گرداب- در دهه اخیر ماهیت تهدیدات در دنیا متاثر از تکنولوژیهای جدید با تغییرات بنیادین مواجه شد.
فضای سایبر شاخص تاثیرگذاری تکنولوژی بر ماهیت تهدیدات است. با شکلگیری فضای سایبر و رشد سریع آن مفاهیم عرصه زندگی نیز به سمت تغییر ماهوی گام برداشت. همه چیز از هویت، فرهنگ، حکمرانی، روابط و تعاملات خصوصی و گروهی در حال تغییر است و انسان در حال تبدیل به انسان سایبری شده با تعاملات و مدل زندگی خاص خود است. فضای سایبر به علت ماهیت و کارکرد خود فضایی تهدیدزایی را خلق کرده که باعث چالش امنیت در سطوح مختلف شده که نیاز به برنامه دفاع را حیاتی کرده است. اما حوزه دفاع سایبری چه سطوحی را در بر خواهد گرفت.
اولین سطح، حوزه دفاع از زیرساخت و شریانهای اطلاعاتی است. فرصت جدید ایجاد شده برای افراد، حرفهها و کشورها درفضای اتوماسیون، تبادل و همکاری، تجارت الکترونیکی، تولید هدفمند منجر به تولید، ذخیره سازی و بهره برداری از اطلاعات حساس و حیاتی شده است و وابستگی به شبکههای پرسرعت و پردازشگرهای قدرتمند روز به روز افزایش مییابد که سیستمها را در معرض مخاطراتی از آتش و طوفان تا بزهکاری و تروریسم سایبری قرارداده، که نیاز به مدیریت و نظارت دارد.
در دنیای جدید، مهمترین عامل توانایی و قدرت، حفاظت از اطلاعات در مقابل تهدیدات دشمنان، تبادل واشتراک گذاری امن اطلاعات در جهت افزایش توانمندی است. جنگ اطلاعاتی، تروریسم سایبری و جنگ نفوذگرها از جمله این تهدیدات است و بومی نبودن این تکنولوژی و عمل کردن به دستورات صاحبان تکنولوژی منجر به افزایش تاثیر گذاری تهدیدات زیر ساخت و شریانهای اطلاعاتی شده است. طبق گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ۲۱ کشور دنیا زیرساخت حیاتی خود را آیتی معرفی کردهاند، ولی در ایران هنوز فن آوری اطلاعات به عنوان زیرساخت حیاتی ذکر نشده؛ این در حالی است که کلیه امور چون تجارت، توزیع گاز، برق و آب، ترافیک، بهداشت و امینت کشور با استفاده از فن آوری اطلاعات در حال انجام است. در حوزه زیر ساخت، آمار نشان میدهد که جنگهای سایبری با روندی سریع در حال گسترش است، به طوری که از ۲۵۰هزار حمله در سال ۱۹۹۸ / ۱۳۷۷ به دو میلیون حمله در در سال ۲۰۰۶ / ۱۳۸۵ و چهار میلیون حمله سایبری در سال ۲۰۰۷ / ۱۳۸۶ افزایش یافته است و در سال ۲۰۱۱ این آمار به ۴۳۱ میلیون نفر حمله با خسارت مالی ۳۸۸ میلیارد دلار افزایش یافته است.
دومین سطح، حوزه دفاع و مصون سازی کاربران فضای مجازی از لحاظ حملات اعتقادی و اخلاقی است. فضای سایبر به دلیل مصنوع غرب بودن و ایجاد و رشد و تکامل در فضای غربی دارای محتوای در تعارض با فرهنگ و هویت اسلامی و ایرانی است. این تهاجم خاموش به مرور زمان با کاهش حساسیتها و عادی سازی محتواهای متعارض و ستیزه جو با مبانی اسلامی پذیرفته شده در جامعه دینی به اشکال مختلف موجب آسیب به کاربران فضای مجازی میشود و بر اساس سطح اعتقادی و اخلاقی عوارض خاصی را گریبان گیر جامعه اسلامی میکند و موجب بروز ناهنجاریهای رفتاری و تضادهای شخصیتی در فضای سایبر و فضای حقیقی میشود. تبارشناسی اینترنت به صورت مستقیم به هژمونی و سلطه آمریکا از سوی وزارت دفاع برمی گردد و تاثیرات این اصل و نسب در ساختار و محتوای این شبکه جهانی ملاحظه میشود و همان تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی غرب استعمارجو است. این نوع آسیب از آسیبهای جدی فضای سایبری است که برنامه ریزی دفاعی قوی و منسجم را میطلبد.
