Gerdab.IR | گرداب

فضای مجازی؛ تهدید‌ پیش‌روی نوجوان و خانواده

تاریخ انتشار : ۲۲ فروردين ۱۳۹۲

نوجوان، کنجکاو و تشخص‌طلب است و به دنبال ارضای این نیاز طبیعی در خود می باشد .فضای اینترنت و دنیای مجازی این امکان را برای وی ایجاد می‌کند تا ورای ارتباطات هر روزه با دوستان خود با محیطی روبرو شود که این حس را در او ارضا می‌کند و از طرف دیگر یک تهدید هم برای نوجوان محسوب می‌شود‌.

فضای مجازی؛ تهدید‌ پیش‌روی نوجوان و خانوادهبه گزارش گرداب، امروزه شیوع و فراگیری استفاده از اینترنت در سراسر جهان علاوه بر کاربردهای مثبت و مفید فایده‌ای که داشته و دارد به تهدیدی برای نسل جوان خصوصا کودکان و نوجوانان تبدیل شده است.

این تهدید به خصوص در کشورهایی با پیشینه فرهنگی و اجتماعی دینی و اسلامی مانند ایران بیشتر جلوه‌گر می شود، ورود اینترنت به عرصه زندگی افراد خصوصا کودکان و نوجوانان و همه‌گیر شدن این فضا در میان این نسل هم فرصت‌ها و هم تهدیدهایی را پیش روی جامعه ما قرار داده است.

روحیه خاص نوجوانی و شرایط بروز و ظهور شخصیت نوجوان در عرصه اجتماع از مسائل بسیار مهمی است که نوجوانان در این وهله از زندگی با مختصات خاص آن روبرو می‌شوند.

منظور از مختصات روحیه نوجوانی شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی است که طبعا این دوره از زندگی را ورای مدنظر قرار دادن شرایط سنی، از سایر دوران‌ها جدا می‌سازد و فرد نوجوان با توجه به قرار گرفتن در مرحله‌ای حساس از زندگی که پلی می‌شود به دوران جوانی این مختصات خاص را در خود بروز می‌دهد.

نوجوان، کنجکاو و تشخص‌طلب است و به دنبال ارضای این نیاز طبیعی در خود می باشد .فضای اینترنت و دنیای مجازی این امکان را برای وی ایجاد می‌کند تا ورای ارتباطات هر روزه با دوستان خود با محیطی روبرو شود که این حس را در او ارضا می‌کند و از طرف دیگر یک تهدید هم برای نوجوان محسوب می‌شود‌.

داده ها و اطلاعات ماورای تصور در فضای اینترنت باعث می‌شود که این کنجکاوی به فضاهای غیر مرتبط با اطلاعات مفید و ارزشمند وارد شود، لینک‌ها و سایت‌های بی‌شمار فضای مجازی، چیزی است فراتر از ارضای معقول و مناسب شاخصه‌ی کنجکاوی در نوجوان و در صورت نداشتن اطلاعات کافی پیشین توسط نهاد خانواده و نظام آموزش و تعلیم و تربیت فرد را به بیراهه‌ها و فضاهایی می‌کشاند که کنترل آن توسط خانواده و والدین در درجه اول و نهادهای اجتماعی در درجه بعد دور از دسترس خواهد بود.

نوجوان همچنین به دنبال استقلال فکری از والدین و رهایی از وابستگی است و در عین حال در جستجوی روابط صمیمانه و عاشقانه با دیگری هم می‌باشد.

روابط صمیمانه‌ای که در فضای مجازی میان افراد و خصوصا نوجوانان شکل می‌گیرد موجب اعتمادسازی کوتاه مدتی برای فرد می‌شود؛ این اعتمادسازی مجازی با ناشناس بودن افراد در این فضا تهدید می‌شود. چت کردن و تبادل اطلاعات فردی در فضای اینترنت توسط نوجوانان با یکدیگر و با جنس مخالف مرز میان خیال و واقعیت را برای نوجوان مبهم می‌کند.

عمده دوستی‌ها و ارتباطات شکل گرفته در فضای وب برای نوجوان جهت ارضای نیازهای بیولوژیکی و روان‌شناختی به سمت و سویی موهوم کشانده می‌شود که در کوتاه مدت نوجوانان را با خطر بحران هویتی و شخصیتی مواجه می‌سازد.

تحقیقات نشان داده است که فرد نوجوان در این‌گونه ارتباطات مجازی دوطرفه در برابر فرد مقابل شخصیتی غیرواقعی از خود ارائه می دهد، این امر موجب می‌شود تا طرف مقابل به نحو ناخودآگاه جذب شخصیتی کاذب شود و خود را هم غیرواقعی معرفی نماید.

ویژگی تنوع طلبی و شهرت طلبی نوجوان این امر را ملموس‌تر می‌سازد، اگر فرد نتواند این نیاز طبیعی خود را در میان گروه همسالان واقعی خود به طور مطلوب و قابل پذیرش تامین نماید به سمت و سوی فضاهای مجازی میل پیدا خواهد کرد.

کلام آخر اینکه رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی جدید به وسیله ذهنیت‌سازی‌های خاص و بعضا خلاف واقع برای نوجوانان گونه‌ای از مناسبات اجتماعی را برای فرد ایجاد می‌کنند که برخلاف تصورات موجود به شخصی‌تر شدن روابط و عدم جامعه‌پذیری صحیح منجر می‌شود، این امر نوجوان جامعه را از زمینه‌های عملی فعالیت در اجتماع به دور کرده و او را به سمت و سوی انزوا و گوشه‌گیری بیشتر در جامعه سوق خواهد داد.