با ورود تلفن های همراه هوشمند به بازار تکنولوژی، همزمان نرم افزارهای مربوط با این تلفن های همراه نیز عرضه شدند و عرصه را بر شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان برنامه نویسی شده برای رایانه ها تنگ تر کردند.
به مرور اما پدیدهای نوظهور باعث شد که بسیاری از پیشگامان حوزه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری رایانه‌های شخصی احساس خطر کنند. این پدیده‌ی نوظهور، گوشی‌های هوشمند بودند که همزمان با رشد و توسعه روزافزون خود به سرعت نرم‌افزارهای کاربردی زیادی را نیز به بازار عرضه کردند. از جمله موفق‌ترین پیشگامان آنها می‌توان به نرم‌افزارهای «ویچت» «وایبر» اشاره کرد که در آن روزها باعث شد بسیاری از مردم به جای ارسال پیامک به شیوه‌ی قدیمی از این نرم‌افزار استفاده کنند. همچنین ظهور شبکه اجتماعی اینستاگرام مخصوص گوشی‌های هوشمند و استقبال فراوان کاربران از آن، باعث کم‌رونق شدن نسبی شبکه‌های اجتماعی قدیمی مانند فیسبوک شد.
همانطور که اشاره شده فراگیر شدن پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی موبایل محور را باید مربوط به فراگیر شدن گوشی‌های هوشمند دانست. چرا که بستر رشد آنها، این گوشی‌ها و سیستم‌عامل‌های مربوط به آنهاست.
بسیاری از آمارها نشان‌دهنده‌ی این هستند که رشد بازار گوشی‌های هوشمند حتی توانسته‌است تا حد زیادی بازار کامپیوترهای شخصی یا همان «پی‌سی» ها را تحت‌الشعاع قرار دهد. طبق تحقیقات موسسه تحقیقاتی IDC ، 8 درصد مردم در 15 دقیقه ابتدای بیدارشدنشان به سراغ گوشی‌هایشان می‌روند. همچنین ما روزانه بیشترین حجم انتقال اطلاعات را از طریق همین گوشی‌ها انجام می‌دهیم. اطلاعاتی که شامل ارسال و دریافت ایمیل می‌شوند، تا تماشای فیلم و استفاده از شبکه‌های پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی موبایلی.
آمار استفاده کنندگان از گوشی‌های هوشمند در ایران بر اساس برخی آمار غیر رسمی، 21 میلیون نفر است که عدد قابل توجهی به نظر می آید.
با این تفاسیر میزان فروش کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ‌ها به نسبت گذشته که رقیبی به نام گوشی‌های هوشمند نداشتند کاهش یافته‌است.
اما چرا این گوشی‌ها توانسته‌اند انقلابی در عرصه اطلاعات به وجود بیاورند؟
نگاهی به تاریخچه
گوشی‌های هوشمند یا اسمارت‌فون‌ها از امکانات بیشتری به نسبت گوشی‌های ساده برخوردار هستند. شرکت‌های اچ‌تی‌سی، سامسونگ، اپل، سونی، هواوی و غیره از جمله بزرگترین تولیدکنندگان این گوشی‌ها هستند. «اسمارت‌فون‌ها» که به کامپیوترهای جیبی نیز معروفند قدمت چندانی ندارند. اولین گوشی موبایلی که با نام هوشمند به بازار عرضه شد «اریکسون آر 380» بود که توسط شرکت اریکسون به بازار عرضه شد. این گوشی، دارای قابلیت لمسی با قلم مخصوص و امکان تعداد محدودی جستجوی اینترنتی بود. اما اولین نقطه عطف در تولید گوشی‌های هوشمند توسط شرکت اپل با تولید گوشی iPhonpropelled صورت گرفت که دارای قابلیت لمسی بدون قلم بود. بعد از این شرکت‌های گوگل و سامسونگ نیز دست به تولید گوشی‌های هوشمند زدند.
می‌توان با نگاهی به دو جنبه‌ی سخت‌افزاری و نرم افزاری این گوشی‌ها، دلیل محبوب بودن آنها را جویا شد.
ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری :
گوشی‌های موبایل در نگاه اول از اندازه‌های بسیار کوچکتری به نسبت کامپیوترهای شخصی برخوردار بودند. در واقع تلفن های همراه، به عنوان وسایل ارتباطی قابل حمل عرضه شده بودند ولی امکانات محدود آنها اجازه رشد بیش از حد را نمی‌داد. به مرور با ورود تکنولوژی لمسی و امکان فرمان دادن به گوشی و کنترل آن با لمس دست و نه قلم، دریچه وسیعی به روی کاربران گشوده شد. همچنان با ارتقای دیگر ویژگی‌ها همچون افزایش حافظه‌ها به منظور ذخیره اطلاعات و امکان استفاده از حافظه‌های جانبی بر جذابیت آن افزود. تکنولوژی‌های نسبتا منسوخ شده‌ی امروز مانند بلوتوث نیز زمانی از بزرگترین امکانات گوشی‌های موبایل بود.
