امروز تنها سه سازمان هستند كه سرويس اطلاعاتي بريتانيا را تشكيل مي دهند...
گرداب- پس از پايان جنگ جهاني دوم به طور كلي 17 بخش از سرويس اطلاعات خارجي بريتانيا (MI) در وزارت جنگ وجود داشت. امروز تنها سه سازمان هستند كه سرويس اطلاعاتي بريتانيا را تشكيل مي دهند. در ادامه جزئياتي را درباره آنها مي‌خوانيم. اين جزئيات از سوی روزنامه انگليسي تلگراف منتشر شده است و نبايد انتظار داشت به ماهيت واقعي و پشت پرده اعمال زشت و غيرانساني اين دستگاه‌هاي جاسوسي اشاره‌اي كند.MI5
سرويس اطلاعات نظامي 5 (MI5) همان آژانس اطلاعات امنيت ملي است كه مسئول مقابله با تهديدهاي سازماندهي شده و مخفي عليه انگلستان است. فعاليت محوري اين سرويس مبارزه با تروريسم هم در سطح بين المللي (به عنوان مثال القائده) و هم كشوري (به عنوان مثال IRA) است. سرويس MI5 به دست رئيس كل ژنرال جاناتان اوانس رهبري مي‌شود و پايگاه آن در "تامس هاوس" شهر لندن استقرار دارد.
MI5 كار خود را به عنوان دفتر خدمات اطلاعاتي در سال 1909 شروع كرد و به دست "سر ورنون كل" Vernon Kell تأسيس شد تا با عمليات جاسوسي امپراطوري آلمان در جنگ جهاني اول مقابله كند. در سال 1914 اين دفتر خدماتي در خلال جنگ جذب وزارت جنگ شد و در سال 1916 تبديل به بخش پنج سرويس اطلاعات نظامي (MI5) گرديد. بيشترين تمركز اين سرويس در مدت بين دو جنگ جهاني بر روي تهديدهاي جاسوسي بود كه از جانب راستي‌ها (فاشيسم) و چپي‌ها (كمونيسم) مي‌رسيد.
در طي جنگ جهاني دوم MI5 با موفقيت توانست عناصر دشمن را شناسايي كند، اطلاعات غلط به خورد دشمن دهد و از همه مهمتر به فرود هم پيمانان خويش در نرماندي در سال 4194 كمك كند. جنگ سرد دوران پرمشغله‌اي براي اين سرويس بود چنانچه آنها بايد عوامل اطلاعاتي دوجانبه (جاسوساني كه به سازمان جاسوسي دشمن نفوذ مي كنند) را شناسايي مي كردند به ويژه "پنج باشكوه"، گروهي از فارغ التحصيلان كمبريج كه پست‌هاي حساسي را در دولت به دست گرفتند. هارولد كيم فيلبي نام آشناترين آنهاست. پس از افتادن پرده آهنين (پرده‌اي كه اروپا را پس از جنگ جهاني دوم به دو قسمت تقسيم كرد) نگراني اصلي MI5 ايرلند شمالي و تروريسم بين المللي بوده است.
MI6
MI6 كه به طور رسمي به عنوان سرويس اطلاعاتي مخفي شناخته شده است. در سطح جهاني فعاليت مي‌كند و در جهت سياست‌ها و اهداف دولت بريتانيا مسئول جمع آوري اطلاعات مخفي خارجي است. اين سرويس معمولا با مواردي چون ناآرامي‌هاي منطقه‌اي، تروريسم، منع گسترش سلاح‌هاي كشتارجمعي و مواد مخدر غيرقانوني سروكار دارد.M16 واقع در منطقه‌اي در لندن بنام "وكسهال كراس" است و به دست "جان ساورز" رهبري مي‌شود. جان ساورز سفير سابق سازمان ملل و مشاور توني بلر بود. رئيس M16 با عنوان C شناخته مي‌شود كه برگرفته از اولين رئيس خود "منسفيلد كامينگز" است.
به دليل حساسيت ذاتي امور مربوطه به اين سرويس M16 از همان ابتدا در هاله‌اي از ابهام وجود داشته و تنها به لطف برخي خيال پردازي‌ها، خصوصا با وجود كاراكتر سينمايي معروف جيمز باند، اطلاعات اندكي راجع به اين سرويس اطلاعاتي در دست است. البته در سال 2009 وزير امور خارجه براي مشخص كردن صد سالگي اين سرويس اجازه انتشار كتابي را در زمينه جزئيات M16 تا سال1949 داد.
شروع كار اين سرويس به عنوان بخش خارجي در دفتر خدمات محرمانه دولت بود كه از سوی اولين رئيس خويش منسفيلد كانينگز هدايت مي‌شد و وظيفه آن ايجاد شبكه ارتباطي پشت خطوط آلمان در بلژيك بود. اگرچه اين شبكه‌ها به دست نازي‌ها كه اكثريت اروپا را در جنگ جهاني دوم اشغال كرده بودند تخريب شد، اما اين سرويس در جمع آوري اطلاعات از جنبش‌هاي مقاومت در سراسر قاره بسيار كارآمد بود M16. همچنين بركار كدشكن‌ها در محله (BLetchley Park) انگلستان نظارت مي‌كرد و در همين جا بود كه ماشين رمزگزاري و رمزگشايي انيگما شكسته شد. در طي جنگ سرد اين سرويس خود را براي گرفتن اطلاعات محرمانه از شوروي و هم پيمانانش آماده كرد.
مركز فرماندهي اطلاعات دولتي (GHCQ)
مسئوليت اين مرز تهيه اطلاعات و محافظت از اطلاعات مربوط به سياست انگلستان است. كار اصلي آن فال گوش ايستادن و گوش كردن به تمام ارتباطات موجود در سراسر دنيا است اما اطلاعات بسيار اندكي از چگونگي انجام اين عمليات وجود دارد و احتمالا منفي‌ترين سرويس اطلاعات در ميان آژانس‌ها است. رئيس "GHCQ ايان لبان" است. او به وزير خارجه امور كشورهاي مشترك المنافع و خارجي گزارش مي‌دهد. مراكز اصلي اين سازمان در چلتنهام و گلوكسترشاير مستقر است كه البته پايگاه‌هاي كوچكتري نيز در كرنول و يوركشاير وجود دارد.
مركز اين سازمان در طي دو جنگ جهاني در BLetchley Park بود و در آنجا با انواع مختلف ماشين‌هاي كدنويسي سروكار داشت كه انيگما از آنها بود. شايد شكستن همين ماشين كدنويسي بود كه از فروپاشي مقاومت بريتانيا به دليل گرسنگي جلوگيري كرد. در آن زمان قايق‌هاي آلماني موسوم به U بخش اعظم كارون دريايي آتلانتيك را نابود كرده بودند و عرضه غذا درسال 1942 تا حدود شش هفته متوقف شده بود. يكي ديگر از موفقيت‌هاي دوران جنگ اين سازمان طراحي، نصب و راه اندازي اولين كامپيوتر الكترونيك جهان موسوم به COLOSSUS بود. بيشترين توجه GCHQ پس از جنگ بر روي مجموع سيستم‌هاي انتقال و دريافت اطلاعات شوروي بود، از تلگراف و كد مرس گرفته تا ماهواره هاي ارتباطي.
امروزه با ظهور اينترنت GCHQ سعي دارد ايميل‌ها، تالارهاي گفتگوي اينترنتي و تماس‌هاي تلفن‌هاي همراه را كنترل كند.
منبع: کیهان