گزارش معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات؛

چه کسانی به اطلاعات کاربران دسترسی دارند

تاریخ انتشار : ۱۷ مهر ۱۳۹۵

معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات با انتشار نتایج بررسیهای موسسات معتبر امنیتی دنیا درباره حفظ حریم شخصی درشبکه‌های اجتماعی، بر لزوم آگاهی‌رسانی عمومی به کاربران به ویژه نوجوانان تاکید کرد.

به گزارش گرداب معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران، با تحلیل وضعیت امنیت رایانه ای در جهان امروز در بسته حمایتی توسعه شبکه های اجتماعی داخلی، توصیه هایی را برای حفظ حریم خصوصی کاربران در شبکه های اجتماعی آنلاین منتشر کرده است.

براساس آمارهای ارائه شده در این بسته حمایتی، تحقیقات متعددی از سوی موسسات معتبر بین المللی در خصوص رفتار کاربران در فضای مجازی و عضویت آنها در شبکه های اجتماعی صورت گرفته است که نتایج آن از عدم اعتماد کاربران به این شبکه ها حکایت دارد.

چه کسانی به اطلاعات کاربران دسترسی دارند

در شبکه‌های اجتماعی اولیه، توجه کمی به کنترل دسترسی و افشای اطلاعات کاربران وجود داشت و بعد از ایجاد اولین توده عظیم کاربران شبکه‌های اجتماعی، این مسئله به طور فزاینده مورد توجه قرار گرفت. رفته‌رفته کاربران خواستار حفاظت از اطلاعات منتشر شده توسط آن‌ها در این شبکه‌ها شدند و هم‌اکنون حفظ حریم خصوصی، به یکی از مطالبات اصلی کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است.

اخیرا با ارائه شکایت‌های قانونی مختلف این سؤال مطرح می شود که آیا محتویات موجود در این شبکه‌ها به صورت نادرست و یا غیرمجاز منتشر می‌شوند و یا خیر و چه کسانی به این اطلاعات دسترسی دارند.

چگونگی تضمین حفاظت از اطلاعات مهمترین چالش کاربران فضای مجازی

با توجه به اینکه اطلاعات ذخیره شده توسط کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مواردی مثل عکس، فیلم، اطلاعات شخصی و محل سکونت باشند، دریافت این اطلاعات توسط افراد غیرمجاز و با اهداف سوء، می‌تواند موجب ضررهای جانی و مالی و در کمترین حالت، آزار و اذیت روانی باشد.

بنابراین چگونگی تضمین حفاظت از اینگونه اطلاعات توسط شبکه‌های اجتماعی، یکی از چالش‌های کلیدی استفاده از این شبکه‌ها خواهد بود و در همین راستا نیز تمایل کاربران به حفظ حریم خصوصی در این شبکه‌ها رو به افزایش است.

کاربران شبکه های اجتماعی به ۲.۴ میلیارد نفر می رسند

روند رو به رشد کاربران شبکه‌های اجتماعی در سطح جهان که توسط موسسه آمریکایی eMarketer  بررسی شده نشان می دهد که در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲.۴ میلیارد کاربر شبکه اجتماعی در سطح جهان وجود خواهد داشت. همچنین رشد افزایشی کاربران این شبکه‌ها گواه این مسئله خواهد بود که اهمیت رعایت مسائل امنیتی و حریم خصوصی در این شبکه‌ها نیز باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

۸۸ درصد کاربران فیس بوک اعتمادی به امنیت اطلاعاتشان ندارند

در تحقیقی توسط مؤسسه CNBC ، میزان اعتماد کاربران شبکه اجتماعی فیس بوک به نگهداری از اطلاعات شخصی آنها توسط این شبکه بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که حدود ۶۰ درصد از کاربران، تقریبا اعتمادی به فیس بوک در این زمینه ندارند. علاوه براین ۲۸ درصد از کاربران اعتماد متوسطی به این شبکه دارند و بنابراین این دسته از کاربران نیز اطلاعات حساس خود را درفیس بوک قرار نمی دهند. لذا می‌توان نتیجه گرفت که این شبکه اجتماعی نتوانسته است انتظارات حریم خصوصی کاربران را فراهم کند.

نوجوانان نگران حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی

در بررسی دیگر توسط مرکز تحقیقات Pew ، تنظیمات حریم خصوصی نوجوانان در کشور آمریکا برای شبکه اجتماعی فیس بوک مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی بیان می‌کند که ۶۰ درصد نوجوانان، دسترسی به اطلاعات خود را با بالاترین سطح حفظ حریم خصوصی تنظیم کرده‌اند. این مساله نشانگر گرایش به حفظ حریم خصوصی در این رده سنی است که دلیل اصلی آن، جلوگیری از آسیب‌های احتمالی عضویت در شبکه‌های اجتماعی است. علاوه بر این، ۲۵ درصد از این گروه سنی، تنظیمات حریم خصوصی را در سطح متوسط و ۱۴درصد نیز در سطح عمومی قرار داده‌اند.

