاد این ماده هزینه نمایند.
بخش دوم- برنامه های اقدام مربوط به ساماندهی و ارتقای نظام استاندارد و آزمون محصولات دانش بنیان
3- برنامه توسعه استانداردسازی مورد نیاز محصولات دانشبنیان
ماده 12- به منظور ساماندهی زیرساخت استاندارد مورد نیاز توسعه تولید، بازاریابی و فروش محصولات دانش بنیان در کشور به خصوص ارزیابی کیفی و فنی محصولات دانش بنیان داخلی :
الف- سازمان ملی استاندارد ایران موظف است نسبت به کسب اعتبار بین المللی گواهینامه های نهادهای ارزیابی انطباق ازطریق بازنگری و اصلاح ساختار مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران براساس استانداردها و ضوابط بین المللی اقدام نماید.
ب- سازمان ملی استاندارد ایران موظف است عضویت مجامع بین المللی اندازه شناسی(مترولوژی) و واسنجی (کالیبراسیون) و نیز گسترش همکاری های بین المللی در حوزه اندازه شناسی به خصوص در حوزه ریزفناوری (فناوری نانو) جهت برقراری قابلیت ردیابی و کسب اعتبار بین‌المللی در نتایج اندازه گیری‌ها با هدف کسب تأییدیه های بین المللی و توسعه صادرات محصولات دانش بنیان داخلی را پیگیری نماید.
پ- معاونت موظف است با نظارت سازمان ملی استاندارد نسبت به تهیه پیش نویس استاندارد محصولات دانش بنیان اقدام و در جهت پیاده سازی استانداردهای تدوین شده در حوزه فناورانه پیگیری های لازم را معمول نماید.
4- برنامه توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی و آزمون محصولات دانشبنیان
ماده 13- به منظور به اشتراک گذاری و استفاده بهینه از ظرفیت آزمایشگاه های داخلی و حمایت از نهاد ملی تأیید صلاحیت ایران در تأیید صلاحیت آزمایشگاه های آزمون و واسنجی(کالیبراسیون) و نهادهای گواهی کننده داخلی و ایجاد و تجهیز آزمایشگاه‌های تأیید شده در کشور:
الف- معاونت مجاز است با همکاری دستگاه های مسئول نسبت به حمایت از شکل گیری و توسعه شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی و شبکه آزمایشگاه های علمی ایران، حمایت از مراکز عضو آن و ارتقای توانمندی های آزمون و صدور گواهی کشور به منظور تأمین آزمون های مورد نیاز بررسی و ارزیابی فنی و کیفی محصولات دانش بنیان توسط نهاد تأیید صلاحیت ایران، به ویژه ارزیابی کیفی آن ها، در قالب یارانه حمایتی یا تسهیلات اقدام نماید.
ب- معاونت مجاز است از طریق حمایت های شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی و شبکه آزمایشگاه-های علمی ایران، ایجاد و توسعه آزمایشگاه‌های تأیید شده آزمون و واسنجی(کالیبراسیون) محصولات دانش بنیان را تسهیل نماید. دستورالعمل چگونگی حمایت از شکل‌گیری و توسعه آزمایشگاه های مربوط در حوزه-های تخصصی توسط معاونت تدوین و برای تصویب به کارگروه ارایه می شود. نتایج آزمایشگاه‌های تأیید صلاحیت شده برای کلیه دستگاه های دولتی معتبر خواهد بود.
تبصره 1- کلیه دستگاه های اجرایی مشمول ماده (56) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) – مصوب 1393-، می‌توانند پس از تصویب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، از محل اعتبارات موضوع ماده مذکور با هماهنگی شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی و شبکه آزمایشگاه-های علمی ایران به منظور تأمین زیرساخت آزمایشگاهی کشور برای تحقیق و توسعه، بررسی و ارزیابی فنی و کیفی محصولات دانش بنیان، هزینه نمایند.
تبصره 2- حمایت های موضوع این برنامه مانع از انجام وظایف نظارتی دستگاه
هایی که به موجب قانون مسئولیت نظارت بر آزمایشگاه های مختلف را برعهده
دارند، نخواهد بود.
بخش سوم- برنامه های اقدام مربوط به طراحی و اجرای سیاست صنعتی و فناوری متناسب با تولید محصولات دانش بنیان
5- برنامه شبکه سازی بین تولیدکنندگان محصولات دانشبنیان و شرکت های صنعتی و خدماتی
ماده 14- به‌منظور تقویت همکاری شرکت های دانشبنیان با شرکت های صنعتی و خدماتی در تولید محصولات دانش بنیان، معاونت موظف است دستورالعمل حمایت از پیوندهای شرکتی را مبتنی بر موارد زیر با تأکید بر استفاده از ظرفیت صندوق نوآوری و شکوفایی، ظرف شش ماه پس از ابلاغ این برنامه تهیه و برای تصویب به کارگروه ارایه می دهد:
الف- حمایت از قراردادهای فروش و انتقال فناوری میان شرکت های دانشبنیان و شرکت های صنعتی و خدماتی
ب- حمایت از تملک شرکت های دانشبنیان توسط شرکت های صنعتی و خدماتی
پ- حمایت از انعقاد قراردادهای بلندمدت همکاری میان شرکت های دانشبنیان و شرکت های صنعتی و خدماتی
ت- حمایت از ایجاد و توسعه پارک ها و شهرک های تخصصی فناوری غیردولتی توسط شرکتهای صنعتی و خدماتی واجد شرایط.
