گروه دانش و فناوري روزنامه خراسان:

افزايش توانمندي ايران در جنگ‌هاي الکترونيک

تاریخ انتشار : ۰۳ مرداد ۱۳۸۸

همراه با رشد فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي چهره جنگ‌هاي نظامي در دنيا نيز تغيير کرده و انواع جديدي از جنگ پا به عرصه وجود گذاشته است. جنگ الکترونيک، جنگ اينترنتي، جنگ رايانه‌اي، جنگ مجازي، جنگ اطلاعاتي، جنگ رواني، جنگ رسانه‌اي و جنگ‌هاي فضايي همانند جنگ ستارگان اصطلاحاتي هستند که اين روزها در ادبيات سياسي و نظامي در سطح بين‌الملل مطرح مي‌باشند.

همراه با رشد فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي چهره جنگ‌هاي نظامي در دنيا نيز تغيير کرده و انواع جديدي از جنگ پا به عرصه وجود گذاشته است.
جنگ الکترونيک، جنگ اينترنتي، جنگ رايانه‌اي، جنگ مجازي، جنگ اطلاعاتي، جنگ رواني، جنگ رسانه‌اي و جنگ‌هاي فضايي همانند جنگ ستارگان اصطلاحاتي هستند که اين روزها در ادبيات سياسي و نظامي در سطح بين‌الملل مطرح مي‌باشند. اخيرا" نيز وزير کشور در پي 2‌سانحه سقوط هواپيما در ايران احتمال دخالت بيگانگان از طريق جنگ الکترونيک را مطرح کرد موضوعي که با انتقاد نمايندگان مجلس و تکذيب برخي مقامات مواجه شد. در همين حال اخيرا" وزير دفاع نيز از پيشرفت‌هاي چشمگير کشورمان در زمينه جنگ الکترونيک سخن گفته است، اما جنگ الکترونيک چيست، چه ماهيتي دارد، تکنيک‌هاي به کار رفته در آن کدام است و مرز ميان جنگ الکترونيک و جنگ اينترنتي و رايانه‌اي و ساير جنگ‌ها چيست؟

خبرنگار گروه دانش و فناوري روزنامه خراسان در اين زمينه با دو کارشناس مخابراتي و IT گفتگو کرده است.
گفتگو با مهندس مولوي ( رئيس گروه و عضو هيئت علمي دانشکده مخابرات) امروزه به خاطر پيشرفت در تکنولوژي ارتباطات و الکترونيک جنگ‌ها به سمت الکترونيکي شدن پيش مي‌رود. يعني جنگ‌ها از حالت سنتي و لشگرکشي کم‌کم خارج مي‌شود و بيشتر تجهيزات الکترونيکي است که مي‌تواند هدايت موشک‌ها، تانک‌ها و حتي هواپيماها را از راه دور بر عهده بگيرد. مهندس مولوي با اين توضيح مي‌افزايد از طرف ديگر خود تجهيزات نظامي که انسان در هدايت آن‌ها دخيل است از ابزارهاي الکترونيکي پيشرفته‌اي استفاده مي‌کنند که به عنوان يک چشم الکترونيکي براي ما کار مي‌کنند که مي‌توانند اهداف را رديابي و آشکارسازي کنند و هدف را از بين ببرند.

