ضرورت استانداردسازي در حوزه فناوري اطلاعات

ضرورت استانداردسازي در حوزه فناوري اطلاعات
تاریخ انتشار : ۱۶ شهريور ۱۳۸۸

در كشوري مثل ايران كه در بخش سخت‌افزاري فن‌آوري اطلاعات عمدتا به عنوان وارد‌كننده به شمار مي‌رود اين كه اقلام مختلف كالاهاي اين حوزه با برند معروف وارد شوند كافي نيست، زيرا در شرايط تحريم كه دامن‌گير IT به‌عنوان يكي از صنايع برتر در بخش تكنولوژيك نيز شده است، ورود كالاهاي جعلي با برندهاي آشنا از راه قاچاق و يا حتي گمرك مي‌تواند راه‌حلي اشتباه از سوي سودجويان براي تامين نيازهاي جامعه باشد؛ در اين شرايط تنها وجود استانداردهايي در حد بين‌الملل مي‌تواند خريداران عمده و جزء را از صحت و كارايي كالا مطمئن كند.

به گزارش ايسنا حدود 150 استاندارد ملي تشويقي و اجباري در زمينه فن‌آوري اطلاعات در ايران وجود دارد كه استانداردهاي اجباري با تعداد معدود تنها براي چهار كالاي پرينتر، لپ‌تاپ، اسكنر و سرور اعمال مي‌شود و بقيه جنبه تشويقي دارند.

پرويز رحتمي ـ رئيس سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران ـ يكي از فعاليت‌هاي مهم سازمان نظام صنفي را در حوزه استاندارد و تدوين مقررات معرفي مي‌كندكه نيازمند ارايه نظرات كارشناسي و تعامل با دستگاه‌هاي ذيربط است.

او مي‌گويد: وقتي بحث استاندارد و تدوين مقررات را عنوان مي‌كنيم، سازمان در تدارك ايجاد دبيرخانه كميته استاندارد IT خواهد بود كه بايد شكل‌گيري اين پروژه كه فرآيندي با مشاركت تعداد زيادي فعال حوزه IT است، ايجاد شود و در نهايت با مشاركت موثر سازمان استاندارد طي يك برنامه زماني به تدريج استانداردهاي جهاني كه در داخل كشور قابل پياده‌سازي هستند مشخص و اعلام شود و حتي در مواردي هم استانداردهاي ملي، تنظيم، پيشنهاد و تدوين و به وسيله سازمان نظام صنفي اشاعه پيدا كند و بستر تعريف استانداردهاي ملي فراهم شود.

او درباره تعيين مقررات مي‌گويد: تعداد استانداردهايي كه در حوزه IT در كشور ما استفاده مي‌شود معدود است. در اين حوزه چند هزار استاندارد وجود دارد.

اما يكي از اركان داشتن بازار پويا، تعريف تدريجي استاندارد عرضه كالا و خدمات است تا طرف‌هاي درگير اعم از توليد كننده، عرضه كننده، مصرف‌كننده و نهادهاي ناظر بر تعامل عرضه و تقاضا بدانند كه معيار و فرم ارائه كالا يا خدمت چه چيزي است.

اين اتفاق نظر، شفاف‌سازي بازار و تعامل بهتر عرضه و تقاضا را ايجاد مي‌كند. يكي از برنامه‌هاي كميسيون تدوين مقررات سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران در سال 88، ارائه استانداردهاي موجود در حوزه IT به آنان است تا كميسيون‌ها با توجه به استانداردهاي موجود نيازهاي خود را اعلام كنند.

رئيس كميسيون تدوين مقررات سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران نيز اظهار مي‌كند: كميسيون تدوين مقررات نيازهاي اعلام شده از سوي كميسيون‌ها را فهرست كرده و در اختيار سازمان استاندارد قرار مي‌دهد تا در پروسه‌اي كه مي‌دانيم زمان‌بر است استانداردهاي مورد نياز IT كه تاكنون تدوين نشده براي استفاده فعالان حوزه و كيفيت‌بخشي به عملكرد حوزه تدوين شود.

آزاده داننده با تاكيد بر اين موضوع كه با توجه به تغييرات سريع و اساسي حوزه ‌IT، استانداردهاي موجود همواره نياز به تجديدنظر و بازنگري و حتي تدوين استانداردهاي جديد الزامي به نظر مي‌رسد، مي‌گويد: استانداردهايي كه از سوي سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران به سازمان استاندارد اعلام مي‌شود بايد در سطح جامعه حرفه‌يي وجود داشته باشند.

كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه 150 استاندارد موجود در حوزه IT براي مجموعه نيازهاي جامعه كم است و موضوعات بسياري در اين جامعه وجود دارد كه استاندارد خاصي براي آن پيش‌بيني نشده است؛ ترويج و اشاعه استانداردهاي موجود در حوزه IT بين فعالان اين بخش از برنامه‌هاي سال جاري كميسيون تدوين مقررات سازمان نظام صنفي رايانه‌يي عنوان شده است كه با برگزاري سمينارهاي منظم و ماهانه استانداردهاي كاربردي‌تر را معرفي خواهد كرد.

به عقيده تحليلگران استانداردهاي بين‌المللي به معني لازم الاجرا بودن نيست و فقط جنبه تشويقي دارد و حركت تدوين استانداردها هم خيلي كند، است به طوري كه در سازمان ISO سيكل پيشنهاد تا تصويب بيش از 34 ماه طول مي‌كشد بنابراين نمي‌توان منتظر تدوين سريع استاندارد در كشور بود. براي رسيدن به استانداردهايي در سطح بين المللي در اقلام مختلف كالاهاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري اين حوزه، نياز اساسي به تعامل با نهادهاي جهاني كه در سراسر دنيا به برقراري ارتباطات محسوس روي آورده و تجربيات آن‌ها را در تصميمات خود اعمال مي‌كنند، احساس مي‌شود. چندي پيش خبر تشكيل كميته براي مشاركت در تدوين استانداردهاي بين‌المللي در حوزه IT را شنيديم.

كميته فني فن‌آوري اطلاعات ايران به‌عنوان يكي از كميته‌هاي فني زيرمجموعه كميته ملي استانداردهاي ايزو است كه ساختار آن متناظر با كميته فني مشترك فن‌آوري اطلاعات (JTC1)، سازمان بين‌المللي استاندارد (ISO) و سازمان بين‌المللي الكتروتكنيك (IEC) است.

مهران خوانساري ـ نائب رئيس سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران ـ در اين باره مي‌گويد: فعاليت‌ اصلي اين كميته مشاركت در تدوين استانداردهاي بين‌المللي در حوزه فن‌آوري اطلاعات است و با رايزني‌ها و تعامل به عمل آمده به منظور توسعه و تكميل ساختار كميته فني و فن‌آوري اطلاعات ايران متناظر با ساختار كميته فني مشترك ISO/IEC/JTC1 ستاد هماهنگي خاصي با مشاركت مركز فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات نهاد رياست جمهوري، ‌موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و سازمان‌ نظام صنفي رايانه‌يي تشكيل شده است. ماموريت اين ستاد فراهم كردن شرايط لازم براي توسعه و تكميل ساختار كميته فني فن‌آوري اطلاعات (ISIRI - ITTC) و انطباق آن با نظامنامه و آيين‌نامه‌هاي كميته ملي استانداردهاي ايزو با مشاركت فراگير صاحبنظران و نمايندگان طرف گروه‌هاي ذينفع و ذي‌ربط كشور در حوزه فن‌آوري اطلاعات است. به گفته او، وب سايت معرفي كميته فني فن‌آوري اطلاعات به نشاني www.isiri-ittc.ir است كه علاقه‌مندان و فعالان حوزه مي‌توانند براي فعاليت در كميته‌هاي فرعي و عضويت در كارگروه‌هاي آن اعلام آمادگي كنند.

با تمام اين اوصاف صنعت IT به عنوان توانمندساز صنايع ديگر، از ظرفيت‌هاي برجسته‌اي برخوردار است و مي‌تواند عميق‌ترين تاثيرات را در اجرا و نهايي كردن طرح‌ها و پروژه‌هاي زيرساختي و اساسي كشور داشته باشد. وجود تجهيزات سخت افزاري براي رسيدن به اين مهم از الزامات انكار ناپذير است. تجهيزاتي كه هزينه بالايي براي تهيه آن‌ها صرف مي‌شود بنابراين بايد بهترين‌ها خريداري شود.

به اين منظور اطمينان از استاندارد بودن آن‌ها از عناصر تضمين‌كننده موفقيت طرح‌ها و پروژه‌هاست، كاري كه بر عهده سازمان استاندارد و مرکز تحقيقات و صنايع انفورماتيک در تعاملي پويا با بدنه فعال حوزه فن‌آوري اطلاعات است و بايد ديد در اين راستا چگونه عمل خواهد شد.

برگرفته از روزنامه اطلاعات