دولت و مردم در کجای فضای مجازی قرار دارند

به گزارش گرداب، پیش از ظهر امروز در جلسه‌ای مشترک، کارگروه‌های استانی هماهنگی، حمایت و توسعه محتوا و خدمات فرهنگی در استان‌ها با تفاهم مشترک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شد و این تفاهم‌نامه به امضای سید عباس صالحی و سید ابوالحسن فیروزآبادی رسید.

سید عباس صالحی با بیان اینکه برخی از مجموعه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملزم به اختصاص بخشی از منابع خود به اقدامات در حوزه فضای مجازی هستند، گفت: مرکز رسانه‌های دیجیتال این وزارتخانه در گذشته در عرض دیگر معاونت‌های فعالیت می‌کرد ولی به دلیل اهمیت فضای مجازی و توجه به حکم رانی در این فضا ما نیاز به یک مرکز پیشران در این زمینه داشتیم و مرکز رسانه‌های دیجیتال در حال حاضر با این نگاه فعالیت‌های خود را دنبال می‌کند.

وی در عین حال تصریح کرد: در فضای مجازی از لحاظ ساختار، نوع مواجهه و … نسبت به تحولات این حوزه با تأخیر حرکت شده است؛ بنابراین این نکته قابل توجه است که در همه وزارتخانه‌ها به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تغییرات بنیادین نیاز داریم که بر این اساس رویه و ساختار موجود متناسب با تغییرات جدید حکمرانی تغییر کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: با این نگاه در ٢٠ ماه گذشته تلاش کردیم در این مسیر گام برداریم و اقدامات خوبی نیز در این زمینه صورت گرفته است.

وی افزود: گام نخست در این حوزه این بود که ما از لحاظ شرایط زیرساخت‌های دولت الکترونیک و هوشمند فاصله داشتیم و بخش قابل توجهی از اقدامات و خدمات این وزارتخانه به صورت سنتی انجام می‌شد ولی در یک سال گذشته همه فعالیت‌ها از طریق سامانه‌ها صورت می‌گیرد.

صالحی ادامه داد: پروژه‌های هوشمندسازی با سیستم داده کاوی در ارتباط است از این رو تلاش کردیم حضور مؤثر در فضای مجازی بر اساس داده کاوی های مطالعاتی همراه باشد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: یکی از برنامه‌های ٩ گانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دوره هوشمندسازی است که مقدمه آن دولت الکترونیک و سپس تبدیل به دولت هوشمند است.

وی تصریح کرد: با این نگاه اقداماتی از مسیر سنتی به سوی الکترونیکی شدن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است که اگرچه با مطلوب فاصله داریم ولی در ٤ حوزه تولید محتوا، رصد و پایش، آموزش و پژوهش و ارتقای سواد رسانه‌ای در فضای مجازی اقداماتی انجام شده که می‌تواند به حضور مؤثرتر و مدیریت مطلوب فضای مجازی بینجامد.

صالحی ادامه داد: امسال مقرر شده معاونت‌های این وزارتخانه میزان قابل توجهی از بودجه خود را صرف حوزه فضای مجازی کنند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: از دیگر اقدامات این وزارتخانه در این حوزه مسئله شناسی و آسیب شناسی در این زمینه است که مجموعه‌ای از اقدامات در این زمینه صورت گرفته است و بر این اساس امسال ٢٩ اقدام در این زمینه در نظر گرفته شده که در پنج کارگروه اقدامات اجرایی آن دنبال می‌شود.

صالحی ادامه داد: ما در حوزه فضای مجازی نیار به یک مرکز پیشران داشتیم و مرکز رسانه‌های دیجیتال با این نگاه فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: فضای مجازی به اعتبار اینکه فرد محور است زمینه‌های فیک در آن بالا است. در شرایط اضطراری کشور رشد رسانه‌های فیک نیز بالاتر می‌رود؛ بنابراین چگونگی برخورد با تخلفات در این حوزه، چگونگی پیشرانی و تقویت رسانه‌های رسمی و بی اعتبار کردن رسانه‌های فیک در فضای مجازی اجتناب ناپذیر است.

وی افزود: تفاهم نامه‌ای که امروز امضا خواهد شد باعث می‌شود ما در ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها را در فضای مجازی فعال‌تر کنیم.

صالحی در پایان گفت: امیدوارم با همکاری‌های مشترک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز ملی فضای مجازی نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فضای مجازی ارتقا یابد.

در ادامه این جلسه محمدرضا بهمنی رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گزارشی از مجموعه اقدامات بخش‌های مختلف این وزارتخانه در حوزه فضای مجازی ارائه داد.

وی گفت: اقداماتی با هدف ارتقای نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فضای مجازی صورت گرفته است که دو بخش آنچه در حال رخ دادن است و آنچه برای ارتقای این نقش در حال تدارک است را در برمی گیرد.

بهمنی افزود: مجموعه فعالیت‌های مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فضای مجازی در بخش‌های صدور مجوز فعالیت‌ها، ثبت، ساماندهی و … است. در سال ٩٧ بیش از ٣٢هزار سایت شناسایی و کد شامد گرفته است که این آمار علاوه بر ٢٤هزار سایتی است که قبلاً ثبت شده است و مجوز گرفته اند.

رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال ادامه داد: در این بازه زمانی همچنین ١٧٠٠ کانال و ٢ هزار دامنه ir ثبت شده است.

