جانشین سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بیان اینکه یکی از مسئولان فعلی سالها پیش میگفت استقلال در مفهوم واقعی وجود ندارد، گفت: غفلت کنیم دشمن از ساختارهای درون نظام برای نفوذ استفاده میکند.
آنچه در ادامه از منظرتان میگذرد مشروح گفتوگوی 1 ساعته خبرنگاران سیاسی خبرگزاری تسنیم با سردار یعقوبی است.
** نفوذ و رخنه بهروایت یک مسئول امنیتی
با تشکر از وقتی که برای ما گذاشتید؛ بفرمایید بهعنوان شخصی که سالها در امور اطلاعاتی و ضداطلاعاتی کار کردهاید و از نزدیک با فرایند «نفوذ» امنیتی آشنایی دارید، تعریف شما از رخنه یا بهتعبیر رهبر معظم انقلاب «نفوذ»، از منظر امنیتی چیست؟
سردار یعقوبی: بنده هم بهنوبه خود بهدلیل پیگیری بحث نفوذ از شما تشکر میکنم. انشاءالله بتوانید زوایای مختلف این پدیده خطرناک را به تصویر بکشید و جهت مقابله آن را در جامعه انقلابی و اسلامیمان ترسیم کنید. امروز خطری بهعنوان نفوذ مطرح است و از همه حساستر و دقیقتر مقام معظم رهبری این پدیده را متذکر شدهاند و بهکرّات درباره آن سخن گفتهاند. در همین دوره کوتاه بعد از برجام در بحث نفوذ حضرت آقا حدود 79 مرتبه از این کلیدواژه استفاده کردند که این امر گویای اهمیت و حساسیت بحث نفوذ در موضوع سیاسی، امنیتی و فرهنگی است.
نفوذ برای ما دستاندرکاران کارهای اطلاعات و ضداطلاعاتی پدیده محسوستری نسبت به سایر آحاد جامعه بهویژه در بخشهای فرهنگی و سیاسی است چراکه کسانی که در حوزه اطلاعات و ضداطلاعات کار میکنند میدانند که نفوذ اساس و بنیاد کارهای اطلاعاتی را شامل میشود و هیچ بنای امنیتی و اطلاعاتی استوار نیست مگر آنکه نفوذی در آن تعریف و عمل شده باشد و بر همین اساس این پدیده تکیهگاه عملیاتهای اطلاعاتی و امنیتی قرار میگیرد.
همواره غربیها برای «نفوذ» حساب خاصی را قائل شدهاند که البته در این میان کشورهای دیگر هم روی مسئله فوق حساب ویژهای باز میکنند.
** نفوذ یعنی عملیات پنهانی و نامحسوس برای دسترسیپیداکردن به منتهیالیه دستگاه حریف
سردار؛ دقیقاً یک سرویس اطلاعاتی یا ضداطلاعاتی «نفوذ» را چگونه معنا میکند؟
سردار یعقوبی: هر کدام از این نهادها بهاصطلاح سازوکار خاص خود را در این حوزه تعقیب میکنند. تعریف سرویسهای اطلاعاتی از «نفوذ» عبارت است از "عملیاتی پنهانی و نامحسوس که در حوزه حریف اعمال میشود و هدف آن نیز دسترسی به عمق اهداف عملیاتی دشمن و حریف اطلاعاتی است".
یعنی زمانی که هدف این باشد که به منتهیالیه دستگاه مقابل ورودی صورت بگیرد و دسترسی ایجاد شود و در نهایت کاری صورت بپذیرد، به آن مجموعه نفوذ میکنند. جمعآوری و کسب اطلاعات و اخبار از حریف، راههای و روشهای بیشماری دارد اما زمانی که بخواهند از لایحههای پنهان به عمق اهداف دشمن دسترسی پیدا کنند از عملیات نفوذ سخن به میان میآید. در واقع نفوذ یک پیشینه و ویژگی منحصر به فردی دارد و اگر جایی از واژه نفوذ استفاده میشود، نباید برداشت سطحی و اولیه از آن صورت بگیرد. بهنظرم خطر بهقدری سنگین و سهمگین است که از آن بهعنوان نفوذ یاد میشود و اینجاست که رهبر معظم انقلاب اسلامی میفرمایند مراقب نفوذ باشید. یعنی در نفوذ اقدامی از سوی دشمن صورت میگیرد که جمهوری اسلامی را با آسیب جدی مواجه میکند.
