حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اظهار خرسندی و قدردانی از مقالات علمی و سخنان اساتید و فضلا در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی، در تبیین اهمیت آن خاطرنشان كردند: «برگزاری چنین نشستی در جمهوری اسلامی ایران بی سابقه است.»
رهبر معظم انقلاب با تأكيد بر ضرورت به كارگيري همه ظرفيت نخبگان كشور در تدوين اين الگوي راهبردي، "فكر، علم، زندگي و معنويت" را عرصه‌هاي مهم الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت خواندند و تأكيد كردند: «اين الگو، سندي بالادستي براي همه اسناد برنامه‌اي و چشم‌اندازي كشور خواهد بود.»به گزارش گرداب به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای، در نخستین نشست "اندیشه‌های راهبردی" در جمهوری اسلامی ایران، رهبر معظم انقلاب اسلامی و دهها نفر از اندیشمندان، استادان و صاحبنظران دانشگاهی و حوزوی، چهارشنبه شب، به هم اندیشی و بررسی "مبانی، ویژگی‌ها و ابعاد الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت" پرداختند.
در ابتدای این نشست كه بیش از 4 ساعت به طول انجامید، 14 نفر از متفكران و صاحب نظران حدود 3 ساعت و نیم، ضمن تضارب آرا، دیدگاههای متنوع و مختلف خود را در زمینه الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت بیان كردند.
در ادامه این نشست حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأكید بر ضرورت به كارگیری همه ظرفیت نخبگانی كشور در تدوین این الگوی راهبردی، چهار عرصه "فكر، علم، زندگی و معنویت" را عرصه‌های مهم الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت خواندند و تأكید كردند: «این الگو، سندی بالادستی برای همه اسناد برنامه‌ای و چشم اندازی كشور خواهد بود.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اظهار خرسندی و قدردانی از مقالات علمی و سخنان اساتید و فضلا در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی، این موضوع را نشان دهنده ظرفیت بسیار بالای فرزانگان و اندیشمندان كشور دانستند و در تبیین اهمیت آن خاطرنشان كردند: «برگزاری چنین نشستی در جمهوری اسلامی ایران بی سابقه است.»
ایشان با تأكید بر تداوم نشستهای اندیشه‌های راهبردی، یكی از اهداف اصلی برگزاری این سلسله نشستها را درگیر شدن متفكران و اندیشه ورزان با مسائل اساسی و كلان برشمردند و افزودند: «در كشور، اهداف و كارهای بزرگی وجود دارد كه باید برای تحقق آنها از ظرفیت ها و تواناییهای بالای نخبگان، استفاده شود كه لازمه آن درگیر شدن اندیشه ورزان با این مسائل كلان است.»
رهبر انقلاب اسلامی، فرهنگ و گفتمان سازی در خصوص مسائل كلان در میان نخبگان و سپس در سطح عمومی جامعه را از دیگر اهداف سلسله نشستهای راهبردی خواندند و خاطرنشان كردند: «هدف سوم از برپایی این نشستها، تعیین مسیر و نوعی ریل گذاری برای آینده كشور است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأكید بر لزوم پرهیز از شتابزدگی در رسیدن به نتیجه نهایی این نشستها، افزودند: «تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت جز در یك فرآیند بلندمدت و در حالت خوش بینانه، میان مدت، امكان پذیر نیست، ضمن آنكه سرعت معقول نیز باید وجود داشته باشد.»
ایشان خاطرنشان كردند: «در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، هدفها مشخص می‌شود اما راهبردها ممكن است به تناسب شرایط زمان دچار تغییر و اصلاح شوند كه این مسئله، نشان دهنده انعطاف پذیری الگو است.»
رهبر انقلاب اسلامی در تبیین اجزای چهارگانه تعبیر "الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت" كلمه الگو را "نقشه جامع" معنا كردند و افزودند: «بدون نقشه جامع، همچون برخی مسائل فرهنگی یا اقتصادی 30 سال گذشته، دچار حركتهای گاه متناقض خواهیم شد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تشریح علت انتخاب كلمه اسلامی نیز بر ضرورت تكیه اهداف، ارزشها و شیوه‌های این الگو بر معارف و مبانی اسلام اشاره كردند و افزودند: «جامعه و حكومت ما، اسلامی است و ما مفتخریم كه می‌توانیم با استفاده از منابع اسلام، الگوی پیشرفت خود را تدوین كنیم.»
