ایجاد مراکز ملی توسعه فناوری در ۵ فناوری خاص

به گزارش گرداب، کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در مجلس مصوبات این کمیسیون را در فصول مختلف لایحه برنامه هفتم توسعه اعلام کرده است.

در حال حاضر بررسی بند‌های مختلف لایحه برنامه هفتم توسعه کشور و مصوبات کمیسیون تلفیق در مجلس شورای اسلامی در جریان است.

بند‌های الحاقی در حوزه آموزش، پژوهش و تحقیقات و فناوری و تکالیف جدید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌ها و معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری مشخص شده است.

تکالیف معاونت علمی برای مواجهه مؤثر با جنگ ترکیبی دشمنان انقلاب اسلامی

در ماده ۷۶ اقدامات دستگاه‌ها در راستای مواجهه مؤثر با جنگ ترکیبی دشمنان انقلاب اسلامی با تأکید بر مواجهه مؤثر رسانه‌ای، ارتقای هویت ملی، تقویت فرهنگ دینی، رونق اقتصاد فرهنگ، تحکیم سبک زندگی اسلامی– ایرانی و تقویت پایگاه‌های عبادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی آمده است:

بند الحاقی ۳ شماره ۲ معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری مکلف به حمایت از توسعه شرکت‌های بزرگ تولید پویانمایی از طریق ارائه تسهیلات بلندمدت صندوق نوآوری و شکوفایی است به طوری که حداقل سهم آن سالانه از سه درصد کمتر نباشد.

بند الحاقی ۳ شماره ۳ معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به منظور توسعه و تجهیز زیرساخت‌های فنی مورد نیاز برای افزایش میزان تولید پویانمایی داخلی مکلف است حداقل دو پارک علم و فناوری ویژه تولید پویانمایی ایجاد کند و مجاز است با توجه به استعداد و نیاز هر استان یک کارخانه نوآوری تولید پویانمایی در هر استان ایجاد کند. پارک‌ها و کارخانه‌های مذکور مشمول معافیت‌های مالیاتی و تسهیلات موضوع قانون جهش دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱/۲/۱۱ هستند.

بندالحاقی ۴ به منظور حمایت و صیانت از کودکان در فضای مجازی کلیه دستگاه‌های اجرایی مکلفند تکالیف مندرج در «سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» مصوب شورای عالی فضای مجازی را بر اساس تقسیم انجام گرفته در سند مذکور به اجرا گذارند. مرکز ملی فضای مجازی موظف به نظارت بر تحقق اهداف و تکالیف سند بوده و گزارش آن هر شش ماه به شورای عالی فضای مجازی و مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود.

در بخش منابع مالی فصل ۲۰ ارتقای نظام علمی، فناوری و پژوهشی نیز برای ماده ۹۹ تعداد ۱۱ بند جدید اضافه شده است.

ماده ۹۹ با هدف ارتقای بهره وری و ارتقای اثربخشی منابع آموزش عالی، پژوهش و فناوری، افزایش شتاب پیشرفت علمی، فناوری و نوآوری و کسب سهم هفت درصدی اقتصاد دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی و رشد تولیدات محصولات با فناوری بالا:

پرداخت اعتبارات بر اساس شاخص‌های وزارتخانه‌ها صورت می‌گیرد

الف - پرداخت اعتباراتی که از محل منابع عمومی و در قالب بودجه‌های سنواتی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی پژوهشی و فناوری موضوع ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور اختصاص می‌یابد، براساس شاخص‌های هر یک از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و موافقت‌نامه متبادله میان سازمان و دانشگاه‌ها و مؤسسات ذیربط خواهد بود. انطباق هزینه کرد با شاخص‌های یادشده بر عهده رئیس مؤسسه یا دانشگاه است. ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور بر مواد این قانون حاکم است.

تبصره: بودجه و اعتبارات سالانه دانشگاه‌ها از سوی سازمان باید به گونه‌ای تنظیم شود که حداقل ۱۵ درصد اعتبارات برای امور پژوهشی و حداقل پنج درصد اعتبارات برای امور فرهنگی پیش بینی و واگذار شود.

