گرداب، «من ۱۰ سال قبل!»، «من ۱۰ سال قبل چه شکلی بودم؟»، «بالاخره من هم عکس ۱۰ سال قبلم رو پیدا کردم!»
این‌ها جملاتی است که خیلی از ما طی چند روز قبل در فضاهای مجازی دیده‌ایم، کار جالبی هم به نظر می‌رسد! اینکه عکس دوستانمان از سال‌ها قبل می‌بینیم و احتمالا درباره میزان تغییرات یکدیگر صحبت کنیم و در پایان هم خنده‌ای را با جمله‌ای مثل «چقدر کوچیک بودی» یا «چه بزرگ شدی!» بگوییم. بعد هم سراغ آرشیو خودمان برویم که عکسی از همان ۱۰ سال قبل را پیدا و با ترکیبی بامزه در صفحه شخصی‌مان رونمایی کنیم و احتمالا هم منتظر واکنش دوستانمان باشیم!
ماجرا را فیسبوک راه انداخت، بیایید این‌طور نگاه کنیم که راه‌اندازی چالش تنها برای سرگرمی و مشارکت همه کاربران بوده است. چالشی که نه فقط سلبریتی‌ها و آدم‌های معروف در حوزه‌های مختلف در آن شرکت کردند، بلکه کاربران عادی فیسبوک و اینستاگرام هم درگیر آن شدند و همین حالا تنها در اینستاگرام بیش از ۵ میلیون نفر از این هشتگ به زبان انگلیسی و مدل‌های مختلف تایپی استفاده کرده‌اند.
بدبین می‌شویم!
حالا بخش بدبینانه ماجرا را برای‌تان می‌گوییم، نکته‌ای که برخی متخصصات فضای سایبری هم به آن اشاره کرده‌اند و چندان بی‌راه و عجیب به نظر نمی‌رسد. آنها می‌گویند فرآیند ممکن است تکنیکی برای جمع‌آوری اطلاعات موثق و کامل از کاربران فعال و حاضر در شبکه‌های اجتماعی باشد.
کیت اونیل، متخصص امنیت سایبر در مقاله‌ای این فرض را مطرح کرده که چالش «۱۰ سال قبل» می‌تواند طرحی از فیسبوک برای پیشبرد تکنولوژی «شناسایی چهره‌های اشخاص» باشد. یعنی امکانی برای ردیابی تغییرات چهره افراد در گذر زمان از طریق مقایسه تصاویر موثقی که از سوی خیل عظیمی از کاربران فراهم شده است. در حقیقت بر اساس این چالش می‌توان نقش بالارفتن سن روی تغییرات بدنی بخصوص صورت افراد را سنجش کرد.
تصور کنید که قصدِ نگارش الگوریتم تشخیص چهره با توجه به جنبه‌های مرتبط با سن و به طور خاص‌تر درباره افزایش سن داشته باشید؛ مثلاً این که ظاهر افراد با بالا رفتن سن چه تغییری می‌کند. در حالت ایده‌آل، نیاز به یک مجموعه داده بسیار وسیع از تصاویر افراد خواهید داشت. اگر این را هم بدانید که تصاویر در یک فاصله زمانی ثابت و مشخص، مثلاً ۱۰ ساله گرفته شده‌اند، بهتر هم خواهد بود.
عکس‌هایی که در این چالش جدید ارسال می‌شود به عنوان تمرین الگوریتم تشخیص چهرهface recognition) ) ویژگی‌های مرتبط با سن کاربر و بطور مشخص میزان بالا رفتن سن را برررسی می‌کند، از طرفی این را نشان می‌دهد که مردم در گذر زمان چه شکلی پیدا کرده‌اند. همچنین با استفاده از این عکس‌ها می‌توان کاربرهای فیسبوک و اینستاگرام را پیدا کرد، حتی آن‌هایی که نام، ایمیل و شماره تلفن یکسانی را در ورود به این برنامه‌ها استفاده نکرده‌اند.
تکنولوژی شناسایی چهره به چه کار می‌آید؟
احتمالا برخورد خیلی از ما با تکنولوژی شناسایی چهره‌ها سال گذشته و با رونمایی از گوشی آیفون ۱۰ بود، بعد از آن سامسونگ هم در سری جدید گوشی‌هایش از این تکنولوژی استفاده کرد.
امکان نسبتا تازه‌ای تکنولوژی شناسایی چهره‌ها را فیسبوک و دیگر کمپانی‌ها برای شناسایی تصویری چهره کاربران ایجاد کرده‌اند. استفاده از این تکنولوژی می‌تواند در خدمت اهداف متنوعی از پیداکردن افراد گم‌شده، هدفمند شدن تبلیغات تجاری، کنترل و نظارت پلیس بر افراد قرار گیرد.
سایت آمازون در سال ۲۰۱۶ شروع به فروش ابزاری هوشمند برای شناسایی چهره افراد به پلیس و نهادهای حکومتی کرد. ابزاری که با آن پلیس می‌تواند افراد مشکوک به جرم را به وسیله چهره‌نگاری تحت نظارت درآورد.
با این اوصاف به نظر می‌رسد بهتر است کمی در بازنشر عکس‌ها و حتی شرکت در چالش‌های مختلفی که سرمنشا آنها چندان مشخص نیست، بیشتر دقت کنیم.