آگاهی عمومی از سیاستهای حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی کم است

اگر چه نگاه به نتایج فوق، می‌تواند گواهی بر تمایل و گرایش نوجوانان به حفظ حریم خصوصی آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی باشد، اما این آمارها مستقل از میزان آگاهی نوجوانان از لزوم حفظ حریم خصوصی استخراج شده است.

نتایج نظرسنجی موسسه madia common sense نشان می‌دهد که میزان آگاهی نوجوانان از سیاست‌های حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مناسب نیست. در این نظرسنجی، درصد افرادی که از سیاست‌های حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مطلع نیستند، با درصد افرادی که تنظیمات حریم خصوصی فیس بوک خود (به عنوان یک شبکه اجتماعی فراگیر) را در حالت عمومی قرار داده‌اند، مطابقت می‌کند.

این مسئله می‌تواند تاییدکننده این موضوع باشد که قرار گرفتن تنظیمات روی حالت عمومی می‌تواند ناشی از عدم آگاهی از سیاست‌های حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی باشد. بنابراین افزایش آگاهی عمومی می‌تواند موجب تغییر در وضعیت فوق و رعایت هر چه بیشتر مسائل حریم خصوصی توسط نوجوانان شود.

اعتماد کاذب به شبکه های اجتماعی نگران کننده است

تهدیدات جانی و مالی، بیشتر از هرکسی، نوجوانان را در شبکه‌های اجتماعی تهدید می‌کند و آگاهی آنان از تهدیدات، می‌تواند از بروز مشکلات و آسیب‌های موجود در این زمینه برای این قشر جلوگیری کند.

به همین دلایل در مرکز تحقیقاتی Pew  نیز آمارهایی در خصوص اطلاعات خصوصی منتشر شده توسط نوجوانان در رسانه‌های اجتماعی ارائه داده است. این اطلاعات از نام، عکس و تاریخ تولد گرفته و تا روز تولد، آدرس رایانه، محل زندگی و شماره تلفن آن‌ها متغیر است. استخراج این اطلاعات توسط بدخواهان، می‌تواند منجر به سوء‌استفاده‌های تبلیغاتی، مالی و حتی جانی شود و طبیعتا انتشار این اطلاعات حساس می‌تواند به دو دلیل عدم آگاهی از مسائل امنیتی و حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، با اعتماد کاذب به این شبکه‌ها انجام شده باشد.

۲۳ درصد افراد اطلاعات خصوصی خود را در شبکه های اجتماعی منتشر نمی کنند

نگرانی‌های حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۱۴ از دیدگاه رده سنی ۱۵ تا ۳۵ سال در ایالات متحده، آمارگیری جالب دیگری است که توسط Fortinet در این زمینه انجام شده است. بر اساس این آمارگیری ، حدود ۲۷ درصد از افراد نگران شناسایی اطلاعات خصوصی‌شان مثل برنامه‌های کاری و تفریحی هستند. حدود ۲۵ درصد نگران دسترسی بازاریاب‌ها و سازمان‌های تبلیغاتی به اطلاعات آن‌ها هستند. حدود ۲۱ درصد نگرانی در این زمینه ندارند و ۲۳ درصد نیز اصلا اطلاعات خصوصی خود را منتشر نمی‌کند.

۹۳ درصد کاربران شبکه های اجتماعی خواهان قابلیت حذف اطلاعاتشان هستند

نتایج ۳ نظرسنجی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی Bitkom شامل اطلاعات جالبی است. در نظرسنجی اول از افراد پرسیده شده که چه جنبه‌هایی از تنظیمات حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی برای شما اهمیت دارد. در پاسخ به این سوال بیش از ۹۳ درصد افراد حذف اطلاعات موجود بدون هرگونه مشکلی را مهم‌ترین ویژگی حریم خصوصی برای شبکه‌های اجتماعی عنوان کرده‌اند.

همچنین حدود ۹۱ درصد قابل تنظیم بودن مشاهده‌پذیری اطلاعاتشان برای افراد یا گروه‌های خاص را مطرح کرده‌اند. ۸۷ درصد نیز مشاهده‌پذیری پست‌هایشان توسط افراد مجاز را هم ارزیابی کرده‌اند.