ب - در راستای تقویت نظام تأمین مالی نوآوری، کمک به افزایش صندوق نوآوری و شکوفایی و یا سرمایه گذاری مشترک با مدیریت صندوق به عنوان مصادیق جز ۲ بند ت ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان محسوب می‌شود.

پ - به منظور اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان و توسعه زنجیره ارزش تولید و عبور از خام فروشی، صادرات کلیه مواد و محصولات معدنی، صنایع معدنی فلزی و غیرفلزی، و محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی مندرج در فهرست تصویب نامه هیأت وزیران راجع به بند «ص» تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور در تمام نقاط کشور مشمول مالیات بر درآمد شده و حداقل نیم درصد از ارزش صادراتی آن‌ها به عنوان عوارض صادراتی أخذ خواهد شد.

میزان قطعی این عوارض سالانه توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

کلیه منابع درآمدی موضوع این بند و نیز حقوق ورودی ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید، صنعتی، معدنی و کشاورزی، با پیش بینی در قوانین بودجه سنواتی در راستای اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان در اختیار معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور قرار می‌گیرد به نحوی که معادل ۵۰ درصد این منابع صرف افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی شود. این معاونت موظف است گزارش عملکرد خود را هر شش ماه یک بار در اختیار مجلس شورای اسلامی و سازمان قرار دهد.

ت - با هدف رفع چالش‌های فناورانه حوزه آب و برق و افزایش بهره وری، کاهش شدت مصرف انرژی و ارتقا توانمندی‌های فناورانه در این بخش، سالانه حداقل ۱۵ درصد از منابع موضوع ماده ۳ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق، از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی و بهره گیری از ظرفیت صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی، صرف طرح‌های پیشران و فناورانه صنعت آب و برق می‌شود.

اولویت‌های فناورانه مرتبط با این بند سالانه توسط وزارت نیرو و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تعیین می‌شود. سازمان برنامه و بودجه موظف است ردیف هزینه مربوطه را در لوایح بودجه‌های سالیانه پیش بینی کند.

ایجاد مراکز ملی توسعه فناوری در پنج فناوری خاص

ث - معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری مکلف است با اهداف تأمین زیرساخت یکپارچه مورد نیاز در جهت بهبود زیست بوم فناوری در حوزه‌های حیاتی و اقتدار آفرین که سبب جریان سازی صنایع و اقتصاد آینده می‌شود، جذب و توانمندسازی نخبگان در حوزه‌های مدنظر و همچنین ارتقا سطح حکمرانی در راستای سیاستگذاری و تدوین و پیاده سازی برنامه‌های بلند مدت و شکل گیری تعاملات بین المللی مؤثر که موجب تسریع در روند توسعه فناوری می‌شود، با همکاری بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان، در حوزه‌های زیر اقدام به ایجاد مراکز ملی توسعه فناوری کند:

- هوش مصنوعی

- کوانتوم

- زیست مهندسی

- مواد و ساخت پیشرفته

- ریزفناوری و میکروالکترونیک

- فناوری‌های عصبی، مغز و علوم شناختی.

هر یک از این مراکز باید زمینه لازم برای همکاری، آموزش‌های تخصصی و توانمندسازی متخصصان و نخبگان برتر کشور را فراهم ساخته و از نظر اقتصادی دارای الگو‌های پایدار و توسعه پذیر باشند. همچنین کلیه دستگاه‌های اجرایی مکلف به همکاری با معاونت مزبور در تجهیز و راه اندازی این مراکز و بهره گیری از ظرفیت آن‌ها در برنامه‌های توسعه فناوری خود هستند.

ج - معافیت‌ها و اعتبار مالیاتی موضوع قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب ۱۳۸۹ و قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱ در طول برنامه، مشمول کاهش نرخ مالیاتی نمی‌شود.

توسعه فناوری‌های حوزه معدن و صنایع معدنی و تکمیل زنجیره‌های ارزش و ایجاد ارزش افزوده

چ - با هدف توسعه فناوری‌های حوزه معدن و صنایع معدنی و تکمیل زنجیره‌های ارزش و ایجاد ارزش افزوده، حداقل ۱۰ درصد منابع موضوع تبصره ۵ ماده ۱۴ قانون معادن مصوب ۱۳۹۰ با تأیید شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان صرف طرح‌های تحقیق و توسعه و فناوارنه با موضوع معدن می‌شود.