اما با به میان آمدن پدیدهای به نام گوشی هوشمند و میدان‌داری دو شرکت بزرگ اپل و سامسونگ، این رشد گوشی‌ها وارد فاز تازه‌ای شد. با هوشمند شدن این گوشی‌ها تحولی عظیم در دنیای دیجیتال به وجود آمد، به طوری که به مرور و با سرعت قابل توجهی، نرم‌افزارهای کاربردی بسیاری مخصوص سیستم‌عامل‌های مخصوص «اسمارت‌فون‌ها» ساخته شد. نرم‌افزارهایی که نیاز کاربران به کامپیوترهای شخصی را کمتر و کمتر می‌کرد. شاید مهمترین برنامه‌های گفتگو و چت تا پیش از آن، برنامه‌هایی چون «یاهو مسنجر»، «اسکایپ» و غیره بودند که همگی مخصوص رایانه‌ها طراحی شده بودند. همچنین کاربردهای بسیار زیاد ایمیل، در غیاب نرم‌افزارهای پیام رسان موبایلی، بازار سایت‌های ارائه دهنده‌ای چون یاهو و گوگل را همچنان گرم نگه می‌داشت. در آن روزها بهترین راه برای انتقال مستندات و فایلها، انتقال به وسیله رایانامه بود و سایتهایی که چنین خدماتی را عرضه می‌کردند با رقیبان چندانی روبرو نبودند. اما امروزه نیازهایی همچون پیام‌رسانی، تماشای ویدئوها، انواع استفاده از اینترنت،، سیستم‌های مکان‌نما و ناوبری، عکس‌برداری، ویرایش فایل‌های تصویری و غیره، خواندن فایل‌های متنی چون کتاب‌های الکترونیک و غیره توسط این نرم‌افزارهای موبایلی برطرف می‌شود.
همچنین تا پیش از این مهمترین شبکه‌های اجتماعی سایتهایی بودند که اصالتا برای کامپیوترهای شخصی راه‌اندازی شده‌بودند. اما با پیشرفت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری گوشی‌های هوشمند، بازار شبکه‌های اجتماعی نیز به این سمت کشیده شد. شبکه‌ی اجتماعی «اینستاگرام» که این روزها مورد استفاده بسیاری از کاربران است موفق‌ترین نمونه‌ی آنهاست.
این اتفاقات باعث شد بسیاری از شرکت‌هایی که در حوزه رایانه‌های شخصی فعالیت می‌کردند و یا نرم‌افزارهای متناسب با آن را تولید می‌کردند، به سمت این دنیای جدید هجوم بیاورند. اقدام مالک اصلی فیسبوک به خرید اینستاگرام و واتس اپ به همین دلیل بود.
در واقع گوشی‌های هوشمند، موبایل را به گجتی تبدیل کردند که بسیاری از قابلیت‌های رسانه‌های قبلی را داراست و علاوه بر آن قابلیت حمل آسان و در دسترس بودن آن و امکانات افزوده شده بر آن، بسیاری از نرم‌افزارهای قبلی را که مخصوص رایانه‌های شخصی عرضه شده بودند به حاشیه راند.
حتی با عرضه‌ی ویندوز 10 ، اگرچه تا حدی خونی تازه به شریان‌های رایانه‌های شخصی تزریق شد اما روند نزولی فروش آنها همچنان ادامه دارد. این روند شرکت‌هایی مانند مایکروسافت، دل، اچ‌پی، اینتل و غیره را بر آن داشته تا کمپین تبلیغاتی جدیدی را تحت عنوان «پی‌سی چه کار می‌کند؟» راه بیندازند تا مردم بیش از پیش با قابلیت‌های آن آشنا شوند. اما معلوم نیست این تبلیغات تا چه حد در مقابل رشد گوشی‌های هوشمند به نسبت رایانه‌های شخصی کارساز باشد.
نگاهی به آینده
اما این همه‌ی ماجرا نیست. چرا که بسیاری معتقدند این تازه ابتدای راه گوشی‌های هوشمند است و این دستگاه ها می‌توانند همچنان به صعود خود ادامه دهند. بسیاری از متخصصان، آینده‌ی گوشی‌های هوشمند را هیجان‌انگیز توصیف می‌کنند. نگاهی به امکانات پیش‌بینی شده‌ی این گوشی‌ها ثابت می‌کند که در آینده باید شاهد فراگیر شدن بیش از پیش «اسمارت‌فون‌ها» باشیم. امکاناتی از جمله دوربین‌های چرخشی، گوشی‌های شفافی که مثل آب زلال هستند، گجت هایی پوشیدنی که قابلیت دستبند شدن دارند، استفاده از باتری‌های هیدروژنی و غیره می‌توانند این گوشی‌ها را بی‌رقیب‌تر کنند.