باربی نماد و سمبل فرهنگ بیمار و مهاجمی است که با خیل سربازان خود، از نزدیک ترین مکان، کودکان نورسته و مادران آینده را هدف تیرهای آموزه های زهرآگین خود قرار می دهد و بدون هیچگونه حساسیتی آرام آرام به تسخیر قلب آنها مبادرت می ورزد، از این رو یقه دَرانی طراحان فرهنگی آمریکا در حمایت مستقیم و غیرمستقیم از این پرنسس چشم آبی چندان هم دور از انتظار نیست.
در روش های تعلیم و تربیت، مهم ترین و کلیدی ترین عامل، بحث الگوسازی است. هر سن و هر جنس، الگوی خاص خود را بر می تابد. در این میان مهم ترین سن، دوران کودکی است. تربیت دوران کودکی توأم با بهره گیری از الگوهای خاص و ویژه این دوران است. طبیعی است که الگوهای دوران کودکی بطور عمده از مؤلفه های عاطفی بجای گزاره های عقلانی بهره می برند. لذا رمز و رازهای موجود در خیال پردازی های کودکانه، جایگزین گزینه های واقع گرایانه در تربیت بزرگسالان می شود. مبتنی بر این اصل، استفاده از نماد حیوانات به صورت فانتزی، در انتقال مفاهیم آموزشی و تربیتی به کودکان، همواره مدنظر بوده است. بگونه ای که امروزه بیشترین حجم تولیدات فرهنگی مربوط به کودکان در زمینه انیمیشن، کتاب، داستان، و اسباب بازی، به استفاده از نمادگرایی از حیوانات محدود می شود.
در این میان دختر بچه ها انحصاراً به عروسک علاقمند هستند. این علاقه نشأت گرفته از عاطفه ویژه دختربچه ها و همچنین بدلیل قدرت برتر عروسک در ایجاد حس همزادپنداری وتفاهم خیالی با کودک است.
عروسک، بالاترین نقش تربیتی را بویژه در شکل دهی و پایه ریزی شخصیت دختران دارد. دختر بچه ها، زنان آینده هر ملت هستند و برای انحطاط هر ملت بایستی دختران و زنان آن را منحط تربیت کرد؛ همانگونه که برای اعتلای هر ملت، بایستی دختران و زنان آن ملت را متعالی تربیت کرد. از این منظر، نقش عروسک در تهاجم فرهنگی و جنگ نرم بسیار برجسته ای است.
کمپانی متل در سال 1945، توسط زوج هندلر و مت در ایالت کالیفرنیای جنوبی امریکا تأسیس شد. این شرکت، ابتدا قاب عکس تولید می کرد و سپس به ساخت مبلمان خانه، و در نهایت به تولید اسباب بازی روی آورد.
کمپانی متل در سال 1955، برای تبلیغ اسباب بازی ها در نمایش های تلویزیونی با کلوپ میکی ماوس به همکاری پرداخت که موجب دگرگونی ساختاری در تجارت اسباب بازی شد.
در سال 1959، بدلیل علاقه دختر هندلر به عروسک های کاغذی، این شرکت طرح ساخت عروسک را دنبال کرد که منجر به عقد قرارداد برای دریافت امتیاز عروسک آلمانی لی لی شد.
این عروسک در واقع برگرفته از شخصیت و اندام و چهره یک زن خیابان گرد آلمانی به همین نام بود. عروسک آلمانی لی لی بعنوان یک قطعه کلکسیونی فقط به بزرگسالان بویژه کلکسیونرهای اسباب بازی فروخته می شد.
کمپانی متل، امتیاز عروسک لی لی را از آلمان خرید و پس از تغییراتی، صورتبندی نژادی آن را به نژاد آنگلوساکسون همانند کرد و به تولید انبوه آن در امریکا اقدام نمود.
این عروسک تغییرنژادیافته (به نژاد امریکایی-انگلیسی آنگلوساکسون) باربی لقب گرفت. باربی، اسم خلاصه شده باربارا؛ دختر کوچک رئیس کمپانی متل یعنی آقای هندلر بود. باری بزودی در صف اول اسباب بازی دختران در غرب قرار گرفت. در سال 1959 هر عروسک باربی به قیمت 3 دلار فروخته می شد، اما اکنون هر عروسک باربی اصل ساخت کمپانی متل، 4500 دلار قیمت دارد.
