مرحله اول سرشماری عمومی نفوس و مسکن از امروز سوم مهر تا بیست و چهارم مهر به صورت اینترنتی انجام می شود.
سابقه شمارش جمعیت یا همان سرشماری نفوس در ایران به سال 1335 برمی گردد و تاکنون هفت مرحله آمارگیری در کشور انجام شده است، امارهایی که سندی قابل اتکا برای برنامه ریزی های کلان برای حرکت کشور در مسیر توسعه همه جانبه است و لذا هر اندازه این امار و اطلاعات دقیق تر باشد می تواند سیاستگذاران را در تدوین برنامه هایی واقع بینانه تر یاری بخشد.
امسال نیز قرار است هشتمین دور امارگیری نفوس و مسکن در کشور انجام شود طرحی ملی که فعالیتهای اجرایی آن با فرمان رئیس جمهور از چندی پیش کلید خورد و قرار است مرحله نخست ان از امروز در سراسر کشور آغاز شود .
آغاز سرشماری اینترنتی از امروز
به گفته امید علی پارسا رئیس مرکز آمار ایران ؛مرحله اول سرشماری عمومی نفوس و مسکن از فردا تا بیست و چهارم مهر به صورت اینترنتی انجام می شود و سپس در مرحله دوم امارگیری از 25 مهر تا 25 آبان آمارگیران با مراجعه حضوری به منازل ان دسته از کسانی که موفق به ثبت اطلاعات اماری خود از طریق اینترنت نشده اند اطلاعات لازم را جمع آوری می کنند ."
وی می افزاید: اگر در این دو مرحله کسی موفق به ثبت نام نشود ، به صورت تلفنی اطلاعات وی را دریافت خواهیم کرد.
ده دقیقه زمان پاسخگویی به 29 سوال کلیدی
این آمار گیری مشمول تمام کسانی که در ایران زندگی می کنند اعم از اتباع ایرانی و غیر ایرانی است ،مردم در مرحله اول که بصورت اینترنتی است می توانند بصورت شبانه روزی از سوم مهر با مراجعه به سایت www.sarshomari.ir و در حداکثر ده دقیقه ، فرم ساده پیش بینی شده را پر کنند و کد رهگیری بگیرند.
اطلاعات مردم محرمانه می ماند
در قالب این امارگیری تمامی اطلاعات هویتی و شناسنامه ای تمام افراد خانواده،سطح سواد، نوع اشتغال، مهاجرت، وضعیت تاهل، باروری، نوع مسکن و مرگ و میر خانواده کسب می شود اطلاعاتی که طبق قانون مرکز آمار کاملا محرمانه است و به هیچ وجه در اختیار هیچ مقام مالیاتی، قضایی یا مقامات دیگر قرار نمی گیرد.
نخستین تجربه سرشماری اینترنتی در ایران
اما انچه که این دوره از سرشماری نفوس و مسکن را برجسته کرده است بکارگیری از شیوه های نوین الکترونیکی و جمع اوری امار از طریق اینترنت است رویکردی که بعد از پیوستن ایران به باشگاه نظام آماری مدرن در دنیا اجرایی شده است .
رویکردی که مرکز امار ایران برای تشویق مشارکت مردم تصمیم گرفته به هزار نفر از خانوارهایی که در سرشماری اینترنتی شرکت کنند به قید قرعه یک میلیون تومان جایزه پرداخت کند.
رئیس مرکز آمار ایران می گوید:"صحت ، دقت و صرفه جویی را از ویژگی های سرشماری اینترنتی بیان کرد و 45 درصد اطلاعات از طریق اینترنت جمع آوری خواهد شد."
به گفته وی در این مرحله تعداد سوالات از 50 مورد به 29 سوال کاهش یافته و سوالات حساسیت برانگیز از مردم پرسیده نمی شود و محور سوالات درباره جمعیت، تحرکات جمعیتی و محل سکونت است .
انتظار برای مشارکت 45 درصد مردم
پارسا رئیس مرکز آمار ایران براین باور است که با توجه به ضریب نفوذ 45 درصدی نفوذ اینترنت در کشور امکان مشارکت همین میزان از مردم در سرشماری اینترنتی وجود دارد که کمک فراوانی در کاهش هزینه این طرح ملی و اجرای بهینه آن خواهد داشت ."