ث- حمایت از ایجاد پیوندهای جمعی میان شرکت های دانش بنیان در قالب خوشه های فناوری و نوآوری، کنسرسیوم های اقتصادی و برندسازی مشترک تولیدی و توزیعی.
ج - حمایت از ارتقای همکاری های بین المللی شرکت های دانش بنیان داخلی.
6- ارتقای کارآفرینی و شکل‌گیری و توسعه تجاری سازی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی
ماده 15- به منظور گسترش پژوهش های کاربردی و ارتقای سطح تجاری سازی تحقیقات، به دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی که شرکتهای دانشبنیان منشعب (زایشی) آن ها موفق به تجاریسازی و فروش محصولات خود شده‌‌اند، متناسب با حجم فروش محصولات تجاری شده، اعتبار تشویقی به عنوان جایزه تجاری سازی از محل اعتبارات مصوب مربوط اعطا خواهد شد. دستورالعمل این ماده تا سه ماه پس از ابلاغ برنامه توسط دبیرخانه کارگروه و با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب کارگروه خواهد رسید. دبیرخانه کارگروه موظف است با همکاری دستگاه های عضو، برنامه سالانه موضوع این ماده را تدوین و منابع آن را پیش بینی نماید.
بخش چهارم- برنامه های اقدام مربوط به شفاف سازی و ایجاد نظام جامع آمار مربوط به تولید محصولات دانش بنیان
7- برنامه ایجاد شفافیت در تعیین میزان تقاضای محصولات دانشبنیان
ماده 16- به منظور ایجاد شفافیت در حجم بازار حال و آینده محصولات دانشبنیان برای سرمایه گذاران و تولیدکنندگان، کلیه دستگاه های دولتی و عمومی موظف هستند در چارچوب اولویت های تعیین شده در کارگروه، حجم بازار (تقاضای کل کشور در حوزه های خصوصی، نیازهای طرح های توسعه ملی و خریدهای دولتی) بخش مورد نظر خود را در افق کوتاه مدت و بلندمدت برای انتشار عمومی به صورت سالانه به کارگروه ارایه نمایند.
8- برنامه ارزیابی و پایش تولید، بازار و صادرات محصولات دانشبنیان
ماده 17- به‌منظور رصد مداوم پیشرفت های کشور و ایجاد هماهنگی میان دستگاه های اجرایی در ارایه آمار و اطلاعات به‌هنگام تولید، بازار و صادرات محصولات دانشبنیان، معاونت موظف است با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی ایران)، وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان توسعه تجارت)، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرکز آمار ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون ایران، دستورالعمل ارزیابی و پایش تولید، بازار و صادرات محصولات دانشبنیان مشتمل بر تعریف شاخص‌ها، تقسیم کار ملی در ثبت و پایش شاخصهای تخصصی و عمومی و به خصوص چارچوب آماری دستگاه های بخشی را تهیه و به تصویب کارگروه برساند.
تبصره 1- دبیرخانه کارگروه موظف است گزارش پیشرفت تولید، بازار و صادرات محصولات دانشبنیان در کل کشور را مبتنی بر ارایه آمارهای معین و ارزیابی عملکرد کلیه دستگاه های اجرایی به صورت سالانه منتشر نموده و نتایج آن را در اختیار عموم قرار دهد.
تبصره 2- سایر دستگاه های اجرایی حسب مورد برای ارتقای ارزیابی و پایش شاخص های عملکردی در تدوین دستورالعمل های موضوع این ماده و ارایه گزارش مشارکت خواهند نمود.
