به گزارش
گرداب به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامي، يكشنبه شب در ديدار و گفتگو با اساتيد، فضلا و طلاب نخبه حوزه علميه قم، علم را هويت حقيقي حوزههاي علميه خواندند و با اشاره به لوازم پايبندي عملي به اين بافت علمي، نكات مهمي را در باب ضرورت استقبال حوزهها از سؤال و شبهه، آزادانديشي و دوري از تحجر، اعتماد به نفس علمي، تكيه بر روشهاي منطقي و عقلاني در برخورد با آراي مخالف، نياز حوزهها به رشتههاي مختلف، نظام اخلاق و تربيت حوزه و ضرورت دشمن شناسي بيان كردند.
در اين ديدار كه بيش از 4 ساعت به طول انجاميد، رهبر انقلاب اسلامي علم را پايه اصلي حوزههاي علميه برشمردند و خاطرنشان كردند: «اساس حوزه علميه بر علم استوار است، بنابراين حوزه بايد به لوازم علم محوري پايبند باشد.»
حضرت آيت الله خامنهاي استقبال از طرح سؤال و شبهه را از جمله لوازم پايبندي حوزهها به هويت علمي دانستند و افزودند: «علم، پرسش زا و پرسش آفرين است و مجموعههاي علم محور از جمله حوزه، بايد با روي باز با سؤال و شبهه و ابهام روبرو شوند.»
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به معارضات علمي و بسيار جدي رايج در طول تاريخ حوزهها، خاطرنشان كردند: «اين سنت ارزشمند بايد در رشتههاي مختلف حوزه تقويت شود.»
ايشان قطع سؤال را منجر به قطع علم و دانش دانستند و افزودند: «طرح سؤال و بيان مسئله و شيوه جديد، هيچ ايرادي ندارد و حتي اگر آنچه مطرح ميشود غلط باشد بايد با شيوههاي علمي با آن برخورد كرد.»
رهبر انقلاب اسلامي آزادفكري و آزادانديشي را از ديگر سنتهاي رايج در حوزهها دانستند و با تأكيد بر تعميق اين سنت حسنه افزودند: «آزادانديشي خاصيت علمي بودن است و تحجر در ميدان علم اصولاً معنا ندارد.»
حضرت آيتالله خامنهاي در عين حال، برخي اظهارنظرها درباره نبودن فضاي آزادي و نقادي در حوزه را تهمتي بزرگ برشمردند و افزودند: «آزادانديشي جاري در حوزه از قبل نيز بيشتر است اما اين آزادانديشي بايد در سطوح مختلف گسترش و تعميق يابد و اهل فكر در همه رشتهها، همه گونه آراء و افكار خود را آزادانه بيان كنند.»
حضرت آيت الله خامنهاي خودباوري و اعتماد به نفس علمي را از ديگر لوازم استمرار هويت علمي حوزهها دانستند و افزودند: «در تضارب آرا و انديشهها، علم بايد برترين ارزش را در حوزهها داشته باشد، البته تقوا و زهد و خشوع ارزشهاي برتر است، اما علم قابل سنجش و محكزدن است و از اين منظر عالمترين افراد بايد در حوزهها داراي بيشترين ارزشها باشند.»
ايشان در باب اخلاق علمي حوزه، بر انصاف علمي و جديت در كارهاي علمي تأكيد كردند و افزودند: «استاد حوزه با مطالعه و تأمل، فكر نو توليد كند تا حوزه به آفات نظام جديد آموزش مبتلا نشود.»
رهبر انقلاب اسلامي ارتباط فعال با جامعه علمي و ملي و جامعه فراملي را از ديگر ضروريات حفظ بافت علمي حوزه دانستند و افزودند: «حوزه قم با دانشگاهها و ديگر حوزههاي كشور و حوزههاي جهان اسلام، ارتباط منضبط علمي داشته باشد و استفاده از وسائل نوين ارتباط جمعي، ميتواند اين ارتباطات را تسريع و تسهيل كند.»
حضرت آيت الله خامنهاي مخالفت با سركوب آراء را از ديگر سنتهاي پويا و زيباي حوزهها خواندند و افزودند: «در حوزهها براي رد نظر مخالف از روشهاي غيرعلمي استفاده نشود.»
ايشان استدلال و اقناع عقلي را اساس روشهاي علمي حوزهها و تكفير را روشي غيرعلمي خواندند و افزودند: «با آراي غلط، با استحكام اما متكي بر استدلال برخورد كنيد.»
رهبر انقلاب اسلامي آموزش همراه با تفكر و تحقيق و تدبر را از ديگر لوازم پايبندي حوزهها به ماهيت علمي برشمردند و خاطرنشان كردند: «استادان محترم حوزه از ابتدا طلاب را متكي بر مطالعه، تفكر و تحقيق تربيت كنند.»
ايشان با اشاره به ضرورت پژوهش محور بودن حوزه، نياز حوزهها را به رشتههاي مختلف علوم از جمله فلسفه خاطرنشان كردند و افزودند: «
فقه، ستون فقرات حوزه است اما حوزهها با اولويت بندي علوم، در رشتههاي ديگر نظير تفسير، فنون تبليغ و علوم انساني نيز متخصص تربيت كنند.»