سومین سطح، حوزه دفاع از انسانیت و فطرت انسان خداجو است. در قرن گذشته انسان عصر ماشین هدفی جز کارکردن و تولید بیشتر نداشت. انسان خسته از عصر ماشینیسم به دنبال محیط آرام و ایمن میگشت که در کلبه تنهایی خود به دور از فضای تیلورگونه که از خلاقیت و تنوع فاصله داشت طعم آرامش اجداد خود را بچشد و در طبیعت، هویت خود را باز یابد. اما فضای مجازی که پرچم دار بازگشت به آرامش بود انسان را به ورطه نابودی میکشاند.
در فضای سایبری کاربر به جهانی فراتر از مرزها در زمانی به اندازه فشردن کلیدی و حرکت ماوسی متصل میشود و تمایز میان محیط زندگی و فضای چهره به چهرهٔ خانواده، دوستان و همسایگان محو و مخشوش میشود. هویت کابر فضای مجازی به نام مجازیش، تصویر خیالی و یا آواتاری و کارتونی شده از خود، علاقمندیها و موقعیتهای راست و دروغی که از خود دارد، محدود شده است.
آفت اصلی فضای سایبری، دنیایی شدن همه مقولات زندگی است.در دنیای محصور شده با تکنولوژیهای جذاب و فریبنده که در حال شبکهای شدن است، دیگر لحظهای تکنولوژی مدرن افسار گسیخته از انسان جدا نیست. در هر فضا نوعی تکنولوژی ما را محصور خود نموده است. تکنولوژی در حال فراموش نمودن مکلف بودن و پاسخگو بودن انسان به خالق خود و مسافر بودن در دنیای مادی است. تسلط تکنولوژی در دهههای اخیر، گرفتاری انسان به دنیا را تشدید نموده و اجازه تامل و تفکر در زندگی و لزوم آمادگی برای ادامه سفر را از انسان سلب نموده است. این سلب توجه به مبدا و معاد ثمره معنویت زدایی از دنیا و زندگی است و انسان را به خود فراموشی، پوچی و نیست انگاری سوق میدهد.
تهاجم اصلی در هژمونی استعمار گونه تمدن غربی و فلسفه حاکم بر آن است که لزوم دفاع درجامعه اسلامی به مفهوم حفظ و صیانت از ارکان جامعه در مقابل تهاجمات و تهدیات درونی و برونی است را متذکر میشود. ما نیازمند درست دیدن تهاجمات سایبری و برنامه ریزی دقیق برای دفاع هستیم. جامعهای که دارای زیرساخت مستحکم و قوی با فیلترنیگ بسیارقوی باشد و از تهاجمات ذاتی فضای سایبر غافل بماند، قدرت رویارویی و حفظ و صیانت از ارکان جامعه خود را از دست میدهد. فضای دوم زندگی در حال شکل گرفتن است و دنیا را به مجازی حقیقت گونه بدل خواهد کرد و آدمی را از حقیقت اصلی زندگی دور میکند. عرصه دفاع سایبری، عرصه تربیت نفوس و پالایش جان انسانها است که تضمین کننده پایداری جامعه و نسلهای بعدی در مقابل تهاجمات شیطان گونه تمدن غربی است و در این فضا باید با تصاحب ماهیت تکنولوژی سایبری و استحاله آن، فضای جدیدی را مبتنی بر فطرت انسانی و تعالیم انبیا بنا کرد.
احسان کیان خواه/منبع: الف