** نفوذ فردی و جریانی بسیار نامحسوس و تدریجی انجام میشود
ویژگیهای نفوذ از بُعد امنیتی چیست؟
سردار یعقوبی: بر اساس آنچه گفته شد نفوذ در آئین کار اطلاعاتی غربیها و حتی شرقیها بهخوبی تعریف شده و برای آن سازوکار اجرایی تعریف کردهاند. از جمله ویژگیهای نفوذ این است که کاملاً پنهانی انجام میشود و اساساً اگر ویژگی و خصلت پنهانی را از آن بگیرید دیگر آن فرایند نفوذ نیست. ویژگی دیگر نفوذ نامحسوس بودن آن است یعنی طرف یا جریان احساس نمیکند که دارد مورد نفوذ طرف مقابل قرار میگیرد. کاملاً بعد از اینکه عمق تجاوز حاصل بشود و طرف به مراد خود برسد، فرد و یا جریان نفوذپذیر تازه حس میکند که چه اتفاقی افتاده است. نفوذ فردی و جریانی بسیار نامحسوس و تدریجی انجام میشود.
در کل نفوذ کار فوق العاده حساسی است و من که در آیین اطلاعاتی کشورهای غربی و شرقی مطالعه کردهام، معتقدم غربیها بهاعتبار پشتیبانی مادی، فرهنگی و ظواهر مدرنیتهای که دارند باورشان این است که با توسل به ابزار مادی میتوانند نفوذ خود را در طرف مقابل اعمال کنند و لذا غربیها در تمام شیوههای نفوذ، حتی در پروسههای اطلاعاتی خود در یک دوره کوتاه و فرایند نهچندان طولانی بهرهبرداری خودشان را انجام میدهند و بعد هم ممکن است آن پروسه را تمام کنند، منتها شرقیها شاید به این دلیل که جلوههای ظاهریشان کمرنگ بود عمدتاً تکیهشان در نفوذ بر باورها و ایدئولوژیها قرار داشت و جایی که میخواستند نفوذ کنند، کاری بسیار بنیادین، زیربنایی و طولانیمدتی انجام میدادند و در نتیجه آنجایی که موفق میشدند عملیات نفوذ را انجام دهند نفوذشان دوام داشت علاوه بر اینکه دوام داشت یک نوع بهاصطلاح وفاداری و همگرایی ایدئولوژیک در آن مترتب بود ولی غربیها اینطوری نیستند. در شرق پایههای نفوذ فکری بود در حالی که در غرب تطمیع مادی و تمسک به ظواهر امر و فریبنده محور کار نفوذ است.
** هدف نفوذ کسب اطلاعات از زوایای پنهان طرف مقابل/ عوامل نفوذی اسباب تحلیل دشمن هستند
پدیده نفوذ که حضرت آقا مطرح کردند اشکال مختلفی دارد که یک شکل آن نفوذ امنیتی است. لزوماً اینگونه نیست که اگر یک سیستم اطلاعاتی غربی یا غیرغربی ارادهای برای عملیات نفوذ داشته باشد از آن بهره امنیتی ببرد بلکه نفوذ را برای کسب اطلاعات از زوایای پنهان طرف مقابل انجام میدهند و بر اساس آن اطلاعات را تحلیل کرده و در مقابل اقدامی را که بر اساس این تحلیل میخواهند انجام دهند، عوامل نفوذی در اینجا اسباب و ابراز این اقدام هستند و دایره آن بسیار وسیع است، برای مثال شما در جایی میبینید که یک عامل نفوذی را فرستادهاند داخل دولت یا ساختاری و در رأس آن جای دادهاند و در زمان مقرر این عامل نفوذی ممکن است کودتا و یا عملیات پنهایی را انجام داده و نظام را بهنفع طرف مقابل تغییر دهد، یا فردی را داخل نهاد نظامی آن کشور نفوذ میدهند تا در زمان مقرر براندازی و کودتا انجام دهد.
** وقتی نفوذ کلاسیک جواب نداد بهسراغ نفوذ فکری و فرهنگی رفتند/ هدف نفوذ جدید؛ تغییر باورها و انگیزههای مردم، نخبگان و مسئولان
در دوره اخیر دشمنان وقتی که احساس کردهاند با نظامهایی که جایگاه و پایگاه مردمی دارد، نمیتوانند طرف شوند و آن نظامها را با نفوذ کلاسیک، براندازی متعارف کنند، شکل نفوذ را بیشتر فکری و فرهنگی تعریف کردند و در تلاشاند در نهایت باورهای و انگیزههای مردم، نخبگان و مسئولان را دچار تردید کنند یا اگر توانستند تغییر دهند.
