گرداب- همکار دیرینه بیبیسی فارسی اذعان کرد این رسانه از زمان رضاخان در خدمت دولت انگلیس قرار داشته است.
معصومه طرفه از عناصر ضدانقلاب مقیم لندن که ۱۲سال با بیبیسی همکاری کرده، در گفتوگو با یکی از رسانههای وابسته به اپوزیسیون به عملکرد دوگانه بیبیسی نسبت به رضاخان پرداخت و اظهار داشت: «مدارک موجود نشان میدهد خانم آن لمبتون که در آن زمان مشاور مطبوعاتی دفتر نمایندگی بریتانیا بود، نویسنده بیشتر مطالبی بود که از بیبیسی پخش میشد. بر اساس این مدارک در وهله اول در تحلیلهای بیبیسی به پیشنهاد لمبتون، از رضاشاه تعریف میشده و او را رهبر شجاعی توصیف میکردند که ایران را مدرن و پیشرفته کرده، اما وقتی که او برای اخراج آلمانیها با بریتانیا همکاری نمیکند با او در میافتند، شروع میکنند از مفاسد اخلاقی او صحبت کردن و اینکه او به دیکتاتور تبدیل شده و دولتش با فساد دست به گریبان است و صحبتهایی که ما آن را در بیبیسی میشنویم همه منفی میشود.»
بر اساس مدارک موجود در این دوره بسیاری از گفتارها و گزارشهای بیبیسی از طریق دفتر نمایندگی بریتانیا و از طریق وزارت خارجه بریتانیا دیکته میشده است.
گوینده سابق بیبیسی که در بخش اخبار بینالمللی بیبیسی هم فعالیت کرده و سپس برای مدتی به رادیو آزادی (وابسته به سازمان سیا) پیوست، درباره عملکرد بیبیسی فارسی در دوره نهضت ملی شدن نفت میگوید: «دولت انگلیس در مورد ملی شدن صنعت نفت مجادله شدید با دولت ایران داشت و نمیخواست صنعت نفت ملی شود؛ زیرا ضررهای اقتصادی آن متوجه بریتانیا میشد. بنابراین شروع کرد به "در" افتادن با دولت ایران. در آن دوره هم با وجودی که تعداد زیادی خبرنگارهای بینالمللی به ایران رفته بودند تلاش کردند که این موضوع را جا بیاندازند که ملی شدن صنعت نفت به ایران صدمه میزند.
بر اساس مدارک موجود، در همین زمان مطالبی را که در واقع از وزارت خارجه به بیبیسی پیشنهاد میشود، شخصی که نام ندارد به عنوان خبرنگار دیپلماتیک بیبیسی مینویسد و تحلیل میکند. تحلیلها همان تحلیلی است که وزارت خارجه مطرح میکردهاست. حتی در داخل بیبیسی هم ایرانیهایی که کار میکردند میگفتند که ما تحصن میکنیم و حاضر نیستیم برخلاف نهضت نفت بنویسیم؛ اما این گزارشها از راههای دیگر و استودیوهای دیگری فرستاده میشد. اینها مسائلی است که بسیاری از بریتانیاییها هم راجع به آن نوشتهاند و بسیاری از افراد هم که خودشان در بیبیسی کار میکردهاند، تایید کردهاند.»
طرفه اضافه میکند: «یک شب پیش از آنکه موضوع ملی شدن صنعت نفت در مجلس ایران به رای گذاشته شود، بیبیسی گزارشی پخش میکند که در آن به شدت از ملی شدن نفت انتقاد میکند و اینکه این موضوع چه ضررهایی برای مردم ایران خواهد داشت و چگونه ایران را منزوی خواهد کرد (!) دولت انگلیس آنچه در توان داشت انجام داد تا ایران را متقاعد کند. این گزارش در واقع حرفهایی بود که دولت به بیبیسی پیشنهاد کرده بود تا در گزارشها و تحلیلهای خود جا دهد. مدارک وزارت خارجه به روشنی این موضوع را نشان میدهد. موارد دیگری هم هست که وقتی شرایط بین ایران و بریتانیا بحرانی میشود در آن شرایط سفارت انگلیس در تهران کنترل میکرده که چه اخباری پخش بشود و چه چیزهایی گفته شود. در واقع دولت خط میداده که چه گفته شود و چیزهایی که قرار بوده گفته شود از صافی دولت میگذشته است.»
وی درباره انتشار اخبار وقوع انقلاب اسلامی در بیبیسی اذعان کرد: «واقعیت این بود که مخالفان شاه به صحنه آمده بودند و انقلابی که در ایران رخ میداد، از نظر ژورنالیستی جالب بود. حتی ۸۰ درصد کارکنان بیبیسی هم مخالف رژیم شاه شده بودند. اما صحیح نیست نام مخالفان انقلاب در بیبیسی را ببرم.»
طرفه در عین حال تاکید کردهاست: «تحلیلها حتی تا یک ماه مانده به پیروزی انقلاب نشان میدهد دولت انگلیس طرفدار شاه است. دولت انگلیس آن زمان معتقد بود شاه بهترین گزینه و بهترین دوست لندن در منطقه است.»
وی با اشاره به باز شدن پای خبرنگاران بیبیسی به ایران از دوران سازندگی و سپس اصلاحات گفت: «کمکم اجازه داده شد افرادی از بیبیسی به ایران بروند و با بعضی از مقامهای نسبتا بلندپایه مصاحبه کنند.»
خبرنگار سابق بیبیسی میگوید: «بسیاری از مدیران بیبیسی با مقامهای وزارت خارجه بریتانیا دیدارهایی دارند. طبق آنچه که در وب سایت بیبیسی هم نوشته شدهاست، بیبیسی استراتژی بینالمللی بریتانیا را درک میکند. این در واقع به این معنا است که بیبیسی کاری نمیکند که این استراتژی را مخدوش کند.»
وی اضافه کرد: «بریتانیا کشوری است که برای رسانهها پول خرج میکند و دلش میخواهد در جهان نفوذ داشته باشد. میتوانیم هم بگوییم دولت انگلیس با دولت فعلی ایران در افتاده و تلویزیون فارسی بیبیسی را به وجود آورده اما این تئوری توطئه است» (!)
منبع:
کیهان