موارد نقض حقوق بشر ایرانیان مقیم کانادا هرگز رسانه‌ای نمی‌شوند و این در حالی است که تبلیغات مجازی سفر به کانادا برای برخی سرابی شده که حتی واقعیتهای اطراف خود را نادیده می‌گیرند.
گرداب- حقوق بشر یکی از مهم‌ترین موضوعات در حقوق بین الملل معاصر است به طوری که بیشتر کشورهای جهان پایبندی خود را به هنجارهای حقوق بشر مورد تاکید قرار می‌دهند و در چارچوب حقوق بین الملل، اتهام نقض حقوق بشر قوی‌ترین شکایتی است که می‌توان مطرح کرد. سه چهارم کشورهای دنیا تعهدات بین المللی قانونی برای اجرای این حقوق را به وسیله عضو شدن در کنوانسیون بین المللی حقوق بشر پذیرفته‌اند و تقریبا همه کشورهای دیگر به گونه‌ای محتوای این کنوانسیون را تایید کرده‌اند و تعهد خود را نسبت به آن اعلام کرده‌اند.کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس، کانادا، فرانسه، آلمان و ایتالیا از جمله کشورهایی هستند که همواره داعیه حفظ و حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در جهان را داشته‌اند و تلاش کرده‌اند که به انحای مختلف خود را حامی حقوق انسان‌ها در سراسر جهان نشان دهند. این کشورها با تمسک به ابررسانه‌ها و به کار گیری بازی‌های قوی روانی، وضعیت کشورهای خود را به دنیا نمونه‌ای از مهد قانون مداری نشان می‌دهند و از سوی دیگر این به اصطلاح مدافعان حقوق بشر در دنیا حتی توانایی ایجاد و حفظ حداقل حقوق شهروندان خود را ندارند و دنیا شاهد نابودی ارزش‌های اخلاقی در این جوامع است.
کشورهای مختلف، علی رغم تفاوت در نگرش‌ها، حقوق بشر را چون ضرورتی انکار ناپذیر پذیرفتند، اما متاسفانه در حال حاضر کشورهای قدرتمند در صدد سوء استفاده از این پدیده انسانی هستند. امروزه غرب به سرکردگی آمریکا با استفاده از قدرت رسانه‌ای به سرپوش گذاشتن بر تبعیض‌ها و بی عدالتی‌های موجود در کشورهای خود اهتمام می‌ورزد و از سوی دیگر نقض حقوق بشر هر چند در ابعاد کوچک در کشورهای دیگر را برجسته می‌سازد.
در همین راستا، مسئله حقوق بشر به ابزار و دستاویزی برای تحت فشار قرار دادن کشورهای دیگر تبدیل شده است. لذا هر از چندگاه علیه کشورهای مختلف به ویژه کشورهایی که تلاش دارند استقلال عمل خود را در زمینه‌های مختلف حفظ کنند و تن به سلطه غرب نمی‌دهند، گزارش‌هایی در رابطه با نقض حقوق بشر منتشر می‌کنند. آنها در حالی به وضعیت حقوق بشر در کشورهای دیگر اعتراض می‌کنند که به اذعان سازمان‌ها ومراکز مدافع حقوق بشر و حتی گزارش‌های رسانه‌ها و سازمان‌های داخلی خودشان، نقض حقوق بشر در آن کشورها بسیار گسترده است.
موارد نقض حقوق بشر در کانادا
کانادا از یک طرف با تبلیغات و هیاهو کانادا را بهشت روی زمین معرفی می‌کند و اتباع کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته را تحت عناوین پناهنده و غیره می‌پذیرد و از طرف دیگر با اعمال سیاست‌های نژاد پرستانه حقوق همین افراد را در داخل کشور به بدترین شکل تضییع می‌کند.
نقض حقوق بشر ایرانیان مقیم
صدور حکم حبس برای محمود یادگاری به اتهام تلاش برای انتقال مبدل های فشار به ایران
دادگاهی در ایالت اونتاریوی کانادا، آقای محمود یادگاری، ایرانی مقیم تورنتو را در 29 جولای 2010 به خاطر تلاش برای انتقال مواد و تجهیزات مشکوک به استفاده در تکنولوژی هسته‌ای به ایران، به 10 سال زندان و 500 هزار دلار جریمه محکوم کرد.