** پاسخ قابل تأمل «گرجیها» درباره کودتای نفوذیها علیه «شوارد نادزه»/ کار نفوذیها بهقدری نامحسوس است که گاهی متولیان امر متوجه نمیشوند
در سفری که به گرجستان داشتم، در دیدار برخی افراد متنفذ آن کشور گفتم که "چطور شد شما آقای «شوارد نادزه» رئیس جمهور وقتتان را به این سادگی از کاخ ریاست جمهوری بیرون کردید درحالی که ایشان پیر کار سیاسی و دیپلماتیک بود و جامعه گرجی نیز جامعهای کمونیست و دارای تحلیل بود؟". آنها در پاسخ گفتند "ما اصلاً متوجه نشدیم که چرا این اتفاق افتاد".رخنه و نفوذ فکری و فرهنگی صورت گرفته در گرجستان بهگونهای بود که ارکان حکومت این کشور را تحت تأثیر خود قرار داده بود تا جایی که خود اطرافیان رئیس جمهور وقت گرجستان به او گفتند که "دیگر شما را نمیخواهیم" و جایگزین او، افراد متمایل به غرب شدند، یعنی کار نفوذیها در عرصههای فرهنگی و سیاسی بهقدری نامحسوس و دقیق صورت میگیرد که بعضاً خود متولیان امر هم متوجه این امر نمیشوند و وقتی به خود میآیند که همه چیز را باختهاند.
** خیلی از مدعیان خط امام(ره) تحت نفوذ فکری و فرهنگی قرار گرفتند
من در همین دوره دوم خرداد احساس میکردم که نفوذ تا اعماق نظام اسلامی صورت گرفته و تحت تأثیر غربیها برخی افراد خوب کاملاً رنگ باختند و احساس کردند که باید بهتدریج مواضع و نظرات انقلابی خود را عوض کرده و یک نوع زندگی مسالمتآمیز را با نظام غرب بپذیرند و دیدیم که خیلی از مدعیان انقلابیگری و خط امام(ره) در این راه خود را باختند و این میسر نبود جز اینکه تحت نفوذ فکری و فرهنگی واقع شده بود.
** زمانی که دنبال حذف عناصر کلیدی یک نظام مانند شهید بهشتی هستند از نفوذ امنیتی استفاده میکنند
نسبت نفوذ امنیتی با نفوذ سیاسی و فرهنگی چگونه است؟
سردار یعقوبی: نسبت اینها نسبت کاملاً مستقیم است؛ یعنی دایرمدار نفوذ امنیتی، فرهنگی و سیاسی بر اعمال اراده طرفی است که برای نفوذ برنامهریزی و طراحی میکند منتها هرکدام بخشی از مقاومت جبهه مقابل خود را هدف قرار میدهد.
نفوذ امنیتی عمدتاً برای این است که اطلاعات کلیدی جامعه را به دست بیاورند و آنجایی که لازم است عوامل کلیدی را از سر راه بردارند. بههرحال ما وقتی در حزب جمهوری اسلامی سابق دقت کنیم میبینیم که اینها با نفوذ امنیتی که انجام دادند لحظهای که لازم بود مرحوم بهشتی و یاران آن شهید را با یک عملیات تروریستی از سر راه برداشتند. خوب کار فرهنگی و سیاسی نمیتوانست چنین ضربهای را به نظام بزند.
یا نمونه دیگر از نفوذ امنیتی آنجاست که وقتی «کشمیری» وارد عرصه امنیتی میشود، برای حذف حضرت امام بههمراه شهید رجایی وارد بیت ایشان میشود و احتمالاً درون کیف همراه خود، مواد منفجره داشته که محافظین بیت امام(ره) اتفاقی مانع ورود وی میشوند و توطئه نفوذ امنیتی او ناکام میماند. بحث دیگر در این باره این است که برخی اوقات حذف عناصر کلیدی ممکن است شرایط مطلوب را برای آنها به بار نیاورد کما اینکه در نظام ما هم حوادثی مانند ترور رهبر انقلاب، شهادت 72 تن و انفجار نخست وزیری و ... نتوانست نظام اسلامی را از پای درآورد، از این رو آنها به این نتیجه رسیدند که باید شاکله فکری نظام را بزنند؛ چرا؟ برای اینکه بهتعبیر امام(ره) در برخی از جوامع چنین است که حذف فیزیکی افراد موجب رشد و زایش بیشتر افراد میشود.