طراح تغییرات باربی در امریکا در کمپانی متل، جک رایان است. وی قبل از آن در پنتاگون (وزارت جنگ امریکا) طراح موشک های اسپارو و هاوک بود. شرکت متل او را بخاطر تخصص و استعدادش در شناخت فرم هیکل زنان استخدام کرد.
در سال 1960، شرکت متل، سهام خود را به فروش رساند و به سهامی عام تبدیل شد. از 1963 تا سال 1965، ثروت کمپانی متل از 100 میلیون دلار به 500 میلیون دلار افزایش یافت.
تولد کِن (دوست پسر باربی)
در سال 1961، کمپانی متل عروسک «کن» را تولید کرد. این عروسک پسری بود با لباس های شیک و موهای قهوه ای با نامی برگرفته از نام پسر آقای هندلر؛ رئیس کمپانی متل. به این ترتیب عروسک باربی صاحب یک دوست پسر شد. باربی برای یک مدت طولانی بدون اینکه با کن ازدواج نماید، دوستی و رفاقت خود را با او ادامه داد و بدینوسیله تبلیغ و ترویج دوستی با پسران نیز در دستور کار باربی قرار گرفت. دوستی نامشروع و درازمدت باربی با کِن، موهای افشان، لباس های دو تکه و نیمه عریان، آرایش های غلیظ، خودنمایی های حریصانه، رقص های عمومی، سکس و بی بندوباری از مصادیق اخلاق جنسی غرب است که باربی عهده دار ترویج آنها می باشد. بعدها در سال 1963، عروسک «میچ» و در سال 1965، عروسک اسکیپر به جمع «کن» و «باربی» پیوستند.
در سال 1968، کمپانی متل برای اینکه به باربی یک شخصیت تربیتی جهانی ببخشد، اقدام به ساخت و فروش عروسک های سیاه و زردی نمود که هیکل و اندام آنها کاملاً همانند اندام باربی، ولی رنگ و پوست و چهره آنها متفاوت است. عروسک دو رگه آفریقایی- امریکایی برای کودکان سیاه پوست در امریکا و افریقا که به باربی سیاهان معروف شد، با نام «کریستین» توسط کمپانی متل به بازار آمد. این همه مسئله نبود؛ بازار بیش از یک میلیاردی زردپوستان در آسیا و همچنین تربیت غربی دختران آنان، ضرورت نگاه فرهنگ غربی به آن عرصه را جدی ساخت. در سال 1990، «کی یرا» باربی ژاپنی ها و چینی ها را ساخته و روانه بازار کرد. در کنار این دوست زرد پوست باربی، دو سال قبل از آن (1988) ترزای امریکای لاتین به جمع دوستان باربی پیوسته بود.
از سال 1965، کمپانی متل در راستای تبلیغ و ترویج باربی به ساخت و فروش اسباب بازی های جنبی و تکمیلی آن پرداخت، اسباب بازی «ببین و بگو» در مهد کودک ها، خدروهای مسابقه ای احتراقی، اسباب بازی های الکترونیکی، سرگرمی های ویدئویی خانگی، پازل ها و ... .
کمپانی امریکایی متل، برای ترویج باربی در سال 1968، شرکت «هنگ کنگی اراکو» را تأسیس کرد. در سال 1988 با کمپانی «والت دیسنی» در جهت تولید و بازاریابی اسباب بازی ها و فیلم های شخصیت های عروسکی و کارتونی معروف والت دیسنی در سراسر جهان، قرارداد همکاری منعقد نمود. همچنین در سال 1988، کمپانی متل کل سهام شرکت اسباب بازی سازی فرانسوی «اس.ای» را خرید و در سال 1989، شرکت «کورجی تویز» انگلیسی را تأسیس کرد. باتوجه به گسترش نفوذ باربی، کمپانی متل در 1991 شرکت «آویوا» تولیدکننده اسباب بازی های ورزشی را تأسیس کرد.
در سال 2001، عروسک باربی در اولین فیلم کامپیوتری خود به نام «باربی در فندق شکن» ظاهر شد. از آن پس تاکنون، تعداد قابل توجهی فیلم کامپیوتری، انیمیشن، فیلم سینمایی، و مستهجن و سکس در مورد باربی تولید شده است.
