منبعي آنلاين به منظور متمايز نمودن خود از ساير منابع اينترنتي، تشويق كاربران به پاسخگويي و درنتيجه تقويت پيام و محتوايش، بايد هم پرمحتوا و هم آموزنده باشد.
سازمانهاي فرهنگي و آموزشي زماني ميتوانند ارتباط كارآمدي داشته باشند كه محتوي مطالبشان "آموزنده" و به لحاظ دارابودن اطلاعات "پربار" باشد.مخاطبان چنين سازمانهايي نوعاً دو نياز مجزا دارند:كسب اطلاعات ويژه در پاسخ به يك سؤال و يادگيري كلي در حالتي كه سؤال مطرح نشده است و يا سوالي وجود ندارد.سازمانها به عنوان قدم اوليه ميتوانند از طريق به كارگيري چند رسانه اي آموزش را بهبود بخشند و از طريق مديريت محتوا، زمان و ارتباط اطلاعات به يكديگر را بهبود بخشند.اما سازمانها ميتوانند با محتواي بهتر، يعني همزمان پراطلاع و آموزنده بوده و تأثير بيشتري بر ارتباطات داشته باشند؛ و اين مهم از طريق چندرسانهاي كردن انتقال اطلاعات و نيز داشتن مديريت محتوا جهت حفظ اين چند رسانگي امكان پذير خواهد بود.
ماهيت دوگانه محتوا
منبعي آنلاين به منظور متمايز نمودن خود از ساير منابع اينترنتي، تشويق كاربران به پاسخگويي و درنتيجه تقويت پيام و محتوايش، بايد هم پرمحتوا و هم آموزنده باشد.محتواي اطلاعاتي سايت به سؤالات بازديدكنندگان درخصوص مسائل و موضوعات خاص پاسخ ميدهد.در عين حال، محتواي آموزشي،اطلاعات مربوط به يك يا چند موضوع را منتقل ميكند و به منظور رفع نياز مخاطبان خاص (مثلاً دانشجويان) طراحي شده است.محتواي اطلاعاتي معمولاً از طريق متن فشرده و نمودار عرضه ميشود، حال آنكه محتواي آموزشي براي تحقق اهدافش از طريق تعامل، تعديل و احتمالاً امكانات چندرسانهاي به عرضه اطلاعات ميپردازد.
در واقع، نقطه تمايز اين دو نحوه انتقال اطلاعات است.محتواي اطلاعاتي در واقع پاسخ به سؤال كاربر است، حال آنكه هدف محتواي آموزشي، مخاطبان موردنظر (خاص)اند.
1ـ فراهم كردن اطلاعات منظم 1ـ درخواست اطلاعات
2ـ تعامل با اطلاعات 2ـ دادن اطلاعات كاربر
در واقع، محتوا بطور همزمان ميتواند آموزشي و اطلاعاتي باشد، اما در راستاي افزايش كارآمدي پيام سازمان، اين تمايز بايد لحاظ شود.
محتوا براي اطلاعاتي شدن، بايد ساختارمند، به روز و تا حد امكان فشرده شود.وب سايتي كه از جانب مصرفكنندگان به خوبي حمايت ميشود (نمونه يك ابزار و كاربرد كاملاً اطلاعاتي) محتوا را براي بازديدكنندهاي كه با انتخاب يك موضوع در سايت جستجو ميكند و در پي مطالب است و آن را به عنوان يك منبع اطلاعاتي برميگزيند، دردسترستر قرار مي دهد.وبسايتي به روز با اطلاعات فشرده كه دائماً اطلاعاتش به روز ميشود، روز به روز بيشتر خود را به عنوان منبعي موفق معرفي ميكند؛ منبعي كه ميتوان دائماً براي اطلاعات به روز و مرتبط به آن مراجعه كرد.
محتواي آموزشي بايد توجه بازديدكنندگان را جلب كند (يعني سرگرمكننده باشد)، آموزش را از طريق تكرار، گسترش داده و تقويت كند و نيز از طريق آزمون، نمودارهاي آموزشي و غيره، روند آموزش را بهبود بخشد.اين امكانات بازديدكنندگان را تشويق ميكند كه چنانچه در آموزش موفق باشند و همچنان به موضوعات و مطالب منتقل شده علاقمند باشند، مجدداً به اين منبع مراجعه خواهند كرد.در كل، پذيرفتهشده كه «خواندن» تنها همراه با آموختن نحوه ي به خاطر سپردن، مؤثر خواهد بود.به همين دليل، استفاده از تمام حواس و عرضه اطلاعات به صورت تصويري و شنيداري به منظور جلب مشاركت مخاطب، حائز اهميت است.