** سعیدی سیرجانی میگفت باید از طریق سامانههای درون نظام همچون مجلس نفوذ کنیم/ از اواسط دهه 60 روی نخبگان نفوذ فکری انجام دادند
البته دشمن این نکته را دیر متوجه شد، دشمن زمانی متوجه شد که عملیات دفاع مقدس به بار نشسته بود و آنها متوجه شدند که از راه ترور و ضربه فیزیکی نمیتوانند با نظام اسلامی مبارزه کنند و بهدنبال این موضوع دشمن به این جمعبندی رسید که باید از راه فکری و فرهنگی تار و پود نظام اسلامی را مورد هجمه قرار دهد. در همین زمینه یادم هست «علی اکبر سعیدی سیرجانی» در جلسهای گفته بود که "باید از طریق پارلمان کارمان را دنبال کنیم و همه در پوشش حزباللهی وارد نظام شده و از درون به آن ضربه بزنیم". برخیها به او اعتراض میکردند و میگفتند "تو معتقدی که باید برویم آدم نظام شویم" که او در پاسخ میگفت "من نمیگویم که ما باید آدم نظام شویم بلکه معتقدم باید از طریق سامانههای درون نظام وارد سیستم شویم تا بتوانیم در سطوح قانونگذاری و پارلمانی نظام نفوذ گسترده کرده و به اهداف خود برسیم". بنابراین از اواسط دهه 60 دشمنان به این نتیجه رسیدند و عملاً بهوسیله برخی از نخبگان که به خارج از کشور دعوت کردند روی آنها کار فکری کرده و این خطمشی را دنبال کردند و در حقیقت عرصه فکری و فرهنگی نظام را مورد هدف قرار دادند.
** در مجلس ششم نفوذ صورت گرفت/ غفلت کنیم از ساختارهای درون نظام برای نفوذ استفاده میکنند
رهبر معظم انقلاب در جایی درباره بحث نفوذ فرمودند که نفوذ در عرصه تصمیمگیری و تصمیمسازی انجام میشود؛ یعنی افرادی را در بخشهایی رخنه میدهند تا مسئول آن بخش را به تصمیمی برسانند که غرب از آن رضایت دارد. چگونه یک نفوذی یا شبکه نفوذ میتواند مسئولی را به یک تصمیم غلط برساند و یا در بخش دیگری خود نفوذی در فرایند تصمیمسازی شرکت میکند؟
سردار یعقوبی: بخشی از بدنه ضدانقلاب در آلمان نشستند و گفتند که "ما با شیوههای امنیتی نتوانستیم از سد نظام جمهوری اسلامی عبور کنیم و باید برویم مجاری تصمیمگیری نظام را مورد هدف قرار دهیم" و بحث پارلمان را آنجا برای این مطرح کردند که "اگر وارد پارلمان شویم میتوانیم با وضع قوانین مطلوب خودمان بنیادهایی را که جمهوری اسلامی بر آن استوار است مورد آسیب قرار دهیم". البته تا حدی توانستند و در مجلس ششم نفوذ کردند و دقیقاً اتفاقات آن مجلس محصول این نگاه بود، برای مثال آمدند بحث آزادی مطبوعات را کلید زدند تا با این هدف بتوانند عرصه را برای جولان ضدانقلاب باز کنند و اگر می توانستند آن طرح را در مجلس تصویب کنند، بخشی از جای پای فرهنگی دشمن را در این کشور نهادینه میکردند که حضرت آقا با فرمان حکومتی جلوی این اقدام را گرفتند یا این که با طرحهای مسائلی همچون محدودکردن اختیارات ولی فقیه به نوعی ساختار نظام جمهوری اسلامی را با آسیب رو به رو کنند و قانون اساسی، مجلس و نظام ولایت فقیه را خدشهدار کنند. البته این اتفاق در بخشهایی افتاد به این دلیل که نظام جمهوری اسلامی اصولی را بنا به تدبیر حکیمانه حضرت امام خمینی(ره) پذیرفته و آن توجه به ساز وکارهای دموکراتیک همچون رایگیری و تکیه به آرای مردم است. اگر ما غفلت کنیم یکی از بسترهای نفوذ دشمن استفاده از این ساز و کار است.
