وظیفه وزارت ارتباطات در کارآفرینی

تاریخ انتشار : ۳۰ دی ۱۳۹۴

"حضور خلاقانه در فضای مجازی، عرصه های سخت افزاری و نرم افزاری، ابداع خدمات نو، قوی و جذاب"، این کلمات جان کلام مقام معظم رهبری در بند هفتم از سیاست های ابلاغی به شورای عالی فضای مجازی در سال 90 است، سیاست هایی که در دل خود 40 دستور حیاتی را جای داده است.

به گزارش گرداب، "حضور خلاقانه در فضای مجازی، عرصه های سخت افزاری و نرم افزاری، ابداع خدمات نو، قوی و جذاب"، این کلمات جان کلام مقام معظم رهبری در بند هفتم از سیاست های ابلاغی به شورای عالی فضای مجازی در سال 90 است، سیاست هایی که در دل خود 40 دستور حیاتی را جای داده و اکنون در سال جاری نیز برای این مجموعه که می توان گفت در زمان کنونی حکم شاهرگ های نقشه راه را  در این حوزه دارد 10 بند رهنمای دیگر از سوی رهبری معظم افزوده شد.

به راستی با چندین مرتبه خواندن بند بند این سیاست ها و مشاهده در هر کدام می توان دریافت که چه هوشمندانه و چه دغدغه مندانه این کلمات کنار یکدیگر چیده شده اند که عمق نیاز را به مخاطب برساند و صد افسوس که با این ادبیات ساده و دلنشین به کار رفته در متن سیاست های ابلاغی شورای عالی فضای مجازی و علی رغم وجود بودجه ها، نیروی انسانی، فضای فیزیکی، نقشه راه و بسیاری امکانات دیگر حتی یک بند از این مهم اجرایی نشده است.
"حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری خصوصا در جهت ابداع خدمات نو، قوی و جذاب". این بند همان بند هفتم از سیاست های ابلاغی و سوژه مورد نظر این گزارش است اما در عمل به چه میزان در سطح ملی برای استفاده از فرصت های و مقابله با تهدیدات در فضای مجازی مبتکرانه ورود کرده ایم؟

آیا مسئولان حامی فکرهای پیشرو و خلاق جوانان که دغدغه آسیب نرسیدن به نسلی را دارد که بی اراده و بدون انتخاب در معرض استفاده از تمام تکنولوژی های روز قرار گرفته است، بوده اند؟ به چه میزان از نرم افزارها، شبکه های اجتماعی، جستجوگرهای ایرانی و ... حمایت شده است و به راستی موانع حمایت در کجاست؟

دکتر سعید زرندی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است بر خلاف تصور، بازار IT  ایران بازاری بزرگ نیست و از سویی دیگر این بازار ایده های خوبی را از سوی شرکت های فناوری و جوانان خلاق در این حوزه در خود جای داده است اما آنچه مانع به شمار می رود عدم وجود زیرساخت هایی است که باید ایده را به بازار برساند.

وی در ادامه گفت: همیشه گفته می شود باید بین دانشگاه و صنعت ارتباط باشد، دانشگاه نماینده ایده و صنعت نماینده بازار است اما چرا این ارتباط درست شکل نمی گیرد؟ پاسخ اینجاست که در نهادهای واسطه  بین ایده و بازار با مانع مواجه هستیم.

دکتر زرندی اظهار كرد: در کشورهای دیگر همه مراحل ایده تا اجرا بر عهده ایده پرداز نیست، رساندن ایده به مرحله prototype باید نهادهای حمایتی وجود داشته باشد که این نهاد ها را نداریم و پس از  مرحله تولید آزمایشی،  صنعت  برای خرید ورود می کند.  متاسفانه در کشور ما نهادها بیشتر فقط شعاری برخورد کرده اند وهیچ یک در این حوزه نقشی برای خود نمی بینند، به همین منظور در تامین زیرساخت های مالی تبدیل ایده به محصول مخصوصا واسطه های مالی که ایده را به مراحل تولید آزمایشی برساند، به مشکل بر می خوریم.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در بحث حمایت های مالی معاونت فناوری ریاست جمهوری نقش هایی برای خود دیده است اما به دلیل نبود زیرساخت ها بسیاری از برنامه ها به نتیجه نمی رسد، تصریح کرد: نبود واسطه بین ایده تا بازار و عدم وجود بستر مناسب در حوزه های فناوری، اجرایی شدن ایده ها را ابتر می گذارد باید تشویق کنیم که نهادهای سرمایه گذاری خطر پذیر و فرشتگان کسب و کار در کنار مراکز رشد و ... فعال شوند.