ايجاد محتواي اطلاعاتي
همانگونه كه ملاحظه شد محتواي اطلاعاتي بايد ساختارمند، به روز و فشرده باشد.بدينمنظور مديران سايت بايد چارچوبي نظام مند براي ساختار مطالب و فرايندي براي توليد اطلاعات و محتوا ايجاد كنند كه دربردارنده موارد ذيل باشد:
1. نقشههاي سايت
2. طرحهاي ارتباطي
3. استانداردهاي معتبر
4. طبقهبندي مطالب
5. سازماندهي مطالب
6. عوامل طراحي سايت و وظايف آنها (مترجمان/ويراستاران)
7. فهرست بندي مطالب
بدون اين ساختار، ايجاد محتوا با بحران مواجه ميشود.قرار گرفتن اين اسناد در فرايندهاي مربوط به تعيين نحوه استفاده مجدد از وبسايت، سبك سازي و محتوا و نيز تشخيص چالشهاي مربوط به منابع چندزبانه را تسهيل ميكند.بعلاوه زماني كه بسياري از تغذيهكنندگان وب با هم كار ميكنند سازمان نسبت به پرهيز از اشتباهاتي نظير تكرار اثر يا فرصتهاي از دست رفته كه منجر به مشكلاتي در هزينه، كيفيت و زمان تحويل مي گردد، حساس است.
بدون شك ايجاد اين سيستم و اسناد آن (كه پيشتر به آنها اشاره شد) بسيار زمان بر است.اما چنانچه از آن استقبال شود، بسيار ارزشمند است.البته حتي بهترين سيستمها نيز خالي از اشكال نيستند.مشكلاتي كه ميتوانند سبب آشفتگي، بحران و عدم كارايي شوند به قرار ذيل مي باشند:
1. عدم اجراي استانداردها
2. عدم كارايي پرسنل، خاصه مديران و نويسندگان اسنادي كه ساختار سايت را تشكيل ميدهند
3. ناكافي بودن آموزش پرسنل جديد
4. عدم بروز كردن اسناد
بدون اجراي استانداردها، به مرور زمان، اين منبع آنلاين روز به روز دچار بينظمي در ساختار خواهد شد.عوامل تقويتكننده و توليدكننده محتوا ممكن است در قرار دادن برخي مطالب دچار اشتباه شوند يا مطالبي تهيه كنند كه با استانداردهاي موجود ناسازگار باشد و كاربر را گيج كند.با درنظر گرفتن ارزش حافظه رسمي عوامل توليد كننده محتوا، اين عوامل ممكن است مورد استفاده قرار گيرند و يا ناكارآمد باشند.
رفع اين مشكلات در گروي استفاده از »راهكار مديريت محتوا» است.راهكار مديريت محتوا نه تنها ايجاد XML, HTML و ساير اسناد وب را آسانتر ميكند، بلكه به يك مجموعه يا سازمان امكان ميدهد تا به سرعت قواعد خود را كدگذاري كنند: چارچوب نظري، استانداردهاي معتبر، كارگزاران؛ حتي افراد را براي تحولات آينده آماده مي كنند.در اين صورت عاملان تهيهكننده محتوا ميتوانند بدون اشتباه در مورد ساختار محتوا و ملزومات مربوط به روش، مطالب را بنويسند.زمان آموزش هنگامي كه پرسنل جديد به خدمت گرفته ميشوند يا در زماني كه تغييرات سازماني، عملكرد و در نتيجه چارچوب نظري اوليه را تغيير ميدهند، كاهش مييابد.
همانگونه كه صفحه نمايش وب سايت AmericanPresident.org نشان ميدهد، مديران سايت ميتوانند چارچوب نظري مربوط به محتوا را به منظور مشخص نمودن نوع محتوا و روابط بين مطالب، وارد راهكار مديريت محتوا كنند.در واقع، راهكار مديريت محتواي خوب نه تنها امكان ورود قواعد مربوط به نحوه ي پردازش مطالب را فراهم ميكند بلكه اين قواعد را از طريق وادار نمودن عاملان به پايبندي به ساختار به اجرا در ميآورد.در تصوير ذيل انواع مطالب با نمادهاي مختلف نشان داده شده است.رابطه ساختاري آنها نيز مشخص شده است.
از آنجا كه محتوا (مطالب) در يك پايگاه داده ها ذخيره شده است، راهكار مديريت محتواي خوب امكان جستجوي مطالب را در سراسر سايت فراهم ميكند.اين مطالب را ميتوان در فرمتهاي ديگري نظير فرمتهاي چندرسانه اي، HTML, PDF, XML با هر فرمت ديگري مجدداً ذخيره كرد.اين بدان معنا است كه محتوا از نمايش تصويري آن جداست.نمودار ذيل نشان ميدهد كه چگونه مطلب را ميتوان در چند فرمت مختلف ذخيره كرد.جستجوي مطلبي كه يك چارچوب نظري و منطقي معناداري را دنبال ميكند، مسلماً آسانتر است.
