به گزارش گرداب، همیشه شبکه‌های اجتماعی را پلتفرم‌های مستقلی معرفی کرده‌اند که بدون کنترل حکومت‌ها، به کاربرها اجازه می‌دهد آزادانه فعالیت کنند و اثرگذار باشند. جاانداختن این تصویر مخصوصا وقتی پای کشورهای کمتر توسعه‌یافته به‌میان می‌آید، جدی‌تر دنبال می‌شود؛ حتی کاربران تشویق می‌شوند علیه ساختارهای حکومتی و نظم اجتماعی فعالیت کنند و حتی آشوب و بی‌نظمی را از مجازی به فضای حقیقی بکشانند. اما وقتی پای کشورهای صاحب این شبکه‌های اجتماعی به میان می‌آید، همه‌چیز فرق می‌کند؛ حکومت، سخت‌ترین و شدیدترین قوانین را علیه هرنوع فعالیت ضدساختاری اعمال می‌کند و این سیاستگذاری را به‌صورت رسمی نیز اعلام می‌کند. حالا و در بحبوحه انتخابات آمریکا، شاهد این اعمال حاکمیت در توییتر به‌عنوان از مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان، توییتر هستیم که در این گزارش آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

توییتر در قبال فعالیت‌های غیرقانونی در ایران چه کرد؟

در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 88 ایران، ادعای خلاف‌واقع تقلب و خارج‌شدن اعتراضات از چارچوب قانونی منجر به بروز آشوب و ناامنی در کشورمان شد و توییتر یکی از شبکه‌های اجتماعی بود که برای سازماندهی اقدامات غیرقانونی و انتشار اخبار جعلی مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما مدیران این پلتفرم نه تنها محدودیتی را برای این فعالیت‌ها اعمال نکردند، بلکه به دستور مستقیم مقامات وقت آمریکا تعمیرات دوره‌ای خود را به تاخیر انداختند تا کوچکترین اختلالی در آشوب‌های کف خیابان ایجاد نشود.

هیلاری کلینتون وزیر امورخارجه آمریکا در کابینه اول باراک اوباما، در بیست و چهارمین فصل از کتاب «انتخاب‌های سخت» که در ماه مارس سال 2013 منتشر شد، صراحتا به نقش ویژه شبکه اجتماعی توییتر در اغتشاشات 88 اشاره می‌کند و می‌نویسد: «در ژوئن سال 2009، جوانان ایرانی از وبسایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی به منظور ارسال پیام‌های خود در جریان اعتراضات پس از انتخابات استفاده کردند... [در این ایام] مقامات وزارت امور خارجه که پیگیر تلاش‌های مخالفان دولت ایران در فضای مجازی بودند، متوجه بروز یک مشکل شدند. توییتر قصد داشت به منظور انجام تعمیرات دوره‌ای برای مدت زمان کوتاهی خدمات جهانی خود را محدود کند که دقیقا نیمه روز در تهران بود.»

 او در ادامه به  همکاری مشترک وزارت امورخارجه آمریکا و توییتر برای جلوگیری از این اختلال موقت می‌پردازد و می‌نویسد: «برای حل این مسئله یکی از اعضای واحد برنامه ریزی سیاسی وزارت امور خارجه به نام "کوهن" که جوانی 27 ساله بود، انتخاب شد. در آوریل همان سال او  با جک دورسی یکی از بنیانگذاران و مدیران توییتر، ملاقاتی داشت. در نتیجه همین گفتگوها، توییتر برنامه تعمیرات خود را تا نیمه شب بعد به تعویق انداخت». این شرکت در توضیح علت این کار در یادداشتی که در وبلاگ خود منتشر کرد نوشت: «به نظر می‌رسد در حال حاضر توییتر نقش ارتباطی مهمی در ایران ایفا می‌کند». 

