امروزه با گسترش پلتفرم‌های مجازی و همچنین تمایل افراد به انجام کار‌های روزمره از طریق اینترنت، شاهد پیشرفت‌های بسیاری در زمینه معاملات دیجیتال هستیم. در این میان راه‌حلی مطمئن، سریع و به‌صرفه که چارچوبی امن در اختیار کاربران قرار دهد، از نیاز‌های هر شبکه معاملاتی است.
به گزارش گرداب، بلاکچین به‌عنوان یک درگاه امن برای انجام معاملات دیجیتال شناخته می‌شود که به علت مزایای گسترده آن، روزبه‌روز در حال پیشرفت است. در این مقاله پس از مروری کوتاه بر مفهوم بلاکچین و مزایای آن، به نقد و بررسی پیشروترین کشور‌ها در این زمینه می‌پردازیم.
بلاکچین به زبان ساده
ساده‌ترین تعریفی که می‌توان از بلاکچین ارائه داد، عبارت است از ثبت مجموعه‌ای از داده‌های تغییرناپذیر در هر لحظه و یا به‌عبارت‌دیگر به طور پیوسته در زمان. این لیست از داده‌ها به‌عنوان بلوک شناخته می‌شوند. بلوک‌ها همگی رمزنگاری شده‌اند و توسط همان رمزنگاری‌ها به یکدیگر مرتبط می‌شوند. به بیان دیگر بلاکچین به‌عنوان یک دفتر باز شناخته می‌شود که قادر است در هر لحظه اطلاعات معاملات میان افراد را به طور مؤثر و با روشی غیرقابل‌تغییر ثبت کند.
ثبت این داده‌ها توسط مجموعه‌ای از کامپیوتر‌ها که متعلق به هیچ ارگان یا سازمانی نیستند، صورت می‌گیرد. بلاکچین اختراع فردی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در سال ۲۰۰۸ بود که هویت او همچنان ناشناخته است. هدف او از اختراع بلاکچین، اختراع دفتری برای ثبت معاملات عمومی بود که توسط ارز‌های رمزنگاری شده اتفاق می‌افتاد. این اختراع سبب شد بیت‌کوین به اولین پول دیجیتال دنیا تبدیل شود که بدون نیاز به مرجع معتبر و یا سرور مرکزی می‌توان معاملات را با کمک آن انجام داد.
بلاکچین‌ها در ساده‌ترین حالت به دو دسته بلاکچین عمومی و خصوصی دسته‌بندی می‌شوند. بلاکچین‌های عمومی از نظر دسترسی هیچ مشکلی برای عموم ندارند و هرکسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، می‌تواند معاملات مرتبط با ارز‌های دیجیتال را انجام دهد و همچنین مورد ارزیابی و نظارت قرار بگیرد.
از طرف دیگر بلاکچین‌های خصوصی متعلق به شبکه‌های خاصی هستند که برای فعالیت در آن‌ها باید توسط مدیران آن شبکه، اجازه ورود به مجموعه صادر شود. در این نوع از بلاکچین‌ها دسترسی و ارزیابی برای عموم محدود شده است.
چرا بلاکچین؟ اهمیت بلاکچین در چیست؟
بلاکچین چه ویژگی‌هایی دارد که سبب محبوبیت و فراگیری آن شده است؟ اولین دلیل محبوبیت بلاکچین ثبت اطلاعات به‌صورت آنی و در واحد زمان است. همین موضوع باعث افزایش دقت در مورد داده‌ها می‌شود. از سوی دیگر از آنجا که بلاکچین هیچ مرجع و یا ارگان مرکزی ندارد، به‌عنوان یک سیستم دموکراتیک شناخته می‌شود که به کاربر حق آزادی در انجام معاملات را می‌دهد. از طرف دیگر، از آنجا که بلاکچین در اصطلاح نوعی دفتر باز و در دسترس همگان برای ثبت جزئیات معاملات شناخته می‌شود و همچنین اطلاعات غیرقابل‌تغییری دارد، در اصل منبعی معتبر است و همه افراد باید نسبت به عملکرد خود دراین‌رابطه دقت لازم را به کار گیرند. بلاکچین به علت فراوانی ویژگی‌های مثبتش، امروزه مورد استقبال افراد فعال در این زمینه قرار گرفته است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های بلاکچین عبارت‌اند از:
امنیت
امروزه با گسترش لحظه‌به‌لحظه فناوری، برخورداری از امنیت در فضای مجازی مهم‌ترین عاملی است که مخاطبان به دنبال آن هستند. همه‌روزه داده‌های زیادی به سرقت می‌روند و اطلاعات در این دنیای دیجیتال نقض می‌شوند. بلاکچین امنیت بسیار بالایی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
شفافیت
فناوری بلاکچین بسیار شفاف است، زیرا همه چیز از ابتدا تا به امروز و در هر لحظه برای همه کاربران قابل‌مشاهده است. می‌توان همه چیز را در شبکه غیرمتمرکز مشاهده کرد که همین امر باعث می‌شود فناوری بلاکچین بسیار باز و شفاف باشد. این امر احتمال هر نوع مغایرت در سیستم را کاهش می‌دهد، زیرا هیچ‌چیز از دید هیچ کاربری پنهان نیست.
