ما باید از شبکه های اطلاعاتی و زیرساخت های حیاتی خودمان در برابر حملات فضای مجازی دفاع و از نهادهای دولتی و شرکت های تجاری در برابر جرائم رایانه‌ای و جاسوسی حمایت کنیم.
استاد عملیات‌های سایبری ارتش آمریکا، در نقد گزارش چهار سالانه دیپلماسی وزارت خارجه نوشت که تهدید "خطر امنیت فضای مجازی" بدون استفاده از سلاح های فیزیکی، می تواند آسیب پذیری های جدیدی را برای آمریکا ایجاد کند.به گزارش گرداب به نقل از مشرق، پروفسور "جفری کیتون"، در نقد گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه (QDDR) که از سوی وزارت خارجه آمریکا منتشر شده است، مقاله‌ای نگاشته، که در آن "نگاهی اجمالی" به فضای مجازی در اولین گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه وزارت امور خارجه دارد.
گزارش استراتژیک بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه (QDDR) تحت عنوان "رهبری از طریق قدرت غیرنظامی" که وزیر امور خارجه آمریکا بر اساس الگوی نظام‌مند گزارش نویسی چهار سالانه وزارت دفاع یعنی (QDR) نگاشته شده، اولین گزارش چهارسالانه است که در باب دیپلماسی، آن هم از مصدر وزارت خارجه صادر می‌شود.
گزارش مذکور بر محور "رهبری آمریکا از طریق اعمال قدرت غیرنظامی" و یا قدرت نرم نوشته شده است.
پروفسور جفری کیتون (Jeffrey L. Caton)، استاد عملیات‌های سایبری دانشکده جنگ ارتش ایالات متحده، می نویسد: «وزیر امور خارجه، هیلاری کلینتون، اولین گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه (QDDR) را در 15دسامبر 2010، در انجمن تالار شهر اعلام کرد. هدف از ارائه این گزارش "یک ارزیابی فراگیر از چگونگی ارتقاء کارایی و اثربخشی عملکرد وزارت امور خارجه و سازمان توسعه بین المللی ایالات متحده آمریکا در فضای قدرت های نوظهور، عدم ثبات فزاینده و تهدیدات و فرصت های جدید تحولات تکنولوژیک" بود. و یا به قول وزیر امور خارجه خانم کلینتون " تلاشی برای رسیدن به یک پاسخ ساده برای این سوال که: چگونه می توانیم بهتر عمل کنیم؟"»
این مقاله یک نگاه اجمالی به محتویات بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه در خصوص مسائل مربوط به فضای مجازی بوده و یک تجزیه و تحلیل دقیق و کامل نیست.
پیش زمینه
این استاد عملیات‌های سایبری در خصوص "خطر امنیت فضای مجازی" می نویسد: «در توصیف چهار چوب بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه، این گزارش هفت "تهدید جدید جهانی" را شناسایی کرده است. تهدید پنجم "خطر امنیت فضای مجازی" است که ناشی از وابستگی ما به فناوری و شبکه های آنلاین می شود. همان فناوری که ترویج رفاه جهانی و جریان آزاد اطلاعات را به همراه دارد، می تواند آسیب پذیری های جدیدی را نیز ایجاد کند. دولت های خارجی و یا گروه های تروریستی دیگر نیازی به سلاح های فیزیکی برای ایجاد اختلال در زیرساخت های آمریکا ندارند، یک حمله سازمان یافته اینترنتی می تواند بانک های نیویورک را تعطیل و یا شبکه های برق شیکاگو را خاموش کند. سرقت آنلاین اطلاعات تجاری و دولتی، امنیت و رفاه بلند مدت اقتصادی ما را تهدید می کند.
طبیعت دوگانه فعالیت های فضای مجازی، فرصت ها و آسیب پذیری‌ها، اهم موضوع این گزارش است. تهدید پنجم دارای روابط نزدیک با چهار تهدید دیگر یعنی؛ تروریسم و افراط گرایی خشونت آمیز، تکثیر مواد هسته ای، چالش های فراملی در اقتصاد جهانی و جرائم چند ملیتی است. (دو تهدید باقی مانده یعنی تغییرات آب و هوایی و بیماری های واگیردار ارتباطی به این موضوع ندارند.) »
محدوده
استاد دانشکده جنگ ارتش ایالات متحده، با تاکید بر مفهوم "قدرت غیر نظامی" در این گزارش نوشت: «با توجه به حقایق بیان شده از طرف وزارت امور خارجه، هسته اصلی این گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه، طرحی برای ارتقاء "قدرت غیر نظامی" آمریکا برای پیشبرد بهتر منافع ملی به عنوان همکار نیروهای نظامی ایالات متحده است. برای نیل به این هدف بهبود چهار حوزه کلیدی به نظر ضروری می رسید:
1. انطباق با چشم انداز دیپلماتیک قرن بیست و یکم
2. ارتقاء و بهبود توسعه بر اساس نتایج ارائه شده
3. پیشگیری و پاسخ به بحران، جنگ و بی ثباتی
4. عملکرد هوشمندانه
بسیاری از توصیه های مربوط به فضای مجازی در حوزه دو قرار می گیرد، که بقیه این مقاله بر روی آن متمرکز خواهد شد.»