ایشان در تبیین علت انتخاب كلمه ایرانی در تعبیر "الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت"، به مسائلی نظیر ضرورت در نظر گرفتن شرایط تاریخی،جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ایران در این الگو اشاره كردند و افزودند: «علاوه بر این مسائل، طراحان این الگو نیز متفكران ایرانی هستند و این الگو در واقع تجلی تلاش اندیشمندان این سرزمین برای ترسیم آینده كشور است.»
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به انتخاب كلمه "پیشرفت" به جای "توسعه" تأكید كردند: «كلمه توسعه، یك اصطلاح متعارف جهانی، با بار معنایی و ارزشی و الزامات خاص خود است كه ما با آنها موافق نیستیم، بنابراین از كلمه "پیشرفت" استفاده شد ضمن اینكه وام نگرفتن از مفاهیم دیگران، در طول انقلاب اسلامی سابقه داشته است.»
ایشان ترسیم وضع مطلوب و مشخص كردن چگونگی رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب را از ضرورت‌های روند ترسیم و تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت خواندند و افزودند: «استفاده از دو مفهوم "اسلامی و ایرانی"، به هیچ وجه به معنای استفاده نكردن از دستاوردهای دیگران و تجارب صحیح آنان نیست و ما در این راه، با چشمان باز و انتخاب‌گر، از هر علم و معرفت درست استفاده می‌كنیم.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به لزوم مطرح شدن و پاسخگویی به همه سؤالات در باب الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت افزودند: «یك سؤال این است كه چرا این مقطع زمانی برای تدوین این الگو انتخاب شده است.»
ایشان در پاسخ این سؤال خاطرنشان كردند: «تجربه‌های متراكم و معرفتهای انباشته شده در سی سال گذشته نشان می‌دهد كه مقطع فعلی، زمان مناسبی برای آغاز این راه است.»
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: «برخی نیز معتقدند توانایی فكری برای ایجاد این الگو، در كشور وجود ندارد، اما ظرفیتهای بسیار خوب موجود و ظرفیتهای فراوان بالقوه اثبات می‌كند كه متفكران و اندیشه‌ورزان ایرانی توانایی تدوین این الگو را دارا هستند و این حركت، حتماً به پیش خواهد رفت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تشریح عرصه‌های الگوی پیشرفت، به چهار عرصه فكر، علم، زندگی و معنویت اشاره كردند و افزودند: «الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت به گونه‌ای تدوین شود كه جامعه را به سمت جامعه‌ای متفكر سوق دهد و جوشیدن فكر و "اندیشه ورزی" به حقیقتی نمایان در جامعه تبدیل شود.»
ایشان در همین زمینه مشخص شدن راهبردها و الزامات پیشرفت در عرصه فكر و توجه به ابزارهای آن از جمله "آموزش و پرورش و رسانه‌ها" را در تدوین الگوی پیشرفت مهم دانستند.
عرصه علم، دومین عرصه‌ای بود كه رهبر انقلاب به عنوان عرصه‌های پیشرفت مطرح كردند.
ایشان در این زمینه خاطرنشان كردند: «نوآوری و حركت خوب موجود در زمینه استقلال علمی باید با شتاب و قوت بیشتر ادامه یابد و راههای پیشرفت همه جانبه، عمیق و بنیانی علمی، در الگو مشخص شود.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، توجه به مسائل و خطوط اصلی زندگی مانند امنیت، عدالت، رفاه، آزادی، حكومت، استقلال و عزت ملی را در بحث الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، ضروری دانستند و افزودند: «در این الگو باید به عرصه زندگی، توجه كافی شود.»
رهبر انقلاب اسلامی، معنویت را چهارمین و مهمترین عرصه‌ای دانستند كه در كار پیچیده، دقیق و بلندمدت تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، باید به آن توجه شود چرا كه معنویت، روح پیشرفت واقعی در همه زمینه‌ها و مسائل است.
رهبر انقلاب اسلامی، زندگی بشر در دوران ظهور امام عصر (عج) را، نمونه كامل زندگی انسانی خواندند و خاطرنشان كردند: «بشر با تاریخ چند هزار ساله خود، همچنان در پیچ و خمهای زندگی به سر می‌برد و در زمان ظهور حضرت حجت، به بزرگ راه پیشرفت حقیقی می‌رسد كه البته باید به طور مستمر در این زمینه تلاش كرد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، سخنان خود در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی را با تأمل در باب محتوای اسلامی الگوی پیشرفت ادامه دادند.
ایشان توجه به مسئله توحید را در این الگو دارای ضرورت كامل دانستند و افزودند: «اگر توحید، اعتقاد به خدا و التزام به این اعتقاد، به بدنه زندگی بشر بسط داده شود، مشكلات جامعه بشری حل و راه پیشرفت حقیقی گشوده خواهد شد.»