محمود یادگاری از روز 16 آوریل سال 2009 در بازداشت به سر می‌برده است. به نوشته روزنامه "نشنال پست" همسر و فرزند یادگاری به ایران بازگشته‌اند و هیچ خویشاوند یا دوستی همراه وی در دادگاه حضور نداشته است.
بنا به نوشته روزنامه تورنتواستار، آقای یادگاری در روز دستگیری در مورد موارد اتهامی خود با دو مأمور پلیس کانادا گفت‌و‌گو کرد و در جلسه دادگاه گفته است: «آنها (ماموران پلیس) گفتند اگر با آنها گفت‌و‌گو نکنم همسرم را متهم خواهند کرد و فرزندم را به مرکز نگهداری از کودکان بی سرپرست تحویل خواهند داد.» یادگاری می‌گوید تحت فشار افسران پلیس کانادا که وی را تهدید به دستگیری همسر و فرزندش کرده بودند مجبور شده به این جرم اعتراف کند و در آن هنگام هیچ گزینه و انتخاب دیگری نداشته است.
سخت‌گیری کانادا برای صدور ویزای خانواده دانشجویان ایرانی
چند سالی است که دولت کانادا دیگر به این سادگی‌ها، به همسران دانشجویان متأهل ایرانی در کانادا ویزا نمی‌دهد. حتی برای گرفتن یک ویزای عادی توریستی، بارها آنها را به جلوی در سفارتخانه می‌برند و دست خالی بر می‌گردانند. نه به همسران، که حتی پدر و مادرها هم دیگر این روزها امکان آمدن و دیدن فرزندانشان را ندارند.
به هر حال به نظر می‌رسد که سخت‌گیری‌ها برای دانشجویان ایرانی روز به روز بیشتر می‌شود و به دنبال خود مشکلات و دغدغه‌های بیشتری را برای دانشجویان متأهل در این نقطه از دنیا ایجاد می‌کند، تا آنجا که بعضی‌ها را چنان مستأصل می‌کند که همه چیزی را نصفه کاره رها می‌کنند و به قولی عطایش را به لقایش می‌بخشند و بر می‌گردند به وطن. البته این امر، در مواردی هم به متلاشی شدن بنیان خانواده‌ها منجر می‌شود.
بر اساس قانون کانادا و همچنین احترام به قواعد اساسی حقوق بشر همه دانشجویان مشغول به تحصیل در این کشور، بدون توجه به نوع ملیت آنان، از حق دیدن اعضای درجه یک خانواده خود در خاک کانادا برخوردارند. مطابق ضوابط صدور ویزای توریستی کانادا، فرد باید علاوه بر داشتن شرایط عمومی از جمله سلامتی جسمی و استطاعت مالی، وابستگی‌های خود را به کشور مبدأ، نشان دهد و با دلائل مستدل بازگشت خود را به کشورش تضمین کند. این در حالی است که حداقل 30 دانشجوی متأهل ایرانی در دانشگاه‌های کانادا هستند که بدون استثنا، هر چه تلاش کردند نتوانستند حتی برای یک بار، برای همسرانشان ویزا بگیرند.
طی ماه‌های گذشته همه تلاش دانشجویان ایرانی برای اعتراض به وضع موجود که از طریق امضای طومار و نامه نگاری به مقامات مسئول دولت کانادا صورت گرفته، بی نتیجه بوده است. حدود 50 کانادایی ایرانی تبار با ارسال طومار اینترنتی به رهبران سیاسی اتاوا، از اعمال تبعیض نسبت به صدور ویزا برای ایرانیانی که حتی برخی از آنها به داشتن دیدگاه انتقادی نسبت به دولت فعلی معروف هستند اعتراض کردند.