راهكار مديريت محتواي موفق، راهكار مديريت محتوايي است كه بتواند عوامل را طوري ساماندهي كند كه يك سند تا تكميل و انتشار، مراحل از پيش تعيين شده را به ترتيب طي كند.ويژگيهاي كارگزاري راهكار مديريت محتوا به منظور هماهنگ كردن عوامل تعيينكننده محتوا بسيار ضروري است، آنچنانكه هيچ مطالبي از قلم نيفتد و مطالب همواره جديد و به روز باشند.
سرانجام و از همه مهمتر اينكه استفاده از راهكار مديريت محتوا بايد آسان باشد، چنانكه ايجاد مطالب جديد در ساختار از پيش تعريف شده به راحتي امكانپذير باشد.اين امر مستلزم آن است كه كاربر به تغذيهكنندگان كمك تصويري كند و »آنچه شما ميبينيد همان است كه دريافت ميكنيد».
تهيه محتواي آموزشي
محتواي آموزشي بايد به نحو مؤثري، بازديدكننده سايت را آموزش دهد.اجماعاً چنين پذيرفته شده است كه »خواندن» تنها در حفظ يادگيري آنهم بطور جزئي موثر مي باشد.
از آنچه ميآموزيم تقريباً اين موارد را به خاطر ميسپاريم:
10% از آنچه يك بار ميخوانيم
20% از آنچه ميشنويم
30% از آنچه يك بار ميبينيم
50% از آنچه ميشنويم و ميبينيم
70% از آنچه ميگوييم
90% از آنچه ضمن انجام عمل ميگوييم
اين موارد عمدتاً به چالش كشيده ميشوند اما آموزش چند رسانهاي يا تعاملي اطمينان ميدهد كه در انتقال مطالب بسي مؤثرتر از كتب درسي عمل ميكند.مطلبي كه چند رسانه آموزش ميدهد علاوه بر سرگرم كردن كاربر، اطلاعات را از راه حواس چندگانه منتقل ميكنند.تعاملي بودن محتوا، يادگيري را تقويت ميكند.
اما مطلبي كه چند رسانه انتقال ميدهد،با چند چالش مهم روبرو است.اول آنكه هزينه توليد اين مطالب به دليل نياز به مهارتهاي خاص، ابزار مناسب و زمان، بالا است.دوم آنكه،به روز كردن چند رسانه بسي دشوارتر از به روز كردن متن است.عدم توانايي براي به روز كردن مناسب چند رسانه به دليل هزينههاي بالاي تغيير دادن فايلها، قيمت اين ابزار آموزشي را بالا ميبرد.
اما در پنج سال گذشته قيمت اين ابزار به طور قابل توجهي كاهش يافته است.چندرسانه همزمان با ورود ابزارهايي نظير ماكرومديا فلش كه روز به روز هم گسترش مييابند و نيز كاهش قيمت اينترنت خاصه در 5 سال اخير، به مثابه روش انتقال مطالب نه تنها توصيه ميشود بلكه بعضاً يك سازمان به منظور متمايز ساختن مطالب خود از ساير سازمانها به آن فوقالعاده نيازمند است.استفاده از فناوري نيز روز به روز براي بكارگيري در پايگاه داده هاي موجود و سيستمهاي راهكار مديريت محتوا آسانتر ميشود.به عنوان مثال، ماكرومديا فلش ميتواند به همراه اسناد XML نمودارهايي ايجاد كند كه اساس آن تغيير دادههاست.اين قابليت به روز شدن چندرسانه اي، هزينه چندرسانه را كاهش ميدهد و ديگر لازم نيست يك فايل، هر زمان كه اطلاعات تغيير كرد، از نو ايجاد شود؛ بلكه برعكس، تغيير اطلاعات و دادهها به طور خودكار،محتواي چندرسانه را تغيير ميدهد.
شيوه ارائه نمونه URL
عرضه ديداري مفاهيم ارائه منطقي www.polardesign.com/test/logica
عرضه ديداري مفاهيم به همراه صداي گوينده ارائه سه بعدي بسيار بزرگ http://www.monster-3d.com/layout/presentation/
آموزش تعاملي NYU
به صورت آن لاين http://www.polardesign.com/test/nyuonline/index1.html
تلفيق دو نوع محتوا (مطلب)
همانگونه كه ملاحظه شد مؤثرترين محتوا، محتواي اطلاعاتي و آموزشي است.به همين دليل، يك وبسايت كارآمد، چند رسانه را با مجوعهاي از اطلاعات ساختارمند، تلفيق ميكند.
