مدیران ۳سرویس دهنده "بلاگفا"، "میهن بلاگ" و "بلاگ اسکای" با انتشار یک متن مشترک، عملکرد کمیته تعیین مصادیق مجرمانه را در راستای تضعیف موقعیت سرویس دهنده‌های فارسی دانستند.
"علیرضا شیرازی"، "محمدجواد شکوری مقدم" و "مسعود چنگیزی"، مدیر ۳سرویس بلاگفا، میهن بلاگ و بلاگ اسکای در قالب یک متن، انتقادات خود را از وضعیت فعلی فیلترینگ در کشور بیان کردند و نقش این مقوله در تضعیف جایگاه سرویس دهنده‌های وبلاگهای فارسی را مورد بررسی قرار دادند.به گزارش گرداب به نقل از وبلاگ نیوز، متن کامل این نامه به شرح زیر است:
با تصویب قانون جرائم رایانه‌ای و شروع فعالیت کارگروه جدید تعیین مصادیق، سیاستهای جدیدی در این زمینه اعمال شد که مدیران سایتهای ارائه کننده خدمات وبلاگ نویسی فارسی معتقدند، نتیجه این سیاستها باعث تضعیف موقعیت سرویسهای وبلاگ ایرانی و آسیب به فضای وبلاگهای فارسی شده است. آنچه در ادامه خواهد آمد بیان نکاتی در این باره از دیدگاه مدیران چند سرویس مطرح وبلاگ فارسی است و امیدواریم انعکاس این نظرات بتواند تغییرات مثبتی در فضای مجازی ایران ایجاد کند.
1. موج فیلترینگ، سونامی مسدود سازی!
اگرچه در چند سال گذشته شاهد ارسال فهرستی از وبلاگها به سرویس دهندگان از سوی نهادهای مرتبط بوده‌ایم، اما در چند ماه گذشته درخواست مسدود سازی وبلاگها افزایشی چند صد در صدی داشته است. مطمئناً چنین حجم بالایی از مسدود سازی در تضعیف فضای کلی وبلاگهای فارسی موثر بوده و بالتبع و در عمل باعث دلسردی بسیاری از وبلاگ نویسان و نگرش منفی به سرویسهای وبلاگ ایرانی شده است.
بسیاری از وبلاگهایی که در فهرستهای جدید فیلترینگ دیده می شوند مواردی‌اند که به نظر می‌رسد از نتایج جستجو در موتورهای جستجوگر به دست آمده‌اند و از اینرو ممکن است وبلاگی به خاطر پستی که چند سال قبل منتشر کرده است امروز فیلتر و مسدود شود. از اینرو علیرغم آنکه با توجه به قانون جرائم رایانه‌ای ممکن است برخی مطالب وبلاگها تخلف به شمار آید، اما آیا پسندیده‌تر نیست حداقل در شروع کار به جای مسدود سازی، با فرهنگ سازی در مورد مصادیق محتوای مجرمانه و همچنین اخطار به کاربران متخلف، به حفظ و گسترش فضای سالم وبلاگهای فارسی کمک کنیم؟
2. پیگیری فیلترینگ، روشی ناکارآمد
انتقاد بر نحوه فعلی پیگیری فیلترینگ آن است که از بین هزاران وبلاگ مسدود یا فیلتر شده فقط تعداد انگشت شماری از وبلاگها رفع فیلتر شده‌اند، کمی (قلت) این مقدار ناشی از پیچیدگی نحوه رفع فیلترینگ است. وبلاگ نویسی که در فضای مجازی وبلاگ خود را ثبت و فعالیت می‌کند. برای دانستن دلیل مسدودسازی یا محتوایی که باعث فیلترینگ وبلاگش شده است، مجبور به مراجعه حضوری به دبیرخانه کارگروه و ارائه مشخصات و تعهد است. درصد بسیار پایین وبلاگهایی که رفع فیلتر شده‌اند نشان از ناکارآمدی شیوه کنونی دارد.
