به گزارش گرداب، امروزه فضای حاکم بر فضای مجازی در سطح بین المللی، به سمت تقویت گفتمان حاکمیت ملی در فضای مجازی با تشکیل اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات) و انتقاد از حاکمیت انحصاری آمریکا در فضای مجازی سوق یافته است. این مساله از آنجا شروع شد که اینترنت از ابتدا در وزارت دفاع و تحت حاکمیت دولت ایالات متحده آمریکا متولد شد و هم اکنون تنها کشوری است که می تواند بر تمام سطوح و لایه های آن اعمال حاکمیت نماید، آمریکا است و این رویکرد ایالات متحده مورد انتقاد بسیاری از کشورها قرار گرفته است.

این مساله باعث شکل گیری یک ذهنیت مشترک میان کشوها و جامعه مدنی بین المللی (به جز دولت آمریکا و برخی متحدین نزدیک) در خصوص ضرورت بازنگری در شیوه های حکمرانی اینترنت، فاصله گرفتن اینترنت از آرمان های اولیه، غلبه روایت های فاجعه آمیز بر روایت های آرمان شهری از اینترنت، ضرورت مقابله با یک جانبه گرایی شرکت های فناوری اطلاعات و ضرورت مسئولیت پذیری آنها در خصوص حقوق و منافع ملت ها و دولت ها، تقویت چند جانبه گرایی در حکمرانی اینترنت و ایفای نقش موثر سازمان ملل متحد در شکل گیری قواعد و چارچوب های حقوقی الزام آور برای حل و فصل مسائل حکمرانی فضای مجازی هستیم. این رویکرد و تحول  ناشی از تمرکز قدرت در شرکت های فناوری اطلاعات موسوم به گافام (گوگل، آمازون، فیس بوک، اپل و مایکروسافت) و چالش های ناشی از شکل گیری انحصار بزرگ در بازارهای جهان است.

انتقاد به انحصار گرایی آمریکا در اینترنت امروزه به جایی رسیده است که این مساله در سطح بین المللی و در سازمان ملل متحد به صورت جدی مطرح است؛ به طوری که در چهاردهمین نشست سالانه مجمع حکمرانی اینترنت سازمان ملل متحد (که در سال 2019 برگزار شد)، سخنرانان کلیدی، نمایندگان چین، روسیه، کشورهای در حال توسعه، اروپا و سازمان های غیردولتی بین المللی همگی یک صدا علیه انحصار پلتفرم های دیجیتال، چالش های ناشی از آن و ضرورت رعایت چارچوب های حقوقی، اخلاقی و مسئولیت های اجتماعی از سوی آنها و رعایت حقوق و منافع دیجبتال کاربران توسط آنها سخن گفتند و بر این تصریح کردند که حاکمیت ملی دیجیتال به معنای انزوا و کنترل جریان اطلاعات و سانسور در قلمرو دیجیتال نیست.

در این اجلاس آنجلا مرکل صدر اعظم آلمان  با دفاع از حفظ استقلال و حاکمیت کشور آلمان و اتحادیه اروپا بر فضای مجازی بدون منزوی شدن و قطع از شبکه جهانی و فاصله گرفتن از ارزش ها و تعهد با اینترنت جهانی مشترک، آزاد، باز، امن بر اساس فهم مشترک و ارزش های مشترک تأکید کرد.

علاوه بر صدراعظم آلمان، رئیس جمهور فرانسه نیز به انحصارگرایی چین و آمریکا در اینترنت انتقاد وارد ساخت؛ ماکرون در مراسم افتتاحیه IGF2018 در پاریس، با انتقاد جدی از چالش ها و تهدیدات روزافزون ناشی از اینترنت موجود برای حیات و بقای جوامع و دموکراسی ها، در خصوص مساله بحران اعتماد دیجیتال سخن گفت و با انتقادهای خود از اینترنت آمریکایی و اینترنت چینی، ضرورت ایجاد مدل جدیدی از فضای مجازی و ایجاد چارچوب جدید تنظیم مقررات بین المللی برای اینترنت را مطرح نمود.

بنابراین در حال حاضر با توجه به تقویت گفتمان حاکمیت ملی دیجیتال در نقاط مختلف جهان و گسترش آن به یکی از بازارهای اصلی شرکت های آمریکایی یعنی اتحادیه اروپا، گسترش انتقادها نسبت به چالش ها و تهدیدات اینترنت در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و نیز تداوم سه دهه انحصار و یکجانبه گرایی در حوزه زیرساخت، خدمات و حکمرانی و فقدان مکانیزم های بین المللی تنظیم مقررات در خصوص اینترنت، دولت آمریکا بر سر دو راهی تجزیه اینترنت (در ابعاد فنی، حقوقی و سیاسی) و مشارکت دادن دیگر کشورها در حکمرانی اینترنت و پذیرش تدوین چارچوب های حقوقی و تنظیم مقررات بین المللی در چارچوب سازمان ملل قرار گرفته است.