بخش پنجم- برنامه های اقدام نهادسازی مناسب نظام مالی و پولی تخصصی مورد نیاز تولید محصولات دانش بنیان
9- برنامه ساماندهی نظام مالی فناوری و نوآوری محصولات دانشبنیان
ماده 18- به‌منظور تأمین مالی مناسب برای توسعه تولید، بازار و صادرات محصولات دانش بنیان، دبیرخانه کارگروه موظف است با همکاری دستگاههای عضو کارگروه، نسبت به تهیه گزارش در موارد زیر اقدام نموده و نتیجه را به کارگروه گزارش نماید:
الف- وضعیت نهادهای مالی و پولی تخصصی موجود در کشور متناسب با دوره رشد شرکت ها از ایده تا توسعه بازار و الزامات ارتقای آن
ب- توسعه جایگاه الگوهای جدید تأمین مالی نوآوری همچون سرمایه گذاری خطرپذیر و تأمین مالی جمعی در نظام مالی کشور
پ - راهکارهای ارتقای حمایت نظام بانکی کشور از توسعه محصولات دانشبنیان
ت- تسهیل نحوه ورود شرکت های دانش بنیان به بازار بورس و مسایل مرتبط با ارزشگذاری دارایی های نامشهود
ث - تبیین نقش صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق های تخصصی مربوط و صندوق های پژوهش و فناوری در نظام مالی و پولی کشور با رویکرد حمایت از اقتصاد دانشبنیان
10- برنامه توسعه خدمات مالی تخصصی در حوزه تولید و صادرات محصولات دانشبنیان
ماده 19- به منظور ارتقای وضعیت تأمین مالی تولیدکنندگان محصولات دانش بنیان داخلی، صندوق نوآوری و شکوفایی مجاز است:
الف- خدمات مالی تخصصی توسعه صادرات محصولات دانش بنیان مشتمل بر تسهیلات سرمایه درگردش، تسهیلات سرمایه ثابت، یارانه سود تسهیلات، تسهیلات حمایت ازصادرات، تسهیلات توانمندساز، تسهیلات توسعه بازارصادراتی، ضمانت نامه بانکی و تسهیلات حمایت ازانتقال فناوری را ارایه نماید.
ب- خدمات مالی تخصصی ارتقای تولید محصولات دانش بنیان مشتمل بر ضمانت نامه پوشش ریسک بکارگیری محصولات دانش بنیان، کمک هزینه تحقیق و توسعه، کمک هزینه و ضمانت نامه شرکت در مناقصات، پوشش کسر وثایق تولیدکنندگان محصولات دانش بنیان، ضمانت نامه خرید محصولات دانش بنیان و نیز کمک هزینه سود تسهیلات را ارائه نماید.
تبصره- صندوق نوآوری و شکوفایی موظف است گزارش عملکرد این ماده را هر سه ماه یکبار به دبیرخانه کارگروه ارایه دهد.
11- برنامه ارتقای عملکرد نهادهای مالی تخصصی تولید محصولات دانش بنیان
ماده 20- در راستای توسعه خدمات مالی تخصصی حوزه فناوری و ارتقای اثربخشی صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری در تأمین مالی تولید و صادرات محصولات دانش بنیان:
الف- صندوق نوآوری و شکوفایی مجاز است به‌منظور افزایش سهم مشارکت شرکت های بزرگ در توسعه فعالیت شرکت های دانشبنیان و نیز ارتقای توانمندی‌ها و قابلیت‌های شرکتهای کوچک در تعامل با شرکت-های بزرگ، در تأمین مالی منابع صندوق‌های سرمایه خطرپذیر راه‌اندازی شده توسط شرکتهای خصوصی مشارکت نماید.
ب- به‌منظور توسعه خدمات مالی صندوق های پژوهش و فناوری غیردولتی موضوع ماده (44) قانون به تولیدکنندگان محصولات دانشبنیان، کارگروه ضوابط صندوق های مجاز به عقد قرارداد عاملیت وجوه اداره شده دستگاههای اجرایی را در چارچوب اساسنامه آنها تهیه و ابلاغ می‌نماید.
پ- به‌منظور کاهش مخاطرات مربوط به توسعه بازار محصولات دانشبنیان و همچنین ایجاد اعتبار برای اخذ تسهیلات از منابع تأمین مالی، صندوق نوآوری و شکوفایی و نیز صندوق های پژوهش و فناوری موضوع ماده (44) قانون مجازند با مشارکت معاونت نسبت به ارایه خدمات تخصصی مرتبط با تضمین حداقل بازار محصولات دانشبنیان اقدام نمایند.
* فصل پنجم - پیاده‌سازی و نظارت بر اجرا
ماده 21- دبیرخانه کارگروه موظف است جهت ایجاد فرصتهای برابر و شفاف سازی حمایت های مندرج در این برنامه، نسبت به انتشار آیین نامه ها و دستورالعمل های تصویب شده، اسامی دستگاه های اجرایی مرتبط و بانک اطلاعاتی شرکت ها و مؤسسات مشمول بندهای مختلف برنامه از طریق پایگاه جامع اطلاع رسانی اقدام کند.
ماده 22- دبیرخانه کارگروه مسئولیت پیگیری و نظارت بر حسن اجرای این برنامه و ارزیابی پیشرفت کار را بر عهده دارد. دبیرخانه مکلف است گزارش عملکرد و نحوه اجرای این برنامه را مشتمل بر گزارش عملکرد پیشرفت کلیه برنامه های اقدام و اهداف عینی مرتبط با اهداف کمی تعیین شده را پس از طرح در کارگروه به صورت سالانه به هیئت وزیران و مجلس شورای اسلامی ارایه کند.
ماده 23- کارگروه موظف است برمبنای گزارش های دوره ای عملکرد، کل برنامه را در مقاطع دو ساله مورد بازبینی قرار داده و حسب ضرورت، تغییرات پیشنهادی مورد نیاز را برای تصویب به هیئت وزیران ارایه نماید.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، این مصوبه را در تاریخ 5/9/1394 برای اجرا به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری – وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور ابلاغ کرد.
منبع: تسنیم