آنچه که مورد انذار و ارشاد حضرت آقاست این است که مجاری قانونگذاری و پارلمانی به دقت رصد شود که افراد نفوذی نتوانند بیایند و نظام را دچار مشکل کنند.اگر دقت کرده باشید از اول انقلاب شورای نگهبان که فیلتر مانع ورود عناصر نفوذی است، مرتب مورد هجمه قرار است چون نگذاشته است این عوامل بیایند و وارد عرصه تصمیمگیری و تصمیم سازی نظام شوند. هیچگاه هم دست بردار نیستند. همواره شورای نگهبان و سایر مجاری قانونی و انقلابی نظام را همچون وزارت اطلاعات و سپاه مورد هجمه قرار میدهند چراکه این دستگاهها و نهادها نظام اسلامی را در مقابل هجمههای بیگانگان واکسینه میکنند.برای نمونه دیدید که چگونه نفوذیها وزارت اطلاعات را در دوران دوم خرداد مورد هجمه سنگین قرار داند و به نوعی انسجام و ساختار آن را متلاشی کردند این کارها را کردند تا به چشم بینای نظام صدمه بزنند و در ارکان نظام و مراکز تصمیمگیری و تصمیمسازی نفوذ کنند.
** یکی از مسئولان فعلی، سالها پیش میگفت استقلال در مفهوم واقعی وجود ندارد
از سال 92 به بعد شاهد ظهور و بروز یک نوع طرز تفکر در حوزه تصمیمگیران و تصمیمسان کشور هستیم که به نظر میرسد باور چندانی به توان و ظرفیت ملی و داخلی ندارند که نمونههای آن را میتوان در گفتههای برخی مسئولان ارشد اجرایی دید آنجا که اعلام میکنند آمریکا میتواند با یک بمب همه توان دفاعی ما را نابود کند، ما جز درستکردن آبگوشت بزباش توان دیگری نداریم، باید مدیر خارجی وارد کنیم و نمونههای فراوان دیگر از این دست. حتی برخی از این افراد رسماً واژه استقلال که جز مبانی لاینفک جمهوری اسلامی است را زیر سئوال میبرند. رهبر انقلاب سالها پیش در سخنانی فرمودند برخی اوقات دشمن سخنان خود را با چند واسطه از زبان موجهین میزند. حال سئوالمان اینجاست این چه نوع طرز تفکری است که از دوران ماقبل برجام آغاز شده و تا الان که در دوره به اصطلاح پسابرجام هستیم ادامه پیدا کرده است؛ آیا این طرز تفکر رسوخ کرده در ذهن برخی از مسئولان، بسترساز نفوذ فکری و فرهنگی نیست؟
سردار یعقوبی: بحث پسابرجام به نسب آن لایهای که در جامعه ما حاکم است، شاید فرع مسئله باشد به نظرم در سالهای اخیر زمینه بروز و ظهور افکار دگراندیش نسبت به انقلاب اسلامی پدید آمد. متاسفانه برخی از مسئولان قائل به تسامح در برابر غرب هستند و حتی از بیان نظرات خود در این باره در مجامع عمومی ابایی ندارند. چند سال پیش یکی از همین آقایان مسئول که در آن زمان مسئولیتی در یکی از شورایهای مهم تصمیمساز کشور داشت نقل میکردند که ایشان به راحتی میگفتند که استقلال در مفهوم واقعی آن وجود ندارد و نظام حاکم بر جهان به گونهای است که باید با انگلستان یا آمریکا و یا یک جایی رابطه محکمی داشته باشیم وگرنه علیه ما جبههگیری میکنند. این تفکر آقایان است که معتقدند باید با کدخدا بسازیم بنابراین اگر در دوران پسا برجام مراقبت نکنیم با این بهانهای که درست شده برای مذاکره با غربیها باید مراقبت بیشتری کنیم.
مقام معظم رهبری از برجام به عنوان یک فرصت تعبیر میکنند برای اینکه بتوانیم از تحریمها بگذریم در حالی که باید مراقب باشیم راه را برای نفوذیها ببندیم. اگر برجام بخواهد برای ما یک امتیازی داشته باشد این است که توانستهایم با دشمن وارد یک چالشی شویم که این تحریمها را کاهش بدهیم. ولی دشمنان معتقدند حالا که جمهوری اسلامی ایران پای میز مذاکره نشسته است باید حداکثر استفاده را از این فرصت ببریم بنابراین آنها در حوزه فرهنگ، اقتصاد و در حوزه تعاملات سیاسی و دانشگاهی حداکثر بهره را میبرند. در حال حاضر شرایط به شدت حساس است و دوران پسابرجام از آن نقاط آسیبپذیری است که اگر مراقبت و هوشیاری نباشد حتما موجب نفوذ آمریکاییها در جامعه ما میشود.
