Gerdab.IR | گرداب

به گزارش گرداب؛ قدرت و اعمال آن در عرصه بین المللی از مهمترین موضوعات دانش ژئوپلتیک به شمار می‌رود. از زمان ظهور ژئوپلتیک در اوایل قرن بیستم، منابع قدرت دائما، از نظر ژئوپلتیسین‌ها دائما در حال تغییر بوده است. زمانی سلطه بر دریا‌ها (نظریه قدرت دریایی ماهان) و زمانی کنترل مناطق خشکی بزرگ دنیا (نظریه هارتلند مکیندر) عامل اصلی در به دست گرفتن سلطه جهانی قلمداد می‌گردید.

با آغاز جنگ سرد، عامل و منبع قدرت زا برای دو قدرت مسلط در این دوره، توسعه صنایع و تجارت جهانی و رشد اقتصادی برای کشور‌های عضو دو بلوک و ارتقای صنایع سنگین در درون کشور‌ها و به خصوص، توسعه در صنایع هوایی و فضایی و رقابت تسلیحاتی و اتمی همراه با کشش و جذبه ایدئولوژیک، ایدئولوژی‌های تحت رهبری دو ابرقدرت یعنی سرمایه داری لیبرال و کمونیسم بود.

با اختراع کامپیوتر و توسعه ریزتراشه و انقلاب در فناوری اطلاعات و صنایع الکترونیک که از دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ شروع و به تدریج در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی به اوج خود رسید به صورت ملموسی مزایا و نواقص دو مکتب مسلط نیمه دوم قرن بیستم آشکار گردید.

انقلاب اطلاعاتی بر ویژگی شاخص اتحاد جماهیر شوروی یعنی قدرت نظامی اثر گذاشت. در عرصه تجاری نیز مسابقه تجاری عظیمی به راه افتاد و رقابت در عرصه‌های رایانه، ارتباطات دوربرد و تراشه‌ها بین شرکت‌های آمریکایی و ژاپنی در گرفت.

امروزه داشتن قدرت اطلاعاتی یعنی تسلط بر گردش اطلاعات الکترونیک در جهان دارای اعتبار و ارزش است. این گونه اطلاعات از طریق کاربری داده‌های انفورماتیک و تصاویر ماهواره‌ای و ابر شبکه‌های بزرگ اطلاعاتی به دست می‌آید. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا با اتخاذ راهبرد‌های پیچیده الکترونیک، با قدرت همه جانبه خود در صدد تسلط بر جهان است. آمریکا به عنوان موسس و متولی اولیه اینترنت کماکان کنترل و نفوذ محسوس و نامحسوس خود را بر این شبکه و فضا اعمال می‌نماید و از مزایای اقتصادی آن در فضای جغرافیایی خود بهره مند می‌شود. به عنوان مثال، مدیریت فن و فناوری شبکه جهانی اینترنت در قالب شرکت آیکان، هر چند خصوصی، ولی با هویت آمریکایی در کالیفرنیا وجود دارد.

قلب فناوری و تخصصی شبکه جهانی اینترنت و شرکت‌های بزرگ و برجسته اینترنتی و کامپیوتری در فضای جغرافیایی دره سیلیکون در ایالت کالیفرنیا قرار دارد. سرور‌های ریشه و بنیادین شبکه اینترنت و مدیریت بخش عمده سرور‌های حفاظت این شبکه در آمریکا قرار داشته و یا اینکه مدیریت و کنترل آن‌ها در دستان شرکت‌های اصلی مستقر در آمریکا نظیر یاهو، گوگل، مایکروسافت، فیس بوک، یوتیوب، توییتر و ... قرار دارد. (این شرکت‌ها نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم با ارتش ایالات متحده آمریکا مرتبط هستند)

تمرکز نهاد‌های ساختاری شبکه جهانی اینترنت و فضای مجازی و شرکت‌های اصلی آن‌ها در خاک آمریکا، عملا آن را در موقعیت مرجعیت اطلاعاتی و قدرت بلامنازع بودن قرار داده و به تمرکز فوق العاده اطلاعات و داده‌ها در قلمرو جغرافیایی آمریکا منجر می‌شود. تمرکز و ذخیره سازی اطلاعات ریز و درشت بخش‌های مختلف جهان اعم از خصوصی، عمومی، شرکت ها، حکومت‌ها و ... به افزایش قدرت اطلاعاتی و سپس سلطه اطلاعاتی آمریکا بر دیگران می‌انجامد.

اندیشه جریان آزاد اطلاعات در شبکه جهانی اینترنت که به سیاست رسمی و طبیعی ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است، عملا منجر به جهت گیری جریان اطلاعات و داده‌ها از سراسر جهان به سوی سرزمین ایالات متحده آمریکا و تمرکز و ذخیره سازی اطلاعات فراوان و گسترده جهان و به دنبال آن توسعه فناوری اطلاعات در آن کشور می‌گردد که سلطه اطلاعاتی آمریکا بر جهان را در پی خواهد داشت. تسلط اطلاعاتی، به دارنده آن قدرت فزاینده‌ای نسبت به دیگران را اعطا می‌کند. احتمالا بر همین اساس، برخی صاحبنظران در مسیر روند تحول قدرت در جهان، عصر جدید قدرت جهانی را مبتنی بر فناوری اطلاعات دانسته که از نظر آن‌ها زیبنده ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

از این رو دستیابی به این سطح از قدرت در دنیا توسط ایالات متحده آمریکا در فضای سایبری از طرق زیر بوده است:

کنترل بر ابزار تولید اطلاعات نظیر نرم افزار‌های پردازش کننده
کنترل دسترسی بر فضای مجازی به عنوان فضای جریان اطلاعات و شاهراه‌های اطلاعاتی
کسب اطلاعات و بهره گیری از محتوای پیام‌ها و داده‌های اطلاعاتی
تمرکز و ذخیره سازی اطلاعات کاربران در مقیاس وسیع و از کشور‌های دیگر
کنترل مدیریت فنی و تخصصی شبکه جهانی اینترنت از طریق موسساتی نظیر آیکان
سخن پایانی اینکه آمریکا تنها قدرت و کشوری در جهان است که موارد مذکور را با فضای جغرافیایی قلمرو خود پیونده زده و قادر به کنترل شبکه جهانی اینترنت و فضای مجازی و تسلط فناورانه بر دنیا می‌باشد و تنها راه مقابله با این سلطه، به تعبیر مقام معظم رهبری، قوی شدن در فضای مجازی (سایبری) است.