ویکی لیکس؛ روشنگری یا تسویه حساب شخصی؟

تاریخ انتشار : ۱۹ مرداد ۱۳۹۵

با انتشار اسناد کمیته ی ملی حزب دموکرات از‌سوی ویکی لیکس، بار دیگر پرسش و گمانه زنی‌هایی درباره منابع اطلاعاتی و مقاصد اصلی این سایت آغاز شده‌است.

به گزارش گرداب؛ انتشار ایمیل‌های کمیته‌ی ملی حزب دموکرات، در وبگاه ویکی لیکس، سؤالات زیادی را پیرامون این حزب و رویدادهای سیاسی اخیر آمریکا برانگیخت.

این حوادث، همچنین سؤالاتی را در مورد خود ویکی لیکس مطرح نمود. پرسش‌هایی که چگونگی فعالیت این سایت و دسترسی آن به اطلاعات سری را به چالش می‌کشد و نقاط ضعف ویکی لیکس و سازنده‌ی آن جولیان آسانژ، مانند انتشار اطلاعات شخصی در افشاگری‌ها و استفاده از اطلاعات برای تسویه‌حساب را آشکار می‌نماید.

در مورد نحوه‌ی به دست آمدن اطلاعات کمیته ملی حزب دموکرات آمریکا و نحوه‌ی دسترسی آسانژ به آن‌ها، همچنان اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما رابطه‌ی آسانژ با روسیه، این احتمال را که یک جاسوس روس یا یک واسطه، مسئول این اتفاق بوده باشد را قوت می‌بخشد. آقای آسانژ تأکید دارد که این پرسش‌ها برای منحرف ساختن ذهن‌ها از موضوع اصلی که اطلاعات حزب دموکرات است مطرح می‌شود، اما این سؤال ذهن بسیاری را به خود مشغول ساخته است.

به عقیده‌ی بسیاری، ویکی لیکس و مدیرش همچنین باید در مورد نحوه‌ی افشای اطلاعات توضیح دهند. در میان اسناد منتشرشده از کمیته‌ی حزب ملی دموکرات، کدهای امنیتی و اطلاعات کارت اعتباری شخصی افراد نیز وجود دارد اما آقای آسانژ مدعی شد که با عدم انتشار این اطلاعات شخصی از افراد، اسناد ناقص می‌شد.

بااین‌وجود، قوانینی نانوشته در مورد منع انتشار اطلاعات شخصی خطرناک وجود دارد. در سال 2010، پیش از انتشار اولین اطلاعات سری جنگ افغانستان، آسانژ و گروهی از روزنامه‌نگاران، شامل گاردین، نیویورک‌تایمز و اشپیگل، بر سر انتشار نام منابع اطلاعاتی افغان در کشمکش و اختلاف‌نظر بودند. آسانژ تنها کسی بود که مخالفت خود را با انتشار این اسامی اعلام کرد و این امر را خطرناک دانست. اما اتفاقی که در عمل افتاد، انتشار 15000 سند دراین‌باره، از سوی ویکی لیکس بود که نام صد شهروند افغان را شامل می‌شد و این رفتار متناقض از جانب آسانژ، صحت اسناد منتشرشده از جانب او را، زیر سؤال می‌برد.

مدرکی مبنی بر کشته شدن هیچ یک از افرادی که نامشان در این افشاگری فاش شد، در دست نیست؛ اما این امر امکان منحرف ساختن اذهان عمومی از اسناد مهم جنگ را با برپایی جنجال بر سر انتشار اسامی افراد، فراهم نمود.

ادوارد اسنودن در مقایسه با آسانژ در انتشار اسناد، با احتیاط بسیار بیشتری عمل کرده است. وی اخیراً در انتقاد از آسانژ نوشت: خصومت و تسویه‌حساب‌های شخصی ویکی لیکس حتی در مقیاس بسیار محدود، اشتباه است. به اعتقاد اسنودن، انتشار برخی از اسناد توسط آسانژ، به‌ دور از نیت اطلاع‌رسانی و حمایت از جریان آزاد  اطلاعات بوده و صرفاً بر اساس اغراض شخصی، این افشاگری‌ها انجام‌شده است.

باوجود تمام مسائل مطرح‌شده، ژولیان آسانژ، همچنان مدعی است که ویکی لیکس وسیله‌ای برای روشنگری است.