حضرت آيت الله خامنهاي، استقبال از شيوههاي نو در آموزش و توليد علم را مورد تأكيد قرار دادند و با اشاره به اهميت نظام اخلاق و تربيت افزودند: «حوزه در عرصههاي برون حوزوي به ويژه در عرصه بسيار وسيع و تأثيرگذار آموزش و پرورش، تحرك بيشتر و حضور فعال داشته باشد.»
ايشان تحقق اين هدف را نيازمند تربيت متخصصان تعليم و تربيت و اخلاق دانستند و به مسئولان حوزه توصيه كردند: «به اين ضرورت توجه كافي كنند.»
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به بروز عرصهها و وسائل جديد و تأثيرگذار در افكار عمومي داخل و خارج، خاطرنشان كردند: «امكان بروز مستمر افكار و شبهات گوناگون، وظايف حوزه را بسيار سنگينتر و توجه حوزه به رشتههاي جديد و متنوع را ضروري ساخته است كه بايد براي اينكار برنامهريزي شود.»
ايشان جذب بيشتر افراد مستعد و مشتاق به حوزهها را لازم دانستند و با اشاره به اقدامات مثبت و مهمي كه در حوزه علميه قم انجام شده افزودند: «مديريت متين و قابل قبول كنوني كه تأييد مراجع معظم را نيز داراست در انجام اين اقدامات كاملاً مؤثر بوده است.»
رهبر انقلاب اسلامي با تأكيد بر پرهيز از تضعيف شوراي عالي و مديريت حوزه افزودند: «
همه مراقب باشند كه نهادهاي عميق و ريشه داري چون جامعه مدرسين تضعيف نشوند.»
حضرت آيت الله خامنهاي با اشاره به دشمني استكبار به ويژه آمريكا و صهيونيزم با ترويج و تعميق دين داري افزودند: «طرحها و اقداماتي همچون كاريكاتورهاي موهن، قرآن سوزي و ديگر اقدامات شبكه جهاني صهيونيزم نشان دهنده عمق خباثت دشمنان اسلام است و نبايد آنها را دستكم گرفت.»
ايشان افزودند: «حوزه علميه طبعاً در مقابل اين دشمنيها نميتواند ساكت باشد و با هوشياري در مقابل تحركات استكبار موضع ميگيرد.»
رهبر انقلاب اسلامي دشمن شناسي و پرهيز كامل از حركت در مسير دشمن را ضروري دانستند و افزودند: «آحاد ملت از جمله همه حوزويان هميشه مراقب باشند تا حتي يك حرف و يك گام كوچك نيز در مسير دلخواه دشمن برداشته نشود.»
حضرت آيت الله خامنهاي در بخش ديگري از سخنانشان، معنويت، توسل، تضرع، پرهيزگاري و بي رغبتي به امور دنيوي را اساس كار حوزه دانستند و خاطرنشان كردند: «اگر همه ساز و كارهاي علمي، منطقي و معقول فراهم شود ولي روح و گرايش اخلاقي و معنوي حاكم نباشد، كارها در جهت صحيح پيش نخواهد رفت.»
رهبر انقلاب اسلامي با يادآوري سيره اساتيد و علماي بزرگ و روشن ضمير حوزه از جمله امام خميني (ره) در نصيحت طلاب و دعوت عملي به اخلاق و معنويت، خاطرنشان كردند: «دل جوانان از زمينه مناسبي براي پذيرش نصيحت و حركت به سمت درجات عالي معنوي برخوردار است و بايد از اين زمينه مساعد استفاده و طلاب را قولاً و عملاً به تفكر و تأمل در باب آخرت و علم آموزي با نيت خالص الهي دعوت كرد.»
ايشان ديدار و گفتگو با فضلا، اساتيد و نخبگان حوزه را به ياد ماندني، و بسيار مفيد و لذت بخش خواندند و افزودند: «همه حرفهاي اساتيد و فضلا، خوب، سنجيده، ابتكاري و جالب بود.»
حضرت آيت الله خامنهاي افزودند: «در طرحها حتماً به شرايط و واقعيات توجه كافي شود تا امكان تحقق آنها افزايش يابد و سخنان خوب، در حد آرزو باقي نماند.»
حضرت آيت الله خامنهاي با تأييد سخنان برخي اساتيد درباره ضرورت تدوين سند چشم انداز حوزه و يا بيانيه مأموريت حوزه و روحانيت خاطرنشان كردند: «اين كار دشوار و پيچيده اگر با مقدمات صحيح انجام شود برنامهريزي دراز مدت را نيز ممكن ميكند اما تا آن موقع، لازم است طرحهاي قابل عمل را مطرح و با جديت پيگيري كرد.»
رهبر انقلاب اسلامي همچنين با اشاره به سخنان يكي از استادان درباره علوم انساني، خاطرنشان كردند: «
علوم انساني، علومي لازم و ضروري است به شرط اينكه بر اساس جهان بيني اسلامي شكل گرفته باشد.»
رهبر انقلاب اسلامي تأكيد كردند: «حوزه علميه با آشنايي با علوم انساني رايج، علوم انساني مبتني بر جهان بيني و تفكرات اسلامي را تدوين كند.»
در ابتداي اين ديدار 12 نفر از اساتيد حوزه و دانشگاه، فضلا و طلاب حوزه علميه قم به بيان ديدگاههاي خود درباره مسائل مختلف حوزوي، فقهي، علمي، فلسفي، اجتماعي و فرهنگي پرداختند.