Gerdab.IR | گرداب

نگاهی به رفتار رسانه‌ای شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز

فاکس نیوز؛ ظاهر ِ اغواگر، درونِ تهی

تاریخ انتشار : ۰۳ فروردين ۱۳۹۰

فاکس با اسلام میانه‌روی مورد تایید امریکا هیچ مشکلی ندارد و کارشناسانی مانند "ولید فارس" و زنان مسلمان بدون حجاب وجود دارند که متخصص امور اسلامی معرفی می‌شوند تا به امریکایی‌ها نشان بدهند اسلام سراسر بد نیست؛ اسلام چهره‌ میانه‌رویی دارد که آنان نماینده‌اش هستند …

گرداب- حضور شبکه‌ای تلویزیونی در خانه‌ بیشتراز ۱۰۰ میلیون امریکایی حکایت از دو امر دارد: "نفوذ" و "مقبولیت". هرکدام از این عوامل می‌تواند در عین حال جهت‌گیری‌ها و افکار سیاسی مردم را نیز رقم بزند و در نگرش امریکایی‌ها نسبت به جهان خارج از این کشور اثر بزرگی داشته باشد، حتی اگر آن شبکه مرجع معتبر و درستی برای شناختن جهان نباشد!

"فاکس‌نیوز" در سال ۱۹۹۶ با بودجه مالی "روپرت مرداک"، غول رسانه‌ای استرالیایی و یهودی الاصل بنیان‌گذاري و به بازوی تبلیغاتی جمهوری خواهان‌، محافظه‌کارها، نئوکان‌ها و اخیرا جنبش عصرانه در بین افکار عمومی تبدیل شد.
 
فاکس‌نیوز چندین اصل خبری شناخته شده دارد: "ارائه کردن مبهم اطلاعات"، "کتمان بسیاری از حقایق و سکوت معنادار در مورد حقایقی که قابل سرپوش گذاشتن نیستند"، و نهایتا "تبلیغات بی‌پایان و به هم ریختن موضوع" به طوری که بیننده در آخر کار از خبری که بارها و بارها به وسیله‌ مجریان مختلف و در بخش‌های خبری متعدد ارائه می‌شود همان را برداشت کند که مقصود است و به چیز دیگری شک نکند.
فاکس همیشه به عنوان یک شبکه‌ خبری جنگ طلب با رویکرد بین‌المللی به بینندگان تلویزیونی ایرانی معرفی شده است، اما واقعیت این است که فاکس شبکه‌ای خبری بین‌المللی محسوب نمی‌شود و بیشتر به پوشش مسائل داخلی امریکا می‌پردازد.
 
فاکس درعرصه‌ اطلاع‌رسانی خارجی به بینندگانش تنها به کشورهایی بسنده می‌کند که به نوعی به منافع استراتژیک امریکا مربوط هستند، تا در موقع لزوم ذهن بیننده‌ امریکایی نسبت به آن‌ها کاملا شکل گرفته شده باشد و هیچ سوال، اما و اگری پدید نیاید. به این ترتیب در قسمت‌های خبری نمی‌توان اطلاعات چندانی از کشورهای اروپایی، آفریقایی و آسیایی پیدا کرد؛ مگر آن‌که اتفاق عمده‌ای در آن‌ها روی دهد – مثل زمین لرزه‌ ژاپن یا حوادث موسوم به تروریستی بمبئی ۲۰۰۸. در عین حال همواره مطالبی در مورد ایران، کره شمالی، قدرت اقتصادی چین، وقایع دو جنگ – بیشترعراق و کمتر افغانستان و آن هم در مورد موفقیت‌های نیروهای امریکایی؛ نه کشته و زخمی‌های غیر‌نظامی محلی و خسارات جنگ – در آن دیده می‌شود.

بنا برلیست‌های منتشر شده ازمیان ۳۰ برنامه‌ برتر تلویزیونی شبکه‌های کابلی سال ۲۰۱۰ امریکا، ۱۲ برنامه‌ ابتدایی لیست، همگی متعلق به کانال خبری فاکس‌نیوزهستند و در صدر آن‌ها برنامه‌ی زنده "فاکتور اورایلی O’Reilly Factor" قرار دارد. جالب این‌که تکرار این برنامه هم در همان لیست برنامه‌های پربیننده قرار دارد! علت این امر این است که فاکس برای پوشش خبری خود برنامه‌هایی را که به نوعی سرگرمی هستند برگزیده است: برنامه‌های صبح با "فاکس و دوستان Fox&Friends" آغاز می‌شود؛ برنامه‌ای دوساعته که شامل گفتگو با اشخاص و کارشناسان مختلف، آشپزی خصوصا برای تعطیلات و روزهای ویژه، بخش‌های ورزشی، خبرهای سریع و کوتاه مربوط به امریکا وخبرهای بین‌المللی، اوضاع اقتصادی و … است.

