به گزارش
گرداب به نقل از ايسنا، امروزه يكي از مظاهر بسيار مهم فناوري اطلاعات در بعد آموزش ظهور كرده كه از آن با عباراتي مثل آموزش مجازي و يا آموزش الكترونيكي ياد شده و بسياري از مفاهيم قديمي در عرصه آموزش با استفاده از آن در حال تغيير و دگرگوني است. بر همين اساس بررسي مسائل و مشكلات پيش روي آموزش مجازي در كشورهاي مختلف جهان مسئلهاي جدي و اساسي به شمار ميرود كه ميتواند در هر كشوري سياستگذاران امر آموزش را با توجه به تواناييها و امكانات آن كشور در امر برنامهريزي آموزشي ياري كند.
شايد مهمترين دستاورد فناوري اطلاعات در بخش آموزش مجازي براي بشر بشارت تحقق عدالت در آموزش باشد؛ مفهومي كه سالها و قرنهاست بهعنوان يكي از آرزوهاي بشر براي اقشار متوسط و ضعيف جوامع مختلف بشري مطرح بوده است.
آموزش مجازي اين نويد را به بشر داده است كه با گذشت زمان، مكان و مرزها به راحتي ميتواند وارد هر خانهاي شود اما در كنار اين مزايا، پديده آموزش از راه دور و آموزش مجازي متاثر از برخي چالشها و مشكلات ساختاري در سطح جهان است كه پرداختن به برخي از اين چالشها خالي از لطف نخواهد بود.
يك كارشناس فناوري اطلاعات در اين زمينه می گوید: «يكي از مهمترين و در عين حال مشكلترين مراحل توسعه فناوري اطلاعات در زمينه آموزش، تصميمگيري در مورد اولويتها و همچنين خطمشي مورد نياز براي اين كار است.
"اميرعباس حسينزاده" ميگويد: «امروزه وقتي سخن از آموزش الکترونيکي و دانشگاه مجازي مطرح ميشود در بسياري از موارد اولين موردي که به ذهن مسئولان و متوليان مراکز آموزشي ميرسد، موضوعات فني است و اکثرا گمان ميکنند هر مرکزي که از نرمافزارهاي مديريت آموزشي و توليد محتواي بهتر و گرانتري برخوردار باشد، دانشگاه مجازي قويتري ايجاد خواهد کرد.»
به گفته كارشناسان در كشورمان در اين زمينه سرمايهگذاري و برنامهريزيهايي انجام شده اما مهمترين موضوع انجام و اجراي به موقع آنها است كه بايد به بحث اجرايي و عملياتي كردن در اين حوزه توجه بيشتري شود.
عدهاي از كارشناسان نقش بخش خصوصي را در اين ميان بسيار مهم و قابل توجه ميدانند و معتقدند لازم است اولويتها در توسعه آموزش مجازي از ديدگاه جغرافياي فرهنگي، جغرافياي آمادگي براي آموزشهاي الكترونيكي، محتويات دروس الكترونيكي، هزينهها و بودجهها و مهمتر از همه عامل نيروي انساني مورد بررسي و تحليل قرار بگيرند.
عباس اميري در اين باره اظهار ميكند: «توجه داشتن به عناوين اولويتها حداقل اطلاعات لازم براي تعيين سياستهاي اجرايي است و در نتيجه بر اساس اولويتها ميتوان به يك جمعبندي براي تعيين خطمشي توسعه آموزشهاي الكترونيكي در ايران رسيد.»
اما "فرزانه بنيهاشمنژاد" معتقد است: «آموزشهاي مجازي براي کارکنان سازمانها کمتر از يک دهه است که در ايران آغاز شده و با وجود مزاياي مختلف آن از جمله منفک نشدن کارکنان از محل کار، قدرت انتخاب مکان و زمان آموزش و هزينههاي کمتر آن نسبت به دورههاي حضوري به دلايل مختلفي تاکنون فراگير نشده است.»
به گفته اين كارشناس، سرعت و هزينههاي اينترنت در ايران، فقدان دانش تخصصي براي توليد محتواي مناسب، نگراني و ناآگاهي مديران از کيفيت اين آموزشها مهمترين موانع توسعه اين قبيل آموزشها به شمار ميرود.
برخي پژوهشگران بر اين عقيدهاند كه معمولاً اين فرض وجود دارد که سطوح مختلفي از دسترسي به ابزار مشخص فناوري اطلاعات و ارتباطات در کشورهاي مختلف وجود دارد. متأسفانه بسياري از کشورهاي در حال توسعه از ابزار پايهاي گستردهاي مانند تلفن، برق مستقل، رايانه شخصي، اينترنت و غيره برخوردار نيستند و اين در حالي است كه مفهوم محيط آموزش مجازي هم معمولاً اين طور تصور ميشود که فردي به راحتي در خانه و يا دفتر محل کار خود نشسته و تجربيات آموزشي را همانند يا حتي بهتر از کلاس دريافت ميکند.
ارزيابي موفقيت چنين تجربهاي نگرشهاي مثبت و منفي را ايجاد كرده كه فرضاً در نوع مثبت آن ارزيابي دانشجوياني است که به طور سنتي در محيط کلاسهاي درس آموزش ديدهاند و ادعا ميکنند که هيچ تفاوت مشخصي بين اين دو موضوع آموزش وجود ندارد اما بسياري هم عكس اين قضيه را اظهار كرده و معتقدند تفاوتهاي زیادي در اين دو نوع آموزش وجود دارد.
در هر حال تحقق و توسعه آموزش مجازي در كشور نيازمند ايجاد زيرساختهاي مختلف است كه زيرساختهاي مخابراتي از مهمترين آن به شمار ميرود، فرايند انتقال اطلاعات و انجام عمليات لازم در سيستم فراگيري الكترونيكي از طريق بستر مخابراتي صورت ميگيرد، وجود زيرساخت مخابراتي مناسب از جمله الزامات تحقق دانشگاه مجازي است.
زيرساختهاي قانوني هم البته از ديگر ملزومات است و ميتوان گفت مهمترين سرمايهآموزش مجازي، محتواي آموزشي آن است. بنابراين، تصويب قوانيني براي حمايت از حقوق پديدآورندگان و صاحبان محتواي آموزشي و نظارت بر اجراي صحيح اين قوانين شرط لازم براي گسترش اين قبيل فعاليتها است.
زيرساختهاي فرهنگي نيز از جمله الزامات توسعه فناوري اطلاعات در يك جامعه به شمار ميرود، در امر ايجاد و توسعه دانشگاه مجازي، اين واقعيت اهميت بيشتري پيدا ميكند. فرهنگسازي صحيح و ارائه تصوير مناسبي از اين نوع دانشگاه ميتواند زمينه پذيرش عمومي و استقبال از آن را فراهم سازد.