اعمال مقررات سختگیرانه برای صدور مجوز مطب برای پزشکان خارجی مقیم کانادا
خانم "میترا ارژنگ" یکی از پزشکان ایرانی مهاجر مقیم تورنتو و همکار هندی او "پارامپال گوشال" با راه‌اندازی یک طومار آنلاین، در اواخر سپتامبر 2010 خواستار تجدید نظر در مقررات سختگیرانه، صدور مجوز طبابت برای پزشکان خارجی مقیم کانادا شده‌اند. خانم ارژنگ که جراح عمومی از ایران است، به خبرنگار تورنتو استار گفت، با وجود گذراندن تمامی امتحانات مربوط به کسب مجوز طبابت، به دلیل نیافتن امکان رزیدنسی، مجوز طبابت به عنوان پزشک عمومی را نیز از دست داده است. این دو پزشک، با راه اندازی یک طومار آنلاین و ایستادن در مقابل ساختمان کالج پزشکان و جراحان انتاریو، از مقامات مسئول در استان و همچنین قانون گذاران خواسته‌اند، دست کم مجوز ابتدایی و محدودی را برای پزشکان دانش آموخته خارجی، جهت کار در کانادا، صادر کنند.
وی افزود: «به این ترتیب، امثال ما که امتحانات کلینیکال و آکادمیک را گذرانده‌ایم، بتوانیم همزمان با تلاش برای اخذ مجوز کامل، تحت نظر پزشکان دیگر و بدون نیاز به گذراندن دوره رزیدنسی در کانادا، مشغول به کار شویم.»
خانم ارژنگ که نایب رئیس "انجمن پزشکان و جراحان بین المللی انتاریو" نیز هست، تأکید کرد: «من حتی حاضرم تا هنگام تبدیل مجوز موقت به دائم، به طور رایگان خدمت کنم.»
وی می‌گوید: «در سال 2008 ده امتحان مختلف را گذرانده‌ام اما در مصاحبه مربوط به تصاحب جایگاه رزیدنسی در بیمارستان مرا رد کرده‌اند. انجمن مذکور معتقد است در حال حاضر 7 هزار و 500 پزشک خارجی در انتاریو حضور دارند که از بین آنها دو هزار نفر توانسته‌اند امتحانات مورد نیاز را بگذرانند اما موفق به یافتن جایگاه رزیدنسی نشده‌اند.»
عدم اعطای شغل به ایرانیان مقیم کانادا
در تحقیقی که در سال 2006 در سطح ملی در کانادا در موضوع "شرایط و مشخصات بازار کار کانادا" انجام شد و نتایج آن در سال 2007 منتشر شد برخی نکات جالب توجه در مورد وضعیت ایرانیان در بازار کار کانادا وجود دارد.
بر اساس نتایج این پژوهش، ایرانیان در پنج سال اول ورود به کانادا، دارای یکی از بالاترین ارقام بیکاری (19.7 درصد در میان افراد 25 تا 54 سال) در سال 2006 بوده‌اند که تنها آمار بیکاری مهاجران شمال آفریقا از آن بالاتر است. این در حالی است که در همان سال متولدان کانادایی شاهد نرخ بیکاری 4.9 درصد برای این گروه سنی بوده‌اند که در واقع، یکی از پایین‌ترین رقم‌ها در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. به دیگر سخن، آمار بیکار در میان تازه واردان ایرانی تقریبا پنج برابر متولدان کانادایی و حدود دو برابر متوسط مهاجران در آن سال (11.5 درصد) بوده است. آمارهای فوق، نابرابری را در دادن فرصت‌های برابر اشتغال به خارجیان از جمله ایرانیان نشان می‌دهد.
نقض حقوق بشر علیه مسلمانان و بومیان در کانادا
گزارش انتقاد آمیز سازمان عفو بین الملل از وضعیت حقوق بشر در کانادا (ژوئن2010)
سازمان عفو بین الملل در گزارش سالانه 2009، کانادا را به عدم تأمین حقوق بومیان اولیه، به ویژه زنان و همچنین مهاجران زندانی متهم کرد.
گزارش مذکور که در فاصله بین ژانویه تا دسامبر 2009 را پوشش می‌دهد، معتقد است مقامات مسئول در کسب اطمینان نسبت به عدم تضییع حقوق بومیان در هنگام صدور مالکیت زمین‌ها و معادن و کسب مجوز نسبت به بهره برداری از منابع محلی کوتاهی کرده‌اند. سازمان عفو بین الملل پیش از این نیز، کانادا را در این زمینه مورد انتقاد قرار داده.
