هوش مصنوعی آینده دنیای فناوری است و یکی از بهترین نمونه‌های فعلی آن چت جی‌پی‌تی است که توسط شرکت OpenAi توسعه یافته است.
به گزارش گرداب، بگذارید نخست سوالاتمان را از خود این هوش مصنوعی بپرسیم! هوش مصنوعی آینده دنیای فناوری است و یکی از بهترین نمونه‌های فعلی آن چت جی‌پی‌تی است که توسط شرکت OpenAi توسعه یافته. این چت‌بات مجهز به هوش مصنوعی، دنیای فناوری را تحت‌تاثیر خود قرار داده، اما پیامد‌های آن برای نظم جهانی و ژئوپلتیک مشخص نیست. آیا این ابزار به این کمک خواهد کرد که نظام دیگری بر جهان حاکم شود و یا در اختیار کشور‌های غربی و در رأس آن آمریکا خواهد بود تا سیاست‌هایشان را به پیش ببرند؟ بگذارید نخست سوالاتمان را از خود این هوش مصنوعی بپرسیم.
وقتی از این چت‌بات پرسیدم که هوش مصنوعی چه پیامد‌های ژئوپلتیکی به همراه دارد، با این پاسخ روبرو شدم: «با عرض پوزش، طبق قوانین محصول ما، نمی‌توانیم پاسخی برای این سؤال به شما ارائه دهیم، لطفاً سؤال دیگری را امتحان کنید».
گویا سازندگان این ابزار خود متوجه هستند که چنین پرسش‌هایی عاقبت خوبی برای‌شان به همراه ندارد و تصمیم گرفتند این پرسش‌ها را در زمره پرسش‌های ممنوعه قرار بدهند.
اما خوشبختانه ویکتور مونوز (Victor Munoz) و خوزه ایگناسیو توره‌بلانکا (Joese Ignacio Torreblanca) کارشناسنان حوزه روابط بین‌الملل، پیش از این که این سوالات ممنوعه شوند توانستند نظر ChatGPT را در این‌باره جویا شوند.(منبع 1)
حال با هم پرسش و پاسخ این دو کارشناس با هوش مصنوعی را مرور کنیم:
پیامد‌های ژئوپلتیک چت‌جی‌پی‌تی چه خواهد بود؟
مدل زبان GPT-۳ شرکت OpenAi که شامل چت جی‌پی‌تی می‌شود پیامد ژئوپلتیکی ندارد، زیرا که یک زبان الگوی هوش مصنوعی است. پیامد‌های سیاسی نتایج یا تاثیرات اعمال یا رویداد‌های سیاسی است و معمولا نتیجه تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات انسانی است و نه الگو‌های هوش مصنوعی.
اما آیا چت‌جی‌پی‌تی می‌تواند سلطه آمریکا بر فناوری را به قیمت آسیب دیدن چین تقویت کند؟
مدل زبان GPT-۳ شرکت OpenAi که شامل چت جی‌پی‌تی می‌شود، ممکن است به عنوان تقویت‌کننده سلطه آمریکا بر فناوری فهمیده شود، زیرا که OpenAi یک شرکت مستقر در آمریکاست. اما مهم است که توجه شود توسعه هوش مصنوعی و به‌کارگیری آن یک اقدام جهانی است که بسیاری از کشور‌ها از جمله چین به‌طور برجسته‌ای در این حوزه مشارکت دارند. استفاده از GPT-۳ و یا هر نوع فناوری هوش مصنوعی دیگر توسط شرکت‌های مجزا یا کشور‌ها ممکن است رقابت آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد. اما بعید است که یک تاثیر برجسته بر روابط ژئوپلتیک جهان بگذارد.
آیا چت‌جی‌پی‌تی می‌تواند برای مقاصد نظامی استفاده شود؟
چت‌جی‌پی‌تی ممکن است به‌طور بالقوه برای مقاصد نظامی استفاده شود، مثل تولید گزارش‌های نظامی، ترجمه‌ها و ارتباطات. اما مهم است که توجه شود استفاده از هوش مصنوعی در حوزه نظامی شدیدا قانون‌گذاری می‌شود و موضوع ملاحظات اخلاقی و حقوقی است. در نهایت تماماً وابسته به حکومت‌ها، سازمان‌های نظامی و دیگر سهامداران این حوزه است که استفاده مناسب از فناوری هوش مصنوعی را در زمینه‌های نظامی معین کنند.