رهبر انقلاب اسلامی، توجه به معاد و محاسبه اخروی را در الگوی پیشرفت، موجب منطقی شدن تحمل همه دشواریها و ترویج ایثار و از خودگذشتگی برشمردند و خاطرنشان كردند: «این مفهوم اساسی و سرنوشت ساز، باید در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، معنا یابد.»
پیوستگی و عدم تفكیك دنیا و آخرت و محور بودن انسان در نگاه اسلام از دیگر نكاتی بود كه رهبر انقلاب اسلامی در زمینه محتوای اسلامی الگوی پیشرفت مورد توجه قرار دادند.
ایشان، محور بودن انسان "در اسلام و در فلسفه‌های مادی غرب" را كاملاً متفاوت از یكدیگر خواندند و خاطرنشان كردند: «هدف نهایی اسلام، رستگاری انسان است و در این نگاه همه مسائل از جمله عدالت، رفاه، امنیت و عبادت مقدمه یا اهداف میانی هستند و هدف اصلی این است كه انسان سعادتمند شود.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، انسان در نگاه اسلام را موجودی مختار، مُكلّف و در معرض هدایت الهی دانستند و با تأكید بر تجلی این نگاه در الگوی پیشرفت خاطرنشان كردند: «در این نگاه، مردم سالاری علاوه بر اینكه حق مردم است تكلیف آنها نیز می‌شود و كسی نمی‌تواند بگوید صلاح یا فساد جامعه به من مربوط نیست.»
رهبر انقلاب اسلامی، مسئله حكومت از دیدگاه اسلام را از دیگر مسائلی دانستند كه در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، باید مورد توجه كافی قرار گیرد.
ایشان در همین زمینه افزودند: «صلاحیتهای فردی در اسلام به گونه‌ای مهم است كه هركس می‌خواهد مسئولیت و مدیریت بپذیرد باید صلاحیتهای لازم را در خود به وجود آورد وگرنه با پذیرش مسئولیت، عمل نامشروعی انجام داده است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تبیین نكات دیگری از نگاه اسلام به حكومت، به نفی استعلا، اشاره كردند و افزودند: «در اسلام كسی كه اهل استعلا و برتری طلبی است و یا همه چیز را برای خود می‌خواهد حق ندارد قدرت را قبول كند و مردم نیز حق ندارند چنین شخصی را انتخاب كنند كه این نگاه سعادت بخش، باید در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، جاری شود.»
رهبر انقلاب اسلامی توجه به اقتصاد را نیز در الگوی پیشرفت، ضروری خواندند و افزودند: «در الگوی پیشرفتی كه با همفكری و تلاش نخبگان تدوین خواهد شد، عدالت به عنوان یكی از اركان اصلی لحاظ شود چرا كه در اسلام، عدالت، معیار حق و باطل و ملاك مشروعیت یا عدم مشروعیت حكومتها است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان نكته ضروری دیگر در تدوین الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی به "نگاه غیرمادی به اقتصاد" اشاره و خاطرنشان كردند: «اسلام برای ثروت، اهمیت قائل است و تولید ثروت را مطلوب می‌داند به شرط اینكه از آن، برای ایجاد فساد و سلطه و اسراف استفاده نشود.»
رهبر انقلاب اسلامی در بخش پایانی سخنانشان با تأكید مجدد بر ضرورت ادامه سلسله نشستهای اندیشه‌های راهبردی افزودند: «در تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، ممكن است تشكیل دهها جلسه و ایجاد دهها حلقه علمی و فكری در دانشگاهها و حوزه‌ها ضروری باشد، به هرحال این "راه آغاز شده" با استفاده از همه ظرفیت نخبگانی كشور ادامه یابد تا انشاءالله به نقطه مطلوب برسد.
ایشان با اشاره به اینكه تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، به علت ماهیت بالا دستی این الگو در دولتها و مجالس امكان پذیر نیست، ایجاد مركزی برای پیگیری این هدف راهبردی را ضروری دانستند و افزودند: «البته این كار بسیار مهم و حركت عظیم نمی‌تواند محدود به یك مجموعه شود و همكاری همه اندیشمندان و متفكران كشور را می‌طلبد.»
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: «مركز و ستادی كه برای پیگیری این كار تشكیل می‌شود با حمایت و پشتیبانی از نخبگان و صاحبنظران، مسیر دستیابی به هدف بسیار مهم تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت را تسهیل خواهد كرد.»