این گزارش همچنین به تداوم و گسترش خشونت‌ها علیه زنان بومی و عدم تحرک دولت برای جلوگیری از آن اشاره کرده و می‌افزاید: دولت کانادا، بر اساس ادعاهای بی اساس و بدون مأخذ، اصرار بر این دارد که حقوق مصوب سازمان ملل برای بومیان اولیه، شامل کانادا نمی‌شود.
در بخش دیگری از گزارش عفو بین الملل، به نقش نیروهای نظامی کانادا در شکنجه زندانیان افغان و همچنین وضعیت ناگوار "عمرخضر" تنها زندانی کانادایی در گوانتانامو اشاره شده است. عمرخضر در سال 2002، در حالی که تنها 15 سال سن داشته، به زندان گوانتانامو منتقل شده و تا کنون بدون انجام محاکمه در حبس باقیمانده است.
عفو بین الملل از عدم تحرک دولت کانادا برای تعیین تکلیف او، برغم دستور دادگاه عالی این کشور، انتقاد کرده است. عفو بین الملل در گزارش خود، از دولت کانادا نسبت به ناتوانی مهاجران و پناه جویان زندانی نسبت به دفاع از خود، به دلیل عدم دسترسی به مدارک و شواهد موجود علیه آنها اعراض کرده است. در این زمینه به مرگ یک مهاجر به دست پلیس اشاره می‌کند.
گزارش دبیر کل عفو بین الملل مبنی بر نقض حقوق بشر در کانادا (آگوست 2010)
"سالیل شتی" دبیر کل جدید سازمان عفو بین الملل در سخنرانی خود در مراسم پایانی مجمع جهانی سیویکوس در مونترال، العام کرد ما از رفتار و رویکرد دولت کانادا در زمینه حقوق بشر روز به روز بیشتر نگران می‌شویم.
وی گفت: «فضای دموکراتیک در کانادا به شدت تنگ و محدود شده است زیرا بسیاری از سازمان‌هایی که مسائل حساس و بحث برانگیز را مطرح کرده‌اند از بودجه خود محروم شده‌اند.» رئیس عفو بین الملل همچنین با انتقاد از موارد مکرر نقض فاحش حقوق ساکنان بومی کانادا، رویکرد انفعالی و سکوت مقامات اوتاوا را در برابر خشونت ضد زنان سرخ پوست و نیز بهره برداری غیر قانونی از منابع طبیعی سرخ پوستان را نقض آشکار حقوق بشر و غیر قابل قبول توصیف کرد.
همچنین رویکرد و برخورد امنیتی دولت کانادا با ماجرای ورود حدود پانصد پناهنده تامیلی که 13 آگوست با یک قایق به سواحل کانادا وارد شدند نیز نارضایتی و خشم رییس جدید عفو بین الملل را برانگیخته است.
"سالیل شتی" در سخنرانی خود از مقامات کانادا که با این مسئله برخورد امنیتی و پناهندگان را تروریست قلمداد کرده‌اند به شدت انتقاد کرد. رئیس عفو بین الملل خاطرنشان کرد درست است که چنین شرایطی فقط منحصر به کانادا نمی‌شود و در برخی کشورهای دیگر نیز شرایطی مشابه حاکم است. نارضایتی و خشم من به این خاطر است که آگاهی افکار عمومی کانادا بسیار بالا است اما در شرایطی که ما توقع بیشتری از دولت کانادا داریم مقامات این کشور حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند.
سالیل شتی از این مسئله به شدت ابراز تأسف کرد که در سال‌های اخیر شکاف عمیقی میان ارزش‌های (رایج در کانادا)، سابقه کانادا و سیاست‌ها و اقدامات نگران کننده دولت کنونی این کشور ایجاد شده است.
بومیان اولیه و مسلمانان کانادا، بیش از دیگران، هدف نژادپرستی هستند (مارس 2010)
از هر سه کانادایی، یکی از آنها بر این باور هستند که بومیان اولیه و مسلمانان، بیشتر از سایر ساکنین و مهاجران، هدف تفکرات نژادپرستانه قرار می‌گیرند.
