پيشگيري در فضاي مجازي آفلاين است!

تاریخ انتشار : ۲۸ فروردين ۱۳۹۱

از پيامد‌هاي منفي، كلاهبرداري‌ها و رصد دقيق فضاي مجازي دم مي‌زنيم، اما برنامه‌اي جامع براي پيشگيري از آسيب‌هاي اين جريان نداريم.

به گزارش گرداب، اين روزها هشدارهاي گوناگوني درباره فضاي مجازي و جرائم سايبري كه اتفاق مي‌افتد، در رسانه‌ها منتشر مي‌شود و برنامه‌هاي گسترده‌اي در اين حوزه در حال اجراست.

آغاز فعاليت پليس فضاي مجازي از سال گذشته و تشكيل شوراي عالي نظارت بر فضاي مجازي تنها گوشه‌اي از اقداماتي است كه براي مهار آثار و پيامد‌هاي منفي فضاي مجازي در كشور اجرايي شده است.

اما در اين بين به نظر مي‌رسد، موضوع مهمي نه تنها از نگاه كارشناسان اجتماعي مغفول مانده است، بلكه برنامه‌ريزان حوزه فضاي مجازي هم در برنامه‌هاي خود اين موضوع مهم را لحاظ نكرده‌اند.

اين موضوع با اهميت "پيشگيري" است كه فراموش شده و اين روزها در فضاي مجازي "آف‌لاين" است!

در كشور ما هم در چند سال گذشته به دليل فعاليت گسترده كلاهبرداران در فضاي مجازي و تشكيل پرونده‌هايي از كلاهبرداري، اخاذي و سوء‌استفاده‌هاي مالي و اخلاقي مرتبط با فضاي مجازي حساسيت ويژه‌اي براي كاهش آسيب‌هاي ناشي از سوء‌استفاده از فضاي مجازي در بين دستگاه‌ها و سازمان هاي مسئول به وجود آمده است.
 
حساسيتي كه روز به روز با تشكيل واحدهاي مستقل براي بررسي و رصد شرايط حاكم بر فضاي مجازي بيشتر مي‌شود. اما در اين بين آنچه از قلم افتاده و كمتر به آن توجه شده است، بحث پيشگيري از آسيب‌هاي فضاي مجازي است، از پيامد‌هاي منفي، كلاهبرداري‌ها و رصد دقيق فضاي مجازي دم مي‌زنيم، اما برنامه‌اي جامع براي پيشگيري از آسيب‌هاي اين جريان نداريم.
 
در اظهارنظرهايمان به دغدغه جامعه‌شناسان و كارشناسان اجتماعي نسبت به رشد لجام گسيخته جرائم سايبري اشاره مي‌كنيم، اما از همين كارشناسان يك برنامه جامع بر مبناي اصل پيشگيري نمي‌خواهيم.

نبود يك سياست هماهنگ و جامع در زمينه پيشگيري از جرم در فضاي مجازي، فعاليت‌هاي متعدد، پراكنده و بي‌هدف و همكاري ضعيف ميان دستگاه‌هاي مسئول در امر پيشگيري از جرم، مواضع و ديدگاه‌هاي متفاوت و گاه متناقض سازمان‌هاي مسئول، مشاركت ضعيف مردم و حضور نداشتن سازمان‌هاي غير دولتي از مهمترين عوامل ناكارآمدي سياست‌هاي پيشگيري در حوزه فضاي مجازي محسوب مي‌شود. در حال حاضر سياست‌هاي فضاي مجازي تنها بر رصد و مقابله استوار شده است!

بررسي ابعاد پيشگيري از وقوع جرائم در فضاي مجازي در چند مرحله انجام پذير است. پيشگيري از جرائم در فضاي مجازي مرحله‌اي كارآمد و تأثيرگذار است، براي تحقق اين موضوع شناخت عوامل جرم‌زا و از بين بردن زمينه‌هاي شكل‌گيري موضوعي ضروري است.
 
اين روزها در جوامع در حال توسعه مديران، پژوهشگران و محققان را ترغيب مي‌كنند تا با تلاش مجدانه و هماهنگ، بيشتر جنبه‌هاي علمي و كاربري را براي تدوين برنامه‌اي جامع در حوزه پيشگيري بررسي كنند و راهكارهاي مؤثري را براي پيشگيري از آسيب‌هاي فضاي مجازي ارائه كنند.

اما متأسفانه در كشور ما به دليل نبود اين سياست‌هاي حمايتي هر كارشناس و جامعه‌شناسي براي خود با توجه به تحقيقات شخصي راهكارهايي را ارائه مي‌كند و در حقيقت ساز خود را مي‌زند. نتيجه اين موضوع نداشتن بانك جامع از راهكار‌ها در حوزه پيشگيري است.
 
تمامي كساني كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند با مشكلات اين حوزه آشنايي دارند، اما هر كدام از زاويه‌ نگاه خودشان تصوراتي دارند.

از سوي ديگر يكي ديگر از مشكلات موجود در برنامه‌هاي مقابله با آسيب‌هاي فضاي مجازي، ناپختگي قوانين اين حوزه است، قوانين مربوط به حوزه‌هاي تخصصي فضاي مجازي پختگي لازم را ندارند و بايد در اين قوانين بازنگري كلي صورت گيرد.
 
فراموش نكنيم، فضاي مجازي همواره به صورت لحظه‌اي در حال تغيير و تحول است و براي مقابله با آسيب‌ها و پيامد‌هاي آن بايد با داشتن اطلاعات لازم و به روز و استفاده مؤثر از اصل پيشگيري وارد ميدان شد.
 
در فضاي مجازي كه همواره به صورت آن‌لاين شگرد‌ها و روش‌هاي كلاهبرداري تغيير مي‌كند، نمي‌توان آف‌لاين بود و تنها به برنامه‌هاي سطحي و زودگذر بسنده كرد.

منبع: جوان آنلاین