وی ادامه داد: در فضای رسانه‌های هوشمند و همراه نیز سامانه‌های پیامکی مانند مسابقه پیامکی، آواهای پیشواز، بازی‌های موبایل، نرم افزارهای موبایل، تلویزیون هوشمند و … ثبت شده است.

بهمنی افزود: در محور مجوزهای ثبت تعداد ١٥٠، در بخش انتشار بالغ بر ٢٣٠٠ و در بخش تکثیر ٥٠٠ مورد به ثبت رسیده است. همچنین در سال ٩٧ در حوزه تکثیر بالغ بر ٣ میلیون هلوگرام صادر شده است.

رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال ادامه داد: در حوزه تولید انبوه نیز اقداماتی از جمله شناسایی ظرفیت‌های استانی در قالب شبکه ملی فرهنگ، ساماندهی و حمایت از رویدادهای تولد نشر محتوا و حرکت به سوی محتوا محوری و … داشته ایم.

وی توانمندسازی فعالان تولید محتوا و خدمات در فضای مجازی، تولید ١٥٠ بازی در کشور در سال ٩٧ و اعتبارسنجی آن‌ها در جشنواره بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، تولید و حضر محتوایی در فضای مجازی خبرگزاری ایرنا، تدوین ١٢٠٠ اثر در قالب مقاله در موضوعات مختلف فرهنگی در حال ترجمه به ٧ زبان از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تشکیل کارگروهی در دبیرخانه صنایع خلاق در معاونت امور فرهنگی، طراحی دانشنامه مجازی ادبیات معاصر ایرانی در بنیاد شعر، طرح‌های پروانه (عرضه و فروش محصولات فرهنگی و رسانه‌ای، پایش (نظارت و رصد فضاهای فرهنگی)، سایه (سامانه اطلاعات هنرمندان) و پردیس (آموزش مجازی فرهنگ و هنر برای مناطق محروم) و … را دیگر اقدامات این وزارتخانه در حوزه فضای مجازی برشمرد.

در ادامه این جلسه ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی ایران گفت: باید فضای مجازی متناسب با تمام ارکان حاکمیت باشد.

وی با اشاره به گزارش ارائه شده مجموعه اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فضای مجازی در این جلسه ادامه داد: این گزارش امیدوارکننده است و باید به تحول در حوزه حکمرانی در این حوزه توجه داشته باشیم.

فیروزآبادی در عین حال تاکید کرد: شکل کارکردی حکمرانی جدید نهادها متفاوت شده است و اگر در گذشته در یک نظام نمایندگی بودند در حال حاضر در فضای مجازی و تحولات ایجاد شده که آحاد جامعه در آن مشارکت دارند قرار گرفته‌اند به نحوی که نهادها به تنهایی نمی‌توانند پدیده‌ها را مدیریت کنند و ما شاهد جهانی شدن هستیم و ورود بازیگران فرامرزی را شاهد هستیم که پیش از این وجود نداشتند.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی ادامه داد: تولید پلتفرم‌های محصولات فرهنگی و هنری، تولید کاربران و … توسعه یافته است و در حوزه رسانه‌ای نیز شاهد ظهور رسانه‌های غیررسمی در کنار رسانه‌های رسمی هستیم.

وی تصریح کرد: در این مسیر مشکلات زیادی داریم که از آن جمله می‌توان به عدم آشنایی با تکنولوژی، عدم امادگی با تحولات و … اشاره کرد. بازیگران و موثران پر قدرتی در فضای مجاری حضور دارند و ما باید به مردم در این فضا کمک کنیم زیرا فرهنگ را ملت‌ها می‌سازند نه دولت‌ها.

فیروزآبادی تاکید کرد: به همین دلیل شناخت تحولات و شناخت ذات فضای مجازی بسیار مهم است. باید بدانیم که چه چیزی ذات این فضا است مثل تعامل داشتن، شبکه ای شدن، جهانی شدن و … که از جمله ویژگی‌های ذاتی این فضا به شمار می‌آید.

وی ادامه داد: تحولات فضای مجازی بر پایه اقتصاد است. در گذشته مدل‌های اقتصادی در حوزه فرهنگی بسیار ساده بود ولی امروز پیچیده شده است. ما هنوز در مقایسه با دنیا در ابتدای فعالیت در فضای مجازی هستیم. ورود ما به این فضا از حوزه فرهنگ و رسانه بوده است و با نظام‌های اطلاع رسانی توسعه یافته است. از طریق فرهنگ و رسانه فضای مجازی به میان مردم آمده و از این طریق اقتصاد اپلیکیشن، مبادله اقتصادی و پولی، دارایی‌های فکری و معنوی و … صورت گرفته است.

فیرزوآبادی در عین حال تصریح کرد: بنابراین کسانی که این فضا را مدیریت می‌کنند بر بستر اقتصاد و نگاه فرهنگی باید آن را توسعه دهند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز باید توجه داشته باشد که نوع حکمرانی در این فضا چگونه است و بازیگران این حوزه چه کسانی هستند.

وی افزود: باید بازتعریف نقش‌ها در فضای مجازی صورت بگیرد و بدانیم در این فضا دولت و مردم در کجای این فضا قرار دارند و پلتفرها و سیستم عامل آن چگونه است.

فیروزآبادی با تاکید بر اهمیت مالکیت فکری ادامه داد: این مقوله بسیار وسیع است و در آینده شاهد خواهیم بود که عدد دارایی‌های فکری بزرگ‌تر از دارایی‌های مادی می‌شود. بنابراین به این حوزه نیز باید توجه بسیاری شود.