در ماه‌های اخیر هر روز خبری از وضع مقررات و تصویب قانونی جدید در حوزه هوش مصنوعی توسط نهاد‌های مختلف قانون‌گذاری در کشور‌های غربی و همچنین چین و روسیه به گوش می‌رسد.
به گزارش گرداب، روایت غالب رسانه‌های غربی این است که چطور باید از هوش مصنوعی به‌گونه‌ای استفاده شود که خطری برای خود ما نداشته باشد. اما متاسفانه در کشور ما هنوز گویا حتی ضرورت این مسئله نیز فهم نشده است.
خطری که امروز ما را تهدید می‌کند این است که هوش مصنوعی و فناوری‌های مشابه در اختیار کشور‌های غربی قرار بگیرد و آن‌ها این فناوری را با ارزش‌ها و هنجار‌های خود قانون‌گذاری کنند و سپس آن را به عنوان امری جهان‌شمول و جهانی به کشور‌های دیگر عرضه کنند.
هنگام انتشار یک فناوری نوین، صاحبان آن فناوری تلاش می‌کنند قوانین و مقرراتی وضع کنند که منافع مالی و فرهنگی‌شان تامین شود. اما کشور‌های دیگر که صرفاً مصرف‌کننده محصولات فناوری هستند، هیچ‌گاه نمی‌توانند ارزش‌ها و هنجار‌های خود و همچنین منافع مالی خود را بر شرکت‌های صاحب فناوری تحمیل کنند.
زمانی که شبکه‌های اجتماعی فیسبوک و توییتر بر سر کار آمد، آمریکا و کشور‌های اروپایی با وضع مقرراتی در این زمینه شرایطی را فراهم کردند که منافع آن‌ها تامین شود. همکاری امنیتی شبکه‌های اجتماعی غربی با نهاد‌های امنیتی این کشور‌ها مسئله‌ای است که بار‌ها برای آن سند و مدرک ارائه شده است. کافی است کلیدواژه اسناد توییتر جستجو شود. اما نوبت به قانون‌گذاری توسط سایر کشور‌ها که می‌رسد، نحوه عملکرد این شبکه‌های اجتماعی جهان‌شمول می‌شود و کسی حق انتقاد از آن‌ها را ندارد.
معیار‌های دوگانه فی‌الواقع حاصل برتری فناورانه هستند. آمریکا و اروپا فناوری را در اختیار دارند. آن‌ها پشتیبان اصلی شرکت‌های هوش مصنوعی هستند و طبیعتاً می‌توانند از اهرم‌های قدرت خود برای فشار بر آن‌ها استفاده کنند.
در صورتی که فرایند قانون‌گذاری هوش مصنوعی در کشور‌های غربی به ماهیتی مشخص تبدیل شود و این فناوری جدید به وضعیتی مستقر در میان مردم تبدیل شود، شاهد فناوری جدید غربی خواهیم بود که خود را جهان‌شمول جا خواهد زد و در حالی که حافظ منافع کشور‌های غربی است، خود را بی‌طرف خواهد خواند و در عین حال که از مقررات کشور‌های غربی تبعیت می‌کند، خود را مستقل خواهد خواند.
امروزه هوش مصنوعی مرکز جنگی است که بر سر هژمونی تکنولوژی شکل گرفته است.
چین و روسیه این بار برخلاف موارد قبلی سرمایه‌گذاری شدیدی انجام داده‌اند و نمی‌خواهند خیلی راحت رقابت را به آمریکا واگذار کنند. چین یکی از پیشتازان اصلی فناوری‌های جدید است. اما کشور‌های غربی تلاش خواهند کرد با تشکیل یک جبهه مشترک و مکانیسم واحد برای قانون‌گذاری، خود و الگوی خود را به عنوان الگویی جهان‌شمول بگذارند. در صورتی که چین و روسیه بر قانون‌گذاری سفت و سخت و محدودیت‌ها در این حوزه تاکید کنند، احتمالا شاهد آن خواهیم بود که پروپاگاندای غربی از این خواهد گفت که ما فناوری را کاملا باز و آزاد گذاشته‌ایم.
تشکیل یک نهاد چندملیتی از کشور‌های همسو برای مدیریت و استانداردسازی هوش مصنوعی آینده گریزناپذیر این وضعیت خواهد بود. محصولات فناوری امور مالی و همچنین تشکیل کالت‌ها و فرقه‌های دیجیتالی جدید موضوع قانون‌گذاری‌های فردا خواهد بود. موضوعاتی که کشور‌های مختلف تلاش خواهند کرد منافع خود را با مدیریت درست این مسائل حفظ کنند.
اما متاسفانه در کشور ما متاسفانه همچنان این مسئله جدی گرفته نشده است و بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها بر اهمیت قانون‌گذاری هر چه سریع‌تر این فناوری‌ها هیچ تاکیدی ندارند. انگار ما عادت کرده باشیم همیشه اول مصرف‌کننده محصولات جدید باشیم و بعد که بسیار دیر شده باشد، بخواهیم فرهنگ مصرف را نیز یاد بگیریم.
هوش مصنوعی همانند سایر نوآوری‌هایی که در دهه‌های اخیر کم نبوده است، تغییرات مهم فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با خود به همراه خواهد داشت. نهاد‌های قانون‌گذار وظیفه دارند حافظ منافع ملت ایران باشند. در عرصه بین‌المللی نیز دستگاه‌های مرتبط باید شرایط را برای برقراری ارتباط بیشتر با کشور‌های همسو، انتقال تجربیات و تشکیل نهاد‌های چندملیتی در این زمینه آماده کنند.