در طی سالیان گذشته، باربی بیش از 500 بار در نقش ها و شخصیت های متفاوت عرضه شده است از آن جمله : پرستار، افسر پلیس، آموزگار، پزشک، دندانپزشک، دامپزشک، خواننده موسیقی راک، ژیمناست، کاراگاه، افسر نیروی دریایی، افسر خلبان، مهماندار هواپیما، دزد، گدا و ... که این شخصیت پردازی ها، برای کارکردهای تربیتی این عروسک است.
در طول 40 سال گذشته عروسک باربی فعال در عرصه سیاست امریکا بوده است. در طول انتخابات ایالتی و ملتی، باربی بسیار فعال است. در طول جنگ ویتنام، گرانادا، پاناما و در انتهای جنگ سرد، باربی نقش های متفاوتی ایفا کرد.
در طول جنگ عراق و امریکا در سال 1990، عروسک باربی با پوشش یونیفرم نظامی امریکایی به تهییج افکار عمومی مردم امریکا پرداخت. پس از واقعه 11 سپتامبر نیز باربی با پوشیدن یونیفرم نیروهای ضدتروریست، با ایفای نقش جدید خود به تهییج افکار عمومی پرداخت. تیتر آگهی های تبلیغاتی باربی، برای نبرد ضدتروریسم این بود : باربی - روح امریکایی.
باربی و تعلیم و تربیت
خانم روت هندلر همسر رئیس کمپانی متل دریافته بود همچنان که فرزندش باربارا رشد می کند، به شخصیت سازی و تقلید از بزرگسالان در رفتار با عروسک های کاغذی می پردازد، بنابراین طرح ایده ابداع عروسک واقعی (سه بعدی) به ذهن او خطور کرد.
پس از ساخت باربی، تصمیم بر این شد تا مدل های گوناگونی از لباس ها در اختیار کودکان قرار گیرد تا آنان بتوانند شخصیت دلخواه خود را در مدل های مختلف به باربی ببخشند. به مرور زمان باربی کارکرد مهمی یافت؛ باربی به دختران آموزش می داد که جامعه مدرن از آنها بعنوان یک زن چه انتظاری دارد.
کمر باریک و اندام کشیده باربی باعث شده است تا دختران نوجوان در غرب و سایر کشورها برای اینکه اندامشان شبیه باربی شود یا از الگوی باربی خیلی فاصله نداشته باشد، از خوردن غذا به اندازه کافی در سن رشد خود پرهیز کنند. لذا آمار حیرت آور سازمان های بهداشتی غرب از سوءتغذیه دختران غربی خبر می دهد.
چون مطرح می شد که ترکیب اندام باربی هیچگاه بهم نخواهد خورد، لذا در تربیت دختران برای اینکه در سنین بزرگسالی هیچگاه باردار نشوند، در حفظ تناسب اندام آنان بسیار مؤثر بود. در دهه 90 میلادی بدلیل کاهش نرخ تولیدمثل در غرب بویژه در امریکا، باربی برای تربیت دختران در آن زمینه وارد صحنه شد و در سال 1955 این عروسک با یک جنین در شکم خود، به بازار عرضه شد تا دختران نوجوان با وضع حمل باربی بدست خود، اشتیاق مادرشدن بیابند. امروزه اسکیپر که خواهر کوچک باربی محسوب می شود، بخشی از پاسخ به درخواست سیاست گذاران فرهنگی برای بچه دار بودن باربی است.