ح - به منظور افزایش و ارتقای توان علمی، فناوری و نوآوری در حوزه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، با محوریت وزارت نفت و همکاری معاونت علمی و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، معادل یک درصد از اعتبارات طرح‌های توسعه‌ای سالانه شرکت‌های تابعه و وابسته وزارت نفت از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی ۸۰ درصد و صندوق علوم، تحقیقات و فناوری ۲۰ درصد جهت حل مسائل و توسعه فناوری‌های اولویت دار نفت، گاز و پتروشیمی و انرژی‌های تجدیدپذیر و به کارگیری آن‌ها در ارتقای فناوری‌های موجود و بومی سازی آن‌ها و کاهش شدت مصرف انرژی در چهارچوب برنامه‌های تأیید شده توسط شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان و شورایعالی «علوم، تحقیقات و فناوری» اختصاص می‌یابد.

خ - عبارت «و صندوق نوآوری و شکوفایی» بعد از عبارت «بانک‌های دولتی و غیردولتی» در تبصره ۳ بند (خ) ماده ۱۶ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، اضافه می‌شود.

د - در راستای رفع گلوگاه‌های فناورانه دستگاه‌های اجرایی و داخلی سازی اقلام راهبردی موضوع ماده ۱ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱و اجرای طرح‌های پیشران، دستگاه‌های اجرایی مکلفند با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و با استفاده از ظرفیت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی، نسبت به داخلی سازی حداقل ۵۰ درصد از کالا‌ها و خدمات وارداتی مورد نیاز بخش خود با بهره گیری از ظرفیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و به کارگیری بخشی از منابع خود اقدام کنند.

ذ - آئین نامه اجرایی این بند ظرف سه ماه توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و با همکاری سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

در فصل ۲۲ که مربوط به امور دفاعی و امنیتی است، در بند الحاقی ۱ ماده ۱۰ آمده است: به منظور تقویت کمی و کیفی بسیج مستضعفان و اجرای فرمان اعتلای بسیج و نقش آفرینی بیشتر نیرو‌های مردمی در تمامی عرصه‌های گام دوم انقلاب اسلامی (از جمله امنیت، دفاع، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی) دولت مکلف است با تأمین منابع و پشتیبانی‌های لازم در طول اجرای برنامه نسبت به موارد ذیل اقدام کند:

۲. مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی در فضای حقیقی و مجازی

۴. ارتقای کمی و کیفی نقش و فعالیت‌های بسیج با تعامل دستگاه‌های اجرایی ذیربط از بسیج اقشار و متخصصین و برنامه‌های امنیت مردمی محله محور، امداد و نجات، هسته‌های علمی، مراکز رشد و شرکت‌های دانش بنیان و تعمیق و ترویج ارزش‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و حفظ آثار آنان و گسترش اردو‌های راهیان نور و پیشرفت کنگره‌ها و یادواره‌های شهد ا

بندالحاقی ۲ دولت در تعامل سازنده با نیرو‌های مسلح به منظور ارتقای توانمندی‌ها و رسیدن به ظرفیت جامع بازدارندگی نیرو‌های مسلح در طول برنامه نسبت به موارد ذیل اقدام کند:

۴. همگرا کردن ظرفیت‌های بخش‌های مختلف به منظور شتابدهی رشد صنعت فضایی، هوایی و هوافضایی کشور و نیرو‌های مسلح و توسعه خدمات فضا پایه و داده‌های فضایی در بخش‌های مختلف، نسبت به توسعه برنامه‌های مرتبط

همچنین در بخشی از مصوبات کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در مجلس شورای اسلامی موادی به عنوان مواد الحاقی در حوزه‌های سنجش و پذیرش، آموزش و تحقیقات و فناوری در کمیسیون به تصویب رسیده است که برای تصویب نهایی به صحن علنی مجلس شورای اسلامی آمده است.