انتخابات آمریکا و قوانینی که با هر نوع بی‌نظمی برخورد می‌کند

از محدود کردن اعلام نتایج تا حذف توییت‌های مشوق خشونت

اما ماجرا در انتخابات 2020 ایالات متحده کاملا متفاوت بود. با داغ شدن تنور انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا  و بالا گرفتن درگیری‌ها میان طرفداران نامزدهای دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در بسیاری از شهرها و ایالت‌های این کشور ، شبکه اجتماعی توییتر سیاست‌های خود را به روز کرد و  قوانین  سرسختانه و جدیدی را برای مدیریت فضای انتخاباتی آمریکا وضع کرد؛ طبق بیانیه توییتر، تنها هفت رسانه «آسوشیتدپرس»، «ای‌بی‌سی نیوز»، «سی‌ان‌ان»، «سی‌بی‌اس نیوز»، «اچ کیو»، «فاکس نیوز»، «دیسیشن دسک  اچ‌کیو» اجازه داشتند نام برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را به طور رسمی اعلام کنند  و اگر خبرنگار یا هر کاربری در توییتر بدون استناد به یکی از منابع هفتگانه تایید شده، نتیجه انتخابات را توییت کند، ممکن است توییت او حذف شود.

توییتر برای جلوگیری از هرگونه دودستگی و بی نظمی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرد، به توییت‌های کمپین‌های انتخاباتی، مقامات و حتی دونالد ترامپ رئیس جمهور کنونی و جو بایدن نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا که پیش از اعلام رسمی نتایج مدعی پیروزی شوند، «برچسب‌های هشدار» می‌زند.

توییتر علاوه بر برچسب زدن به توییت‌ها با اطلاعات گمراه کننده ، می‌گوید در صورت مشاهده محتوای «دخالت در انتخابات ، تشویق به اقدامات خشونت آمیز یا سایر آسیب‌های جسمی» ، ممکن است اقدامات اضافی از جمله افزودن اخطار یا حتی حذف توییت را انجام دهد.

تغییرات فنی که مخاطب را به فکر وا می‌داشت

توییتر به این موضوع بسنده نکرد و حتی تغییراتی فنی را به‌صورت موقتی به پلتفرم خود اضافه کرد. به این صورت که قبل از بازنشر توییت، از کاربر خواسته می‌شد در صورت تمایل نظر خودش را بالای توییت بنویسد؛ به این صورت او را وادار به فکر کردن قبل از بازنشر توییت می‌نمود. علاوه بر آن شخصیت‌های سیاسی آمریکا یا کسانی که بیشتر از 100 فالوور داشتند، فقط در صورتی می‌توانستند یک توییت برچسب‌دار را بازنشر کنند که نظر خود را بالای آن بنویسند یا به اصطلاح کوت کنند. این تغییر فنی تا پایان هفته انتخاباتی آمریکا برقرار ماند.

توییتر از طرفی مستقیما برای آگاهی‌دادن به کاربران درخصوص اخبار و اطلاعات جعلی وارد عمل شد؛ به این صورت که پیامی را بالای تایملاین همه کاربران آمریکایی سنجاق کرد که به آن‌ها نسبت به مواجهه با اطلاعات نادرست بواسطه تأخیر در اعلام نتایج هشدار می‌داد. 

امنیت داخلی آمریکا، خط قرمز توییتر است

توییتر برای حراست از امنیت داخلی آمریکا حتی مقابل رییس‌جمهور این کشور ایستاده است. در طی چندسال اخیر دونالد ترامپ بارها با انتشار پست‌های خود قوانین و سیاست‌های توییتر را نقض کرده است و مطالبی چون تشویق به قتل و شورش ، اطلاعات پزشکی نادرست درباره بیماری کرونا ، سرکوب منتقدان ، تهدید به جنگ و.. را در صفحه توییتری خود منتشر کرده است. ولی هیچگاه برخورد جدی از سوی مدیران توییتر با او انجام نشد. تا اینکه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ، دونالد ترامپ با انتشار مطالبی در صفحه توییتری اش رای‌گیری پستی را مصداق بارز تقلب در انتخابات دانست.  شبکه اجتماعی توییتر در اقدامی بی سابقه برچسبی را با عنوان راستی‌آزمایی به توییت‌های او اضافه کرد و این آغازی شد بر یه جنگ تمام عیار میان ترامپ و توییتر!