در محوطه‌ بیرون استودیوهای فاکس هم اکثر اوقات برنامه‌های اضافی و تماشاگرانی وجود دارند: مثلا در روز استقلال امریکا کباب پختن و خوردن آن وجود دارد، یک روز ممکن است مزرعه‌داری اهل تگزاس، آموزش چگونگی پرتاب کردن طناب را بدهد، روز ملی خون دادن مجری مرد خون می‌دهد؛ روز ملی بستنی یک کارخانه معروف محصولاتش را مجانی عرضه می‌کند و یک یا دو مجری همراه با دوربین از بیرون برنامه را زنده اجرا می‌کنند و مجری سوم از داخل استودیو خبر را ادامه می‌دهد.

علاوه برگزارش‌های متعدد در مورد پزشکی و سلامت،غذاهای کشورهای مختلف، آدم‌های مختلف با دستاوردهای اجتماعی، موفقیت‌های خانوادگی جمهوری‌خواهان برجسته، جشن‌های ملی امریکایی‌ها و البته جشن‌های یهودیان، پشت صحنه‌های اتفاقات جالب در استودیوها، موسیقی‌های ضبط شده فولکور ایالات مختلف وگزارش‌های تکراری مختلف خبری از قسمت‌های مختلف جهان، ممکن است گهگاه به مناسبت‌های خاص گروه‌هایی دیگرخصوصا از میان سربازان ارتش، موسیقی زنده اجرا کنند.

سنت یا مدرنیته؟!
فاکس مدعی است به ارزش‌های مد‌نظر پیوریتن‌های موسس جامعه امریکا – که عملا وجود ندارند – پایبند است. پس "خانواده" نقش مهمی را در فاکس‌نیوز ایفا می‌کند؛ مجری‌ها به مناسبت‌های مختلف و در بحث‌های گوناگون از خانواد‌ه‌ها و بچه‌هایشان حرف می‌زنند. در روز مادر ممکن است مادر یکی از مجری‌های مرد را ببینید که غیر‌منتظره وارد استودیو می‌شود، در گزارش‌های خبری می‌شود شوهر بیمار قلبی یکی از مجری‌ها را دید که همراه با همسرمجری‌اش در مورد تجربه‌ عمل جراحی و اتفاقات مربوط به آن حرف می‌زنند؛ در دیگری یکی از مجری‌های زن را می‌توان دید که به سرطان مبتلا شده؛ موقعی که موهایش را می‌تراشد دوربین همراه او و دخترهایش است، گزارش مراحل دیگری از دوره‌ بیماری را دنبال می‌کند و نهایتا و در انتهای گزارش مجری برنامه‌ زنده می‌گوید او از بیماری نجات یافته است. حتی ممکن است یک ساعت دیگر او را ببینید که بازهم از پنتاگون در مورد جنگ گزارش می‌دهد.

مجریان زن، "ویترین" فاکس‌نیوز هستند، بیشترآن‌ها موطلایی‌اند – هرچند یک یا دو مجری زن مو قرمز یا مشکی می‌توان بین آن‌ها پیدا کرد- نسبتا زیبا هستند، رنگ‌های شاد می‌پوشند، عادت به پوشیدن شلوار یا کت و شلوار ندارند و همیشه پیراهن – با آستین یا بدون آستین- دامن و کفش‌های پاشنه بلند به پا دارند، اکثرا متاهل و بچه دارند و حتی در زمانی که باردارند روی تصویر ظاهر می‌شوند، وقتی پس از زایمان و مدتی غیبت ظاهر می‌شوند تا چند هفته، هرگاه با مهمان یا خبرنگار یا کارشناسی صحبت کنند آن افراد مادر شدن را به آن‌ها تبریک می‌گویند، مجریان می‌توانند حتی به مناسبتی فرزندان‌شان را به استودیو بیاورند. در بین مجری‌های فاکس نیوز، افراد خارجی – غیر از بریتانیایی – وجود ندارد و تنها گزینه‌ استثنا یکی دو خبرنگار دو رگه‌ سیاهپوست یا اسپانیایی تبار امریکایی هستند.