3. عملکرد این چنینی به نفع سرویسهای وبلاگ خارجی است
آنچه از برآیند عملکرد فعلی نهاد فیلترینگ مشاهده می‌شود ارسال دعوت نامه غیر رسمی برای کاربرانی ایرانی جهت استفاده از سرویسهای خارجی است. متأسفانه کاربرانی که با توجه به روند فعلی فیلترینگ استفاده از سرویسهای وبلاگ خارجی را مطمئن‌تر از نمونه‌های داخلی می‌دانند هر روز بیشتر میشوند.
ظاهراً بررسی محتوا، فیلترینگ و همچنین پیگیری برای رفع فیلترینگ در سرویسهای خارجی و ایرانی مشابه است. ولی تفاوت در این است که کارگروه تعیین مصادیق پس از ملاحظه محتوای مجرمانه در سرویس دهنده خارجی فقط می تواند آن را فیلتر نماید، در این حالت وبلاگ همچنان با ابزار فیلتر شکن در دسترس است و ضمن حفظ و دسترسی به داده‌ها توسط وبلاگ نویس، امکان ادامه فعالیت نیز وجود دارد. اما در مورد سرویس دهندگان داخلی، پس از اعمال فیلترینگ، وبلاگ به دستور کارگروه توسط سرویس دهنده مسدود می‌شود تا دسترسی بلاگر به وبلاگش کاملا قطع گردد. لذا با شیوه فعلی فیلترینگ وبلاگ نویسان ترجیح می‌دهند از سرویس دهندگان خارجی استفاده نمایند تا لااقل دسترسی به محتوای وبلاگشان را داشته باشند.
4. فیلترینگ وبلاگ راه حلی نامناسب و غیر ضروری
کارگروه تعیین مصادیق در ارتباط مستقیم با سرویس دهندگان داخلی است. زمانی که دسترسی به مدیران سرویسهای وبلاگ داخلی امکان پذیر است و به صورت روزانه فهرست مسدودسازی برایشان ارسال می‌شود، دیگر چه نیازی به فیلتر نمودن وبلاگی به خاطر داشتن پستی نامناسب توسط مخابرات است؟
اگر هدف کارگروه مقابله با محتوای مجرمانه است، چرا به جای ارسال مستقیم وبلاگهای متخلف به سرویس دهندگان وبلاگ، مدتها آن را فیلتر می‌کند تا چنین محتوایی همچنان از طریق جستجوگرها و فیلترشکنها باز هم در دسترس باشد؟ آیا بهتر نیست به محض شناسایی محتوای مجرمانه مراتب را جهت حذف مطلب و در صورت ضرورت مسدودسازی به سرویس دهنده وبلاگ ارسال نمایند؟
اگر هدف از فیلترینگ هشدار به نویسنده وبلاگ است، آیا معقول‌تر نیست که این هشدار از طریق سرویسهای وبلاگ که رابطه نزدیکتری با کاربران خود دارند انجام شود؟
فیلترینگ مخابرات زمانی با معنا و موثر خواهد بود که مسدودسازی کامل یا حذف مطلب محتوای مجرمانه امکان پذیر نیست و این در مورد سرویس دهندگان خارجی مصداق دارد. در حالیکه در سرویس دهندگان ایرانی اینگونه نیست. لذا خواستار حذف فیلترینگ در مورد وبلاگهای زیر مجموعه سرویس دهندگان داخلی هستیم.
5. صفحه فیلترینگ حمایت یا دخالت در رقابت
نکته مهم دیگر محتوای صفحه جدید فیلترینگ می‌باشد که گویی قرار است از سایتهای ایرانی حمایت نموده و کاربران را به سایتهای جایگزین مشابه راهنمایی کند. در حالیکه عملاً با سیاست جدید کارگروه تعیین مصادیق، که نامشان در صفحه فیلترینگ نیامده است وارد رقابت سایت های داخلی شده است و اقدام مزبور نقض حقوق سایر سایتهای ایرانی است.