وب سايت ذيل اين تلفيق را انجام داده است:
I. American President.org
URL: www.americanpresident.org
Organization: Miller Center of Public Affairs
Designed by: Polar Design
Content Management: InsightBuilder(R) 2
پيش از آنكه وبسايت رياست جمهوري آمريكا راهاندازي شود، شركت پلار ديزاين و مالك سايت، مركز امور عامه ميلر ، چارچوبي مفهومي (نظري) براي سايت ايجاد كرد كه بر دو »ركن» اصلي مبتني بود:
1ـ دوره ي رياست در طول تاريخ
2ـ دوره ي رياست در عمل
در هر يك از اين ستون ها، ساختار بگونهاي تعريف شده كه هر رئيسجمهور مجموعه ي يكساني از بخشهاي سايت را در حوزه تاريخ در اختيار دارد چندانكه حوزه عمل وبسايت، اطلاعات را برطبق دوره ي رياست در عمل (ونه تكتك رياست جمهوريها) سازماندهي ميكند به طوري كه يك مطلب توسط بخشهايي از اين دو ستون تقسيم شود و امكان نوشتن و جستجوي مطلب فراهم گردد.بعلاوه مطلب چندرسانهاي طوري طراحي شده كه خطوط زماني رياست جمهوري، انتخابكننده رئيسجمهور و نمودارهاي سازماني همه توسط سيستم مديريت محتوا به روز خواهند شد.
زماني كه ساختار سايت تدوين شد، شركت پلار ديزاين ساختار سايت و طرح را به InsightBuilder2 راهكار مديريت محتواي آن (CMS) منتقل ميكند.لذا شركت پلار ديزاين خطوط زماني و نمودارهاي سازماني هر يك از 43 رئيسجمهور را تدوين ميكند.
بعلاوه، سايت American President.org با استفاده از قابليت انتشار XML،Insight Builder قادر است نمودارهاي سازماني ديگر، مقالات و خطوط زماني را بدون كمك شركت پلار ديزاين و با كمترين هزينه نگهداري سايت، تهيه كند.بنابراين، چندرسانه اي شركت پلار ديزاين چندبار مصرف است و با كمترين هزينه مالي و زماني قابل تغيير و اصلاح است.
Aـ نمودار سازماني
هر يك از رؤساي جمهور ايالات متحده به يك پرسنل و كابينه متكي است كه بايد به صورت تصويري در سايت نشان داده شود.به منظور خودكاركردن ايجاد نمودارهاي سازماني براي هر رئيس جمهور، شرك پلار ديزاين يك نمودار سازماني تعاملي ساخته كه با استفاده از فلش سيستمهاي پرسنل، اطلاعات را از اسناد XML بيروني استخراج ميكند.سپس با استفاده از InsightBuilder2 ميتوان سمتهاي پرسنل را در فضاي GUI ايجاد كرد و آنگاه فايلهاي XML را كه سمتها را تعيين ميكنند، منتشر نمود.اين الگو، برغم اين كار تخصصي، كاملاً از قابليتهاي تعاملي فلش استفاده ميكند.
مفاهيم اين الگو بر اساس دادههاي موردنظر تنظيم ميشوند.از اين رو، نمودار سازماني بسته به ميزان پرسنل حركت كرده و تنظيم ميشود و به كاربر امكان ميدهد تا بتواند در يك مانيتور 800 x 600 در كل نمودار سير كند.ساير اطلاعات مربوط به هر يك از پرسنل توسط XML تهيه و از طريق كليك كاربر روي نام يا سمت شخص ميتواند آنها را ملاحظه كند.
Bـ خط زماني
فلش زير تصوير مدت زمان رياست جمهوري را نشان ميدهد.بنابر نمودار سازماني فوق، خط زماني تاريخ رويداد و اطلاعات را از سند InsightBuilder انتشار يافته است، بدست ميآورد، يعني هر يك از 43 خط زماني رئيس جمهوري به آساني توسط وب InsightBuilder به روز شده و منتشر ميشود.
Cـ انتخاب كننده رئيس جمهور
اين فلش دسترسي به هر رئيس جمهور را آسان ميكند.
1ـ كاربر ميتواند رؤساي جمهور را با تاريخشان ملاحظه كند.
2ـ كاربر ميتواند با كليك روي گزينه اسم فاميلي تمام رؤساي جمهور را ملاحظه كند.
انتخاب كننده رئيس جمهور شامل يك فايل فلش و يك فايل XML است، مراجعه كننده ميتواند نام يك رئيسجمهور ديگر آينده را از طريق InsightBuilder به اين خط زماني اضافه كند.
نتيجه
سازمانها با بهرهگيري از راهبرد مديريت محتواي انعطافپذير نظير InsightBuilder و نيز يك تيم طراحي مجرب در تلفيق چندرسانه اي با راهكار مديريت محتوا ميتوانند با وبسايتهاي خود به نتايج مشابهي دست يابند و تجربيات آموزشي و اطلاعاتي مفيدي براي كاربران فراهم كنند.