نگاهی به تحول لباس ها و شخصیت باربی، بیانگر آن تحول اجتماعی است که باربی در آن آفریده شده است. امروزه عروسک بزرگ باربی در هیکل دختر جوان حقیقی، برای مقاصد مستهجن در فروشگاه های غربی خرید و فروش می شود. تعداد زیادی از هنرپیشه ها و خوانندگان زن غربی با صرف هزینه های زیاد اندام و چهره خود را همچون باربی می سازند تا مورد توجه عموم واقع شوند. امروزه باربی بر روی تمام وسایل مورد استفاده کودکان و نوجوانان اعم از لوازم التحریر، لوازم بهداشتی و آرایشی، پوشاک، اسباب بازی، لوازم تزئینی و ... حک شده است و حتی خوردنی های فانتزی کودکان مانند آدامس و شکلات نیز از حضور باربی بی نصیب نیستند. چه اینکه دخترها در سراسر جهان بایستی حضور مدل و الگوی غربی خود (باربی) را همواره در پیرامون خود حس کنند. مادران غربی می پرسند؛ چرا دختران ما زودتر از آنچه که باید بالغ می شوند؟ دلیل این بلوغ زودرس جنسی دختران ما در چیست؟
استراتژی فرهنگی امریکا و باربی
از آنجا که بیان دکترین فرهنگی امریکا بر اومانیسم (بشر مداری بجای خدا محوری)، لیبرالیسم (اباحی گری)، سکولاریسم (عرفی اندیشی و دنیاگرایی) و هدونیسم (لذت محوری) است، طبیعی است که سیاستمداران و استراتژیست های فرهنگی امریکا تلاش نمایند تا از طریق شیوه و راهکارهای مختلف، بنیان فرهنگی خود را تقویت، و آن را در امریکا و سراسر جهان بسط و تسری دهند. یکی از شیوه ها، تربیت دختران امریکا و سراسر جهان با گزاره های فرهنگ امریکایی است. لذا به عنوان بهترین و کارآمدترین راه، اگر دختران سایر ملت ها با ارزش های امریکایی تربیت شوند، این دختران، نقش همسران و مادران را در جوامع خودشان عهده دار می شوند، لذا مبتنی بر ارزش های امریکایی، جامعه شان را اداره می کنند و این مهم ترین کارکرد تهاجمی یک فرهنگ مهاجم است که شهروندان دیگر ممالک را با ارزش های خود بپرورانند.
اینگونه است که باربی در استراتژی فرهنگی امریکا واجد بالاترین تأثیرها و ارزش گذاری هاست. و در عرصه پدافند در برابر تهاجم فرهنگی عروسک باربی، مهم ترین اقدام در گام نخست تبیین مخاطرات تربیتی و فرهنگی این عروسک است. لذا هشدار بصیرت بخش در صدر این اقدامات است.
مکانیزم تربیتی عروسک باربی
عروسک باربی برخلاف سایر عروسک ها تداعی کننده بچه نبوده و دارای چهره بچه گانه نمی باشد، بلکه یک زن بیست ساله امریکایی با تمام مشخصات اندامی آن است که با دقت فراوان طراحی و ساخته می شود و با حضور تصاویرش در اکثر مایحتاج و ملزومات ضروری کودکان و نوجوانان از قبیل لوازم التحریر، کیف، کفش، شکلات ها، ظروف، البسه، ساعت، وسایل شخصی و ... که به بیش از دهها هزار مورد موجود در بازار حتی بازار داخلی می رسد، ملکه ذهنی کودکان و نوجوانان گردیده و خود را به آنان تحمیل و موجب خرید عروسک می گردد. خریداران باربی با خرید یک عروسک کارشان تمام نشده و مجبورند تمام وسایل مکمل آن را از قبیل لباس خواب، وسایل حمام، مایوی شنا، لباس میهمانی، وسایل آرایش و ... را که همه ساله در چندین نوبت نیز تغییر مد داده، بازسازی و تولید می شوند را تهیه و همواره آن را به روز نمایند.
بدیهی است مدل لباس باربی و تمام آنچه که تحت عنوان متعلقات عروسـک عرضه می شود، مـدل لبـاس و سایر وسـایل مورد نیاز دختران و زنـان قرار گرفته و بدین صـورت دختران مأنوس با این عروسک با سلیقه باربی (یا به قول دقیق تر با سلیقه و خواست یک زن امریکایی) بزرگ شده و در زمانی که به سن انتخاب می رسند، دقیقاً دارای سلیقه ای همانند باربی (یا یک زن امریکایی) می باشند. بنابراین هرآنچه در تمدن غرب برای انحطاط بشر تولید و عرضه می شود، قبلاً ذائقه و احساس نیاز به آن را با هزینه مصرف کنندگان بوجود آورده اند.
باشد که عروسک های ملی سارا و دارا که از نژاد آریایی و دارای فرهنگی ایرانی- اسلامی می باشند، بتوانند خلاء مزبور را پر نموده و در رقابتی سنگین و نفس گیر، باربی را در رزمگاه تربیتی دختران جهان اسلام با شکست روبرو سازند.