بیش از یک دهم کانادایی‌ها هم معتقدند یهودی‌ها و چینی‌ها و همچنین انگلیسی زبان‌های اهل کبک هم مورد تبعیض قرار می‌گیرند، اما مشابه همین وضعیت برای فرانسه زبان‌ها در سایر استان‌ها به شکل محدودی وجود دارد.
قطع ارائه خدمات به زنان مسلمان برقعه پوش در ایالات کبک کانادا (جولای 2010)
پارلمان محلی کبک کانادا، با تصویب قانونی، بانوان مسلمان روبنده پوش را موظف کرد، هنگام استفاده از امکانات دولتی، صورت خود را باز کنند. بنابراین گزارش کبک به عنوان نخستین استان این کشور، در حالی خود را درگیر چنین مسئله‌ای می‌کند که دولت فدرال کانادا، همواره از ورود به آن به دلیل عکس العمل‌های مختلف، پرهیز داشته است.
تصمیم مقامات وزارت بهداشت استان کبک برای عدم ارائه تسهیلات ویژه به زنان روبنده‌دار با سیاست استان انتاریو مغایرت دارد. در انتاریو، کارمندان زن این وزارتخانه به زنان مسلمانی که برقع می‌پوشند، خدمات ارائه می‌کنند. بدین ترتیب کانادا در حالی پیشرو اعمال محدودیت در استفاده از نقاب برای زنان مسلمان می‌شود که کشورهای اروپایی از سال‌ها قبل نتوانسته‌اند در این زمینه به نتیجه برسند. تصمیم اخیر دادگاه استان کبک در حالی اعلام شده است که اخراج مکرر یک زن مصری تبار از دو موسسه آموزش زبان فرانسه به عنوان زبان دوم، جنجال‌های خبری بسیاری در کانادا پدید آورده است.
"یولانده جیمز"، وزیر مهاجرت استان کبک در واکنشی به جنجال‌های خبری اخراج این زن مصری و پرسش سطح مدارا و تحمل در قبال اقلیت‌های مذهبی و قومی در این استان گفته است: «شرط همگونی و یکی شدن با جامعه کبک، احترام به ارزش‌های ماست.»
ضرب و شتم و بازداشت معترضان اجلاس گروه 8 در کانادا (ژوئن 2010)
گردهمایی معترضان به برگزاری اجلاس "گروه هشت" و "گروه بیست" در کانادا در روز (26 ژوئن 2010) با خشونت همراه شد. در شرایطی که پلیس کانادا طی برگزاری نشست، حدود 900 معترض را بازداشت کرده است، تورنتو، بزرگترین شهر کانادا شاهد خشونت بارترین رویدادهای تاریخ خود بود.
در شرایطی که صدها معترض به بازداشت‌های گسترده پلیس در طی دو روز برگزاری اجلاس رهبران "گروه بیست" در تورنتو، در اعتراض به عملکرد مقامات امنیتی و نحوه برخورد با معترضان، راهپیمایی گسترده دیگری در مرکز این شهر برگزار کردند، گروه فعالان حقوق مدنی و طرفداران حقوق بشر خواستار تشکیل کمیسیون تحقیق برای پاسخگویی مقامات امنیتی دولت فدرال نسبت به عملکرد پلیس و رسیدگی به نقض حقوق شهروندان برای برگزاری تظاهرات صلح آمیز و آزادی بیان و عقیده شده‌اند.
سخن آخر
کشوری همچون کانادا که داعیه حمایت از حقوق بشر را سر می‌دهد، حقوق بشر را صرفاً بر مبنای برداشت و تفسیر خود در راستای منافعش می‌خواهد. حقوق بشر برای آنها یک معیار دوگانه است که کشورهای مخالف را تحت فشار قرار دهند. بدیهی است موارد نقض حقوق بشر ایرانیان مقیم کانادا بنا به دلائل محرومیت از حقوق اجتماعی و یا ترس از اخراج شدن، هرگز فرصت افشا پیدا نکرده و یا رسانه‌ای نمی‌شوند. همچنین دولت کانادا در بسیاری از موارد اخذ پناهندگی از کانادا را موکول به خیانت به کشور مبداء می‌کند تا به ایرانیان خواهان پناهندگی فشار وارد آورده تا علیه کشور خود خیانت کنند.
منبع: برنا