وي مي‌گويد بايد توجه داشت که ضد جنگ الکترونيک هم وجود دارد يعني توليدکنندگان تجهيزات نظامي خود، سلاح‌هايي را براي خنثي‌سازي کارآيي اين ادوات مي‌سازند به عنوان مثال اگر رادار موشکي هدفي را دنبال مي‌کند تا به آن برخورد کند هدف مي‌تواند به وسيله پارازيت‌اندازهايي، سيگنال‌هاي ارسال شده به موشک را مورد هجوم قرارداده، با آن‌ها تداخل کند و مانع برخورد موشک به هدف گردد. کليه تجهيزاتي که با امواج الکترونيکي کار مي‌کنند مي‌توانند با تداخل امواج و اختلال در آن‌ها کارايي لازم را از دست بدهند. يا آن‌ها را به گونه‌اي مي سازند که از ديد رادار پنهان بمانند همانند هواپيماهاي به اصطلاح نامرئي که آمريکا در جنگ عراق و افغانستان از آن‌ها استفاده کرد، اين هواپيماها سيگنال‌هايي را که براي شناسايي به سوي آن‌ها ارسال مي‌شوند منعکس نمي‌کنند که به گيرنده به عنوان مثال ماهواره برسد تا آشکارسازي انجام دهد.

رئيس گروه مخابرات دانشکده مخابرات مي‌گويد: در جنگ اخير آمريکا در عراق از بمب‌هاي الکترومغناطيسي استفاده مي‌شد که بعد از رها شدن از هواپيما و منفجرشدن تشعشعات الکترو مغناطيسي قوي به وجود مي‌آورد و نتيجتا" باعث مي‌شد که تمام ارتباطات راديويي، بي‌سيم و وسايل ارتباطاتي نظامي و غيرنظامي تا شعاع چندين کيلومتر مختل شود. در اين جنگ از بمب‌هاي گرافيکي هم استفاده مي‌شد که سبب مي‌شد هيچ نوع ارتباطاتي حتي با سيم هم صورت نپذيرد.
مهندس مولوي مي‌افزايد جنگ الکترونيک انواع و اقسامي دارد خود جنگ الکترونيک، ضد جنگ الکترونيک و ضد ضد جنگ الکترونيک که اينها همه بر مي‌گردد به خنثي کردن حمله الکترونيکي و دفاع در برابر آن.

وي با اشاره به جنگ‌هاي جديد مي‌گويد: ما مي‌خواهيم در امنيت زندگي کنيم و حال چه دشمن داشته باشيم و چه نداشته باشيم بايد از اين جهت خود را قوي کنيم در حال حاضر کشورهاي صنعتي و پيشرفته در اين زمينه سرمايه‌گذاري و کارهاي زيادي کرده‌اند، آن‌ها سلاح‌هايي را به ما مي‌فروشند که ضد آن‌ها را براي خود توليد مي‌کنند به نظر من بايد به صورت بنيادي در اين زمينه سرمايه‌گذاري کنيم و تحقيقات عملي فراواني انجام دهيم تا خودمان بتوانيم تجهيزات نظامي و الکترونيکي را توليد کنيم.

گفتگو با يک کارشناس و پژوهشگر IT
يک کارشناس فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌گويد: مطابق تئوري آنتوني گيدنز جامعه‌شناس و فيلسوف برجسته انگليسي در نظريه « اطلاعات و دولت- ملت» نيروهاي نظامي و ارتش‌ها بزرگ‌ترين توليدکننده و مصرف‌کننده اطلاعات در جوامع به شمار مي‌روند بر اين اساس بي‌جهت نيست که بزرگ‌ترين شبکه اطلاعاتي دنيا يعني اينترنت پروژه‌اي است که توسط وزارت جنگ آمريکا « پنتاگون» ابداع، طراحي و گسترش يافته است. اکنون نيز برخي اخبار محرمانه حکايت از ابداع نسل جديد اينترنت با عنوان اينترنت 2 به ميان آمده که مجددا" توسط پنتاگون در حال طراحي است. گفته مي‌شود بر خلاف اينترنت 1 که پس از دهه اول عمر خود از پوسته پروژه آرپانت خارج شد و ماهيت عمومي يافت اينترنت 2 قرار است يک پروژه صددرصد نظامي باقي بماند. در پروژه اينترنت 2 هر وسيله نظامي در صحنه جنگ تبديل به يک گره الکترونيکي مي‌شود که قابليت انتقال و ترانسفر اطلاعات را در حجم بالا دارا مي‌باشد.

