Gerdab.IR | گرداب

گفت‌وگو با دو طلبه اهل توییتر

تاریخ انتشار : ۰۹ ارديبهشت ۱۳۹۵

یکی از شبکه‌های اجتماعی که این روزها اگرچه برای مراجع و روحانیون شناخته‌شده سیاسی چندان محبوب نیست، اما دست‌کم برای تعدادی از طلاب حوزه علمیه قم محبوبیت بسیاری دارد، «توییتر» است. این شبکه اجتماعی در ایران فیلتر شده و برای دسترسی به آن باید فیلترشکن داشت.

به گزارش گرداب، مشخصه بیشتر طلاب و روحانیون حاضر در توییتر، جوان‌بودن و همچنین اطلاعات کاربری‌شان شامل اسم و عکس‌های واقعی خودشان است. بیشتر آنها در عکس‌ها ملبس به لباس روحانیت هستند. به این مشخصات باید گرایش سیاسی آنها را هم اضافه کرد؛ کاربرانی که بیشتر منتقد دولت روحانی و برجام هستند و در زمینه مسائل شرعی و دینی هم هر از گاه با کاربران بحث و‌ جدل‌هایی دارند.

یکی از این کاربران، مصطفی تشیعی، طلبه سطح دو حوزه علمیه قم است که در توییتر با نام کاربری «حوزه» توییت می‌کند. بیشتر توییت‌های این کاربر البته حول‌ و حوش مسائل شرعی است.

تشیعی درباره اینکه چرا توییتر را برای فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برگزیده است، این‌طور پاسخ داد: من در گوگل پلاس هم هستم اما جو آنجا بیشتر سیاسی است و من خیلی علاقه‌ای به مباحث سیاسی ندارم؛ البته منظورم این است که اگر قرار باشد صرفا بحث سیاسی باشد. اینستاگرام هم بیشتر شخصی است ولی توییتر مقداری اجتماعی‌تر است. در فیس‌بوک هم اصلا نیستم. به همین دلیل اجتماعی‌بودن توییتر را ترجیح داده‌ام.

یکی از سؤال‌هایی که بسیاری از کاربران گاهی از این روحانیون فعال در توییتر می‌پرسند این است: وقتی توییتر فیلتر است و استفاده از فیلترشکن هم جرم و ممنوع است، چرا شما از توییتر استفاده می‌کنید؟

این توضیح اوست: بحث فیلترینگ از لحاظ شرعی این‌طور نیست که دست بگذارند روی چیزی بگویند به لحاظ شرعی هم کسی حق ندارد از آن استفاده کند و ممنوع است. شرع در این زمینه می‌گوید اگر چیزی استفاده‌اش برای شما مفسده دارد استفاده نکنید، چه فیلتر باشد چه نباشد. من با آقایان مسئول فیلترینگ هم دراین‌باره صحبت کرده‌ام، آنها معتقدند با این دیدگاه که آیا استفاده از فلان سایت یا نرم‌افزار برای غالب مردم مفسده دارد یا خیر تصمیم به فیلترینگ می‌گیرند. بر همین‌ اساس من بررسی کردم و به این نتیجه رسیدم که به تشخیص خودم توییتر برای شخص خودم مفسده‌ای ندارد، البته به نوع استفاده هم ربط دارد. اینکه قرار نیست اینجا کاری خلاف قانون یا شرع انجام بدهیم.

او ادامه می‌دهد: من توییتر را مثل جایی برای تبلیغ می‌بینم. قرار نیست اینجا وقت‌گذرانی یا شوخی کنم، هدف من این است که حرف‌های ما اینجا شنیده شود و نباید خودمان را از این فضا محروم کنیم؛ چراکه فیلترینگ باعث نشده مردم از آنها استفاده نکنند. با استفاده‌نکردن فقط خودمان را از یک قابلیت ارتباطی محروم کرده‌ایم.

از آقای تشیعی می‌پرسم فضای سنتی حوزه و قم در این‌باره چه می‌گوید؟ آیا تا به ‌حال شده است که مثلا استاد شما یا خانواده یا حراست حوزه از حضور و فعالیت شما در یک شبکه اجتماعی فیلترشده که نگاه رسمی هم دیدگاه مثبتی نسبت به آن ندارد، انتقاد کنند یا از شما یا دوستانتان توضیح خواسته باشند؟ او می‌گوید: فضای قم سنتی است اما باوجود این وقتی می‌فهمند ما چه نوع فعالیتی در توییتر داریم، استقبال می‌کنند و رضایت دارند.

به گفته بسیاری از روحانیون و کسانی که در قم حضور دارند، دامنه فراگیری و استفاده از گوشی‌های هوشمند بین روحانیون و طلاب اخیرا بسیار زیاد شده است. البته طبق شنیده‌ها استفاده از شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر و فیس‌بوک در میان آنها چندان مرسوم نیست و کاربران طلبه آنها بسیار اندک هستند و بیشتر ابزارهایی مانند تلگرام و واتس‌اپ بین آنها رواج دارد. از این طلبه عضو توییتر همچنین پرسیدم برای فعالیت در این شبکه اجتماعی آیا نوعی حد و مرز برای فعالیت خود قائل هستید؛ مثلا اینکه اگر عکس یک کاربر که بی‌حجاب یا به تعبیر رایج بدحجاب باشد، آیا او را فالو می‌کنید، یا قواعدی از این دست؟ این پاسخ اوست: برای فعالیت یک‌سری حدود دارم. معیارهای شخصی من این است که عکس بی‌حجاب و کم‌حجاب را به‌هیچ‌وجه لایک نمی‌زنم چون مبانی دینی دارد و صرفا نظر شخصی من نیست اما فالو را انجام می‌دهم منتها بیشتر کسانی را فالو می‌کنم که حرفی برای گفتن داشته باشند؛ مثلا ممکن است کسی را فالو کنم که اصلا هم قبولش ندارم، مثل اکانت آقای اوباما، ولی می‌خواهم بدانم چه می‌گوید.

یکی دیگر از کاربران فعال توییتر، طلبه‌ای است با نام کاربری ساما؛ سیدعلی‌اکبر موسوی. او البته منتقد نوع فعالیت بیشتر طلاب حاضر در توییتر است. او در این‌باره می‌گوید: به نظر من یک ویژگی مهم این دوستان این است که خودشان را در مقام «هدایتگری» می‌دانند و می‌خواهند بقیه را «هدایت‌» کنند. زمینه‌اش هم این است که من حقم و دیگران باطل. همین مسئله باعث می‌شود بیشتر از اینکه یک انسان معمولی باشند، مُبلغ هستند. انسان معمولی دندانش درد می‌گیرد، بچه‌اش مریض می‌شود. دیر به سر کار می‌رسد و ... و از اینها در شبکه‌های اجتماعی هم می‌نویسند اما تقریبا تمام توییت‌های اینها هدایتگری است. حالا هدایتگری سیاسی یا دینی و وقتی هدایتگری باشد، تقابل ایجاد می‌کند، اما وقتی من از دندان‌درد بنویسم، از املای بچه‌ام بنویسم، هیچ تقابلی نیست؛ یک داستان انسانی که برای همه اتفاق می‌افتد را بیان می‌کنم، می‌شوم یکی مثل همه.
منبع:‌روزنامه شرق