به گزارش گرداب، مارک سارمن (Mark Surman)، مدیر اجرایی سازنده فایرفاکس بنیاد موزیلا (Firefox maker the Mozilla Foundation) به تازگی اعلام کرد بیشتر اینترنت در یک فضای خطرناک قرار داشته و مردم به عنوان شهروندان آن باید برای نجات آن تلاش بکنند.
وی اشاره کرد: «ما احتمالاً از رشد بیش از 30 ساله‌ی اینترنت وحشت داریم و نشانه‌هایی از وجود وضعیت ناسالم خطرناک در آن دیده می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به حمله‌ی بات نت میرای (Mirai) در سال گذشته، ارتباطات بازار، سانسورها و نظارت‌های دولتی، نقض داده و سیاست‌هایی خفه‌کننده‌ی نوآوری اشاره کرد.»
سارمن با بیان سؤالی گفت: «من شگفت‌زده هستم که آیا منابع گران‌بهای عمومی می‌توانند، همچنان امن، ایمن و قابل‌اعتماد باقی‌مانده و نجات پیدا کنند؟»
سارمن افزود: «طرح چنین سؤالاتی هم‌اکنون ممکن است مسئله‌ای حیاتی باشد؛ زیرا ما در عصری زندگی می‌کنیم که اینترنت به آرامی دارد ما را احاطه می‌کند. اینترنت اشیا، سامانه‌های خودکار و هوش مصنوعی در این دنیا وجود دارد. ما از رایانه‌ها استفاده نمی‌کنیم؛ بلکه درون آن زندگی می‌کنیم.»
وی ادامه داد: «این که اینترنت چگونه کار کرده و آیا سالم است یا خیر، تأثیر مستقیمی روی شادی، حریم خصوصی، شرایط اقتصادی و دموکراسی ما دارد.»
سخنان ذکر شده توسط سارمن در اولین گزارش سلامت اینترنت1 موزیلا در مورد شکل‌گیری روندهای سالم و ناسالم در سطح اینترنت آمده است. این گزارش شامل 5 زمینه‌ی مختلف نوآوری باز، گنجایش دیجیتالی، غیرمتمرکز سازی، سواد دیجیتالی و امنیت و حریم خصوصی می‌شود.
بر اساس گزارش مذکور که در اکتبر سال 2016 منتشر شده، آماده است هم‌اکنون بیش 1.1 میلیارد وبگاه در اینترنت وجود دارد که بر پایه‌ی نرم‌افزارهای متن‌باز توسعه داده شده‌اند که نشانه‌ی خوبی برای نوآوری باز به حساب می‌آید؛ اگرچه اینترنت به صورت مداوم در حال فرار از سیاست‌های بد تعیین شده است. به عنوان سیاست‌ها می‌توان به قوانین منسوخ شده‌ی کپی‌رایت، توافقنامه‌های تجاری محرمانه و مدیریت حقوق دیجیتالی محدود2 (digital-rights management) اشاره کرد.
هم‌اکنون بیش از 3 میلیارد نفر از اینترنت استفاده می‌کنند و سال 2015، 15 درصد و سال 2016، 56 درصد کاربران از شبکه خارج شدند.
موزیلا نگران است با وجود این که طراحی غیرمتمرکز اینترنت در دوران شکوفایی به سر برده و حمایت قانون را نیز در کنار خود دارد، از سوی چند بازیگر کلیدی مانند فیس‌بوک، گوگل، اپل، تنسنت (Tencent)، علی‌بابا، آمازون که در عرصه پیام‌رسانی، تجارت و جستجو نقش انحصاری دارند، تهدید می‌شود.
در بخشی از گزارش سلامت اینترنت ذکر شده است: «شرکت‌های ذکر شده در بالا خدمات گسترده‌ای را به مردم ارائه می‌دهند؛ اما در کنار آن ثروت بسیاری به دست آورده و روی ارتباطات انسانی کنترل پیدا می‌کنند که در طول تاریخ بی‌سابقه است.»
شرکت موزیلا بیان کرد در حال گسترش و تقویت الگوریتم‌های رمزنگاری خود در زمینه‌ی ارتباطات در سطح اینترنت است؛ اما مقامات انگلیس قوانین نظارتی جدیدی را به عنوان اسنوپر (Snooper) تصویب کرده است.
علاوه بر موارد بالا در مورد بدافزار میرای که در سال گذشته یک حمله‌ی اختلال سرویس توزیع شده (DDoS) را از طریق ابزارهای مجهز به اینترنت اشیا انجام داد، مواردی بیان شده و ایجاد قوانین و استانداردهای جدید توصیه شده است.
گزارش یاد شده توجه ویژه‌ای نیز به سواد دیجیتالی و نحوه‌ی یادگیری برنامه‌نویسی و استفاده از رایانه داشته و بخش‌هایی مانند شناسایی اخبار جعلی و جداسازی تبلیغات از جستجو را نداده گرفته است.
____________________________________
1- prototype' of the Internet Health Report
2- مدیریت حقوق دیجیتالی به فناوری‌هایی گفته می‌شود که سازندگان سخت‌افزار، ناشران، و دارندگان حق تکثیر به کار می‌برند تا استفاده از ابزارهای دیجیتالی یا خود محتوای دیجیتال را کنترل کنند.