۸۳ درصد عدم قابلیت شناسایی نمایه‌شان توسط موتورهای جستجو را مهم توصیف کرده‌اند. ۸۲ درصد قابلیت مسدودسازی و جلوگیری از برچسب‌گذاری آن‌ها در عکس‌ها و پست‌ها توسط افراد دیگر را به عنوان یک تنظیم مهم پیشنهاد داده‌اند. ۷۸ درصد به طور کلی عدم قابلیت مشاهده نمایه‌شان در شبکه اجتماعی را مهم جلوه‌ داده‌اند و ۷۰ درصد نیز مسدودسازی درخواست‌ها را مطرح‌ کرده‌اند.

در تمامی موارد، درصدهای ارائه شده بالا است و می‌توان نتیجه گرفت که ارائه همه این موارد در شبکه‌های اجتماعی حیاتی ارزیابی می‌شود.

۸۰ درصد کاربران خواستار مقررات سختگیرانه برای حفاظت اطلاعات هستند

در نظرسنجی دوم، میزان موافقت افراد با برخی نکات در مورد امنیت شبکه‌های اجتماعی پرسیده شده است. در طی این نظرسنجی حدود ۹۱ درصد از افراد تایید کرده‌اند که شبکه‌های اجتماعی باید روش‌های حفاظت از داده بهتری داشته باشند. ۹۰ درصد متذکر شده‌اند که شبکه‌های اجتماعی باید نحوه استفاده از اطلاعات خصوصی افراد را بهتر توضیح دهند.

۸۱ درصد اظهار داشته اند که باید یک مهر تایید کیفیت برای شبکه‌های اجتماعی در زمینه حفاظت از داده‌ها وجود داشته باشد. ۸۰ درصد نیز از حکومت درخواست داشته‌اند که مقررات سخت‌گیرانه‌تری را برای حفاظت از داده در شبکه‌های اجتماعی وضع و اجبار کند.

۶۵ درصد کاربران اطلاعاتی در مورد نحوه حفاظت از اطلاعاتشان ندارند

در همین حال ۶۵ درصد افراد اعلام کرده‌اند که اطلاعاتی در مورد چگونگی حفاظت از داده‌های خود در شبکه‌های اجتماعی ندارند. در این میان تنها ۴۰ درصد بیان داشته‌اند که سرویسی که شبکه اجتماعی ارائه می‌دهد، حق دسترسی به داده‌های شخصی را دارد.

علاوه بر این، تنها ۲۲ درصد بیان کرده‌اند که مراقبتی روی اتفاقات رخ داده در داده‌هایشان در شبکه‌های اجتماعی ندارند. بنابراین، از بررسی موارد ذکر شده در این نظرسنجی، می‌توان به طور کلی به عدم اعتماد کاربران به شبکه‌های اجتماعی دست یافت.

۹۳ درصد کاربران خواهان تنظیمات گسترده حریم خصوصی

در نظرسنجی سوم، اهمیت برخی نکات هنگام انتخاب یک شبکه اجتماعی برای استفاده توسط کاربران در نظر گرفته شده است. در طی این نظرسنجی ۹۵ درصد افراد حفظ امنیت و حریم خصوصی اطلاعات شخصی خود را به عنوان عامل کلیدی برای انتخاب شبکه اجتماعی مورد استفاده خود معرفی کرده اند.

۹۴ درصد تاکید داشته‌اند که باید کنترل و استفاده از داده‌های شخصی توسط شبکه اجتماعی طبق استانداردهای حفاظت از داده صورت پذیرد. ۹۳ درصد اظهار کرده‌اند که تنظیمات حریم خصوصی باید گسترده (یعنی در برداشتن تمامی حالت‌ها) و ساده باشد.

۸۸ درصد نیز ویژگی‌های شبکه را مدنظر قرار داده‌اند و ۸۱ درصد عضو بودن دوستان، همکاران و خانواده خود در آن شبکه را ملاک انتخاب خود قرار می‌دهند. ۶۰ درصد نیز بین‌المللی بودن شبکه اجتماعی را مورد توجه قرار داده اند. همان‌طور که دیده می‌شود، باز هم حفظ امنیت و حریم خصوصی در رأس مطالبات کاربران از شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است.

حفظ امنیت مهمترین مطالبه کاربران در فضای مجازی

به گزارش مهر، اطلاعات منتشر شده از سوی معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات در بسته حمایتی راهکارهای توسعه امن فضای مجازی و شبکه های اجتماعی آنلاین با استناد به آمارهای موجود، به خوبی نشان می‌دهد که تمایل به حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی تا چه حد در کاربران رو به افزایش است و دلیل این امر نیز طبیعتا مخاطراتی است که به دلیل افشای اطلاعات شخصی گریبان‌گیر افراد شده است.