مدیران سرویسهای وبلاگ فارسی معتقدند صفحه فعلی فیلترینگ برازنده کاربر ایرانی نبوده و در فضای رقابت سایتهای بخش خصوصی نیز نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. همچنین امضاء کنندگان نامه فوق برای ممانعت از تضییع احتمالی حقوق دیگران، خواستارحذف لینک و نام سایت خود از صفحه فیلترینگ هستند.
6. ورود کارگروه در حوزه مدیریت و سیاستگذاری سرویسهای وبلاگ
وظیفه کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه همانطور که از نامش مشخص است، تشخیص محتوای مجرمانه و پالایش فضای مجازی است. وسرویس دهنده وبلاگ فارسی نیز ملزم به رعایت قانون و مساعدت در سالم سازی فضای مجازی از طریق حذف محتوای مجرمانه اعلام شده توسط کارگروه یا مسدودسازی هستند. هر چیز دیگری خارج از روند فوق به معنای عدول کارگروه تعیین مصادیق و سرویس دهندگان از وظایف قانونی است.
در مواردی ملاحظه شده است که کارگروه تعیین مصادیق، وارد حوزه سیاست گذاری و نحوه مدیریت سرویسهای وبلاگ نیز شده است و بعضاً با تهدید بر پیگرد قضائی و مجازات قانونی نیز همراه بوده است. سرویس دهندگان میزبانی وبلاگ حق دارند ضمن رعایت قوانین جاری کشور در چهارچوب قوانین استفاده از خدمات و توافقنامه خود با کاربرانشان عمل نمایند.
ملاحظات و پیشنهادات
امیدواریم مسئولین با توجه مستمر به واقعیت فضای مجازی و پرهیز از تنگ نظریهای برخی دست اندر کاران، به ایجاد فضای سالم و پویا در میان وبلاگهای فارسی کمک کنند که کارگروه تعیین مصادیق به عنوان نهاد فیلترینگ در این زمینه نقش مهمی را بر عهده دارد. لذا حسب وظیفه و تجارب چندین ساله در جهت ایجاد شرایط بهتر پیشنهادات زیر ارائه می‌گردد:
۱. بهره گیری از نظرات کارشناسان و تجربه مدیران فعال در فضای مجازی به ویژه سرویس دهندگان وبلاگ فارسی در تدوین آئین نامه‌های لازم و به خصوص چگونگی اجرای قوانین مرتبط.
۲. حذف دقیق مطلب یا پست مجرمانه راساً، یا از طریق اعلام به کاربران توسط سرویس دهندگان وبلاگ فارسی به جای فیلتر و یا مسدود سازی کامل یک وبلاگ. در روند فعلی یک وبلاگ با چند سال سابقه و صدها پست صرفاً به دلیل یک پست یا مطلب نامناسب به طور کلی مسدود و از دسترس خارج می‌شود.
۳. شیوه و راهکاری ساده‌تر برای رفع فیلترینگ و اطلاع وبلاگ نویس از دلیل مسدود سازی وبلاگ به خصوص در وبلاگهای زیر مجموعه سرویسهای وبلاگ ایرانی در نظر گرفته شود.
۴. ارائه تسهیلاتی از قبیل بسنده کردن به حذف مطلب و ارسال اخطار به بلاگر خاطی در سرویس دهندگان داخلی و فیلتر نمودن در سرویس دهندگان خارجی تا کاربران را به حضور در سرویسهای میزبان داخلی ترغیب نماییم.
۵. عدم نمایش صفحه فیلترینگ در مورد وبلاگهای زیرمجموعه سرویسهای وبلاگ ایرانی چرا که امکان حذف محتوای مجرمانه به سرعت و به شکل بهتر و اصولی‌تری توسط این سرویس دهندگان امکان پذیر است.
۶. تجدید نظر در صفحه فیلترینگ و عدم نمایش گزینشی سایت‌ها که تاثیر منفی در رقابت سالم و اصولی بین سایتهای ایرانی دارد.