به گزارش گرداب، فضای مجازی با حدود چهار میلیارد عضو و ویژگی های مهمی همچون فراگیری، فرازمانی، فرامکانی و چند رسانه ای بودن دارای چنان قابلیتی گشته که تاثیر به مراتب بیشتری از فضای فیزیکی در زندگی بشر یافته و به عرصه مهمی برای رقابت های سیاسی بازیگران بین المللی تبدیل شده است.
ویژگی های خاص این فضا مانند فرازمانی و فرامکانی باعث شده است که این فضا در تمام بیست و چهار ساعت شبانه روز و در تمام مکان ها در اختیار بازیگران سیاسی قرار بگیرد و ویژگی چند رسانه ای آن باعث می گردد انسانها با تمامی حواس خویش به تاثیرگذاری و تاثیرپذیری در این حوزه مشغول باشند. این فضا به دلیل اینکه به صورت شبکه شبکه ها تعریف می گردد قابلیت دسترسی بازیگران را به زیر ساخت های یکدیگر فراهم می نماید. از طرف دیگر در این فضا امکان ناشناسی و گمنام ماندن بازیگران در صورت نیاز وجود دارد.
این ویژگی ها در جریان بحران سایبری اخیر بین روسیه و آمریکا و تسری آن به دیگر کشورهای اروپایی به وضوح قابل رویت است. بحران اوکراین برای اولین بار پس از پایان جنگ سرد روابط مسکو و غرب را که از شرکای مهم اقتصادی یکدیگر بودند دچار تنش و آسیب نمود و غرب علیه روسیه وارد جنگ مالی و تحریم اقتصادی شد. از طرف دیگر روابط روسیه و غرب به سمت امنیتی شدن پیش رفت و دو طرف از سیاست های یکدیگر انتقادات تندی را مطرح نمودند. از یک طرف روسیه سیاست های گسترش ناتو به سمت شرق و استقرار سامانه موشکی در رومانی را به باد انتقاد گرفت و از آن سوی اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا از سیاست های روسیه در اوکراین و سوریه ابراز نگرانی کرد.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رقابت های دو کاندیدا که مواضع سیاست خارجی یکدیگر را به شدت مورد انتقاد قرار می دادند به گونه ای بود که کارشناسان و حتی عموم مردم پیش بینی می کردند که مواضع «ترامپ» به مواضع روسیه در روابط دوجانبه و برخی از موضوعات منطقه ای مانند سوریه نزدیک تر بوده و در صورت پیروزی این کاندیدا دو کشور به سمت حل تنش ها و همکاری بیشتر پیش خواهند رفت. در این میان در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اف بی آی و وزارت امنیت داخلی آمریکا درگزارشی مدعی شدند که روسیه کمیته ملی حزب دموکرات و رئیس ستاد تبلیغاتی «هیلاری کلینتون» را هک کرده است ولی کارشناسان امنیتی معتقدند که این مدارک قابل استناد قانونی نیست. شرکت های خصوصی امنیتی مانند «کراود استرایک» که درباره نفوذ در کمیته ملی حزب دموکرات تحقیقاتی به عمل آورده است می گوید که این گزارش زیاده روی کرده است.
ولی به هر حال این واقعه به دلیل وجود تنش در روابط روسیه با مجموعه غرب باعث شده است که دیگر کشورهای اروپایی نیز نسبت به بروز این مشکل در انتخابات آینده پیش روی کشورهای قاره سبز واکنش نشان دهند. برخی از مقامات احزاب ائتلافی آلمان هشدار داده اند که ممکن است روسیه درصدد نفوذ در انتخابات سال ۲۰۱۷ این کشور شود. به عنوان مثال رئیس امنیت داخلی این کشور در خصوص نفوذ روسیه در انتخابات آلمان ابراز نگرانی کرده است. این مقامات نگران تلاش مسکو برای تبلیغات منفی در خصوص مسائلی مانند مهاجرت و تضعیف جریان سیاست های حزب حاکم این کشور است. این مقامات به تلاش روسیه برای تقویت جریان مخالف منطقه گرایی اروپایی نیز اشاره نموده و نسبت به حملات اینترنتی و جنگ اطلاعاتی روسیه علیه این کشور هشدار داده است. برخی از مقامات دولت آلمان مانند «توماس اپرمن» رئیس فراکسیون حزب سوسیال دموکرات در مجلس آلمان تهدید کرده اند که قانونی را به تصویب خواهد رساند تا فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی درصورت انتشار اخبار غیر واقع تا ۵۰۰ هزار یورو جریمه شوند و این شبکه ها را ملزم خواهند کرد تا دفتر حمایت قانونی را که در ۲۴ ساعت شبانه روز در دسترس باشند را راه اندازی نمایند.
در دیگر کشور مهم اروپایی یعنی فرانسه نیز وضع به همین منوال است آژانس امنیت سایبری این کشور اعلام کرده است که احزاب این کشور باید آمادگی خویش را برای مقابله با تهدیدات سایبری انتخابات ریاست جمهوری آینده اعلام کنند. «پویارد» چند روز پیش دریک کنفرانس خبری اعلام کرد :من تاکید می نمایم که گروهی که در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشغول دخالت سایبری بود در فرانسه نیز فعال است و در مرزهای فرانسه باقی نخواهد ماند. در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه که در سال نو میلادی برگزار می گردد برخی از این کاندیداها با سیاست های «پوتین» رئیس جمهور روسیه در خصوص مسائلی منطقه ای مانند اوکراین و سوریه نزدیکی بیشتری دارند و ابراز نگرانی رئیس سازمان اطلاعات فرانسه ممکن است به دلیل ترس از پیروزی این افراد در انتخابات باشد.
به عقیده نگارنده به دلیل اصل ناشناسی در فضای مجازی انتساب به یک عمل مجرمانه و یا مداخله گرایانه به بازیگران سیاسی دشوار است ولی به دلیل شبکه ای بودن فضای مجازی امکان دسترسی هکرها به فضای مجازی بازیگران عرصه بین المللی امکان پذیر خواهد بود. ولی نکته ای که کمتر به آن پرداخته شده است اصل قدرت اقلیت «الوین تافلر» در کتاب به سوی تمدن جدید است. تافلر معتقد است که حکومت اکثریت که اصل مهم و مشروعیت بخش دوران موج دوم به شمار می رفت روز به روز اعتبار خویش را از دست می دهد. آنچه به حساب می آید نه اکثریتها بلکه اقلیتها هستند و نظام های سیاسی ما باید هر چه بیشتر منعکس کننده این واقعیت باشند. ولی ظاهرا لیبرال دموکراسی های غربی از این اصل غافل شده اند.
بنابراین می توان اینگونه نتیجه گیری کرد لیبرال دموکراسی های غربی که معمولا با اتکا به آرای دو سوم شرکت کنندگان در انتخابات و آرای نسبی احزاب به تشکیل کابینه مورد نظر خویش دست می یافتند امروزه با گسترش فضای مجازی و با ویژگی های متمایزکننده این فضا مانند چندرسانه ای بودن، فراگیری و فرازمان و فرامکان بودن با فشار مشارکتی اقلیتی مواجه شدند که تا قبل از شکل گیری این فضا چندان به مشارکت سیاسی علاقه ای نداشتند و به طور طبیعی نتیجه انتخابات دراین کشورها ممکن است باعث شگفتی گردد. البته بدیهی است که بازیگران رقیب این قابلیت را دارند تا از این فضا به نفع خویش حداکثر استفاده را بنمایند.