اين کارشناس IT مي‌افزايد بخش اعظم عمليات‌هاي انجام شده در جنگ‌هاي اخير آمريکا از جنگ بوسني گرفته تا جنگ‌هاي دوم خليج فارس، افغانستان و عراق مبتني بر سيستم‌هاي پيشرفته جنگ الکترونيک « جنگال» بوده است در اين نوع جنگ شناسايي نقاط هدف در خاک طرفين درگير در جنگ و حملات الکترونيکي به سيستم‌هاي ارتباطاتي، مخابراتي، الکترونيکي، نظامي، ماهواره‌اي، شبکه‌هاي اطلاع‌رساني و سيستم‌هاي جنگ‌افزاري از اهداف مهم محسوب مي‌شود علاوه بر آن در جنگ الکترونيک پنهان‌سازي تجهيزات و ادوات خودي از طريق تکنيک نامرئي‌سازي، ارسال پارازيت و کورکردن رادارها مدنظر است. استفاده از ماهواره‌هاي جاسوسي و نظامي و نيز هواپيماهاي دورپرواز و بدون سرنشين کاربرد فراواني دارد. گفته مي‌شود بخشي از پروژه هواپيماهاي بدون سرنشين که عمليات‌هاي شناسايي و جنگ‌الکترونيک را انجام مي‌دهد موسوم به « پريداتورها» مي‌باشد که پايگاه منطقه‌اي آن در عراق مستقر شده است.

اين پژوهشگر تصريح مي‌کند: برگزاري مانورهاي مجازي در قطر و باکو طي 2 سال گذشته بخشي از پروژه جنگ الکترونيک آمريکا در منطقه خاورميانه محسوب مي‌شود.
وي همچنين به موردي اشاره مي‌کند که طي آن چيپ‌هاي کارگذاشته شده در پرينترهاي فروخته شده به دولت عراق طي سال‌هاي قبل از جنگ عراق کار انتقال اطلاعات به آمريکا را انجام مي‌دادند.

وي اضافه مي‌کند متکي شدن بسياري از سيستم‌هاي نظامي به GPS يا همان سيستم موقعيت‌ياب جغرافيايي جدا از ويژگي‌هاي منحصر به فرد خدماتي آن به دليل اتکا به ماهواره‌هاي تحت سلطه آمريکا مي‌تواند يک آسيب‌پذيري جديد براي سيستم‌هاي نظامي محسوب شود.برخي گزارش‌ها حکايت از رديابي اعضاي گروه تروريستي بن‌لادن توسط آمريکايي‌ها با استفاده از موبايل‌هاي ماهواره‌اي دارد.

اين کارشناس در پايان مي‌گويد تجربه 8 سال دفاع مقدس و خودکفايي نيروهاي نظامي ايران در توليد جنگ‌افزارهاي پيشرفته ساختار نظامي ايران را به سطح قابل اتکايي از رشد و توسعه در زمينه سيستم‌هاي الکترونيک رسانده است. افزايش درجه خودکفايي کشور در اين زمينه‌ها مي‌تواند قدرت بازدارندگي و دفاعي ايران را در جنگ‌هاي الکترونيک بالا ببرد. همچنين توسعه تکنولوژي فضايي در کشور و اتکا به ماهواره‌هاي ملي نظير زهره، مصباح و سينا مي‌تواند درجه بالايي از امنيت و ايمني اطلاعات را در کشور فراهم نمايد.

افزايش درجه خودکفايي کشور در توليد جنگ‌افزارهاي پيشرفته نظامي مي‌تواند قدرت بازدارندگي و دفاعي ايران را در جنگ الکترونيک بالا ببرد تجربه 8سال دفاع مقدس و خودکفايي نيروهاي نظامي ايران در توليد جنگ‌افزارهاي پيشرفته ساختار نظامي ايران را به سطح قابل اتکايي از رشد و توسعه در زمينه سيستم‌هاي الکترونيک رسانده است.