Gerdab.IR | گرداب

زنان مسلمان و تولید محتوای دینی در فضای مجازی

تاریخ انتشار : ۰۷ اسفند ۱۳۹۰

نوآوری و خلاقیت در ارائه مضامین دینی از شاخصه هایی ا‌ست که زنان در سال های اخیر در وبلاگستان فارسی از آن بسیار استفاده کرده اند.

گرداب- شکی نیست که به برکت انقلاب اسلامی و نفس قدسی حضرت امامرحمت الله علیه حضور زنان در تمام عرصه ها چشمگیر شده است. حضور زنان در مراکز دانشگاهی، کتابخانه ها، بیمارستانها، نهادهای دولتی و خصوصی و... و کسب موفقیت های  علمی و ادبی در سال های اخیر گواه خوبی برای این مدعا محسوب می شود.

قطعا فضای مجازی و وبلاگستان فارسی نیز از این حضور بی بهره نبوده است. اگرچه در سال های اولیه حضور اینترنت در ایران اکثر کاربران این فضا را مردان تشکیل می دادند اما امروزه آمارها نشان می دهد که زنان نیز در این فضا حضوری حداکثری و قابل توجه دارند.

فضای مجازی فضایی برای ابراز هویت تازه زنان مسلمان ایرانی محسوب می شود که از طریق آن می‌توانند با صراحت بیشتری به ابراز عقاید و نظرات خود بپردازند، تجربیات و دانسته های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و با بهره گیری از داشته های دیگران به ترسیم راهی تازه در اندیشه های خود بپردازند. در این میان نقش زنان در تولید محتوای ارزشی و دینی وبلاگستان فارسی را نمی توان نادیده گرفت. شاید عنصر حیا و پایبندی بیشتر به اصول اخلاقی در میان زنان در تولید این محتوا تاثیر زیادی داشته است.

هنوز هم خانواده ایرانی بخش زیادی از فضای معنوی و آموزه های بلند دینی خود را مدیون نقش مادر در خانواده است. این خصوصیت در فضای اجتماعی و حتی فضای مجازی نیز خود را به خوبی نشان داده است. از طرفی نوآوری و خلاقیت در ارائه مضامین دینی و قرآنی نیز از شاخصه هایی‌ست که زنان در سال های اخیر در وبلاگستان فارسی از آن بسیار استفاده کرده اند.
 
استفاده از مصادیق اخلاقی زندگی روزمره برای بیان مفاهیم بلند دینی و آموزهای اخلاقی از این نمونه هاست. بیان هنرمندانه این مضامین در قالب هایی نو و تازه نظیر ریزنوشته ها و  داستان های کوتاه  و ارائه پیام های غیر مستقیم دینی در این قالب ها اغلب به وسیله زنان تولید شده است.

مادرها شخصیت‌های نمونه و بارزی هستند که در این فضا به عنوان نمونه خوبی از زن مسلمان حضور دارند. مادران این فضا از تجربیات یک مادر مسلمان و چگونگی زندگی دین‌دارانه خود می‌گویند. بیان شیرینی‌ها و تجربیات زندگی یک زن مسلمان که به طور قطع در مقابل اندیشه‌های فمنیستی قرار می‌گیرد توانسته تا حدودی چهره یک زن مسلمان و معتقد به اندیشه‌های اسلامی را نشان دهد.

از تولید محتوای دینی در فضای وبلاگستان به وسیله زنان که بگذریم حضور پررنگ زنان با رعایت حریم های مورد تاکید دین و رعایت اصول اخلاقی نیز نقش ویژه ای در ارائه تصویر زن مسلمان در فضای مجازی داشته است. اگر چه یکی از شاخصه های فضای مجازی فرو ریختن مرزهای جنسیتی است که بسیاری از حریم ها را برهم می‌زند اما زنان و دختران پایبند به اصول دینی و اخلاقی با حفظ شان و شخصیت خود و با حضور در فضای مجازی و متعلقات  آن نظیر وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی نقش مهمی در ارائه تصویر صحیح از زن مسلمان در این فضا  داشته اند.

به هرحال فضای مجازی همان‌قدر که فرصت‌هایی را در جهت اشاعه فرهنگی دینی در اختیار همه کاربران خود و از جمله زنان قرار داده است، آسیب‌هایی را نیز به این قشر وارد کرده است که نمی‌توان این آسیب ها را نادیده گرفت. بیان فرصت ها و تهدید های این فضا برای بانوان آن هم از سوی خود کابران یکی از بهترین راه هایی است که قطعا به استفاده بهتر از این امکان ویژه کمک می کند.

یکی از مهم ترین آسیب‌هایی که در فضای مجازی بیشتر از بیش می‌تواند بر چهره زن مسلمان آسیب‌هایی وارد کند بحث ارتباطات در این فضا است. از آنجا که این فضا، فضای مجازی قلمداد شده است گاهی برخی تصور می کنند که این مجازیت در همه عرصه‌ها حتی احکام و اعتقادات اسلامی تسری دارد و اگر در این فضا ارتباطی به صورت مجازی شکل گرفت چون ارتباط مجازی است و از نوع حقیقت نیست اشکالی از نظر فقهی ندارد. اما باید توجه داشت که آن‌چه این فضا را مجازی کرده است باعث نمی‌شود که این گونه رفتارها را نیز مجازی کرده باشد. این گونه رفتار‌ها درست است که به وسیله تکنولوژی و فضای مجازی محقق می‌شود اما همه آن ها نشانی از حقیقت دارد و آن رابطه و احساسی که حاصل می‌شود تفاوتی با فضای حقیقی ندارد.

درست است که ما در اینترنت با فضای فیزیکال طرف نیستیم اما همه روابط، ‌احساس‌ها و رفتارهای مان حقیقی است بدون شک رفتار‌هایی مانند ارتباط‌های ویدئویی، کلامی و نوشتاری در این فضا از نظر علمای شیعه هیچ تفاوتی با آن چه در فضای حقیقی و فیزیکال محقق می‌شود، وجود ندارد.

منبع: طلبه بلاگ