طرحی که دست کم 200 میلیارد تومان برای دولت هزینه خواهد داشت و کاهش 35 هزار نفری امارگیران از جمله دستاوردهای این طرح است.
نتایج دلسرد کننده سرشماری اینترنتی در دنیا
اما صرفه‌جویی در مدت زمان پردازش داده‌ها را هم می‌توان از مزایای استفاده از اینترنت در سرشماری‌ها دانست، آمریکا، سنگاپور، سوئیس، اسپانیا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند و کره جنوبی از پیشگامان سرشماری اینترنتی هستند.
استرالیا به عنوان یکی از پیشگامان این نوع سرشماری در سال 2001تا 2001اقدام به چنین کاری کرد، اما با وجود تحت پوشش بودن 50 درصدی اینترنت در آن کشور، فقط پنج درصد مردم از این طریق در سرشماری شرکت کردند و در سرشماری 2005تا 2006تنها چهار درصد پیشرفت حاصل شد و 9درصد مردم از این طریق در سرشماری شرکت کردند.
همچنین کانادا در سال 2005 که تا 70درصد پوشش اینترنت داشت، اقدام به سرشماری اینترنتی کرد که فقط 15درصد از اطلاعات از طریق اینترنت کسب شد.
در روش خوداظهاری هم پرسشنامه برای خانوار ارسال و آنها آن فرم را تکمیل می‌کنند و برای مرکز آمار می‌فرستند.
کشورهایی مانند ترکیه، آمریکا و یونان به این روش عمل می‌کنند، به طوری که پرسشنامه را پرسشگر ارسال می کند و پاسخ از طریق خوداظهاری صورت می‌گیرد. روش برگشتی پستی هم در کانادا، فرانسه و انگلستان متداول است.
اما در ایران طرحی که قرار است ازصبح فردا اجرایی شود مطلع‌ترین فرد هر خانوار می‌تواند با مراجعه به سامانه www.sarshomari95.ir
مراجعه کند وبا وارد کردن شماره ملی سرپرست خانوار به عنوان رمز ورود به پرسشنامه سرشماری دسترسی یابد و اطلاعات خانوار خود را در آن وارد کند.
پس از تکمیل پرسشنامه و تایید نهایی عددی تحت عنوان «کدآماری» از طریق رایانه شخصی یا پیامک در اختیار پاسخگو قرار می‌گیرد،حفظ و نگهداری کد آماری بسیار مهم است.
کد 12 رقمی اینترنتی را حفظ کنید!
خانم فریبا بنی هاشمی دبیر ستاد می گوید: پس از پایان سرشماری اینترنتی کد 12رقمی از سوی ستاد سرشماری به فردی که اطلاعات را ارایه می دهد، ارائه خواهد شد.
وی افزود : این کد از طریق پیامک هم به همان فرد ارسال می شود و فرد باید این کد را حفظ کند و زمانی که مامور سرشماری به در منزل آنها مراجعه می کند آن را به مامور نشان دهد تا دیگر در سرشماری حضوری شرکت نکند.
بنی هاشمی می گوید: در این سرشماری اطلاعات جمعیت ، مهاجرت ، سواد و تحصیلات ، باروری و وضع زناشویی ، اقلام مسکن ، فعالیت ، دین و نوع دفترچه بیمه از مردم پرسش خواهد شد.
وی می افزاید : "فردی که پرسشنامه سرشماری را به شکل اینترنتی یا حضوری پاسخ می دهد باید از اطلاعات کد ملی اعضای خانوار ، کدپستی ، تاریخ تولد اعضای خانوار ، نوع اسکلت بنای مسکونی ، مساحت زیربنا و مصالح بکار رفته آگاهی داشته باشد."
به گفته مسئولان مرکز آماری ایران نتایج اولیه سرشماری نیمه نخست دی امسال منتشر می شود و نتایج تفصیلی آن نیمه نخست سال 1396 اعلام خواهد شد.