درگیری توییتر با ترامپ تاحدی بالاگرفت که این شبکه اجتماعی  بر بیش از 12 مورد از پست‌های حساب کاربری دونالد ترامپ رئیس ‌جمهوری کنونی و نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برچسب هشدار گذاشته و پیام‌‌های او را در تضاد با منافع عمومی و تهدیدی بر سیاست یکپارچگی مدنی در آمریکا دانسته است. با آنکه  ترامپ در واکنش به این اقدامات، توییتر را متهم به نقض آزادی بیان کرد و ادعا کرد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ مداخله کرده و گفت به عنوان رئیس جمهور اجازه نمی‌دهد چنین اتفاقی بیفتند و تهدید کرد توییتر را تعطیل خواهد کرد.

ادعای تقلب در آمریکا، خطرناک‌تر از سر بریده رییس‌جمهور

پس از اعلام قطعی نتایج رای گیری انتخابات ریاست جمهوری و بسته شدن مراکز رأی گیری در آمریکا توییتر پا فراتر گذاشت و ۳۷ درصد از توییت‌های دونالد ترامپ را به علت محتوای گمراه کننده آن از دسترس خارج کرد. مداخله توییتر و ترامپ در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب گسترده‌ای داشت تا حدی که برخی از کاربران پست توییتری بسیار خشن Kathy griffin خبرنگار شبکه CNN که حاوی تصویری از سر بریده شده و خونین ترامپ بود را نقض قوانین توییتر دانستند . درحالی که هیچ گونه برخوردی از سوی این شبکه اجتماعی با آن صورت نگرفته است ولی در مقابل توییتر به سرعت نظر دونالد ترامپ درباره احتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را سانسور می‌کند.

شبکه اجتماعی فیس بوک نیز با انتشار یک برچسب به پست دونالد ترامپ که ادعا کرده بود با اختلاف زیاد پیروز انتخابات شده است آن را نشانه گذاری کرد و نوشت:«بایدن رئیس جمهور آمریکا شد»

این یک سیاست رسانه‌ای عمومی است

اما سانسور صحبت‌های ترامپ تنها به شبکه‌های اجتماعی  محدود نشد و در اتفاقی بی سابقه برای یک رئیس جمهور در ایالات متحده، شبکه‌های  MSNBC، CBS , ABC پخش زنده سخنان ترامپ را به دلیل آنچه که آن را اشاعه دروغ و تشویش اذهان عمومی درباره انتخابات و نتیجه آن می‌خواندند قطع و از ادامه پخش آن خودداری کردند. حتی برخی رسانه‌ها که در بخش مکتوب خود سخنان ترامپ را انعکاس دادند، همزمان تحلیل‌ها و مطالبی در رد ادعاهای او در همان متن جای دادند. این موضوع نشان می‌دهد نظم اجتماعی آمریکا و حفظ امنیت داخلی این کشور به‌ویژه در برهه انتخابات، یک سیاست فراگیر در بین تمام رسانه‌های این کشور است و در این خصوص تفاوتی میان جناح‌های مختلف وجود ندارد.

مقایسه عملکرد متفاوت شبکه اجتماعی توییتر در مواجهه با انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 88 و انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 2020، مصداقی آشکار از سیاست‌های دوگانه مدیران این شبکه اجتماعی است که در کشورهای دیگر فعالیت‌های غیرقانونی را تسهیل می‌کند اما در آمریکا با وضع قوانین سرسختانه فضا را کنترل کرده و مقابل هر نوع تشویش اذهان عمومی می‌ایستد. و از آن مهم‌تر نشان می‌دهد حفظ نظم اجتماعی و امنیت داخلی آمریکا و یک خط‌قرمز جدی حتی در شبکه‌های اجتماعی فعال در این کشور است.  و حتی اگر رئیس جمهور وقت این کشور خلاف این جهت حرکت کند، اقدام به سانسور و حذف پست‌های او می‌کند.