چالش ها
وی همچنین می نویسد: «گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه شامل تصویری مختصر از محیط در حال تغییر اطلاعات جهانی است که می تواند هم یک تهدید و هم یک فرصت محسوب شود. فراتر از سرعت تغییرات، مسئله ارتباطات قوی و درهم تنیدگی میان فناوری های جدید است. در حال حاضر بیش از 4.6 میلیارد گوشی تلفن همراه در سراسر جهان وجود دارد. فیس بوک به تنهایی بیش از 500 میلیون کاربر دارد، جمعیتی بزرگتر از همه کشورهای جهان به استثناء دو کشور. افراد و گروه‌ها می توانند از این درهم تنیدگی های جدید به طرق مختلف استفاده کنند، از تغییر افکار عمومی تا دستیابی به موفقیت در توسعه نوآوری‌های جدید، از فراهم کردن بسترهای جدید اقتصادی تا بین المللی کردن مناقشات منطقه ای، از افزایش فرصت ها برای زنان و دختران تا مقاومت در برابر دولت‌ها.
با توجه به پیامدهای فضای مجازی برای امنیت ملی، گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه، بر بسیاری از اصول استراتژی امنیت ملی مصوب ماه مه 2010 تاکید کرد. به طور اخص گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه بر عدم امکان شناسایی و سهولت برقراری ارتباطات راه دور از طریق اینترنت بین گروه های تروریستی و شبکه های جنایی فراملی برای هماهنگی، برنامه ریزی و تسهیل حمله تاکید دارد. ما باید از شبکه های اطلاعاتی و زیرساخت های حیاتی خودمان در برابر حملات فضای مجازی دفاع و از نهادهای دولتی و شرکت های تجاری در برابر جرائم رایانه ای و جاسوسی حمایت کنیم.»
راه حل
گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه نشان می دهد که وزارت امور خارجه در حال تعیین یک هماهنگ کننده برای مسائل مربوط به فضای مجازی برای سازماندهی موثرتر در جهت مقابله با این مسائل و مبارزه با این تهدیدات فضای مجازی است. هماهنگ کننده به وزیر امور خارجه گزارش داده و از سوی شورای مشورتی مربوط به فضای مجازی متشکل از معاونین وزرای امور اقتصادی، انرژی و محیط زیست و امنیت بین المللی هدایت و رهبری خواهد شد. ماموریت و وظایف هماهنگ کننده عبارتند از:
- تجمیع گروه کارهای مختلف بر روی مسائل اینترنتی و امنیت فضای مجازی و دیگر منافع اینترنتی ایالات متحده در وزارت امور خارجه برای دستیابی به پیشرفت های موثرتر
- هدایت تعاملات دیپلماتیک وزارت امور خارجه در مورد مسائل اینترنتی
- رابط اصلی وزارت امور خارجه با هماهنگ کننده امنیت فضای مجازی رئیس جمهور در امور مربوط به مسائل اینترنتی
- رابط دیگر سازمان های فدرال فعال در مورد مسائل اینترنتی
این گزارش همچنین نمایانگر نقش هماهنگ کننده در مسائل فضای مجازی با هم پیمانان و شرکای بین المللی است. برای مثال با توجه به مسائل اخیر ویکی لیکس، هماهنگ کننده مسئول تعاملات امنیت فضای مجازی دولت و دیگر مسائل اینترنتی، از جمله تلاش برای محافظت از بخش های مهم دیپلماتیک و محرمانه بودن ارتباطات بین دولت‌ها است.
ایده نهایی
در طول 2 سال گذشته، وقایع بسیاری در رابطه با فضای مجازی در ایالات متحده به وقوع پیوسته است. از جمله:
- معارفه هماهنگ کننده کاخ سفید در امور امنیت فضای مجازی
- تاسیس فرماندهی نیروهای سایبری در وزارت دفاع ایالات متحده
- تاسیس مرکز امنیت فضای مجازی ملی و ادغام ارتباطات در وزارت خدمات انسانی
- امضاء یادداشت تفاهم بین وزارت دفاع و وزارت خدمات انسانی به منظور ارتقاء هماهنگی آنها و در حال حاضر معارفه هماهنگ کننده وزارت امور خارجه.
با این حال در طول این 2 سال، فضای مجازی بدون تغییر نبوده است؛ جمعیت اینترنت تقریبا با افزایش دو برابری به 2 میلیارد کاربر رسیده است. کلینتون در مقدمه گزارش بررسی چهار سالانه دیپلماسی و توسعه، نوشت: «همراهی با این تغییرات کافی نیست ما باید جلوتر از آن حرکت کنیم.»
متاسفانه، با اتکاء بر فرایندهای اداری سنتی، برای مقابله با فضای مجازی در حال گسترش و مسائل روز آن، تحقق چنین هدفی میسر نیست، چه رسد به اینکه ما بتوانیم پیشاپیش تغییرات حرکت کنیم.