روزهای یکشنبه در برنامه‌ای با اجرای "اریک شاون"، پزشک جراح مسن و معروفی حاضر می‌شود و به سوالاتی که با رایانامه پرسیده شده جواب می‌دهد، و خبر و گزارش‌های در ظاهرنامربوط – ولی در باطن مربوط – به هم دکتر و یک مجری موطلایی، برنامه را تشکیل می دهند.

فاکس‌نیوز با جود ظاهر هالیوودی و استفاده از جذابیت‌های بصری، میانه‌ چندانی با هالیوود ندارد، شاید چون بیشتر هنرپیشه‌های هالییود لیبرال مسلک و هوادار دموکرات‌ها هستند، از روشنفکرها، اتاق‌های فکر و کارشناسان آن‌ها هم خوشش نمی‌آید – درست برخلاف CNN – و اگر بخواهد برای موضوعاتی مثل ایران یا کره شمالی و … کارشناس داشته باشد، آن‌ها را از همکاران دولت‌های سابق جمهوری‌خواه، و دولت‌های بوش و ریگان – که دو شخصیت محبوب فاکس‌نیوز هستند – افسران بلندپایه‌ بازنشسته‌ پنتاگون و روزنامه‌نگاران همسو با جمهوری‌خواهان و نمایندگان جمهوری خواهان در دو مجلس قانون‌گذاری انتخاب می‌کند.

فاکس‌نیوز تبلیغات تجاری به روال مرسوم ندارد و هیچ تبلیغی مابین برنامه‌هایش نیست، تنها تبلیغات آن در مورد ساعات برنامه‌ها، سایت‌های اینترنتی خاص، چهره‌های مشهور و کتاب‌هایشان است. حالت دیگر تبلیغات نامحسوس آن است که مثلا برندهای تامین کننده‌ لباس‌های چهره‌های معروفی مانند "بیل اورایلی" در پایان برنامه‌ او خیلی کوچک ثبت می‌شود یا مارک خوراکی‌هایی که در مناسبت‌های مختلف در بیرون استودیوها و در فضای آزاد برای مردم و مجری‌ها مجانی سرو می‌شود نشان داده می‌شود.

دل مشغولی‌های مذهبی و سیاسی فاکس
فاکس نیوز مذهب را امری خصوصی نمی‌داند و یک کشیش کاتولیک جوان و خوش صورت جزء کارشناسان مخصوص شبکه دارد که به مناسبت اعیاد مذهبی مختلف در جمع مجریان حاضر می‌شود – خصوصا در "فاکس و دوستان" – و درباره‌ موضوعاتی بحث می‌کند یا توضیحاتی می‌دهد. مجری ممکن است به مناسبت یکی از اعیاد یهودی به جای کلمه "Hello" ازواژه "شالوم" استفاده کند و با همین رویه فاکس به مسائل مربوط به شهر قدس و اماکن مقدس آن می‌پردازد و آن‌ها را از آن اسرائیل و یهودیان و مسیحیان می‌داند و بیننده‌ مسیحی معتقد فاکس هم آن را قبول می‌کند. فلسطینی‌ها محلی از اعراب در فاکس ندارند مگر این‌که به خشونت‌های آن‌ها پرداخته شود.

فاکس با اسلام میانه‌روی مورد تایید امریکا نیز هیچ مشکلی ندارد و کارشناسانی مانند "ولید فارس" و زنان مسلمان بدون حجاب وجود دارند که متخصص امور اسلامی معرفی می‌شوند تا به امریکایی بی‌خبر از همه‌جا نشان بدهند اسلام سراسر بد نیست؛ همه چیز هم قانون شریعت و جهاد نیست و اسلام چهره‌ میانه‌رویی دارد که آدم‌هایی نظیر آنان نماینده‌اش هستند و درعین حال دشمنی وجود دارد که اسلام تندروست؛ که القاعده از سویی، و ایران و حماس و حزب‌الله از سوی دیگر نماینده‌ آن اسلام تندرو هستند و باید با آن مبارزه کرد.
 