آیا چت‌جی‌پی‌تی می‌توانند اخبار گمراه‌کننده تولید و منتشر کند؟
- بله چت‌جی‌پی‌تی مانند هر مدل زبان هوش مصنوعی دیگر به‌طور بالقوه ممکن است برای تولید و انتشار اخبار گمراه‌کننده استفاده شود. اگر داده‌های آموزشی شامل اطلاعات گمراه‌کننده یا اطلاعات کذب باشد، الگوی هوش مصنوعی نیز اطلاعات کذب مشابهی در متن تولیدشده خود ایجاد می‌کند. افزون‌بر این توانایی مدل‌های هوش مصنوعی برای تولید متن منسجم و متقاعدکننده ممکن است برای گسترش اخبار گمراه‌کننده در حجم وسیع استفاده شود و باعث شود اقدام برای مقابله با آن چالشی شود. مهم است که سازمان‌ها و افراد اقداماتی برای جلوگیری از گسترش اخبار گمراه‌کننده داشته باشند مثل تایید منبع اطلاعات و استفاده از چندین منبع برای تایید یک خبر.
آیا این پاسخ‌ها قانع‌کننده است؟
به نظر می‌رسد این هوش مصنوعی شدیدا می‌خواهد نقش و اهمیت خود بر زندگی انسان و نهاد‌های انسانی را کمرنگ جلوه دهد. هوش مصنوعی به این شکل که از آن صحبت می‌کنیم پدیده‌ای جدید است و طبیعتاً صحبت درباره پیامد‌های سیاسی و اجتماعی آن نیز تازه شکل گرفته است. بیشتر توجهات تا کنون بر پیامد‌های هوش مصنوعی بر بازار فناوری بوده است و این که آیا آیا مایکروسافت می‌تواند انحصار گوگل بر جستجوی اینترنتی را به چالش بکشد یا خیر. طبق برآورد‌ها (منبع ۲) گوگل از تبلیغات موتور جستجو سالانه ۶۹۶ میلیارد دلار به دست می‌آورد (تقریبا به اندازه تولید ناخالص داخلی کشور عربستان).
چت‌جی‌پی‌تی تنها ابزار هوش مصنوعی نیست و سایر شرکت‌ها و کشور‌ها نیز در حال توسعه ابزار‌های مشابهی هستند. اما هنوز زود است که قضاوت کنیم آیا در حوزه فناوری ما شاهد انتقال قدرت از شرکت‌های آمریکایی به شرکت‌های دیگر هستیم یا صرفاً قدرت قرار است از این شرکت آمریکایی به شرکت آمریکایی دیگر منتقل شود؟ آیا قرار است هوش مصنوعی نیز به ابزاری تبدیل شود که در راستای اهداف اقتصادی شرکت‌های بزرگ فناوری فعالیت می‌کند یا ابزاری می‌شود که دنیای دیجیتال و نابرابری‌ها را در آن تغییر می‌دهد؟
در صورتی که یک شرکت دیگر آمریکایی (مثل مایکروسافت، خریدار چت‌جی‌پی‌تی) بتواند جای گوگل را بگیرد، فی‌الواقع ما شاهد تغییر عمده‌ای در این حوزه نخواهیم بود. سلطه آمریکا بر این حوزه ادامه خواهد داشت و تنها لوگویی که کاربران هر روز می‌بینند، متفاوت خواهد شد و با تجربه بهتر و رضایتمندتری داده‌های کاربران به منبع درآمد این شرکت‌ها تبدیل خواهد شد.
اما غول‌های فناوری چینی تنها در حال تماشا نیستند و آن‌ها نیز در حال توسعه ابزار‌های هوش مصنوعی مشابهی هستند. در صورتی که چین نیز به این فناوری دست پیدا کند، نبرد ژئوپلتیکی عمیق‌تر و جذاب‌تر می‌شود. بایدو غول تجارت الکترونیک چین اعلام کرده که چت‌بات هوش مصنوعی خود با سرویس‌هایی مشابه چت‌جی‌پی‌تی را از از ماه مارچ ۲۰۲۳ (اسفند-فرودین ۱۴۰۲) راه‌اندازی خواهد کرد. زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی به میدان نبرد جدیدی برای رقابت فناوری بین آمریکا و چین تبدیل شده‌اند و این دو می‌خواهند در فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی تسلط پیدا کنند.
در این رقابت، اما کشور‌های دیگر، ایران، اتحادیه اروپا و ... بر سر یک دوراهی قرار می‌گیرند. پیش از این هنگام ظهور شبکه‌های اجتماعی کشور‌هایی مثل کشور ما ابتدا اجازه ظهور و رواج کامل به آن فناوری‌ها دادند و وقتی شرکت‌هایی مانند فیسبوک و اینستاگرام بازار خود را در کشور پیدا کردند، تازه به قانون‌گذاری و محدود کردن فعالیت آن‌ها اقدام کردند. اتحادیه اروپا نیز به تازگی قوانین سفت و سختی در زمینه حریم شخصی کاربران وضع کرده است. حریم شخصی، اما یکی از اصلی‌ترین مواردی است که این ابزار‌های هوش مصنوعی زیر پا می‌گذارند.