وی افزود: دولت در طرح های متعدد بودجه های تا نزدیک به هزار میلیارد تومان در طول 5یا 6 سال هزینه کرده است اما اینکه چرا موتور جستجوی ملی قوی و یا شبکه های اجتماعی بومی را نمی بینیم به این خاطر است که رویه ها را اشتباه می رویم و نتوانستیم یک جریان سازی درست ایجاد کنیم .شما به نحوه شکل گیری گوگل، اینستاگرام، فیس بوک و سایر نرم افزار دقت کنید آیا به سبک ما توسط یک سازمان دولتی به وجود آمده اند یا ردیف بودجه دولتی داشته اند .قطعا اینطور نبوده است.

وي ادامه داد: دولت باید از بودجه در اختیارش به صورت اهرمی استفاده کند، این رویه ای که داشتیم و پول هایی که دولت تا کنون در موضوعات مختلف خرج کرده جوابگو نبوده است. این بدین معنی نیست که دولت پول خرج نکرده اتفاقا پول بسیار زیادی خرج کرده ولی رویه اش اشتباه است. در دنیا پول های دولتی نقش اهرمی برای تحرک پول بخش خصوصی دارند یعنی در عین تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این زمینه از بودجه های دولتی به عنوان آورده مکمل سرمایه های جمع آوری شده توسط بخش خصوصی و یا سوبسید در سود بانکی و.جهت کمک به بخش خصوصی و اجرایی کردن ایده های خلاقانه استفاده می نماید در کشور ما هیچ مکانیزمی برای حمایت از کسانی که می توانند پول برای انجام سرمایه گذاری های خطرپذیر بیاورند، وجود ندارد و دولت هم بودجه هایش را نتوانسته جهت بدهد هر چند صندوق نواوری برای همین شکل گرفت که امید داریم این صندوق با رویه های جدید به موضوع نگاه کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصريح كرد: در حال حاضر مباحث سرمایه گذار خطر پذیر یا موضوعات جدیدی مثل تامین سرمایه جمعی یا کراد فاندینگ توسط صندوق نوآوری معاونت فناوری فرابورس و جاهای دیگر مطرح است ولی هنوز یک جا مسئولیت هماهنگی و ساماندهی این موضوع را نتوانسته به عهده بگیرد یعنی مشخص نیست چه کسی باید این مباحث جدید را در ایران اجرایی کند.

دکتر زرندی با تاکید بر اینکه وزارت ارتباطات نیز غیر از زیرساخت ها باید در فضای کارآفرینی پررنگ تر ورود کند، اعلام کرد: در گذشته  نه چندان دور وزرات خانه مذکور نقش موثری در کارآفرینی دیجیتال نداشته است و به نوعی کمترین اثر بخشی در ساماندهی این فضاها را داشته است و تا کنون نشنیدم که شورای عالی فضای مجازی هم اقداماتی در این زمینه داشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در بسیاری از حوزه های فناوری اطلاعات مشکل سواد و تکنولوژی در کشور وجود ندارد و هماهنگی بین دستگاه ها  برای اجرا روند فعالیت را کند می کند، گفت: علی رغم بخشنامه های فراوان و کاربردی به دلیل عدم وجود ساماندهی بین دستگاه ها اجرای برنامه ها به نتیجه نمی رسد  و باید در مورد موضوع هماهنگی بین دستگاههای کشور تامل جدی کرد چرا که هر جا پای چند دستگاه وسط می آید هیچ کس پاسخگو نیست و عمدتا  نسبت به این مسایل دیر عکس العمل نشان می دهیم. در خیلی کشورها از سال 1980 در این موضوعات قانون داریم ولی الان یک سرگشتگی جدی بر فضا حاکم است.

وی در پایان با ابراز امیدواری از به نتیجه رسیدن پیگیری رسانه ها در حوزه مشکلات موجود حوزه فناوری اطلاعات تاکید کرد: برای به ثمر رسیدن ایده های خلاق و نو باید واسطه هایی بین ایده تا بازار به وجود آید، این واسطه ها در حال حاضر یا وجود ندارند و یا بسیار ضعیف عمل می کنند و انتظار می رود نهادهای دولتی با توجه به بودجه های هنگفتی که در اختیار دارند و همچنین قدرت سیاست گذاری که دارند، برای این امر تصمیمی جدی بگیرند.