ارزان‌قیمت
در حال حاضر فناوری بلاکچین به‌صرفه‌ترین مدل مالی موجود در جهان است. اگر کسی آن را با مدل‌های اقتصادی سنتی مقایسه کند، به ارزان‌قیمت بودن آن پی می‌برد. اکنون بسیاری از شرکت‌ها به دنبال استفاده از فناوری بلاکچین هستند، زیرا با استفاده از این تکنولوژی می‌توانند از هزینه‌های خود بکاهند. بلاکچین به علت مقرون‌به‌صرفه بودن به‌ویژه برای صنایع بانکی بسیار مفید است.
زمان کوتاه معامله
برخلاف سایر روش‌های سنتی، مدت‌زمان انجام تراکنش‌هایی که توسط فناوری بلاکچین انجام می‌شوند، بسیار کوتاه است. در عرض چند دقیقه، شخص می‌تواند اسناد مالی و پول را ارسال و یا دریافت کند. در فناوری بلاکچین نیازی نیست که برای انجام چنین فرایند‌هایی ساعت‌ها وقت صرف کنید.
کشور‌های پیشتاز در زمینه استفاده از فناوری بلاکچین
با گسترش فناوری‌های مرتبط با بلاکچین، امروزه بسیاری از کشور‌ها سعی در استفاده از این تکنولوژی دارند. برخی موفق بوده و برخی در ابتدای راه هستند. در این میان برخی از کشور‌ها نیز به‌عنوان بهترین‌ها و پیشرفته‌ترین‌ها در زمینه فناوری بلاکچین شناخته می‌شوند که تعدادی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
چین
طی چند سال گذشته، کشور چین به شدت بر توسعه فناوری‌های نوظهور مانند بلاکچین و هوش مصنوعی تمرکز کرده است. اگرچه پاسخ دهندگان نظرسنجی PwC، آمریکا را به‌عنوان پیشرفته‌ترین کشور درحال‌توسعه فناوری بلاکچین می‌دانند، اما معتقدند که سه الی پنج سال آینده، چین در این زمینه پیشرو خواهد بود.
از دو سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰۰ پروژه در سازمان فضای سایبری کشور چین ثبت شده است. پتنت‌های ثبت شده در کشور چین تقریباً ۳ برابر نزدیک‌ترین رقیب خود در این زمینه است. طبق گزارش شرکت تحلیل بازار IDC، میزان هزینه صرف شده در فناوری بلاکچین تا سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲ میلیارد دلار خواهد رسید. حتی دولت‌های محلی نیز به دنبال اختصاص سرمایه به پروژه‌های بلاکچینی هستند.
در سال ۲۰۱۶، هنگامی‌که فناوری بلاکچین وارد برنامه پنج‌ساله سیزدهم کشور چین شد، توسعه آن به یک اولویت ملی تبدیل شد. شی جین پینگ (Xi Jinping) رئیس‌جمهور کشور چین در سخنرانی خود بر اهمیت آینده کشور تأکید کرد و گفت:«ما باید بلاکچین را یک پیشرفت مهم برای برنامه‌های مستقل فناوری‌های اصلی در نظر بگیریم، سمت و سوی اصلی آن را مشخص کنیم، سرمایه‌گذاری‌ها را افزایش دهیم، بر تعدادی از فناوری‌های کلیدی تمرکز کنیم و توسعه بلاکچین و برنامه‌های صنعتی آن را تسریع کنیم.»
وی همچنین افزود:«این نکته ضروری و مهم است که در وضع کردن استاندارد‌ها پیشرو باشیم و بتوانیم در جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم.»
