به گزارش گرداب، مایکل دانیل، مشاور ارشد امنیت سایبری کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما و هماهنگ‌کننده امور امنیت سایبری شخص او بوده است. در اجلاس RSA که اواسط فوریه 2017 در سانفرانسیسکو برگزار شد، او به سه مدل فکری عمده درزمینه دفاع ملی اشاره کرد. این سه مدل عبارت‌اند از: امنیت مرزی، امنیت موشکی و بازدارندگی، که این مورد آخر را به‌عنوان تضمین تخریب متقابل نیز می‌شناسند. متأسفانه، هیچ‌یک از این مدل‌ها برای حل چالش امنیت سایبری که دنیا را در خود غرق کرده است، مناسب و کافی نیستند.
دانیل گفت:«ما به امنیت سایبری در ابعاد ملی، همچون امنیت مرزی نگاه می‌کردیم، ما همچنین این تصور را داشتیم که می‌توان امنیت سایبری را همچون دفاع موشکی و دفاع در مقابل هواپیماها قلمداد کرد؛ ما چنین تصوری از بازدارندگی، بخصوص بازدارندگی اتمی، داشته‌ایم. متأسفانه هیچ‌کدام از این سه مدل پاسخ‌گو نیست و هر سه غلط هستند.»
امنیت سایبری، با استفاده گسترده از دیواره‌های آتش و محافظت موضعی شروع شد، اما تاکتیک محافظت موضعی سال‌هاست که از صحنه امنیت سایبری حذف‌شده یا لااقل به پشت‌صحنه رفته است و اهمیت گسترده‌ای ندارد. دانیل در این مورد می‌گوید:«ما به‌عنوان جامعه، در مورد امنیت مرزی، نمی‌خواهیم که آمریکا درست در مرزهایش به عملیات دفاعی بپردازد. ما حتی مدلی برای آن داریم با عنوان «دیواره آتش بزرگ چین»، که البته ما فکر نمی‌کنیم به‌عنوان یک جامعه چنین چیزی مطلوب ما باشد.»
حال که دفاع دیواره مرزی و مدل محافظت موضعی پاسخ مناسبی نیست، در مورد دفاع موشکی بحث کنیم. چگونه است سامانه‌هایی بسازیم که حملات صورت گرفته علیه شبکه‌های دولتی و خصوصی را شناسایی و نابود کند؟ در نگاه اول جذاب به نظر می‌رسد، اما دانیل نظر دیگری دارد:«در تمام چهار و نیم سالی که مشاور ارشد و هماهنگ‌کننده امنیت سایبری رئیس‌جمهور بودم، هیچ‌گاه پیش نیامد که به دفتر رئیس‌جمهور بروم و بگویم، بیدار شوید که تا 30 دقیقه دیگر بدافزاری به‌سوی ما حمله خواهد کرد. هیچ‌گاه چنین چیزی رخ نمی‌دهد. این تصور که ما می‌توانیم بدافزار را ببینیم، یا بفهمیم از کجا شکل‌گرفته است و متوجه شویم چه زمانی به‌سوی ما حمله کرده است تا با ایجاد یک سپر دفاعی در مقابلش، از خود محافظت کنیم؛ کاملاً غلط است.»
اما در مورد بازدارندگی چطور؟ این مورد تنها زمانی عملی است که رقیب شما نیز درست به‌اندازه شما چیزی برای از دست دادن داشته باشد و در رقابت‌های نامتوازن، اعمال این مدل بسیار دشوار است. دانیل در این مورد نیز چنین توضیح داد:« ما همیشه در مورد انواع و اقسام رویدادهای سایبری رخ‌داده صحبت کرده‌ایم: از گروه‌های جرائم سازمان‌یافته، گروه‌های تحت حمایت دولت‌ها تا نوجوانانی که در زیرزمین خانه والدین خود دست به ماجراجویی می‌زنند. بازدارندگی تمام این‌ها با یکدیگر متفاوت است. نگاه به بازدارندگی با تصور قدرت تخریب متوازن، راه مناسبی برای حل مشکلات نیست.»
با بی‌اعتبار ساختن تمام مدل‌های پایه‌ریزی شده کنونی، دانیل پیشنهاد می‌کند تا مقامات دولتی، شرکت‌های خصوصی و افراد متخصص، گرد هم بیایند تا مدل‌های جدیدی را برای نحوه بازدارندگی مناسب در راهبرد کلان دفاعی تعریف کنند و اعلام می‌کند که با شرایط کنونی راه مناسبی برای جلوگیری از وقوع رویدادهای سایبری نداریم.
او می‌گوید:«یکی از مسائل پیش رو در چند سال آینده، این سؤال است که اگر مدل‌های کنونی غلط است، پس کدام مدل درست است؟ چگونه باید به مسئله امنیت سایبری فکر کنیم و چه مدلی را پیش رو قرار دهیم و چه راهکاری باید روی میز باشد؟»
بسیاری از کارشناسان معتقدند جنگ‌های آینده، جنگ‌های سایبری است. عده‌ای معتقدند هم‌اکنون نیز جنگ‌ها سایبری و الکترونیکی است، هرچند پس‌ازاین سهم حوزه سایبری بسیار بیش از آن خواهد شد که اکنون هست. عده‌ای از کارشناسان نیز میگویند نبردهای فردا، حتی اگر به‌صورت سایبری ادامه پیدا نکند، از یک معضل و اختلاف سایبری شروع خواهد شد و به سایر حوزه‌ها کشیده می‌شود.
بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه‌های دفاعی، نگران‌اند که دوره هشت‌صدساله حکومت‌های یکپارچه و نقش بلامنازع حکومت‌ها در امور دفاعی به پایان رسیده است و اکنون، پس از هشت‌صد سال، مجدد شرکت‌ها و گروه‌های خصوصی دفاعی تشکیل خواهد شد و بار دیگر آنچه از قرون‌وسطی به این سمت دیده نشده، یعنی وجود نیروهای دفاعی و تهاجمی شخصی و بی‌اهمیت بودن حکومت‌ها، بار دیگر رخ خواهد داد. درصورتی‌که چنین اتفاقی به مرحله وقوع برسد، هرکس توان مالی بالاتری داشته باشد، نیروهای قدرتمندتر را استخدام خواهد کرد و ارتشی شخصی شکل خواهد داد و به دلیل تعدد این افراد قدرتمند، جنگ‌های متعدد تعیین‌کننده قدرت‌های برتر خواهد بود. معلوم نیست آنچه در قرون‌وسطی هزار سال به درازا انجامید تا دوباره قدرت‌های مرکزی شکل بگیرد، این بار چه مدت به درازا بینجامد، اما مشخص است اگر دولت‌ها فکری برای مدل‌های دفاعی و تهاجمی خود نکنند، به‌زودی دولت مرکزی پدیده‌ای دور از ذهن و از دور خارج‌شده خواهد بود.