از جمله این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتقای هویت ملی و پاسداشت و گسترش خط و زبان فارسی در فضای مجازی

ماده الحاقی ۴۱ به منظور ارتقای هویت ملی و پاسداشت و گسترش خط و زبان فارسی در چهارچوب تحقق نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی، سند جامع روابط علمی بین المللی جمهوری اسلامی ایران و سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی، در طول سال‌های اجرای برنامه:

۲. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور مکلف است با همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی و وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و فناوری اطلاعات و علوم، تحقیقات و فناوری و با نظارت مرکز ملی فضای مجازی در طی اجرای برنامه، اقدامات لازم را در خصوص تأمین و تقویت زیرساخت‌های فناورانه توسعه خط و زبان فارسی در فضای مجازی (از قبیل پیکربندی داده، پردازش زبان طبیعی، واژه سازی، واژه پردازی، خط و قلم، مترجم‌ها، مبدل‌ها، تشخیص صدا و دستیار صوتی) انجام دهد.

توسعه مراکز خلاق و نوآوری مادر و کودک و افزایش سهم زیرساخت‌های شتاب دهی نوآوری در حوزه زنان و خانواده

ماده الحاقی ۴۴ در راستای تحقق حکمرانی خانواده محور، تقویت زیرساخت‌های حضور اجتماعی بانوان و تعالی خانواده:

۲. همچنین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و مؤسسات آموزش عالی دولتی مکلفند شرایط بهره مندی از مهدکودک را برای فرزندان دانشجویان و پژوهشگران خود فراهم کنند.

۴. معاونت علمی و فناوی ریاست جمهوری مکلف است با همکاری دستگاه‌های ذی ربط نسبت به رفع موانع و تسهیلگری در امور فرزندآوری و فرزندپروری مادران به ویژه مادران خانه دار و توانمندسازی زنان خلاق و نوآور در راستای تقویت حضور اجتماعی آنان، از طریق توسعه مراکز خلاق و نوآوری مادر و کودک و افزایش سهم زیرساخت‌های شتاب دهی نوآوری در حوزه زنان و خانواده اقدام کند.

همکاری با جهاددانشگاهی به منظور اجرای پنج فناوری راهبردی و پیشران کشور

ماده الحاقی ۱۰۱ جهاد دانشگاهی مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور در طول اجرای برنامه، پنج فناوری راهبردی و پیشران کشور شامل قطار برقی، آب شیرین کن با تمرکز بر غشاء (فیلتر)، استحصال مواد معدنی، سلول درمانی و طراحی و ساخت کامل کامیون‌های حمل مواد معدنی (دامپتراک) را با رعایت الزامات بند الف ماده ۱ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱/۰۲/۳۱ با استفاده از منابع اختصاصی و عمومی به انجام برساند. دستگاه‌های اجرایی مکلف به همکاری با جهاد دانشگاهی در مسیر اجرای فناوری‌های مذکور هستند.

اجرای حداقل ۱۰ فناوری راهبردی و پیشران کشور در حوزه کشاورزی

ماده الحاقی ۱۰۲ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در طول اجرای برنامه، حداقل ۱۰ فناوری راهبردی و پیشران کشور از جمله بذر هیبرید، مرغ لاین آرین، آفتکش‌های زیستی و کم خطر و ماشین آلات کشاورزی را با رعایت الزامات بند الف ماده ۱ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱/۰۲/۳۱ با استفاده از منابع اختصاصی و عمومی به انجام برساند.

توسعه فناوری‌های راهبردی و پیشران کشور توسط سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

ماده الحاقی ۱۰۳ سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مکلف است توسعه فناوری‌های راهبردی و پیشران کشور از جمله در حوزه‌های سوخت هیدروژنی پاک، گرافن، استحصال عناصر راهبردی (استراتژیک) معدنی، ارزش افزایی به گیاهان دارویی و فرآورده‌های غذایی، سنتز مواد اولیه و میانی دارو‌های خاص و نوترکیب، هلیوم مایع، ارتقا بهره وری انرژی و حفظ و نگهداری ذخایر ژنتیکی و زیستی را با رعایت الزامات بند الف ماده ۱ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱/۰۲/۳۱ و با استفاده از منابع اختصاصی و عمومی به انجام برساند.