استرالیا
نیروی مرزی استرالیا (ABF) با همکاری نهاد توسعه رسانه‌ای اینفوکام (IMDA) و اداره گمرک سنگاپور، طرح آزمایشی برای بررسی عملکرد بلاکچین در تجارت برون‌مرزی این دو کشور را آغاز می‌کند. نیروی مرزی استرالیا دربارهٔ ایدهٔ راه‌اندازی این طرح آزمایشی اعلام کرد که بلاکچین بهترین راه ردیابی محصولات در کشور‌های مختلف محسوب می‌شود.
این طرح آزمایشی از ۲۳ نوامبر (۳ آذر) آغاز شده که مطابق با قرارداد اقتصاد دیجیتال بین ۲ کشور استرالیا و سنگاپور است. همچنین، این آزمایش با هدف ایجاد راهکار‌هایی برای تسهیل تجارت برون‌مرزی و ایجاد تجارت بدون کاغذ صورت‌گرفته است که در آن عملکرد سیستم‌های تأیید دیجیتال مبتنی بر بلاکچین بررسی می‌شود.
به عبارت بهتر در طرح آزمایشی، پلتفرم‌های تأیید دیجیتال مبتنی بر بلاکچین در دفتر دولتی نیروی مرزی استرالیا و استاندارد‌های اسناد تجاری الکترونیکی TradeTrust سازمان IMDA سنگاپور بررسی می‌شوند.
نیروی مرزی استرالیا اعلام کرد آزمایش‌های این طرح توسط متخصصان فناوری بلاکچین استرالیا و سنگاپور در مرکز تسهیل تجارت و کسب‌وکار الکترونیکی سازمان ملل (UN/CEFACT) برای مبادلات اسناد میان دولتی انجام می‌شود. ناگفته نماند که سازمان بازرگانی و صنایع استرالیا، گروه صنعتی استرالیا، نهاد‌های مالی سنگاپور ازجمله بانک ANZ در طرح آزمایشی مشارکت می‌کنند.
لازم به ذکر است که نقشه‌ی راه بلاکچین استرالیا ۱۲ رهنمود دارد که این کشور امید دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ آن‌ها را محقق سازد.
ژاپن
شرکت ژاپنی Layar X که در زمینه فناوری اطلاعات فعالیت دارد اعلام کرده است که به‌زودی اقدام به طراحی و توسعه پلتفرم رأی‌گیری الکترونیک بر پایه فناوری بلاکچین خواهد کرد. بدین ترتیب دولت ژاپن قصد دارد امنیت و تغییرناپذیری موجود در بلاکچین که به‌عنوان ویژگی ذاتی این فناوری شناخته می‌شود را در اجرا و پیاده‌سازی انتخابات داخلی این کشور به کار گیرد و از طرفی گام مؤثر و مفیدی را در پیشبرد چشم‌انداز و اهداف تعیین شده در رابطه با شهر هوشمند تسابوکو (Tsukuba) بردارد.
این شرکت آی‌تی که در شهر توکیو واقع شده، در اطلاعیه خود آورده که پلتفرم آتی که بر پایه بلاکچین اجرایی خواهد شد می‌تواند به‌تمامی نیاز‌ها و نواقص موجود در سیستم رأی‌گیری پاسخ قابل قبولی دهد که از جمله نقاط قوت این سیستم می‌توان به جلوگیری از رأی دادن دوباره، ذخیره‌سازی دقیق محتوای رأی‌گیری، حفظ حریم خصوصی رأی دهندگان و همچنین مدیریت بهینه سوابق عملکرد اشاره کرد. این پلتفرم مبتنی بر بلاکچین از طرف دیگر می‌تواند این امکان را برای رأی دهندگان فراهم کند تا نتایج رأی‌های خود را بررسی کرده و بر آن‌ها نظارت داشته باشند. علاوه بر این توانایی رمزنگاری در راستای تأیید صحت و اعتبار فرایند‌های ثبت و جمع‌آوری رأی‌ها را نیز به نمایش خواهد گذاشت.
شرکت Layer X در ادامه این اطلاعیه آورده است که این شرکت بر آن است تا بتواند تحول شگرف و عظیمی را در زمینه رأی‌گیری از طریق این سیستم به وجود آورد تا تمامی فرایند‌های آن به‌صورت کاملاً الکترونیک با حداکثر امنیت انجام شود.