با توجه به پیچیدگیهایی که اشاره کردید راهکار مقابله با این نوع از نفوذ چیست؟
- سردار یعقوبی: راهکار مقابله با این نوع نفوذ، هوشیاری تمام عیار نیروهای مومن، انقلابی و وفادار به نظام است. باید به هر طریق ممکن در هر مسئولیتی هستند چه امنیتی و اطلاعاتی و هر مسئولیت دیگری راههای نفوذ را ببندند و از طرف دیگر نسبت به خطراتی که جامعه را تهدید میکند هشدا داده و جامعه را نسبت به آن بسیج کنند یعنی به میزانی که آنها برای هموارسازی حضور غربیها در داخل تلاش میکنند نیروهای مومن و انقلابی باید تلاش کرده و در مقابل، راه بازدارندگی و سدکنندگی را تعقیب کنند با این ظرافت که نباید ما با تمسک به شیوهها و رفتارهایی غیر منطقی، عرصه مظلوم نمایی را برای آنها فراهم کنیم.
** دشمن در نفوذ امنیتی به دنبال ضربه زدن به «گرانیگاههای نظام» است
حضرت آقا میفرمایند که ممکن است نفوذ، امنیتی باشد و نفوذ امنیتی چیز کوچکی نیست اما در مقابل نفوذ فکری، فرهنگی و سیاسی کم اهمیت است، نفوذ امنیتی عوامل خودش را دارد مسئولین گوناگون از جمله خود سپاه جلوی نفوذ امنیتی دشمن را با قدرت میگیرد. با توجه به این فرمایش رهبر انقلاب درباره نفوذ امنیتی، اخیرا سازمان اطلاعات سپاه یکی از باندهای نفوذ امنیتی را که در پوشش کار خبر و رسانه به ادراکسازی و جا به جایی اولویتهای جامعه در این برهه میپرداختند، شناسایی و منهدم کرد. در این شرایط میزان آمادگی سپاه در برابر نفوذ امنیتی دشمنان چگونه است؟
سردار یعقوبی: تعبیر حضرت آقا این است که نفوذ امنیتی خطرناک است ولی متولیان مربوطه جلوی آن را خواهند گرفت دلیلش هم این است که الحمدالله ساختار نهادها و دستگاههای امنیتی، اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی ما منبعث از فرامین رهبری کار خود را انجام میدهند.
متاسفانه برخی از متولیان حوزه فرهنگی کار خود را به خوبی انجام نمیدهد و این امر موجب نگرانی است چراکه بعضاً باوری به مقابله با نفوذ فکری و فرهنگی ندارند. در حوزه نفوذ امنیتی هم، سیستمهای مربوطه کار خودشان را انجام میدهند. البته نباید فراموش کرد که در حوزه نفوذ امنیتی دشمن بیش از آنکه دنبال ضربهزدن به بدنه انسانی و اجتماعی نظام اسلامی باشد درصدد ضربه زدن به «گرانیگاههای نظام» است که البته عموماً از این زوایه ضربه نمیخوریم ولی دشمن در نفوذ فرهنگی و فکری همان حس نامحسوس را در بدنه اجتماعی به وجود میآورد تا مردم نسبت به برخی از جلوهای غرب متمایل شوند و اگر شما بعد بخواهید با تمایلات مردم مقابله کنید بار سنگین و یا هزینه سنگینی دارد.
پاشنه آشیل ما بیش از آنکه امنیتی و نظامی باشد عمدتا در حوزه فرهنگی است چراکه نظام جمهوری اسلامی ایران بر مردم تکیه دارد بنابراین در چنین نظامی باید مردم را هوشیار نگه داشت. به فضل الهی طبق قرائن و شواهد دشمن به میزان تلاشی که انجام داده نتیجه نگرفته است ولی اگر مراقبت نکنیم حتما خواب خرگوشی به سراغمان میآید و وقتی، بیدار میشویم که نه اثری از خاک مانده و نه تاک.