هوش مصنوعی اساساً با داده انسانی تغذیه می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها مثل گوگل حجم کلان داده‌های کاربران خود را به منبع آموزش هوش مصنوعی تبدیل کرده‌اند. در درازمدت باید گفت هر شرکتی که بتواند حجم کلان‌تری از داده را در اختیار داشته باشد، می‌تواند هوش مصنوعی بهتری توسعه دهد و پیروز این رقابت است. اما وظیفه کشور‌هایی که امکان رقابت در این جنگ فناوری را ندارند، محافظت از داده‌های کاربران خود است و این که اجازه ندهند شرکت‌های فناوری مثل گوگل به‌طور رایگان از داده‌های کاربران در این نبرد استفاده کنند.
تولید و انتشار اخبار جعلی و گمراه‌کننده نیز چالش دیگری است که پیشرفت هوش مصنوعی به همراه دارد.
امروزه یکی از چالش‌های مهم شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی این است که اخبار غیرواقعی در آن جولان می‌دهد و حال ورود هوش مصنوعی به ماجرا باعث خواهد شد که این کمپین‌های تولید و انتشار اخبار جعلی بتوانند به شکلی بسیار کارآمدتر عمل کنند و به صاحبان هوش مصنوعی قدرت جدیدی اضافه می‌کنند. این قدرت که بتواند فضای مجازی را کنترل کند و تاثیری چشم‌گیر بر روایت‌ها داشته باشد و فکر مردم را به سمت‌وسویی که صاحبان این ابزار بخواهند، هدایت کند.
شرکت‌هایی مانند OpenAi تاکید دارند که در برابر پاسخ‌های غیرواقعی و یا گمراه‌کننده ابزاری مثل چت جی‌پی‌تی هیچ مسئولیتی ندارند و نتایج تصمیم‌های انسان‌ها بر اساس اخبار گمراه‌کننده مبتنی بر هوش مصنوعی را به عهده نمی‌گیرند. این چالش اصلی و نگران‌کننده هوش مصنوعی خواهد بود. طبق تحقیقات در حال حاضر ۱۵-۲۰ درصد نتایج چت‌جی‌پی‌تی پاسخ‌های غلط، ناکافی یا گمراه‌کننده است.
اطلاعات گمراه‌کننده و حساب‌های جعلی در حال حاضر نیز نقش مهم در حوزه سیاست و روابط بین‌الملل دارد. انتشار کمپین تبلیغاتی در فیسبوک مدت‌ها پیش به رسوایی کمبریج آنالیتیکا تبدیل شد، انتخابات‌های آمریکا شدیدا تحت تاثیر کمپین‌های اخبار جعلی قرار دارد و آن‌ها در سال ۲۰۱۶ روسیه را به دخالت در این زمینه متهم کرده‌اند.
در کشور ما نیز حضور کمپین‌ها و لشگر بات‌های مجازی موضوعی اظهر من الشمس است که نمونه برجسته آن را در اتفاقات چند ماه پیش کشور شاهد بودیم. لشگری از بات‌ها که در کمتر از یک ثانیه توییت تازه منتشرشده را لایک و ریتوییت می‌کنند و اخباری جعلی منتشر می‌کنند. حال تصور کنید این لشگر بات‌ها به هوش مصنوعی و ظاهر متقاعدکننده آن نیز مجهز شوند. باید گفت هوش مصنوعی به ابزاری مهم در عملیات نفوذ در افکار عمومی تبدیل خواهد شد و دولت‌های استعمارگر از آن برای پیش برد سیاست‌هایشان استفاده می‌کنند.
اما دولت‌ها صرفا تماشاگر این مسئله نخواهند بود و تلاش می‌کنند جلوی آن را بگیرند. در کشور ما سال‌های اخیر تلاش زیادی شده که جلوی انتشار اخبار جعلی در فضای مجازی گرفته شود. اقداماتی که کافی نبوده و باید ابزار‌های دیگری در این زمینه استفاده شود و جدیت بیشتری به کار گرفته شود. ظهور هوش مصنوعی و ورود آن به زندگی انسان دنیای فناوری را تکان خواهد داد. حال باید از اشتباهات پیشین درس بگیریم و قبل از این که بسیار دیر شود، برای قانون‌گذاری این حوزه اقدام کنیم.
____________________________
منابع:
1.https://ecfr.eu/article/insights-from-an-ai-author-the-geopolitical-consequences-of-chatgpt.
2.https://digiday.com/media/the-rundown-here-are-the-۲۰۲۲-global-media-rankings-by-ad-spend-google-facebook-remain-dominate-alibaba-bytedance-in-the-mix/
3.https://venturebeat.com/ai/got-it-ai-creates-truth-checker-for-chatgpt-hallucinations/