امارات متحده عربی
امارات متحده عربی در نظر دارد یک پلتفرم ملی احراز هویت مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین را راه‌اندازی کند. بانک مرکزی و وزارت توسعه اقتصادی این کشور با همکاری یکدیگر این پلتفرم را در سطح ملی راه‌اندازی خواهند کرد. به گفته منابع خبری امارات، بانک ملی این کشور و بیش از ۱۲۰ شرکت بزرگ اماراتی همکاری خود را با این پلتفرم اعلام کردند. عمر بوشهاب، مدیر ارشد اجرایی نهاد ثبت‌احوال امارات، در مصاحبه اخیر خود بیان کرد:
«راه‌اندازی پلتفرم جامع احراز هویت مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین امارات در راستای ایجاد زیرساخت‌های تکنولوژی در این کشور قرار دارد.»
لازم به ذکر است که در اوایل سال جاری بانک اسلامی ابودهابی امارات اولین بانک اسلامی بود که معاملات مالی خود را با استفاده از تکنولوژی بلاکچین صورت داد.
آینده فناوری بلاکچین
فناوری بلاکچین در آیندهای نه‌چندان دور انقلابی در فرایند‌های تجاری در بسیاری از صنایع ایجاد خواهد کرد. اما پذیرش آن در سراسر دنیا برای کشور‌های مختلف به زمان و تلاش نیاز دارد. بااین‌وجود، می‌توان انتظار داشت که دولت‌ها در آیندهای نزدیک سرانجام مزایای بلاکچین را بپذیرند و استفاده از آن را برای بهبود و تسهیل خدمات مالی و غیرمالی آغاز کنند. بدیهی است که در مسیر این تغییر بنیادی، برخی از استارتاپ‌های بلاکچینی شکست خواهند خورد و برخی دیگر از آن‌ها فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه خواهند کرد، اما به‌مرور افراد در مورد چگونگی استفاده از این فناوری تجربه و دانش بیشتری کسب خواهند کرد. بلاکچین افراد را به سمت کسب مهارت‌های جدید هدایت می‌کند. در این بین تجارت سنتی به‌مرور زمان کم‌رنگ شده و جای خود را به تجارت مدرن می‌دهد.
فناوری بلاکچین به علت دارا بودن ویژگی‌های مطلوب، روزبه‌روز در حال گسترش و پیشرفت است. محبوبیت بالای بلاکچین در میان طرف‌داران سبب شده که در مدت کوتاهی کشور‌های مختلف دنیا به دنبال آماده‌سازی بستری مناسب برای استفاده از این فناوری در انجام معاملات دیجیتالی باشند. در مجموع، انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۱ شاهد موفقیت‌ها و همه‌گیری هرچه بیشتر فناوری بلاکچین در دنیا باشیم.
________________________________________________
منابع:
https://media-exp۱.licdn.com/dms/image/C۵۱۱۲AQGMUDcWK۶۹۵۹A/article-cover_image-shrink_۶۰۰_۲۰۰۰/۰?e=۱۶۰۹۹۷۷۶۰۰&v=beta&t=qz۴S۹qMqMs۸muDmLmkFX-IeWjrb۶rGal۲۳U۹tWp۲KLo
https://blockgeeks.com/guides/what-is-blockchain-technology/
https://g.foolcdn.com/image/?url=https%۳A%۲F%۲Fg.foolcdn.com%۲Feditorial%۲Fimages%۲F۵۷۸۰۹۴%۲Flow-price.jpg&w=۱۲۰۰&h=۶۳۰&op=resize
https://www.upgrad.com/blog/why-blockchain-is-important/
https://cointelegraph.com/news/is-the-future-of-blockchain-tech-innovation-in-the-east
https://www.zdnet.com/article/australia-and-singapore-to-trial-blockchain-for-cross-border-trade/#ftag=RSSbaffb۶۸
https://media.istockphoto.com/photos/japanese-flag-picture-id۱۸۴۳۵۲۵۵۶?k=۶&m=۱۸۴۳۵۲۵۵۶&s=۶۱۲x۶۱۲&w=۰&h=l_sEkrUaX۹Y۸uTcDucm۵vPbGPelU۴O۲WR۱AEHHPgnBE=
https://cointelegraph.com/news/japanese-firm-layer-x-labs-develops-blockchain-based-e-voting-protocol
https://www.iaea.org/sites/default/files/styles/hd_۱۹۲۰x۱۰۸۰/public/flag-uae۱۱۴۰x۶۴۰.jpg?itok=l۷uDbHZe
https://cointelegraph.com/news/dubai-debuts-nationwide-data-platform-powered-by-blockchain
https://aithority.com/guest-authors/blockchain-technology-in-the-future-۷-predictions-for-۲۰۲۰/