از آن‌جا که اسرائيل و یهودیت جزء مقدسات فاکس محسوب می‌شوند؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت درهمان گزارش‌های خبری متنوع با نویسنده‌ای یهودی گفتگو شود که داستان جدیدی به نام امام دوازدهم و در واقع علیه ایران و اسلام شیعه نوشته باشد. حتی ممکن است به مناسبتی موضوع به عقاید شیعه‌ ایرانی، تقیه، جمکران، امام دوازدهم شیعیان و چاه جمکران که قرارست امام غایب از آن ظهور کند! کشیده شود.

یکی از پروژه‌های پرسر و صدای یک سال اخیر فاکس‌نیوز "جنبش عصرانه Tea Party" بود، که با کوشش چهره بسیار تندروی فاکس، یعنی "گلن بک Glenn Beck" که در زمره‌ پربیننده‌ترین مجری‌های خاص فاکس نیوز است، مطرح شد و حتی در میانه‌ انتخابات ماه نوامبر با نماینده‌هایش توجهات زیادی را به خود جلب کرد. هرچند "تی پارتی، شاخه‌ منشعب شده، بسیار تندرو و مذهبی جمهوری‌خواهان در انتخابات کنگره و سنا موفق نبود، اما با همراهی آدمی مثل "سارا پیلن"، معاون انتخابی سناتور "جان مک کین" در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۸ توانست خبرهای مختلفی را به خود اختصاص دهد. فاکس روی شخص سارا پیلن هم سرمایه‌گذاری زیادی کرده و با تولید مستند از زندگی خانوادگی و انواع گزارش و خبر از فعالیت‌هایش امیدوار است در انتخابات بعدی بتواند از او علیه اوباما استفاده کند.

فاکس‌نیوز در دورانی که دموکرات‌ها ریاست جمهوری را در اختیار دارند خود را "شبکه اپوزیسیون امریکا" می‌خواند و دو دشمن بزرگ دارد: شخص باراک اوباما و نانسی پلوسی رئیس سابق مجلس نمایندگان امریکا، که در همان انتخابات ماه نوامبر با وجود تلاش‌های بی‌دریغ فاکس‌نیوز در حمایت از رقبایش باز هم به کنگره راه یافت؛ هرچند دموکرات‌ها اکثریت را از دست دادند و پلوسی مجبور شد به ریاست اقلیت دموکرات بسنده کند.
 
از نظرفاکس‌نیوز دشمن سوم، "ایران" است و معمولا یکشنبه‌ها در برنامه‌ "اریک شاون" همیشه موضوعی در مورد ایران و خصوصا شخص رئیس جمهور "محمود احمدی‌نژاد" وجود دارد تا متخصص امور ایران سفیر جان بولتن آن را بررسی کند و توضیحاتی بدهد. (بسته به این‌ که در آن هفته چه اتفاقات دیگری روی داده باشد ایران می‌تواند در قسمت‌های مختلف دیگر خبری بارها و بارها با آب و تاب مطرح شود). شاون در سپتامبر ۲۰۱۰ با احمدی نژاد در نیویورک مصاحبه کرد و در انتهای گفتگو از او درباره امام مهدی‌عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف پرسید تا چیزی را پرسیده باشد که هیچ شبکه‌ امریکایی دیگری به آن اهتمام ندارد و درعین حال نگرانی‌های ذهنی فاکس را لو بدهد.
 
سرعت و جذابیت
نهایتا شاید علت اقبال بسیار زیاد بیننده‌های امریکایی به فاکس، سرعت برنامه‌ها و غلبه جنبه سرگرمی بر جنبه‌ رسمی، خسته کننده و کسالت بارخبری باشد و این که خبرهای فاکس‌نیوز در واقع خبرها یا گزارش‌هایی با کیفیت خبری استاندارد نیستند. علاوه بر این مجری‌هایی که جذابند؛ می‌خندند، شوخند، اهل خانه و خانواده‌اند و در این میان خبررسانی هم می‌کنند، می‌توانند هرکسی را قانع کنند تا شعار "گزارش از ما، انتخاب با شما We report, You decide"و "متوازن و منصف Fair and Balanced" را از دهان آن‌‌ها، باور کند؛ حتی اگر خبر و سمت و سوی آن نه درست باشد، نه همراه با واقعیت، نه منصفانه و نه خالی ازحب و بغض.
فرشته صادقي
 
منبع:‌ تريبون مستضعفين